Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη Facebook Twitter
Το υπνοδωμάτιο του Κωνσταντίνου Καβάφη με το κρεβάτι του, καρέκλες, γραφείο και άλλα έπιπλα © 2016-2018 Αρχείο Καβάφη, Ίδρυμα Ωνάση
0

Ο Κωνσταντίνος Πέτρου Καβάφης γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου στις 29 Απριλίου 1863. Μετά από εβδομήντα χρόνια ο Κωνσταντίνος Καβάφης αφήνει την τελευταία του πνοή στο Ελληνικό Νοσοκομείο της Αλεξάνδρειας στις 29 Απριλίου 1933. Με αφορμή τη σημερινή επέτειο της ημερομηνίας γέννησης και θανάτου του σπουδαίου Αλεξανδρινού ξεχωρίζουμε στιγμές της ζωής του ανθρώπου και του ποιητή, όπως αυτές αποτυπώνονται μέσα στο αρχείο του.

1.

Το υπνοδωμάτιο, ο προσωπικός χώρος του Κωνσταντίνου Καβάφη

Η εικόνα του υπνοδωματίου του Καβάφη, η εικόνα της οικίας, αποκτά για εμάς άλλο νόημα και δημιουργεί μια επιπλέον σύνδεση με τον ποιητή εν μέσω της πρωτόγνωρης για όλους μας εμπειρίας προσωρινού εγκλεισμού και απομόνωσης.

Η φωτογραφία απεικονίζει το υπνοδωμάτιο του Κωνσταντίνου Καβάφη στο σπίτι του στην οδό Λέψιους 10, η οποία και προ ετών μετονομάστηκε σε οδό Καβάφη. Απεικονίζεται αφενός η δημιουργική ακαταστασία του χώρου του γραφείου του ποιητή, εκεί που θέλουμε να φανταζόμαστε πως άρχισε να διαμορφώνεται και να συγκεντρώνεται αυτό που σήμερα αναφέρουμε ως Αρχείο Καβάφη. Αφετέρου στη φωτογραφία διακρίνονται καθημερινά σκεύη και αντικείμενα, που μας υπενθυμίζουν την ανθρώπινη διάσταση του Κωνσταντίνου Καβάφη.

Το υπνοδωμάτιο του ποιητή απαθανάτισε ο φωτογράφος Απόστολος Βερβέρης (Σμύρνη 1900 – Αθήνα 1980).

Η φωτογραφία απεικονίζει το υπνοδωμάτιο του Κωνσταντίνου Καβάφη στο σπίτι του στην οδό Λέψιους 10, η οποία και προ ετών μετονομάστηκε σε οδό Καβάφη. Απεικονίζεται αφενός η δημιουργική ακαταστασία του χώρου του γραφείου του ποιητή, εκεί που θέλουμε να φανταζόμαστε πως άρχισε να διαμορφώνεται και να συγκεντρώνεται αυτό που σήμερα αναφέρουμε ως Αρχείο Καβάφη. Αφετέρου στη φωτογραφία διακρίνονται καθημερινά σκεύη και αντικείμενα, που μας υπενθυμίζουν την ανθρώπινη διάσταση του Κωνσταντίνου Καβάφη.

2.

"Not for publication but may remain here"

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη Facebook Twitter
Χειρόγραφη σημείωση "Not for publication but may remain here", συνημμένη στο χειρόγραφο του ποιήματος «Στο Σπίτι της Ψυχής» © 2016-2018 Αρχείο Καβάφη, Ίδρυμα Ωνάση

Ο Κ. Π. Καβάφης προσφέρει στον μελλοντικό αναγνώστη του αρχείου και της ποίησής του έναν οδηγό ανάγνωσης, μια κίνηση σπάνια για έναν ποιητή, μια κίνηση που φαίνεται να απευθύνεται στον καθένα από εμάς.

Δεν θα μπορούσαμε να μην ξεχωρίσουμε το συγκεκριμένο τεκμήριο ή καλύτερα το μήνυμα του συγκεκριμένου σημειώματος δια χειρός Καβάφη.

Η φράση "Not for publication but may remain here", άλλοτε γραμμένη στα αγγλικά και άλλοτε στα ελληνικά «Όχι για δημοσίευσι. Αλλά μπορεί να μένει εδώ», άλλοτε με μαύρο και άλλοτε με κόκκινο μελάνι, απαντάται συχνά στο αρχείο του ποιητή. Πάντοτε με μορφή συνημμένης σημείωσης πάνω σε καβαφικά ποιήματα, τα οποία σώζονται στο αρχείο και τα οποία παρέμεναν ανέκδοτα μέχρι τον θάνατο του ποιητή.

