1.
Μια συναρπαστική προσέγγιση του κορυφαίου μυθιστορήματος της Βιρτζίνια Γουλφ, «Ορλάντο», από τον γνωστό συγγραφέα και ακτιβιστή Πολ Μπ. Πρεθιάδο. Το 1928 η Βιρτζίνια Γουλφ έγραψε το «Ορλάντο», το πρώτο μυθιστόρημα στο οποίο ο βασικός χαρακτήρας αλλάζει φύλο, ενώ εκτυλίσσεται η πλοκή.
Έναν αιώνα αργότερα, ο διεμφυλικός συγγραφέας και ακτιβιστής Πολ Μπ. Πρεθιάδο αποφασίζει να στείλει μια κινηματογραφική επιστολή στη Γουλφ: η Ορλάντο της έχει εγκαταλείψει τον μυθοπλαστικό της κόσμο και ζει μια ζωή που η συγγραφέας της δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί.
Για το «Ορλάντο, η πολιτική μου αυτοβιογραφία» (Top Docs) που προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, ο Πρεθιάδο ενορχηστρώνει το κάστινγκ και συγκεντρώνει 26 σύγχρονες διεμφυλικές και μη-δυαδικές προσωπικότητες μεταξύ 8 και 70 ετών, οι οποίες ενσαρκώνουν τον κεντρικό χαρακτήρα.
2.
Ίσως η πιο προσωπική ταινία του βετεράνου ντοκιμαντερίστα Ραλφ Άρλικ, το «Μου αρέσει εδώ» (Διεθνές Διαγωνιστικό), είναι ένας τρυφερός απολογισμός των σχέσεων του σκηνοθέτη με τους ανθρώπους που αγάπησε, καθώς ο ίδιος φτάνει στη «δύση» της ζωής του.
Ένα σαρδόνιο ντοκιμαντέρ για τα κόκαλα που γερνάνε, το οποίο υμνεί τις απλές απολαύσεις της ζωής. Ένα απαραίτητο ανάγνωσμα, εν είδει companion piece, για την προχωρημένη –και τελεσίδικη– ενηλικίωση.
3.
Ένας μοναχός που προτιμά το παγωτό και τη χέβι μέταλ μουσική από τον διαλογισμό και την προσευχή. Στο απολαυστικό «Τα κοράκια είναι λευκά» (Top Docs) ο σκηνοθέτης Άχσεν Ναντίμ πασχίζει να συμφιλιώσει τις επιθυμίες με την πίστη του, κάνοντας ένα ταξίδι σε ένα απομονωμένο μοναστήρι της Ιαπωνίας, όπου λειτουργεί εδώ και μια χιλιετία μια μυστική βουδιστική αίρεση.
Γυρισμένο σε διάρκεια πέντε ετών σε τρεις ηπείρους, αυτό το απρόσμενο έργο αφοσίωσης και ανυπακοής διερευνά τον θερμό πυρήνα της πίστης και της αγάπης, συναισθημάτων που ξεκινούν από την κορυφή ενός βουνού και φτάνουν μέχρι τον πάτο ενός μπολ παγωτού. Ένα ντοκιμαντέρ για μια απρόβλεπτη φιλία που ανοίγει τον δρόμο για μια νέα αντίληψη της πνευματικότητας.
4.
Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης θα τιμήσει φέτος μία από τις πιο αναγνωρίσιμες φωνές του ελληνικού ντοκιμαντέρ, τον σκηνοθέτη και παραγωγό Σταύρο Ψυλλάκη, μέσα από ένα αφιέρωμα με δέκα ταινίες του και τον Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο της προσφοράς του στο ντοκιμαντέρ.
Δημιουργώντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πρωταγωνιστές των ιστοριών του, ο σκηνοθέτης παρατηρεί και προσεγγίζει με διεισδυτική ματιά το θέμα του, αναδεικνύοντας τις κρυμμένες αλήθειες τους, φτιάχνοντας παράλληλα ένα μοναδικό πορτρέτο της σύγχρονης Ελλάδας.
5.
Για δύο δεκαετίες οι σινεφίλ της Νέας Υόρκης είχαν πρόσβαση σε έναν θησαυρό σπάνιων και μυστηριακών ταινιών που τους προσέφερε το θρυλικό βιντεοκλάμπ «Kim’s Video» (Ανοιχτοί Ορίζοντες). Λειτουργώντας αρχικά μέσα από το καθαριστήριο που διατηρούσε ο αινιγματικός ιδιοκτήτης του Γιόνγκμαν Κιμ, η επιχείρηση κατάφερε να συγκεντρώσει 55.000 τίτλους προς ενοικίαση.
Το 2008, και καθώς το τοπίο της βιομηχανίας άλλαζε, ο κύριος Κιμ προσφέρθηκε να δωρίσει τη συλλογή του με την προϋπόθεση ότι θα διατηρούνταν ακέραιη και ταυτόχρονα προσβάσιμη στα μέλη του Kim’s Video. Σε μια προσπάθεια επανεκκίνησης του τουρισμού, το μικρό ιταλικό χωριό Σαλέμι στη Σικελία φιλοξένησε το αρχείο. Καθώς όμως τα πρώτα φώτα της δημοσιότητας άρχισαν να φθίνουν, τα ίχνη της συλλογής άρχισαν να εξαφανίζονται.
