Μετά από μια χρονιά που μοιάζει να διήρκεσε πέντε φτάσαμε στον χειμώνα. Η θερμοκρασία σιγά-σιγά θα υποχωρήσει, τα δέντρα θα αποχαιρετήσουν τα φύλλα τους και η νύχτα θα μεγαλώσει. Με τη δοκιμασία της πανδημίας, την αβεβαιότητα των μηνών που ακολουθούν, την αναβολή πολλών που λαχταρούμε και τη στέρηση αρκετών που λογαριάζαμε για δεδομένα, θα ήταν ευφημισμός να γράψουμε ότι ο φετινός χειμώνας προμηνύεται δύσκολος.
Από την άλλη, η αλλαγή της εποχής σηματοδοτεί και μια συνέχεια, μια επίφαση κανονικότητας –πόσο έχει κακοποιηθεί αυτή η λέξη εσχάτως;–, ένα καθησυχαστικό χτύπημα στην πλάτη που βεβαιώνει ότι κάποια σημεία αναφοράς θα μείνουν ανέγγιχτα, που υπενθυμίζει πως η ζωή συνεχίζεται.
Για να υποδεχτούμε τον χειμώνα, ετοιμάσαμε μια κινηματογραφική λίστα με μερικές από τις πιο κρύες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ. Ταινίες εναρμονισμένες με τις καιρικές συνθήκες που αναμένουμε το προσεχές διάστημα, ταινίες ιδανικές για χειμερινό σινεμαραθώνιο εντός των ζεστών οικιακών τειχών.
Doctor Zhivago (1966)
του Ντέιβιντ Λιν
Αν και το λιγότερο συμπαγές αφηγηματικά από τα έπη του Ντέιβιντ Λιν, ο οποίος συνέδεε το ειδικό με το γενικό όπως κανείς άλλος, το φιλμ έχει εικόνες που σου πέφτει το σαγόνι, πρωταγωνιστικό ζεύγος από τα πιο μαγνητικά που είδαμε στο πανί και ένα κλασικό μουσικό θεματάκι από τον Μορίς Ζαρ.
Έχει επίσης πάρα πολύ κρύο. Ένα από τα χαρακτηριστικότερα σκηνικά είναι το σπίτι από πάγο, όπου ο Ομάρ Σαρίφ συναντά την ερωμένη του στο φιλμ, Τζούλι Κρίστι – ένα μέρος που θα χρειαζόταν κάτι πολύ περισσότερο από την αγάπη τους για να ζεσταθεί.
The Dead Zone (1983)
του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ
Έξοχη μεταφορά του Στίβεν Κινγκ, όπου οι μεταφυσικές ανησυχίες του συγγραφέα παντρεύονται με την κρονενμπεργκική «μεταμόρφωση», η οποία θα έρθει μέσω εξωτερικού ερεθίσματος μεν, αφυπνίζοντας ένα εσωτερικό, ήδη υφιστάμενο στοιχείο δε. Περισσότερο παγωμένο και από την ατμόσφαιρα της ταινίας είναι το βλέμμα του Κρίστοφερ Γουόκεν, καθώς το χάρισμα (ή η κατάρα) που κληρονόμησε τον απομακρύνει από τους ανθρώπους γύρω του.
Εδώ θα βρεις και την καλύτερη απάντηση στο διαχρονικό ερώτημα εάν θα σκότωνες τον Χίτλερ, σε περίπτωση που μπορούσες να γυρίσεις πίσω στον χρόνο.
The Edge (1997)
του Λι Ταμαχόρι
Όταν το αεροπλάνο που τους μεταφέρει προσγειώνεται ανώμαλα σε βουνοκορφή, δυο άνδρες καλούνται να αντιμετωπίσουν τις εχθρικές καιρικές συνθήκες, τις αρσενικές τους ανασφάλειες και... μια αρκούδα.
Το τυπικά δηκτικό σενάριο του Ντέιβιντ Μάμετ μεταφέρει τα συνήθη στο έργο του παιχνίδια εξουσίας και εξαπάτησης από τα αστικά διαμερίσματα και τις κλειστές λέσχες στην άγρια φύση, με την αρκούδα να συμμετέχει σ' αυτά(!), ο Λι Ταμαχόρι κινηματογραφεί τη δράση με επαγγελματισμό και οι Άντονι Χόπκινς και Άλεκ Μπόλντουιν επιδίδονται σε μια συναρπαστική ερμηνευτική μονομαχία.
Α simple plan (1998)
του Σαμ Ρέιμι
Σπάνια αναφέρεται κανείς στο A simple plan δίχως να μνημονεύσει το συγγενές Fargo (1995), το οποίο είναι σαφώς ανώτερη ταινία. Επειδή όμως η ταινία του Ρέιμι έχει ξεχαστεί εντελώς και άδικα, θα προκριθεί για τις ανάγκες της παρούσας λίστας.
Ο Ρέιμι μας μεταφέρει στη χιονισμένη αμερικανική ενδοχώρα για να αφηγηθεί μια ηθική ιστορία για τρεις όχι ιδιαίτερα οξυδερκείς εκπροσώπους της εργατικής τάξης, που βρίσκουν μια βαλίτσα με χρήματα και μαζί τον μπελά τους. Βασικά ατού είναι το λεπτοδουλεμένο σενάριο, που καθίζει το αμερικανικό όνειρο και την ανθρώπινη απληστία στο εδώλιο του κατηγορουμένου, και μια εξαιρετική ερμηνεία συνόλου.