3.

«Με όλη την καλήν διάθεσι και με τις ευλογίες μου»

Μια εικόνα από το υπνοδωμάτιο του Καβάφη και άλλα δύο μοναδικά τεκμήρια από την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη Facebook Twitter
Χειρόγραφο σημείωμα του Κ. Π. Καβάφη © 2016-2018 Αρχείο Καβάφη, Ίδρυμα Ωνάση

Στο σημείωμα διαβάζουμε «Με όλη την καλήν διάθεσι και με τις ευλογίες μου», ένα μήνυμα που μας γεμίζει αισιοδοξία, 87 χρόνια μετά, που όλοι βιώνουμε μια νέα πραγματικότητα που δοκιμάζει κάποιες στιγμές τις αντοχές μας.

Το 1932 ο ποιητής νοσηλεύεται στο νοσοκομείο του Ερυθρού Σταυρού, όπου υποβλήθηκε σε τραχειοστομία, με αποτέλεσμα να χάσει οριστικά τη φωνή του. Δεν σταμάτησε, όμως, να επικοινωνεί με όσους τον επισκέπτονταν, στους οποίους έγραφε με σύντομα γραπτά σημειώματα.

«Τα τελευταία σημειώματα» του ποιητή, γραμμένα σε κοινό χαρτί σημειωματάριου ή σε επιστολόχαρτα ξενοδοχείων και διαφημιστικά αλεξανδρινά έντυπα, καλύπτουν καθημερινά ζητήματα σχετικά με τη φροντίδα του Καβάφη, αλλά συχνά αναφέρονται και σε ζητήματα της ποίησής του, που τον απασχολούσε μέχρι το τέλος της ζωής του.

Τα τελευταία γραπτά του ποιητή αποκαλύπτουν μία τρυφερή όψη του Καβάφη, η οποία επιβεβαιώνει ότι ακόμα και σε δύσκολους καιρούς, σημασία έχει να παραμένουμε άνθρωποι.

Το αρχείο του ποιητή περιήλθε στη διαχείριση του Ιδρύματος Ωνάση στα τέλη του 2012. Το 2019 το Ίδρυμα Ωνάση δημοσίευσε την ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη, καθιστώντας το σύνολο του περιεχομένου του αρχείου ανοικτό και προσβάσιμο σε όλους. Με μια περιήγηση στην ψηφιακή συλλογή ερχόμαστε πιο κοντά στο έργο του και ανακαλύπτουμε στιγμές από τη ζωή του ποιητή.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αποστολή και τις δράσεις του Αρχείου Καβάφη επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα.

Ανακαλύψτε την Ψηφιακή Συλλογή του Αρχείου Καβάφη εδώ.

Μπορείτε να διαβάσετε το πλήρες βιογραφικό του ποιητή εδώ.

 

Αρχαιολογία & Ιστορία
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Ιστορία μιας πόλης / Δωσίλογοι: Ποιοι και γιατί συνεργάστηκαν με τους κατακτητές;

Πώς επιχειρήθηκε η αναθεώρηση της εικόνας των δωσιλόγων τις δεκαετίες που ακολούθησαν μετά την Κατοχή και τα Δεκεμβριανά, και ποια ήταν η επίδραση αυτής της αναθεώρησης στη δημόσια ιστορική μνήμη; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Μενέλαο Χαραλαμπίδη για ένα θέμα ταμπού που ακόμα απασχολεί τους ιστορικούς αλλά και την κοινωνία.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ιστορία μιας πόλης / Από τι πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Αθηναίοι το 430 π.Χ.;

Ο Θουκυδίδης ισχυρίζεται ότι ήταν μια ασθένεια εισαγόμενη, η οποία ξεκίνησε από την Αιθιοπία και προτού φθάσει στην Αθήνα, εξαπλώθηκε στην Αίγυπτο και την Περσική αυτοκρατορία. H Αγιάτη Μπενάρδου μιλά με τον Στέφανο Παρασκευαΐδη για τον λοιμό των Αθηνών με την πρωτοφανή θνησιμότητα, καθώς υπολογίζεται ότι χάθηκε το 1/3 του πληθυσμού της πόλης.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Επίσκεψη στον αρχέγονο κόσμο της Σαμοθράκης με σύμμαχο την τεχνολογία

