Ρεμπέκα Σόλομον: Η διαφορετικότητα στα έργα της προραφαηλίτισσας ζωγράφου

Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
"Η νεαρή δασκάλα" (1861) της Ρεμπέκα Σόλομον, με μοντέλο τη Φάνι Ίτον, Courtesy the Princeton Museum of Art, Princeton, New Jersey.
0

Ένα νεαρό κορίτσι διδάσκει σε μια γυναίκα που ανήκει στο υπηρετικό προσωπικό της οικογένειάς της πώς να διαβάζει, ενώ εκείνη κρατά στην αγκαλιά της ένα ακόμα μικρό κορίτσι της οικογένειας. Η νεαρή υπηρέτρια που απεικονίζεται στον πίνακα δεν είναι άλλη από την Φάνι Ίτον, μια μαύρη καλλονή που έκανε το μοντέλο για πολλούς σημαντικούς ζωγράφους της εποχής.

Ο πίνακας του 1861 είναι έργο μιας από τις ελάχιστες γυναίκες του κινήματος των προραφαηλιτών ζωγράφων, της Ρεμπέκα Σόλομον. Με τίτλο «A Young Teacher» («Η νεαρή δασκάλα») (1861), το έργο αποκτήθηκε από το Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου Princeton.

Η Σόλομον ήταν μία από τις λίγες γυναίκες καλλιτέχνιδες της εποχής των οποίων το έργο παρουσιάστηκε στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών και θεωρείται η πρώτη επαγγελματίας Εβραία καλλιτέχνιδα της Αγγλίας. Ανήκε σε μια ομάδα γυναικών καλλιτεχνών που ζήτησας από τις σχολές της Βασιλικής Ακαδημίας να δεχτούν γυναίκες, κάτι που όντως συνέβη το 1860, μόλις έναν χρόνο πριν φιλοτεχνήσει αυτόν τον πίνακα.

Η Σόλομον ζωγράφισε μια άλλη γυναίκα και αυτό δείχνει ενσυναίσθηση για τις γυναίκες που δούλευαν χωρίς δικαιώματα στη βικτοριανή Αγγλία, αλλά ήταν πάντα και στο περιθώριο της κοινωνίας. Πιθανότατα είχε γνωρίσει την Ίτον από τον αδερφό της Σιμεόν Σόλομον, που ήταν επίσης ζωγράφος και ο οποίος την απασχολούσε ως μοντέλο.

Για την Ίτον, το μοντέλο του πίνακα, ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά. Γεννήθηκε στην Τζαμάικα το 1835, και μετακόμισε με τη μητέρα της, που ήταν πρώην σκλάβα, στην Αγγλία όταν ήταν έφηβη. Η Ίτον και ο σύζυγός της, που ήταν ταξιτζής, απέκτησαν μαζί δέκα παιδιά και εκείνη συμπλήρωνε το εισόδημά του με τη δουλειά της ως μοντέλο. Ήταν περιζήτητη στους κύκλους των προραφαηλιτών και πόζαρε για τον Ντάντε Γκάμπριελ Ροσέτι, τον Τζον Έβερετ Μιλέ, τον Άλμπερτ Μουρ.

Στα έργα της, που είναι στο  καλλιτεχνικό ύφος της ζωγραφικής του 19ου αιώνα, χρησιμοποιεί την οπτική της γλώσσα για να ασκήσει κριτική στις εθνοτικές, έμφυλες και ταξικές προκαταλήψεις της βικτοριανής Αγγλίας, με οξυδερκή και ευαίσθητη ματιά.

Η Ρεμπέκα Σόλομον γεννήθηκε το 1832 και ήταν ένα από τα οκτώ παιδιά μιας εβραϊκής οικογένειας εμπόρων με καλλιτεχνική κλίση στο ανατολικό Λονδίνο. Εκτός από την ίδια, ζωγράφοι ήταν και τα αδέρφια της, Συμεών Σόλομον και Αβραάμ Σόλομον, από τους οποίους διδάχθηκε αρχικά ζωγραφική. Παρακολούθησε μαθήματα στο Spitalfields School of Design. Η Σόλομον εξέθεσε στη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών μεταξύ 1852 και 1868, καθώς και στην γκαλερί Dudley και στη Γαλλική Γκαλερί Gambart.