The day after tomorrow (2004)
του Ρόλαντ Έμεριχ
Με προειδοποιητικό χαρακτήρα ανάλογο της επιστημονικής φαντασίας των '50s, o Ρόλαντ Έμεριχ, ο σκηνοθέτης που στον ελεύθερο χρόνο του σκαρφίζεται τρόπους για να καταστρέψει τη Γη, κατορθώνει το magnum opus καταστροφής του με το The day after tomorrow, όπου η αδιαφορία της ανθρωπότητας οδηγεί γρηγορότερα από το αναμενόμενο στην υπερθέρμανση του πλανήτη και από κει σε μια δεύτερη Εποχή των Παγετώνων. Τροφή για τα μάτια των φαν του είδους μετά αναπάντεχης ταξικής συνείδησης σε μια αξιοπρεπή υπερπαραγωγή των '00s.
The girl with the dragon tattoo (2011)
του Ντέιβιντ Φίντσερ
Από τo industrial σουηδικό αστικό τοπίο σε επαρχιακές καλύβες που η παγωνιά χτύπησε αλύπητα, η κατά Ντέιβιντ Φίντσερ εκδοχή του βιβλίου του Στιγκ Λάρσον είναι μία από τις πιο κρύες ταινίες της πρόσφατης μνήμης, τόσο, ώστε κατά τη διάρκεια της προβολής να αναζητάς μια κουβερτούλα παραπάνω. Και είναι κρύα κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά, καθώς μας «καλωσορίζει» σε ένα σύμπαν ταξικής πάλης, ανθρωποφαγίας και αποξένωσης.
Στην απρόσμενη (για όσους έχουν δει το πρωτότυπο σουηδικό φιλμ) κατακλείδα η Λίσμπεθ δεν βρίσκει μια γωνιά για να φωλιάσει τα Χριστούγεννα κι ας παρασύρθηκε να πιστέψει το αντίθετο.
Prisoners (2013)
του Ντενί Βιλνέβ
Δεν είναι το νοτισμένο σκηνικό ούτε η σχεδόν αποχρωματισμένη φωτογραφία του Ρότζερ Ντίκινς που σε κάνουν να τουρτουρίζεις στο θρίλερ του Ντενί Βιλνέβ. Δεν είναι καν το δυσάρεστο, ενίοτε αδυσώπητο ψυχολογικά θέαμα. Είναι περισσότερο εκείνο το συγκλονιστικό φινάλε με μια σφυρίχτρα που ηχεί καλώντας σε βοήθεια, δίχως να αποκρίνεται κανείς (και Κανείς). Είναι που όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους νιώθεις τον κόσμο έξω να φαντάζει ακόμα πιο κρύος, επειδή ο Θεός τον εγκατέλειψε.
In order of disappearance (2014)
του Χανς Πέτερ Μόλαντ
Με νορβηγικό τίτλο που αποδίδεται στα ελληνικά ως «Πανηλίθιοι», το σινεμά των αδερφών Κοέν είναι η προφανής αναφορά για ένα φιλμ που ξεκινά ως ιστορία εκδίκησης ενός πατέρα στο αφιλόξενο, παγωμένο νορβηγικό τοπίο και εξελίσσεται σε σαρδόνια μαύρη κωμωδία για την Ευρώπη του σήμερα, έναν τόπο όπου άνθρωποι διαφορετικών καταβολών καλούνται να συνυπάρξουν, όπου Βορράς και Νότος βρίσκονται σε διαρκή αντιπαράθεση και οι θεσμικές Αρχές αδυνατούν (ή αποφεύγουν) να εκτελέσουν χρέη διαιτητή. Το αμερικανικό remake κράτησε το μαύρο χιούμορ, αλλά, μοιραία, (ξ)έχασε την αλληγορία.
Everest (2015)
του Μπαλτάζαρ Κορμακούρ
Παραπέμποντας σε μια παροπλισμένη, πλην εξαιρετικά δημοφιλή στην εποχή της κινηματογραφική παράδοση, την ταινία καταστροφής με γαλαξία αστέρων, το Everest εμπνέεται από την τραγική ιστορία μιας ομάδας αλπινιστών που επιχείρησε να ανέβει στην κορυφή του ομώνυμου βουνού, αυξάνει μέσω του στοχευμένου του casting τον δραματικό του αντίκτυπο –π.χ. ο τότε ανερχόμενος action hero Σαμ Γουόρθινγκτον υποδύεται έναν χαρακτήρα που δεν τολμά να ακολουθήσει την αποστολή στον δρόμο προς την κορυφή– και φέρνει τη χιονοθύελλα σπίτι σου μέσω του καταπληκτικού ηχητικού σχεδιασμού του.
Τhe Revenant (2015)
του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ιναρίτου
Στο καλλιτεχνικό επίτευγμα του Αλεχάντρο Γκονζάλες Ιναρίτου (και του Εμάνουελ Λουμπέζκι) πρωτοστατεί η Φύση, με την αισθητή και την αθέατη πλευρά της. Το παγωμένο τοπίο υπερτερεί των ανθρώπων, αδιαφορεί για τα έργα τους, σαν να γνωρίζει ότι στο τέλος όλα θα κυλήσουν σύμφωνα με το Σχέδιο. Η μοιρολατρία παραμένει στοιχείο της κοσμοθεωρίας του Ιναρίτου, ο οποίος όμως εδώ θα διαφοροποιηθεί από το προηγούμενο έργο του: όταν πέφτουν οι τίτλοι τέλους, η ανάσα του ήρωα –και του ανθρώπινου γένους;– ακούγεται ακόμα, δεν έχει παραιτηθεί από την (άνιση) μάχη.