Αρχαιολογία & Ιστορία / Σαμοθράκη: Βλέπουμε την ιστορία του νησιού ξανά με σύμμαχο την τεχνολογία

Η Σαμοθράκη του Νίκης, του Ομήρου, των Καβείρων, των φιλοσόφων, των χαρτογράφων της Αναγέννησης, των αρχαιολόγων, των αρχιτεκτόνων και των φωτογράφων του 20ού αιώνα αλλά και των σύγχρονων μοντελιστών σε μια εμπεριστατωμένη έκθεση της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
ΑΣΚΤ: Η σχολή που «γέννησε» τους μεγαλύτερους Έλληνες καλλιτέχνες

Ιστορία μιας πόλης / ΑΣΚΤ: Εδώ γεννήθηκαν οι μεγαλύτεροι Έλληνες καλλιτέχνες

H Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών υπήρξε θεμέλιος λίθος για την ελληνική τέχνη, με σημαντικούς δασκάλους όπως ο Παρθένης και ο Μόραλης να συμβάλλουν στην ανάπτυξή της. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με την ιστορικό τέχνης Χριστίνα Δημακοπούλου για την καθοριστική τους επιρροή.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Πώς βρέθηκαν οι πρόσφυγες από τη Μ. Ασία στη Νέα Μάκρη;

Ιστορία μιας πόλης / Νέα Μάκρη: Ο προσφυγικός συνοικισμός που εξελίχθηκε σε λουτρόπολη

Από τις ιωνικές κωμοπόλεις Μάκρη και Λιβίσι, στα παράλια της Λυκίας στη νοτιοδυτική Μικρά Ασία, οι πρόσφυγες από αυτές τις περιοχές εγκαταστάθηκαν στη βορειοανατολική Αττική, ιδρύοντας τη Νέα Μάκρη, το 1924. Η Ευαγγελία Αχλάδη μιλά στην Αγιάτη Μπενάρδου για τη νεότερη και τη σύγχρονη ιστορία της περιοχής.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Στο φθισιατρείο «Σωτηρία» το 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθάνατων

Αρχαιολογία & Ιστορία / Φθισιατρείο «Σωτηρία», 1927: Μια κάθοδος στην αληθινή κόλαση των μελλοθανάτων

Έπειτα από επιστολές και καταγγελίες, τον Ιούλιο του 1927, ένας ρεπόρτερ της εφημερίδας «Εσπερινή» επισκέπτεται το φθισιατρείο για να καταγράψει τις συνθήκες ζωής των ασθενών. Η ομάδα των dirty ’30s & late ’20s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τη μαρτυρία του για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ιστορία μιας πόλης / Γιατί ήταν γαλάζιοι οι πίθηκοι στις τοιχογραφίες της Σαντορίνης;

Ποια τα νοήματα πίσω από τις ζωγραφισμένες μορφές και τα ζωντανά χρώματα των θηραϊκών τοιχογραφιών; Πώς συνδέονται με τον μινωικό πολιτισμό και τι μας αποκαλύπτουν για τον αρχαίο κόσμο; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Τάσος Σακελλαρόπουλος: «Ο στρατός και ο θρόνος ήταν οι ρίζες του κακού της Δικτατορίας»

Άκου την επιστήμη / Τάσος Σακελλαρόπουλος: «Ο στρατός και ο θρόνος ήταν οι ρίζες του κακού της Δικτατορίας»

Η εποχή μας και τα «φαντάσματα» του Μεσοπολέμου. Ο ιστορικός και υπεύθυνος των Ιστορικών Αρχείων του Μουσείου Μπενάκη, Τάσος Σακελλαρόπουλος μιλά στον Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης πριν από έναν αιώνα

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Εγώ κουνιέμαι από τη θέση μου, η Σαντορίνη μόνον να μην κουνηθεί!»

