Αρχαία Ασίνη
"Το 1922 το ελληνικό κράτος παραχωρεί με νομοθετικό διάταγμα την άδεια στους Σουηδούς ανασκαφείς της Ασίνης να εξάγουν κάποια ευρήματα στη χώρα τους για μελέτη και συντήρηση. Πρόκειται για έναν ιδιότυπο δανεισμό, ο οποίος συνάπτεται κατά τα φαινόμενα πάνω στις προσωπικές σχέσεις του Σουηδού πρίγκιπα Γουσταύου με την ελληνική βασιλική οικογένεια. Η εξαγωγή αρχαιοτήτων προς τη Σουηδία λειτούργησε σε ένα ιδιότυπο καθεστώς εξαίρεσης μέχρι και τη δεκαετία του 1930, παρά την ουσιαστική απαγόρευση εξαγωγής αρχαιολογικών ευρημάτων που επέβαλε ο αρχαιολογικός νόμος του 1922.
Το 1997, η Berit Wells, τότε διευθύντρια του Σουηδικού Ινστιτούτου, αγόρασε από κάποιον μη κατονομαζόμενο συλλέκτη ένα φάκελο με έγγραφα, τα οποία ο ίδιος ισχυρίστηκε πως ανήκαν στο μουσείο Ναυπλίου. Προσεκτικότερη μελέτη του φακέλου, όμως, δείχνει ότι τα έγγραφα αυτά είναι οι φάκελοι των σουηδικών ανασκαφών στην Αργολίδα, που προέρχονται από το αρχείο της διεύθυνσης αρχαιολογίας του υπουργείου Θρησκευτικών και Εθνικής Παιδείας. Τα έγγραφα που περιέχονται στο φάκελο φωτίζουν τις λεπτομέρειες της εξαγωγής των ευρημάτων στην πράξη, και αναδεικνύουν τις συγκρούσεις που η διαδικασία αυτή προκάλεσε με τις τοπικές κοινότητες αλλά και σε κεντρικό επίπεδο".
("1920-1940, δύο δεκαετίες σουηδικών ανασκαφών στην Αργολίδα: ζητήματα της μεταφοράς ευρημάτων στη Σουηδία και ένα “χαμένο” αρχείο του Μεσοπολέμου". Ομιλία που πραγματοποιήθηκε το 2014 στο κτίριο του Ιστορικού Αρχείου της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας).
Νέστωρ οἶος ἔριζεν· ὃ γὰρ προγενέστερος ἦεν·
τῷ δ᾽ ἅμα πεντήκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Αἴας δ᾽ ἐκ Σαλαμῖνος ἄγεν δυοκαίδεκα νῆας,
στῆσε δ᾽ ἄγων ἵν᾽ Ἀθηναίων ἵσταντο φάλαγγες.
Οἳ δ᾽ Ἄργός τ᾽ εἶχον Τίρυνθά τε τειχιόεσσαν
Ἑρμιόνην Ἀσίνην τε, βαθὺν κατὰ κόλπον ἐχούσας,
Τροιζῆν᾽ Ἠϊόνας τε καὶ ἀμπελόεντ᾽ Ἐπίδαυρον,
οἵ τ᾽ ἔχον Αἴγιναν Μάσητά τε κοῦροι Ἀχαιῶν,
τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε βοὴν ἀγαθὸς Διομήδης
καὶ Σθένελος, Καπανῆος ἀγακλειτοῦ φίλος υἱός·
Ομήρου Ιλιάδα. Ραψωδία Β (560)
Μόνο ο Νέστορας τον ανταγωνιζόταν, γιατί ήταν μεγαλύτερός του. Μαζί μ᾿ αυτόν ακολουθούσαν πενήντα μαύρα καράβια. Ο Αίας από τη Σαλαμίνα οδηγούσε δώδεκα καράβια που τα έφερε και τα έβαλε να σταθούν εκεί που στέκονταν οι φάλαγγες των Αθηναίων. Και εκείνοι που είχαν το Άργος και την περιτειχισμένη Τύρινθα, την Ερμιόνη και την Ασίνη, που έχουν βαθύ κόλπο, την Τροιζήνα και τις Ηιόνες και την Επίδαυρο με τα αμπέλια, και ίσοι γιοί των Αχαιών είχαν την Αίγινα και την Μάσητα, σ᾿ αυτούς ήταν αρχηγοί ο βροντόφωνος Διομήδης και ο Σθένελος, ο γιος του ένδοξου Καπανέα·
Γιώργος Σεφέρης
Ο βασιλιάς της Ασίνης
Ἀσίνην τε…
Ιλιάδα
Κοιτάξαμε όλο το πρωί γύρω γύρω το κάστρο
αρχίζοντας από το μέρος του ίσκιου εκεί που η θάλασσα
πράσινη και χωρίς αναλαμπή, το στήθος σκοτωμένου παγονιού
μας δέχτηκε όπως ο καιρός χωρίς κανένα χάσμα.
