Το διαμέρισμα του Γιώργου Νανούρη στην πλατεία Βικτωρίας είναι αποκομμένο από τον έξω κόσμο, με πρασινάδες και ζωντανά μπαμπού, και το τεράστιο μπαλκόνι του να είναι προέκταση του σπιτιού του. Μας δείχνει τις ροκοκό πολυθρόνες και τα φωτιστικά που έχει μαζέψει από τον δρόμο και όλα τα έπιπλα που έχουν προκύψει από επισκευασμένα σκουπίδια και τον ζηλεύω. «Είναι κάτι που μου αρέσει πολύ και θα ήθελα να ασχοληθώ και επαγγελματικά» μας λέει την ώρα που χαζεύω τη συλλογή του από μικρές γυάλες με χιόνι από διάφορες πόλεις του κόσμου. «Με βοηθάει και στο στήσιμο της σκηνής όταν σκηνοθετώ». Χαρακτηρίζει τη σκηνοθεσία ως «κάτι τρομερά αγχωτικό, γιατί έχεις την ευθύνη των πάντων, ενώ ως ηθοποιός έχεις μόνο την ευθύνη του εαυτού σου. Είναι ένα πράγμα τρομερά ψυχοφθόρο. Τον τελευταίο καιρό πεταγόμουν κάθε μέρα στις 4 το πρωί και σκεφτόμουν πώς θα μπορούσε να γίνει κάτι στην πρόβα και δεν ξανακοιμόμουν. Δυστυχώς, έτσι δουλεύει το σύστημά μου. Ποτέ στη ζωή μου δεν είχα φανταστεί ότι θα γίνω σκηνοθέτης. Κι ακόμα και τώρα, όταν το βλέπω γραμμένο, μου φαίνεται περίεργο. Μπορεί να είναι και κάτι που θέλει να μου πει η ζωή, που το καταλαβαίνω σιγά-σιγά. "Φτιάχνω παραστάσεις", αυτό μου αρέσει πιο πολύ να λέω, γιατί νιώθω πιο οικεία με αυτό το πράγμα. Πάντα, και ως ηθοποιός που ήμουν, όταν έβλεπα θέατρο αναρωτιόμουν: "Τώρα αυτό γιατί το έκανε έτσι; Θα μπορούσε να το κάνει κάπως αλλιώς". Πάντα είχα άποψη για ό,τι έβλεπα και νόμιζα ότι αυτό το κάνουν όλοι».
Η παράσταση που έστησε με τη Χαρούλα Αλεξίου μόλις ξεκίνησε να παίζεται και τα σχόλια είναι ενθουσιώδη, ενώ η Κατερίνα, μία από τις πιο μεγάλες θεατρικές επιτυχίες των τελευταίων δύο χρόνων, συνεχίζεται από τις 29 του μήνα. «Δεν είναι τίποτα δεδομένο» λέει. «Δεν είναι καθόλου εύκολο να κάνεις επιτυχία κι αυτό το υπενθυμίζω συνέχεια στον εαυτό μου. Τη βραδιά που έγινε η πρεμιέρα της Χαρούλας και άκουσα τα καλύτερα, γύρισα στο σπίτι μου και το καθάριζα όλη νύχτα για να ισορροπήσω κάπως. Όπως όλοι μας, έχω περάσει από ανεργίες, ανασφάλειες, αγωνίες για το τι θα κάνω σε έξι μήνες ή του χρόνου, οπότε, όταν ήλθε και η κρίση και οι άνθρωποι έχαναν τις δουλειές τους, τα σπίτια τους, έπαθα μια τεράστια κατάθλιψη. Αφενός σκεφτόμουν ότι θα δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο τα ήδη δύσκολα, αφετέρου ένιωθα ότι αυτό που κάνω εγώ, ενώ ο κόσμος χάνεται, είναι πολυτέλεια. Με "βύθισε" πάρα πολύ αυτό και κράτησε και πολύ καιρό μάλιστα. Ένιωθα ότι δεν