ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ

Ταπεινοί θησαυροί στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος

Ταπεινοί θησαυροί στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος Facebook Twitter
Ο Κοτζιούλας βιοποριζόταν ως τακτικός συνεργάτης του «Ρομάντσου» και μετέφραζε για τις σελίδες του ογκώδη συνήθως μυθιστορήματα, χωρίς περικοπές. Αυτές οι μεταφράσεις, όταν ολοκληρωνόταν η δημοσίευσή τους στα τεύχη του περιοδικού, εκδίδονταν και ως χωριστά βιβλία, σε πρόχειρες εκδόσεις.
0

Καλός φίλος με παρότρυνε να διαβάσω αυτές τις μέρες του εγκλεισμού τους «Άθλιους» του Ουγκό. Τους διαβάζει ο ίδιος και είναι ενθουσιασμένος. Παράγγειλα το μυθιστόρημα, το έλαβα, και άρχισα να το διαβάζω στα γαλλικά. Συμμερίζομαι τον ενθουσιασμό του φίλου. Το διαβάζω για πρώτη φορά. Γνωρίζω αρκετά το ποιητικό έργο του Ουγκό και τον θεωρώ πραγματικά τεράστιο ποιητή («poète énorme»), όπως αποφαινόταν ο Ζιντ στον Πρόλογο στην Ανθολογία του της γαλλικής ποίησης («Anthologie de la poésie française», 1948).

Θυμίζω εδώ με την ευκαιρία και την περίφημη απάντησή του στο ερώτημα «ποιος είναι ο ποιητής σας;» του περιοδικού «LErmitage» (Φεβρουάριος 1902, σ. 109): «Ο Ουγκό, ‒ αλίμονο!» («Hugo, ‒ hélas!»), η οποία προκάλεσε τότε μεγάλη συζήτηση και γράφτηκαν δεκάδες άρθρα για εκείνο το αινιγματικό «αλίμονο». Πρέπει να ομολογήσω πως, όταν ήταν να διαβάσω τους «Άθλιους», υποτιμούσα μάλλον το μυθιστόρημα ως λαϊκό ανάγνωσμα. Στον Πρόλογο που προαναφέραμε ο Ζιντ γράφει πως στην Τύνιδα, όπου ζούσε κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής της Γαλλίας, ο καθηγητής στο λύκειο ενθάρρυνε τους μαθητές να περιφρονούν τον Ουγκό και οι μαθητές, ακολουθώντας τον, περιγελούσαν μέσα στην τάξη τον ποιητή.

Θησαυρός των Βιβλιοθηκών είναι κάθε βιβλίο, περιοδικό ή εφημερίδα, τη στιγμή που το χρειάζεσαι. Οι εθνικές και οι ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες δεν είναι αρχαιολογικά μουσεία, δεν εκθέτουν κειμήλια. Είναι πρωτίστως χώροι μελέτης.

Παρόμοιο είναι και το δικό μου αμάρτημα, όχι για τον ποιητή αλλά για τον μυθιστοριογράφο. Ο φίλος μου διαβάζει τους «Άθλιους» για δεύτερη φορά, στο γαλλικό πρωτότυπο τώρα, την πρώτη φορά διάβασε, μικρό παιδί, το ογκώδες βιβλίο μεταφρασμένο σε μια λαϊκή έκδοση. Η μετάφραση ήταν του Γιώργου Κοτζιούλα και η έκδοση του φτηνού, λαϊκού περιοδικού «Ρομάντσο». Ο Κοτζιούλας βιοποριζόταν ως τακτικός συνεργάτης του «Ρομάντσου» και μετέφραζε για τις σελίδες του ογκώδη συνήθως μυθιστορήματα, χωρίς περικοπές. Αυτές οι μεταφράσεις, όταν ολοκληρωνόταν η δημοσίευσή τους στα τεύχη του περιοδικού, εκδίδονταν και ως χωριστά βιβλία, σε πρόχειρες εκδόσεις.

