— Ποια είναι η ιστορία σας;
Αποφοιτήσαμε από τις σχολές μας μετά το 2008, στην αρχή της κρίσης, και τα πρώτα επαγγελματικά βήματα έγιναν σε αντίστοιχο κλίμα. Αποτελούμε μια γενιά για την οποία η συνθήκη της οικονομικής συγκυρίας της κρίσης δεν ήρθε ως αλλαγή ή ανατροπή αλλά ήταν από την αρχή το manual με το οποίο πορευτήκαμε. Έχοντας δουλέψει σε άλλα γραφεία, απ’ όπου γεμίσαμε εμπειρίες και δημιουργήσαμε επαγγελματικές σχέσεις, αποφασίσαμε το 2016 να ξεκινήσουμε ως Micromega, έχοντας διακριθεί ήδη ως 3rd Runner Up στον πανευρωπαϊκό διαγωνισμό Rethink Athens και με το όραμα να συνδυάσουμε την έρευνα με την αρχιτεκτονική πρακτική και να δημιουργήσουμε τον δικό μας δρόμο.
— Σε τι αποδίδετε τη βράβευσή σας στα ευρωπαϊκά βραβεία 40 under 40;
Ο θεσμός «40 under 40» μάς επέλεξε ως ένα από τα γραφεία που διακρίθηκαν το 2018. Τα έργα με τα οποία υποβάλαμε τη συμμετοχή μας ουσιαστικά ήταν ένα περιεκτικό portfolio αυτού που πρεσβεύουμε ως micromega, της διασύνδεσης μεταξύ των διαφόρων κλιμάκων όπου (επι)δρά η αρχιτεκτονική. Η πρότασή μας για τα νέα γραφεία της ΔΕΗ, που έλαβε το 1ο βραβείο στον αντίστοιχο διαγωνισμό, εξέταζε τον τρόπο με τον οποίον το ίδιο το κτίριο, ως τοπόσημο, σε συνδυασμό με ένα πάρκο υπερτοπικής εμβέλειας, θα δημιουργήσει το νέο πρόσωπο της ΔΕΗ στον εικοστό πρώτο αιώνα, ενώ η πρόταση στον διαγωνισμό της Περιφέρειας Δυτικής Αττικής στην Ελευσίνα εμπνέεται από τον μύθο του τόπου και τον μεταφράζει σε ένα σύγχρονο χωρικό αφήγημα. Παράλληλα, το έργο σχεδιασμού του Frö Creative Learning Space στην Αθήνα δείχνει την καταλυτική σημασία του interior design, όταν αυτό δουλεύει παράλληλα με την εταιρική ταυτότητα και το όραμα του πελάτη. Θεωρούμε αλληλένδετα τα στοιχεία της αρχιτεκτονικής και του interior design με την αφήγηση που ερχόμαστε κάθε φορά να υλοποιήσουμε σχεδιαστικά και τον τρόπο με τον οποίον το έργο παρουσιάζεται προς τα έξω.
Θα ήταν καταπληκτικό αν μπορούσαμε να εντάξουμε τη δυναμική της αθηναϊκής πολυκατοικίας, που πηγάζει από την ποικιλομορφία της, σε έναν συνολικό σχεδιασμό σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου, όπου οι κάτοικοι θα μπορούσαν να μοιράζονται κοινούς χώρους πρασίνου και στάθμευσης, όπως και δυνατότητες φύλαξης μικρών παιδιών σε επίπεδο γειτονιάς.
— Τι αλλάζει, κατά την άποψή σας, στην αρχιτεκτονική σήμερα;
Με αφορμή τη φετινή βράβευση στα Pritzker, εντοπίζετε κάποια στροφή στο ενδιαφέρον της αρχιτεκτονικής; Βρισκόμαστε στην αρχή μιας πιο ανθρωποκεντρικής και διαδραστικής τοποθέτησης; Αυτή η νέα διαλεκτική, σε ποια σημεία θα πρέπει να εστιαστεί στην περίπτωση της Αθήνας και των κατοίκων της; Η απονομή του Pritzker στους Lacaton&Vassal μάς θύμισε το αίσθημα που νιώθουμε κάθε φορά που βρισκόμαστε στο Palais de Tokyo, στο Παρίσι. Δεν χρειάστηκαν τίποτε άλλο για να δημιουργήσουν αυτόν τον χώρο σύγχρονης τέχνης, μόνο το θάρρος να αποκαλύψουν τον πρωτογενή σκελετό από σκυρόδεμα του κτιρίου που κλήθηκαν να επαναχρησιμοποιήσουν. Δημιούργησαν ένα καμβά για τη σύγχρονη τέχνη, απογυμνώνοντας ένα εσωτερικό που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εξωτερική streamlined όψη του κτιρίου του ’30. Οι Lacaton&Vassal, μέσα από το έργο τους, έχουν αναδείξει την αξία της δημιουργικής επανάχρησης των υφιστάμενων κελυφών με σεβασμό, αλλά με σύγχρονο αποτέλεσμα.