υπήρχε ουσία σε αυτό που κάνω, ότι καλύπτω μόνο το κομμάτι της ματαιοδοξίας μου. Κάποια στιγμή άρχισα να συνέρχομαι και αποφάσισα να κάνω κάτι μόνος μου. Έπεσε στα χέρια μου η Κατερίνα και είπα: "Θες να κάνεις την τρέλα σου; Μην πάρεις κανέναν στο κεφάλι σου, κάν' την μόνος σου και ό,τι γίνει. Δεν θα ζητήσω λεφτά από παραγωγό, δεν θα βρω επιχορήγηση, θα είναι σαν ένα στοίχημα, τώρα που είναι όλα γκρεμισμένα μπορώ να κάνω θέατρο με το μηδέν". Θα σταματήσουμε να ζούμε επειδή δεν έχουμε λεφτά; Η Λένα, ο Αύγουστος και ο Λόλεκ πίστεψαν σ' εμένα και κάναμε τρεισήμισι μήνες πρόβα στο σπίτι, με μόνα όπλα έναν φακό και μια κιθάρα. Και αυτό το πράγμα, που δεν στοίχισε τίποτα, έφτασε να παίζεται δύο χρόνια μέσα στην κρίση, να το έχουν δει είκοσι χιλιάδες θεατές και να συντηρεί δέκα ανθρώπους. Ξέρω ότι αυτό δεν γίνεται κάθε μέρα, αλλά κατάλαβα ότι "ναι", γίνεται να καταφέρεις κάτι, αν κρατήσεις τη μηχανή αναμμένη. Η σταματημένη μηχανή είναι το πρόβλημα. Κανείς δεν ξέρει τι θα επακολουθήσει, γι' αυτό πρέπει να ευχαριστιόμαστε κάτι την ώρα που συμβαίνει. Αυτό που γίνεται με την Κατερίνα, υπενθυμίζω συνέχεια στα παιδιά, ειδικά στον Λόλεκ που δεν είναι του θεάτρου, ότι δεν είναι το κανονικό μας. Το να έχει ουρές στο θέατρο κάθε μέρα και να έχουμε προπώληση για έναν μήνα δεν είναι κάτι δεδομένο. Και είναι βλαστήμια να λες "σήμερα είμαι πτώμα". Όταν σου γίνεται "κανονικό", το ξεχνάς και δεν το εκτιμάς».
Έχω μάθει να δουλεύω με πολύ λίγα λεφτά και να τα κάνω όλα μόνος μου, εδώ και χρόνια. Και τώρα, στη "Χαρούλα", που υπήρχε παραγωγή, έκανα πάρα πολλά, ακόμα και το σφουγγάρισμα.
Η τεράστια επιτυχία της Κατερίνας έφερε πολλές επαγγελματικές προτάσεις στον Γιώργο. «Η Κατερίνα ουσιαστικά μού άλλαξε τη ζωή» λέει. «Τόσες προτάσεις για δουλειά δεν είχα ποτέ στη ζωή μου. Το καλοκαίρι, που κάναμε περιοδεία με την παράσταση κι έπαιρναν διάφοροι άνθρωποι και ζήταγαν να τους σκηνοθετήσω, φοβήθηκα μην πάθω αυτό που παθαίνουν άλλοι, οι οποίοι, έπειτα από μια επιτυχία, κάνουν μαζεμένα πέντε πράγματα. Έτσι, αποφάσισα να πάρω μια απόσταση. Έλεγα στον εαυτό μου: "Eίναι πολύ ωραίο όλο αυτό, αλλά τώρα θέλει σύνεση". Στη Λευκάδα, λοιπόν, εκεί που καθόμασταν δίπλα στην παραλία και τρώγαμε και χτύπαγε συνέχεια το τηλέφωνο, μου λέει η Λένα: "Tι γίνεται, από δω και πέρα δεν θα κάνεις τίποτα;". Και της απαντώ: "Mόνο αν με έπαιρνε η Αλεξίου για κάτι θα έλεγα ναι". Έρχεται ο Σεπτέμβρης και με παίρνει τηλέφωνο! Ήταν κάτι μαγικό».