Ο Κοτζιούλας μετέφρασε για το «Ρομάντσο», εκτός από τους «Άθλιους», και την «Παναγία των Παρισίων», τις «Μεγάλες Προσδοκίες» του Ντίκενς, τη «Μαρία Στιούαρτ» του Τσβάιχ, τον «Μπεν Χουρ» του Λιου Ουάλας. Οι «Άθλιοι» κυκλοφόρησαν σε δύο τόμους το 1955(;). Έγιναν μάλλον δύο εκδόσεις, μία με σκληρό εξώφυλλο και άλλη με μαλακό. Όταν τελειώσω το μυθιστόρημα, θέλω να διαβάσω κάποια κομμάτια του και στη μετάφραση του Κοτζιούλα. Μπαίνοντας στον ηλεκτρονικό κατάλογο της ΕΒΕ, βλέπω ότι το βιβλίο υπάρχει εκεί. Όταν με το καλό ανοίξει η Βιβλιοθήκη, θα ικανοποιήσω την περιέργειά μου στη σιωπή των αναγνωστηρίων της.

Αυτήν τη φτηνή, λαϊκή έκδοση διάλεξα να παρουσιάσω ως θησαυρό της Εθνικής Βιβλιοθήκης, και όχι κάποιο πολύτιμο χειρόγραφο, σπάνιο αρχειακό τεκμήριο, εντυπωσιακό αρχέτυπο ή παλαίτυπο, από τις ειδικές συλλογές της. Επειδή αυτή μου ήρθε η όρεξη να πιάσω στα χέρια μου τώρα. Θησαυρός των Βιβλιοθηκών είναι κάθε βιβλίο, περιοδικό ή εφημερίδα, τη στιγμή που το χρειάζεσαι. Οι εθνικές και οι ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες δεν είναι αρχαιολογικά μουσεία, δεν εκθέτουν κειμήλια. Είναι πρωτίστως χώροι μελέτης. Πηγαίνουμε εκεί για να διαβάσουμε, να λύσουμε απορίες, να ελέγξουμε ένα παράθεμα ή μια παραπομπή, να μπορέσουμε, με έναν λόγο, να κάνουμε τη δουλειά μας, χωρίς περιττές ταλαιπωρίες και καθυστερήσεις. Ο καθένας μόνος του, σκυμμένος στα κιτάπια του, αλλά μαζί με άλλους στον ίδιο ιερό χώρο του αναγνωστηρίου, μέλη της παράξενης εκείνης αναγνωστικής και ερευνητικής κοινότητας.

Η σημερινή επιδημία θα επηρεάσει, μαζί με όλα τα άλλα, και τις Βιβλιοθήκες. Δεν ξέρουμε, ούτως ή άλλως, ποιο θα είναι το μέλλον τους στην ψηφιακή εποχή, γιατί κανείς δεν ξέρει ποια θα είναι η υλική μορφή που θα πάρει το βιβλίο. Η ψηφιοποίηση των τεκμηρίων των Βιβλιοθηκών όλου του κόσμου είναι προφανώς τεράστιας αξίας ευεργέτημα για τους αναγνώστες και τους ερευνητές. Αρκεί να μη μετατρέψει τις Βιβλιοθήκες σε πελώριες, καλοτακτοποιημένες αποθήκες. Η παγκόσμια επιδημική κρίση μπορεί να επιταχύνει διαδικασίες που έχουν ήδη ξεκινήσει. Βιβλιοθήκη, πάντως, με άδεια αναγνωστήρια είναι δυσάρεστη πραγματικότητα και ακόμη πιο δυσάρεστη προοπτική. 

https://www.nlg.gr/

Επιμέλεια: Γιάννης Πανταζόπουλος

Βιβλίο
0

ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Διαβάζοντας για την Αμερική του Τραμπ

Βιβλίο / Διαβάζοντας για την Αμερική του Τραμπ

Μόλις μία εβδομάδα μετά τις αμερικανικές εκλογές, βιβλία δυστοπικού περιεχομένου και πολιτικής θεωρίας εκτοξεύτηκαν στις πρώτες θέσεις των παγκόσμιων πωλήσεων, αποδεικνύοντας ότι η ανάγνωση παραμένει το ένα και μοναδικό όπλο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά

Οθόνες / Η βίβλος του cult ελληνικού σινεμά μόλις κυκλοφόρησε

Τα κείμενα του Φώντα Τρούσα για τις «βαθιά υποτιμημένες ταινίες που απελευθέρωσαν τη ματιά του θεατή από την οικογενειακή τηλεοπτική εικόνα, απενοχοποιώντας περαιτέρω το γυμνό» και για τον underground και τον πειραματικό ελληνικό κινηματογράφο κυκλοφορούν σε ένα μοναδικό, κυριολεκτικά, βιβλίο, από τα LiFO Books.
M. HULOT
Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Βιβλίο / Κανείς δεν ήξερε ότι ήταν μαύρη: Η εξωπραγματική ιστορία της επιμελήτριας του JP Morgan