Συνεργάστηκε με δυο επιφανείς εκπροσώπους των προραφαηλιτών και ιδρυτές της ομώνυμης αδελφότητας, τον Τζον Έβερετ Μιλέ και τον Έντουαρντ Μπερν-Τζόουνς, καλλιτέχνη του δεύτερου κύματος των προραφαηλιτών.

Ανεξάρτητη και φεμινίστρια, υπήρξε ενεργή στα κοινωνικά μεταρρυθμιστικά κινήματα της εποχής της και το 1859 συμμετείχε σε μια ομάδα τριάντα οκτώ γυναικών καλλιτεχνών που ζητούσαν από τη Βασιλική Ακαδημία Τεχνών να ανοίξει τις σχολές της στις γυναίκες, γεγονός που οδήγησε στην εισαγωγή της πρώτης γυναίκας, της Λόρα Χέρφορντ, στην Ακαδημία το 1860. 

Μετά τον θάνατο του μεγαλύτερου αδελφού της, του Αβραάμ, το 1862, φρόντισε να βρει δουλειά εκτός του εργαστηρίου του και έτσι διεύρυνε τη χρήση των υλικών που χρησιμοποιούσε κατά την ανάπτυξη νέων έργων τέχνης, δημιουργώντας ακουαρέλες και εικονογραφήσεις.

Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Ρεμπέκα Σόλομον, "Το αίτημα για καταφύγιο", γκραβούρα της Ρεμπέκα Σόλομον που δημοσιεύθηκε στο "The Art Journal", Ιούνιος 1869.

Στα έργα της, που είναι στο καλλιτεχνικό ύφος της ζωγραφικής του 19ου αιώνα, χρησιμοποιεί την οπτική της γλώσσα για να ασκήσει κριτική στις εθνοτικές, έμφυλες και ταξικές προκαταλήψεις της βικτοριανής Αγγλίας, με οξυδερκή και ευαίσθητη ματιά. Η δέσμευσή της σε ζητήματα κοινωνικής συνείδησης δεν υπάρχει στη ζωγραφική άλλων καλλιτεχνών του 19ου αιώνα.

Πιθανότατα, το γεγονός ότι ήταν Εβραία συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη της κριτικής της συνείδησης για τη διαφορετικότητα και την προκατάληψη. Τα επόμενα δέκα με δεκαπέντε χρόνια, τα έργα της διερευνούσαν τη δυσχερή θέση των γυναικών και των μειονοτήτων, καθώς και την κυριαρχία των ταξικών διακρίσεων στην αγγλική κοινωνία. Θεωρείται από τις πρώτες γυναίκες με εβραϊκή καταγωγή που έκαναν σημαντική καριέρα ζωγράφου στη Βρετανία.

Το έργο της «A Young Teacher» εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1861 στη Γαλλική Γκαλερί στο Λονδίνο, επαινέθηκε αλλά δεν πουλήθηκε. Εκτέθηκε στο Λίβερπουλ τον επόμενο χρόνο με τιμή 64 λίρες. Σύμφωνα με τον οίκο Sotheby's, το ιστορικό της ιδιοκτησίας χάνεται από εκείνη τη στιγμή μέχρι το 1964, που βρέθηκε στην κατοχή της οικογένειας του πιο πρόσφατου ιδιοκτήτη. 

Η καριέρα της Σόλομον έληξε άδοξα όταν το 1873 ο αδελφός της συνελήφθη για «ομοφυλοφιλικά αδικήματα» και το σκάνδαλο που ξέσπασε κυριολεκτικά την εξαφάνισε από τον κόσμο της τέχνης. Πέθανε 13 χρόνια αργότερα, σε ηλικία 54 ετών, όταν παρασύρθηκε από μια ιππήλατη άμαξα.

Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Ρεμπέκα Σόλομον, "Το ραντεβού" (1861), Museum of the Home.
Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Η Φάνι Ίτον ποζάρει ως μητέρα του Μωυσή στο έργο του αδελφού της Ρεμπέκα Σόλομον, Συμεών, 1860, Delaware Art Museum.
Ρεμπέκα Σόλομον: Μια προραφαηλίτισσα ζωγράφος, η διαφορετικότητα στα έργα της και το άδοξο τέλος της Facebook Twitter
Ρεμπέκα Σόλομον, "Η γκουβερνάντα" (1851).
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΚΥΡΙΑΚΗ Η Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι και οι γυναίκες ζωγράφοι της Ιταλίας από το 1500 έως το 1800

Εικαστικά / Η Αρτεμίζια Τζεντιλέσκι και οι γυναίκες ζωγράφοι της Ιταλίας από το 1500 έως το 1800

Οι γυναίκες ζωγράφοι δεν μπορούσαν ούτε να συμμετάσχουν μαζί με άνδρες σε μαθήματα ζωγραφικής ούτε να εξασφαλίσουν μια αξιοπρεπή μαθητεία. Οι περισσότερες έμαθαν να ζωγραφίζουν από ένα μέλος της οικογένειάς τους ή σε κάποιο μοναστήρι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μουσείο Γκετί αποκτά έργο της Adélaïde Labille-Guiard μιας φεμινίστριας του 18ου αιώνα

Εικαστικά / Το μουσείο Γκετί απέκτησε έργο της Adélaïde Labille-Guiard, μιας φεμινίστριας του 18ου αιώνα

Στην εποχή της οι γυναίκες θεωρούνταν ανίκανες να ακολουθήσουν τις οδηγίες των δασκάλων ζωγραφικής μαζί με τους άνδρες, δεν είχαν πρόσβαση σε μοντέλα και φυσικά δεν μπορούσαν να μελετήσουν το σώμα ή το γυμνό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η μαγεία των Cabinets of Curiosities και ο φόβος του κενού σε μια έκθεση

Εικαστικά / Η μαγεία των Cabinets of Curiosities και ο φόβος του κενού σε μια έκθεση

Μια σύγχρονη και κριτική ανάγνωση των θαυμαστών ερμαρίων με αξιοπερίεργα αντικείμενα της Αναγέννησης από 78 σύγχρονους εικαστικούς, με «αφηγήσεις» ενός φανταστικού κόσμου και τις αντιστοιχίες του στις πραγματικότητες του σήμερα, στο MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το φεμινιστικό και κουίρ βλέμμα μιας νεαρής εικαστικού

Σοφία Ροζάκη / Το φεμινιστικό και κουίρ βλέμμα μιας νεαρής εικαστικού

Η νεαρή εικαστικός Σοφία Ροζάκη μάς ξεναγεί στην έκθεσή της «that’s what she said», στην οποία διερευνά εναλλακτικές αφηγήσεις γύρω από το σώμα, το φύλο, τη μνήμη, το τραύμα και τη σεξουαλικότητα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Μια έκθεση με τον θεατρικό και σουρεαλιστικό κόσμο των ρούχων της Ελένης Καββάδα

Εικαστικά / Tα ρούχα που σχεδιάζει η Ελένη Καββάδα είναι σαν έργα τέχνης

Οι δημιουργίες της ελληνίδας σχεδιάστριας παρουσιάζονται ως εκθεσιακά γλυπτά στην Intermission. Ογκώδη, σουρεαλιστικά, ποιητικά, ξεπερνούν τα όρια της μόδας και αγγίζουν την τέχνη. Πρόκειται με διαφορά για ό,τι πιο ενδιαφέρον έχει να παρουσιάσει η Ελλάδα στον χώρο της μόδας και αξίζει μια βόλτα στον Πειραιά για να τα δείτε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα από το έργο του Γιάννη Παππά