Για ενάμιση μήνα μελέτησε τα κείμενα που είχε γράψει η Χαρούλα Αλεξίου στο παρελθόν και την έβαλε να γράψει κι άλλα. «Μαζεύτηκε έτσι πολύ υλικό», λέει, «τα κόψαμε, τα ράψαμε και αυτό που έχουμε κάνει είναι μια παράσταση που αφορά τη ζωή της. Δεν είναι ακριβώς η αυτοβιογραφία της, έχει σκέψεις της, αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία, είναι με έναν τρόπο η ζωή της, αλλά όχι όλες οι εκφάνσεις της – είναι πολλές από αυτές. Εμφανίζεται μόνη της στη σκηνή με τρεις μουσικούς και μέσα από 14 τραγούδια και άλλα τόσα κείμενα μιλάει για τον έρωτα, τους γονείς, την καριέρα, για την απώλεια, για τον γάμο, ως μάνα, γι' αυτά που όλοι σκεφτόμαστε, οπότε με έναν τρόπο μας αγγίζουν. Και επειδή όλα αυτά συνδέονται με τραγούδια πολύ γνωστά σ' εμάς, με τα οποία είμαστε σχεδόν όλοι συνδεδεμένοι, η παράσταση γίνεται κάτι πολύ προσωπικό για τον καθένα. Αυτό που ήθελα να κάνω από το υλικό που πήρα ήταν να δω τη Χαρούλα στους δύο κόσμους της, τη Χαρούλα, ως άνθρωπο, στο σπίτι της και τη Χαρούλα, ως μύθο, στη σκηνή. Και η παράσταση αυτούς τους δύο κόσμους προσπαθεί να συνδυάσει, γι' αυτό η μισή είναι ασπρόμαυρη σε μια σκηνή άδεια, με τη Χαρούλα σε ένα μαύρο κουτί μόνο με ένα άσπρο φως, και η άλλη μισή σαν παραμύθι, ένα καμαρίνι με λάμπες, χρώματα, με το κομμάτι της καριέρας της. Το κοριτσάκι που γεννήθηκε στη Θήβα, σε μια πολύ φτωχή οικογένεια, και ο μπαμπάς του πέθανε όταν ήταν μικρό, στην πορεία έγινε η Χάρις. Είναι σαν παραμύθι όλο αυτό».
Τον ρωτάω σε τι ποσοστό ευθύνεται ένας σκηνοθέτης για το αποτέλεσμα μιας παράστασης. «Για μένα ο σκηνοθέτης ευθύνεται 100% και για τα καλά μιας παράστασης και για τα κακά. Είναι υπεύθυνος ακόμα και για την επιλογή των ηθοποιών. Και αν ένας ηθοποιός είναι κακός, ευθύνεται ο σκηνοθέτης, όχι ο ηθοποιός. Γιατί τον επέλεξες; Είναι πολύ σημαντικός ο τρόπος που τον καθοδηγείς, γι' αυτό κάποιοι ηθοποιοί είναι καλοί σε μια παράσταση, ενώ σε άλλη δεν είναι. Στις δικές μου παραστάσεις, καλώς ή κακώς, έχω λόγο για τα πάντα. Έχω μάθει να δουλεύω με πολύ λίγα λεφτά και να τα κάνω όλα μόνος μου, εδώ και χρόνια. Και τώρα, στη Χαρούλα, που υπήρχε παραγωγή, έκανα πάρα πολλά, ακόμα και το σφουγγάρισμα. Έτσι έχω μάθει να δουλεύω και δεν γίνεται να μην περάσουν όλα από μένα. Δεν μπορώ να κάνω μια παράσταση στην οποία να μην έχω λόγο. Ως ηθοποιός ξέρω πώς είναι να είσαι πάνω στη σκηνή, τι αγωνίες υπάρχουν, τι ανασφάλειες, τι βοήθεια χρειάζομαι από τον σκηνοθέτη. Όταν σκηνοθετώ, κάνω αυτό που θα ήθελα να μου κάνουν οι σκηνοθέτες όταν ήμουν στη σκηνή. Κάθε κίνηση στις παραστάσεις μου, ακόμα κι ένα τίναγμα του μαλλιού, είναι χορογραφημένη. Τα πάντα. Γι' αυτό έχω και τόσο καλή σχέση με τους ηθοποιούς με τους οποίους συνεργάζομαι – η ελευθερία στο θέατρο είναι βάσανο».
«Θέλεις να μου πεις κάτι για να κλείσουμε την κουβέντα;». «Μόνο αυτό: και τα θετικά και τα αρνητικά δεν είναι κάτι μόνιμο. Όλα αλλάζουν. Και αυτό πρέπει να το έχουμε πάντα στο μυαλό μας. Ότι όλα είναι ένας κύκλος».
Το «Χειρόγραφο» με τη Χαρούλα Αλεξίου παίζεται κάθε Τετάρτη και Κυριακή στις 19:00 και την Παρασκευή και το Σάββατο στις 21:00 στο θέατρο Βασιλάκου (Προφήτου Δανιήλ 3-5 & Πλαταιών, Κεραμεικός). Η «Κατερίνα» θα παίζεται από τις 29/2 στο θέατρο Βασιλάκου κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00.