— Τι προτείνετε για την αλλαγή της Αθήνας σε κάθε κλίμακα, από το επίπεδο του αστικού σχεδιασμού μέχρι το interior των κατοικιών;
Θα ήταν καταπληκτικό αν μπορούσαμε να εντάξουμε τη δυναμική της αθηναϊκής πολυκατοικίας, που πηγάζει από την ποικιλομορφία της, σε έναν συνολικό σχεδιασμό σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου, όπου οι κάτοικοι θα μπορούσαν να μοιράζονται κοινούς χώρους πρασίνου και στάθμευσης, όπως και δυνατότητες φύλαξης μικρών παιδιών σε επίπεδο γειτονιάς. Τότε θα βλέπαμε αισθητά βελτίωση τόσο στην καθημερινότητα όσο και στην πόλη εν γένει. Σε επίπεδο δημόσιων χώρων και χώρων πρασίνου, η λύση είναι τόσο παλιά όσο και το Emerald Necklace του Frederick Law Olmsted (Βοστώνη, δέκατος ένατος αιώνας): δεν χρειάζονται από μόνοι τους οι χώροι πρασίνου, όσο είναι επιτακτική η διασύνδεση αυτών και η δημιουργία δικτύων διαδρομών, τα οποία επιτείνουν τις πορείες που μπορεί να κάνει κανείς περπατώντας, τρέχοντας ή χρησιμοποιώντας το ποδήλατό του, ενώ είναι σημαντικά και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας.
— Υπάρχει κάποιο σημείο στον χώρο που μπορούμε να δούμε διαφορετικά;
Πιστεύουμε ότι οι μεγαλύτερες αλλαγές στην πόλη μπορούν να γίνουν από τη συσσώρευση πολλών μικρών χειρονομιών. Το οικοδομικό τετράγωνο της τυπικής αθηναϊκής πόλης θεωρούμε ότι περιέχει μια καταπληκτική δυναμική, αυτή των εσωτερικών ακάλυπτων. Μικρές και αποκομμένες αυλές θα αποκτούσαν νόημα ως κοινόχρηστοι χώροι για τους κατοίκους. Το πρότζεκτ Akalyptos 2.0 ήταν ένα αρκετά αισιόδοξο εγχείρημα που έθεσε αυτό το ερώτημα, αλλά δεν υλοποιήθηκε, παρόλο που είχαμε επικοινωνήσει με ανθρώπους που μοιράζονταν το ίδιο όραμα. Γιατί; Μπροστά μας συναντήσαμε το δομικό εμπόδιο του τυπικού τετραγώνου, αυτό της δυσκολίας στη λήψη αποφάσεων που αφορούν συνολικές προτάσεις, λόγω του μεγάλου κατακερματισμού της ιδιοκτησίας.
— Τι μπορεί να προσφέρει η αρχιτεκτονική στην εκπαίδευση αλλά και στην παιδεία γενικότερα;
Η αρχιτεκτονική, μέσα στην οποία ζει κανείς, διαμορφώνει σε έναν βαθμό τον τρόπο με τον οποίον βλέπει τον κόσμο. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι όταν σχεδιάζουμε χώρους όπου συντελείται η εκπαιδευτική διαδικασία. Στον διαγωνισμό για το νέο κτίριο του Pinewood στο campus του Anatolia College στη Θεσσαλονίκη λάβαμε το 1ο Βραβείο, σε συνεργασία με το Γραφείο Μελετών Αλέξανδρου Ν. Τομπάζη. Το σχολείο σχεδιάστηκε δίνοντας έμφαση όχι μόνο στους βασικούς χώρους των αιθουσών αλλά περισσότερο στους ενδιάμεσους, υπαίθριους ή εσωτερικούς, στα σημεία όπου συναντιούνται οι μαθητές και οι καθηγητές και συντελείται η άτυπη διαδικασία της μάθησης.
— Ποιο είναι το αφήγημα και η σχεδιαστική γλώσσα των micromega;
Αντιμετωπίζουμε κάθε πρότζεκτ ως μια μοναδική ευκαιρία να συγκινήσουμε τον χρήστη μέσω του δυναμικού storytelling. Στόχος μας είναι η δημιουργία exclusive εμπειριών στην τομή του χωρικού σχεδιασμού και του branding. Μέσα από μια καινοτόμα για τα δεδομένα της εγχώριας αγοράς προσέγγιση και ενσωματώνοντας πολύτιμη εμπειρία από την πορεία μας στο εξωτερικό δημιουργήσαμε μια μεθοδολογία σχεδιασμού, η οποία χαρακτηρίζεται από την εύρεση του signature brand DNA. Ακολουθώντας μια ολιστική σχεδιαστική αντιμετώπιση, μεταφράζουμε αυτό που κάνει μοναδικό κάθε πρότζεκτ σε όλα τα στοιχεία, είτε αρχιτεκτονικά, είτε interior design, είτε οπτικής επικοινωνίας, δημιουργώντας μια συνεκτική χωρική αφήγηση. Σε στενή συνεργασία με τον πελάτη, καθώς και με την πολύτιμη ομάδα των συμβούλων μας, λειτουργούμε ως one-stop source για νέα πρότζεκτ, επιταχύνοντας τη διαδικασία σχεδιασμού και βεβαιώνοντας την τοποθέτηση και το μέλλον των hospitality brands.
Αποκαλούμε αυτήν τη μοναδική υπηρεσία «identity architecture» και βάσει αυτής εξελίσσουμε πλήθος commercial και hospitality concepts στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.