Εικαστικά / Ο κόπος του καλλιτέχνη μέσα από το έργο του Γιάννη Παππά

Μια έκθεση εργαστηριακού χαρακτήρα με εκθέματα καλούπια, εργαλεία, προπλάσματα, ημιτελή έργα, σχέδια αλλά και ολοκληρωμένα έργα που για πρώτη φορά βγαίνουν από το εργαστήρι του γλύπτη Γιάννη Παππά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ψυχαναλύοντας το σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς

Pulp Fiction / Ψυχαναλύοντας το σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς

Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος μιλά με τον ψυχίατρο, δραματοθεραπευτή και σκηνοθέτη Στέλιο Κρασανάκη για το αθέατο σύμπαν του ασυνείδητου στο σινεμά, το οποίο υπηρέτησε και απογείωσε ο Λιντς μέσα από το απαράμιλλο έργο του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Θόδωρος, γλύπτης: Αντί αναδρομικής» στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης

Εικαστικά / Ο γλύπτης Θόδωρος παίρνει επιτέλους την αναδρομική έκθεση που του αξίζει

Ήταν ένας από τους βασικούς υποστηρικτές της δημιουργίας ενός μουσείου σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα. Σήμερα, στον δεύτερο όροφο του ΕΜΣΤ, το ανατρεπτικό του έργο, που ξεπερνά κατά πολύ τα όρια της παραδοσιακής γλυπτικής, παρουσιάζεται μέσα από έντεκα ενότητες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ: Ο «μάγος του ρομαντισμού» κατακτά την Αμερική

Εικαστικά / Κάσπαρ Ντάβιντ Φρίντριχ: Ο «μάγος του ρομαντισμού» κατακτά την Αμερική

Η πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση στην Αμερική αφιερωμένη στο έργο του Γερμανού ζωγράφου που στους πολλούς είναι γνωστός για τον πίνακα «Περιπλανώμενος πάνω από τη θάλασσα της ομίχλης».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Αφρική ανάμεσά μας*

Εικαστικά / «Χρησιμοποιούμε τα αντικείμενα για να ακουστούν ιστορίες ανθρώπων»

Στο Μουσείο Μπενάκη, η έκθεση «Η Αφρική ανάμεσά μας» αποτελεί έναν ζωντανό διάλογο ανάμεσα σε αντικείμενα, φωνές και μνήμες της ελληνο-αφρικανικής κοινότητας στην Ελλάδα, φωτίζοντας ταυτότητες, κληρονομιές και διασταυρώσεις πολιτισμών.
M. HULOT
Στη Νέα Υόρκη με τον Γκόντφρεϊ Ρέτζιο

Εικαστικά / Το θρυλικό «Koyaanisqatsi» αναβιώνει στη Νέα Υόρκη μέσω της τεχνητής νοημοσύνης

Το ψηφιακό έργο του Τζον Φιτζέραλντ «The Vivid Unknown», μια από τις φετινές συμμετοχές του Ιδρύματος Ωνάση στο φεστιβάλ «Under the Radar», συνομιλεί εκ νέου με την εμβληματική ταινία του Γκόντφρεϊ Ρέτζιο.
ΒΑΡΒΑΡΑ ΔΟΥΚΑ
Ο υφασμάτινος κόσμος προσευχών της Ελένης Κρίκκη

Εικαστικά / Ο υφασμάτινος κόσμος προσευχών της Ελένης Κρίκκη

Στο εικαστικό της έργο τα τόπια γίνονται τοπία, οι κλωστές υφαίνουν τη μνήμη και η γεωγραφία ανάγεται σε κάτι βαθιά προσωπικό που αφορά τη συναισθηματική σχέση και οικειότητα της καλλιτέχνιδας με τον κόσμο του υφάσματος.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χρήστος Μποκόρος, εικαστικός