Οι φλέβες του βράχου κατέβαιναν από ψηλά
στριμμένα κλήματα γυμνά πολύκλωνα ζωντανεύοντας
στ’ άγγιγμα του νερού, καθώς το μάτι ακολουθώντας τις
πάλευε να ξεφύγει το κουραστικό λίκνισμα
χάνοντας δύναμη ολοένα.
Από το μέρος του ήλιου ένας μακρύς γιαλός ολάνοιχτος
και το φως τρίβοντας διαμαντικά στα μεγάλα τείχη.
Κανένα πλάσμα ζωντανό τ’ αγριοπερίστερα φευγάτα
κι ο βασιλιάς της Ασίνης που τον γυρεύουμε δυο χρόνια τώρα
άγνωστος λησμονημένος απ’ όλους κι από τον Όμηρο
μόνο μια λέξη στην Ιλιάδα κι εκείνη αβέβαιη
ριγμένη εδώ σαν την εντάφια χρυσή προσωπίδα.
Την άγγιξες, θυμάσαι τον ήχο της; κούφιο μέσα στο φως
σαν το στεγνό πιθάρι στο σκαμμένο χώμα·
κι ο ίδιος ήχος μες στη θάλασσα με τα κουπιά μας.
Ο βασιλιάς της Ασίνης ένα κενό κάτω απ’ την προσωπίδα
παντού μαζί μας παντού μαζί μας, κάτω από ένα όνομα:
"Ἀσίνην τε… Ἀσίνην τε…"
και τα παιδιά του αγάλματα
κι οι πόθοι του φτερουγίσματα πουλιών κι ο αγέρας
στα διαστήματα των στοχασμών του και τα καράβια του
αραγμένα σ’ άφαντο λιμάνι·
κάτω απ’ την προσωπίδα ένα κενό.
Πίσω από τα μεγάλα μάτια τα καμπύλα χείλια τους βοστρύχους
ανάγλυφα στο μαλαματένιο σκέπασμα της ύπαρξής μας
ένα σημείο σκοτεινό που ταξιδεύει σαν το ψάρι
μέσα στην αυγινή γαλήνη του πελάγου και το βλέπεις:
ένα κενό παντού μαζί μας.
Και το πουλί που πέταξε τον άλλο χειμώνα
με σπασμένη φτερούγα
σκήνωμα ζωής,
κι η νέα γυναίκα που έφυγε να παίξει
με τα σκυλόδοντα του καλοκαιριού
κι η ψυχή που γύρεψε τσιρίζοντας τον κάτω κόσμο
κι ο τόπος σαν το μεγάλο πλατανόφυλλο που παρασέρνει ο χείμαρρος του ήλιου
με τ’ αρχαία μνημεία και τη σύγχρονη θλίψη.
Κι ο ποιητής αργοπορεί κοιτάζοντας τις πέτρες κι αναρωτιέται
υπάρχουν άραγε
ανάμεσα στις χαλασμένες τούτες γραμμές τις ακμές τις αιχμές τα κοίλα και τις καμπύλες
υπάρχουν άραγε
εδώ που συναντιέται το πέρασμα της βροχής του αγέρα και της φθοράς
υπάρχουν, η κίνηση του προσώπου το σχήμα της στοργής
εκείνων που λιγόστεψαν τόσο παράξενα μες στη ζωή μας
αυτών που απόμειναν σκιές κυμάτων και στοχασμοί με την απεραντοσύνη του πελάγου
ή μήπως όχι δεν απομένει τίποτε παρά μόνο το βάρος
η νοσταλγία του βάρους μιας ύπαρξης ζωντανής
εκεί που μένουμε τώρα ανυπόστατοι λυγίζοντας
σαν τα κλωνάρια της φριχτής ιτιάς σωριασμένα μέσα στη διάρκεια της απελπισίας
ενώ το ρέμα κίτρινο κατεβάζει αργά βούρλα ξεριζωμένα μες στο βούρκο
εικόνα μορφής που μαρμάρωσε με την απόφαση μιας πίκρας παντοτινής.