Υπεύθυνη για τα πιο πολύτιμα αποκτήματα της ιδιωτικής συλλογής του διάσημου τραπεζίτη, η απέριττα κομψή βιβλιοθηκάριος Μπελ ντα Κόστα Γκριν ήταν μαύρη αλλά εμφανιζόταν ως λευκή στον αφρό της υψηλής κοινωνίας μέχρι και τον θάνατό της το 1950.
THE LIFO TEAM
Leslie Absher: «Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι» 

Βιβλίο / Κόρη κατασκόπου, queer κορίτσι, συγγραφέας

Η Αμερικανίδα δημοσιογράφος Leslie Absher μάς ξεναγεί στο «Σπίτι με τα μυστικά», εκθέτοντας ταυτόχρονα την προσωπική της πορεία προς την απελευθέρωση, την «ελληνική» της εμπειρία και τις εντυπώσεις της από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Πολυτεχνείο - Ένα παραμύθι που δεν λέει παραμύθια»

Βιβλίο / Το Πολυτεχνείο έγινε κόμικ: Μια νέα έκδοση για μια μονίμως επίκαιρη εξέγερση

Παραμονές της φετινής επετείου της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, οι εκδόσεις Red ‘n’ Noir κυκλοφόρησαν ένα έξοχο κόμικ αφιερωμένο σε αυτή, που το υπογράφουν ο συγγραφέας Γιώργος Κτενάς και ο σκιτσογράφος John Antono.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Μάλκολμ Λόουρι και το «Κάτω από το ηφαίστειο»

Βιβλίο / Το μεγαλόπνοο «Κάτω από το ηφαίστειο» του Μάλκολμ Λόουρι, μια προφητεία για την αποσύνθεση του κόσμου

Οι αναλογίες μεταξύ του μυθιστορηματικού βίου του Βρετανού συγγραφέα και του κορυφαίου έργου του είναι παραπάνω από δραματικές, όπως και αυτές μεταξύ της υπαρξιακής πτώσης του και του σημερινού, αδιέξοδου κόσμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Βιβλίο / Ψέμα μέχρι αποδείξεως του εναντίου

Στο νέο του βιβλίο, «Ψέματα που μας έμαθαν για αλήθειες», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα, ο Νικόλας Σμυρνάκης καταρρίπτει 23 μύθους που μας καταπιέζουν, βοηθώντας μας να ζήσουμε ουσιαστικότερα.
ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Βιβλίο / Βασίλης Σωτηρόπουλος: «Έχουν γίνει μεγάλα βήματα στη νομοθεσία για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, υπάρχουν όμως ακόμα σημαντικά κενά»

Μια διαφωτιστική συζήτηση με τον γνωστό δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω και συγγραφέα με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του ΛΟΑΤΚΙ + Δικαιώματα & Ελευθερίες (εκδ. Σάκκουλα), ένα μνημειώδες όσο και πολύτιμο βοήθημα για κάθε ενδιαφερόμενο άτομο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βασιλική Πέτσα: «Αυτό που μας πάει μπροστά δεν είναι η πρόοδος αλλά η αγάπη»

Βιβλίο / Η Βασιλική Πέτσα έγραψε ένα μεστό μυθιστόρημα με αφορμή μια ποδοσφαιρική τραγωδία

Η ακαδημαϊκός άφησε για λίγο το βλέμμα του κριτή και υιοθέτησε αυτό του συγγραφέα, καταλήγοντας να γράψει μια ιστορία για το συλλογικό τραύμα που έρχεται να προστεθεί στις ατομικές τραγωδίες και για τη σημασία της φιλικής αγάπης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μιχάλης Γκανάς: Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

Απώλειες / Μιχάλης Γκανάς (1944-2024): Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

«Ό,τι με βασανίζει κατά βάθος είναι η οριστική απώλεια ανθρώπων, τόπων και τρόπων και το ανέφικτο της επιστροφής». Ο σημαντικός Έλληνας ποιητής έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Βιβλίο / «Queer»: Το μυθιστόρημα της στέρησης που πόνεσε τον Μπάροουζ

Μια αναδρομή στην έξοχη, προκλητική όσο και «προφητική» νουβέλα του Ουίλιαμ Μπάροουζ στην οποία βασίστηκε η πολυαναμενόμενη ταινία του Λούκα Γκουαντανίνο που βγαίνει σύντομα στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