Οι Αθηναίοι / Χρήστος Μποκόρος: «Η τέχνη δεν είναι θέαμα, πρέπει να σε αφορά και να σε πονάει»

Όταν βρέθηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών, ένιωσε ότι ναυάγησαν όλα του τα όνειρα και οι επιθυμίες. Αν και έχει ζωγραφίσει χιλιάδες κεράκια, ακόμα αισθάνεται αρχάριος, γιατί το καθένα είναι διαφορετικό, όπως και οι άνθρωποι. Για εκείνον, η τέχνη είναι ένα μνημείο, και κάθε φορά με τα έργα του ακουμπά εκεί που πονάει, για να παίρνει δύναμη.
M. HULOT
CHECK Έκθεση Ephemeral Party

Εικαστικά / Ephemeral Party: Μια έκθεση εικαστικών σε ένα πάρκινγκ στη Βασιλίσσης Σοφίας

Οι χώροι στάθμευσης αποτελούν μόνιμο θέμα συζήτησης για τους Αθηναίους. Και τώρα, ένας τέτοιος χώρος θα συζητηθεί έντονα για εντελώς άλλους λόγους από τους γνωστούς και συνηθισμένους.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ανεκτίμητα έργα ισλαμικής τέχνης απ’ τα σημαντικότερα μουσεία του κόσμου 

Αποστολή στην Τζέντα / Ταξίδι στην Μπιενάλε Ισλαμικών Τεχνών

Η LIFO ταξίδεψε στη Σαουδική Αραβία και επισκέφθηκε τη δεύτερη Μπιενάλε Ισλαμικών Τεχνών, μια έκθεση που γεφυρώνει το χθες με το σήμερα και αναδεικνύει την καλλιτεχνική έκφραση της ισλαμικής κληρονομιάς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ψυχοπαίδης

Εικαστικά / Ο Γιάννης Ψυχοπαίδης έφτιαξε μια πόλη από αναγεννημένα ερείπια στην γκαλερί Ζουμπουλάκη

Από ένα μακρινό ή πρόσφατο παρελθόν ξεβρασμένα στο σήμερα, τα σπασμένα αυτά κομμάτια μάς κάνουν να ανακαλούμε με τη φαντασία μας την προϊστορία τους, μια αλλοτινή ζωή που κάποτε υπήρξε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το νέο μουσείο του Έντβαρντ Μουνκ στο Όσλο μαγνητίζει

Πέθανε Σαν Σήμερα / Έντβαρντ Μουνκ: Αυτό το μουσείο στο Όσλο φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του

Ένα κάπως αμφιλεγόμενο αλλά σίγουρα εντυπωσιακό κτίριο-ορόσημο, δημιούργημα των Estudio Herreros, φιλοξενεί τη μεγαλύτερη συλλογή έργων ενός από τους σπουδαιότερους και πλέον επιδραστικούς καλλιτέχνες των μοντέρνων καιρών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Los Caprichos»: Ο σκωπτικός Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη

Εικαστικά / «Los Caprichos»: Ο σκωπτικός Γκόγια στην Εθνική Πινακοθήκη

80 χαρακτικά που σατιρίζουν τη διαφθορά, τη θρησκευτική υποκρισία, την απληστία, την αμάθεια και τη δεισιδαιμονία. Έργα που μπορεί να αποτέλεσαν μια οικονομική καταστροφή για τον μεγάλο Ισπανό ζωγράφο, αλλά θεωρούνται πρόδρομοι της μοντέρνας τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αξίζει να τους προσέξετε: Νέα ονόματα στη σύγχρονη τέχνη

Εικαστικά / Αξίζει να τους προσέξετε: Νέα ονόματα στη σύγχρονη τέχνη που δείχνουν τη δουλειά τους τώρα

Οι αθηναϊκές γκαλερί και οι ανεξάρτητοι χώροι μοιάζουν αυτή την περίοδο να βρίσκονται σε μια διαρκή περίοδο δοκιμών, θέλοντας να προτείνουν και νεότερους καλλιτέχνες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