Τον Αύγουστο του 1925 στα γραφεία των αθηναϊκών εφημερίδων καταφθάνουν τηλεγραφήματα που ανακοινώνουν έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης και περιγράφουν την αναστάτωση των κατοίκων του νησιού. Η ομάδα των dirty ’30s & late ’20s φέρνει στο σήμερα κάποια από τα ρεπορτάζ της εποχής.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Κωστής Τσικλητήρας

Σαν σήμερα / Κωστής Τσικλητήρας: Αυτή είναι η ζωή του κορυφαίου Ολυμπιονίκη

Σαν σήμερα, στις 10 Φεβρουαρίου 1913, πεθαίνει στην Αθήνα από «κεραυνοβόλο μηνιγγίτιδα» ο κορυφαίος, μαζί με τον Πύρρο Δήμα, Έλληνας Ολυμπιονίκης Κωστής Τσικλητήρας, κάτοχος τεσσάρων ολυμπιακών μεταλλίων.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Ακρωτήρι: Μια κοσμοπολίτικη, προϊστορική πόλη στην Σαντορίνη

Ιστορία μιας πόλης / Ακρωτήρι: Η πόλη που θάφτηκε κάτω από τις στάχτες του ηφαιστείου

Οι θηραϊκές τοιχογραφίες που ανακαλύφθηκαν στον προϊστορικό οικισμό του Ακρωτηρίου στη Σαντορίνη αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς θησαυρούς του Αιγαίου. Τι μαρτυρούν για την κοινωνία, τον πολιτισμό, την καθημερινή ζωή στην περιοχή; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον Ανδρέα Βλαχόπουλο.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Το «φαρμακείο» της οικογένειας Χωματιανού και η ιατρική στην Αθήνα του 19ου αι

Ιστορία μιας πόλης / Το «φαρμακείο» της οικογένειας Χωματιανού και η ιατρική στην Αθήνα του 19ου αιώνα

Μια αθηναϊκή οικογένεια με ρίζες στο Βυζάντιο, η οποία άφησε το αποτύπωμά της στην υλική και άυλη κληρονομιά της πόλης μας κι ένα αντικείμενο του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, το οποίο μας «μιλά» για την οικογένεια αλλά και την ιατρική κατά το 19ο αιώνα. Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Γιώργο Νικολάου για το φαρμακείο της οικογένειας Χωματιανού.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
10 άγνωστες αθηναϊκές ιστορίες

Αρχαιολογία & Ιστορία / 10 άγνωστες αθηναϊκές ιστορίες

Tι γινόταν τον Μεσαίωνα στην Αθήνα; Υπήρχε ζωή στα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Ποια είναι η σκληρή αλήθεια για αυτό που αποκαλούμε «Αθηναϊκή Δημοκρατία» και τι ήταν τελικά οι Δεσμώτες του Φαλήρου; Ακούμε σήμερα 10 άγνωστες ή παραγνωρισμένες πτυχές από το μακροχρόνιο παρελθόν της πόλης μας που συνέλεξε η Αγιάτη Μπενάρδου για τη σειρά podcast της LiFO «Ιστορία μιας πόλης».
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
«Αισθάνομαι όπως την πρώτη φορά που θα έβγαινα ραντεβού»: Η Τασούλα Βερβενιώτη για την 4η Γιορτή Προφορικής Ιστορίας 

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Οι κοινωνικές ομάδες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γραφή της Ιστορίας»

Η ιστορικός και συγγραφέας Τασούλα Βερβενιώτη μοιράζεται τη γνώση της με ανθρώπους που θέλουν να συλλέξουν τις άγραφες ή αποσιωπημένες πτυχές της ιστορίας και για τρεις ημέρες θα κατευθύνει τη μεγάλη συνάντηση των Ομάδων Προφορικής Ιστορίας στην Τεχνόπολη.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα – Θεσσαλονίκη έγινε τον Μάιο του 1931 και δυο αστυνομικοί ρεπόρτερ μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους

Αρχαιολογία & Ιστορία / «Η ατμόσφαιρα έχει λιγότερες λακκούβες από τας Αθήνας»

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση Αθήνα–Θεσσαλονίκη έγινε το 1931 και δύο αστυνομικοί ρεπόρτερ της εποχής μοιράστηκαν τις εντυπώσεις τους. Η ομάδα των dirty '30s «αναπαλαιώνει» και διασώζει τις μαρτυρίες τους για λογαριασμό της LiFO.
DIRTY ‘30S & LATE ‘20S
Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ιστορία μιας πόλης / Μια μοναδική φωνή από το Βυζάντιο στον ναό των Αγίων Θεοδώρων

Ένας βυζαντινός ναός στο κέντρο της πόλης και μια φωνή που έρχεται από 1000 χρόνια πριν. Τι μάς διηγείται το σύντομο βυζαντινό ποίημα που βρίσκεται στη μαρμάρινη επιγραφή, πάνω από την είσοδο του ναού της πλατείας Κλαυθμώνος; Ο Γιώργος Πάλλης εξηγεί στην Αγιάτη Μπενάρδου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