Ο ποιητής ένα κενό.
Ασπιδοφόρος ο ήλιος ανέβαινε πολεμώντας
κι από το βάθος της σπηλιάς μια νυχτερίδα τρομαγμένη
χτύπησε πάνω στο φως σαν τη σαΐτα πάνω στο σκουτάρι:
«Ἀσίνην τε Ἀσίνην τε…». Να ’ταν αυτή ο βασιλιάς της Ασίνης
που τον γυρεύουμε τόσο προσεχτικά σε τούτη την ακρόπολη
γγίζοντας κάποτε με τα δάχτυλά μας την αφή του πάνω στις πέτρες.
Ασίνη, καλοκαίρι 1938 - Αθήνα, Γενάρης 1940
Γιώργος Σεφέρης. 1940. Ημερολόγιο Καταστρώματος Α΄. Αθήνα: τυπ. Ταρουσόπουλου. Και στον συγκεντρωτικό τόμο Γιώργος Σεφέρης. 1985. Ποιήματα. 15η έκδ. Αθήνα: Ίκαρος.
Ιστορικό
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ασίνης, την οποία αναφέρει ο Όμηρος, αποτελείται από την ακρόπολη που είναι κτισμένη σε τριγωνικό βραχώδη λόφο σε επαφή με τη θάλασσα, την γύρω περιοχή και το λόφο της "Μπαρμπούνας" στα δυτικά. Από τις ανασκαφές έχουν αποκαλυφθεί οικισμοί Πρωτοελλαδικής, Μεσοελλαδικής, Μυκηναϊκής, Γεωμετρικής, Αρχαϊκής και Ελληνιστικής εποχής καθώς και τα αντίστοιχα νεκροταφεία και η σημαντική μυκηναϊκή νεκρόπολη της "Μπαρμπούνας". Τα τείχη της Ακρόπολης με το μεγάλο πύργο χρονολογούνται στην ελληνιστική εποχή (3ος αιώνας π.Χ.). Η Ακρόπολη έχει ανοικοδομηθεί κατά τη βυζαντινή εποχή.
Η ανασκαφική έρευνα στην Αρχαία Ασίνη πραγματοποιήθηκε από τη Σουηδική Αρχαιολογική Αποστολή από το 1922 ως το 1930, τόσο στην ακρόπολη όσο και στο μυκηναϊκό νεκροταφείο. Οι ανασκαφές συνεχίσθηκαν από το 1970 και εξής από την Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία και το Σουηδικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο.
Περιγραφή
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ασίνης, την οποία αναφέρει ο Όμηρος, αποτελείται από την ακρόπολη που είναι κτισμένη σε τριγωνικό βραχώδη λόφο σε επαφή με τη θάλασσα, την γύρω περιοχή και το λόφο της "Μπαρμπούνας" στα δυτικά. Από τις ανασκαφές έχουν αποκαλυφθεί οικισμοί Πρωτοελλαδικής, Μεσοελλαδικής, Μυκηναϊκής, Γεωμετρικής, Αρχαϊκής και Ελληνιστικής εποχής καθώς και τα αντίστοιχα νεκροταφεία και η σημαντική μυκηναϊκή νεκρόπολη της "Μπαρμπούνας". Τα τείχη της Ακρόπολης με το μεγάλο πύργο χρονολογούνται στην ελληνιστική εποχή (3ος αιώνας π.Χ.). Η Ακρόπολη έχει ανοικοδομηθεί κατά τη βυζαντινή εποχή.
Χειμερινό ωράριο: 08:30-15:30
ΟΔΥΣΣΕΥΣ - Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