Το ντοκιμαντέρ των Άσλι Σάμπιν, και Ντέιβιντ Ρέντμον πραγματοποιεί μια δονκιχωτική αναζήτηση που επιχειρεί να ανακαλύψει τι πραγματικά συνέβη στην πολυθρύλητη συλλογή.
6.
Το «Kokomo City» που κέρδισε το μεγάλο βραβείο στο τμήμα NEXT του Φεστιβάλ του Σάντανς αποτελεί μια ωμή και συγκλονιστική καταγραφή της ζωής τεσσάρων μαύρων διεμφυλικών σεξεργατριών στις ΗΠΑ.
Γυρισμένη με μια εντυπωσιακή ασπρόμαυρη αισθητική, η ταινία δίνει τον λόγο –και τελικά την ευκαιρία να ορίσουν το δικό τους αφήγημα– στις γυναίκες αυτές, οι οποίες με τρομακτική ειλικρίνεια μοιράζονται τις σκέψεις τους γύρω από την πολυπλοκότητα της επιθυμίας, τα διάχυτα ταμπού, την ταύτιση με την εργασία τους και τις πολλαπλές έννοιες του φύλου. Ένα ντεμπούτο-γροθιά στο στομάχι από την Ντ. Σμιθ, βετεράνο της μουσικής βιομηχανίας και βραβευμένη με Γκράμι τραγουδίστρια.
7.
Τα «Χρόνια των Super 8» (Top Docs) είναι ένα πολύτιμο ντοκιμαντέρ φτιαγμένο από τα οικογενειακά βίντεο της βραβευμένης με Νόμπελ Λογοτεχνίας Γαλλίδας συγγραφέως Ανί Ερνό (στο βιβλίο της οποίας βασίστηκε το σπουδαίο φιλμ «Το γεγονός»).
Δοκιμάζοντας τα αφηγηματικά της εργαλεία σε ένα άλλο μέσο, μας προσκαλεί σ’ ένα κυνήγι κρυμμένου θησαυρού μέσα από μια τρυφερή διαδρομή στα ενδότερα της οικογενειακής της μνήμης. Συναρμολογώντας εικόνες-εργόχειρα από κάμερα 8 mm, τραβηγμένες μεταξύ 1972 και του 1981 (όταν εκδόθηκαν τα πρώτα της βιβλία), φιλοτεχνεί ένα πορτρέτο ιδιαίτερης χρονικής, τοπικής αλλά και προσωπικής και πολιτικής σπουδαιότητας.
Η Ερνό και ο συν-σκηνοθέτης της ταινίας (ο γιος της Νταβίντ) καθοδηγούν τον θεατή μέσα από θραύσματα μιας δεκαετίας. Μια εικαστική προέκταση του εν εξελίξει λογοτεχνικού έργου της, το οποίο αποτελεί συνεχή προσπάθεια κατανόησης του μυστηριώδους παρελθόντος και του απρόβλεπτου μέλλοντος.
8.
Μετα-αποκαλυπτικά τοπία, περίτεχνα πλάνα και εντυπωσιακές γεωμετρικές συνθέσεις χαρακτηρίζουν το έργο του σπουδαίου Αυστριακού σκηνοθέτη Νικολάους Γκεϊρχάλτερ, ο οποίος μέσα από το έργο του εξερευνά τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και τις ολέθριες συνέπειες του δυτικού τρόπου ζωής.
Ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους ντοκιμαντερίστες, ο Γκεϊρχάλτερ θα βρεθεί στη Θεσσαλονίκη και θα παραδώσει masterclass. Παράλληλα, το Φεστιβάλ θα παρουσιάσει εννέα ταινίες του και θα του απονείμει τιμητικό Χρυσό Αλέξανδρο.
9.
Το συναρπαστικό πορτρέτο μιας νεαρής καλλιτέχνιδος σκιαγραφεί το ντοκιμαντέρ της Δανής δημιουργού Λέα Γκομπ, «Απολλωνία, Απολλωνία» (Ανοιχτοί Ορίζοντες). Όταν η σκηνοθέτις τη συνάντησε κινηματογραφικά το 2009, η ζωή της Απολονιά Σοκόλ έμοιαζε βγαλμένη από μυθιστόρημα. Γεννημένη σε έναν υπόγειο θεατρικό όμιλο στο Παρίσι και μεγαλωμένη σε μια καλλιτεχνική κοινότητα, στην αιχμή της μποέμικης ζωής, σπούδασε στη σχολή Beaux-Arts de Paris, μία από τις πιο επιφανείς ακαδημίες τεχνών στην Ευρώπη.
Η Λέα Γκομπ καταγράφει τη ζωή της Απολονιά στη διάρκεια πολλών ετών, δείχνοντας την πάλη της να κατακτήσει μια θέση στον κόσμο της τέχνης, τις ανησυχίες τις σχετικά με τη δημιουργία, τη σχέση της με τους ανθρώπους και με το σώμα της. Ένα καθηλωτικό ντοκιμαντέρ για την τέχνη, την αγάπη, τη σεξουαλικότητα, τη μητρότητα και τους τρόπους με τους οποίους κατακτά κανείς την επιτυχία σε έναν πατριαρχικό κόσμο.
10.
Σε έναν κόσμο γεμάτο ήχους μια κωφή χορεύτρια, η Αντόνια Σίνγκλα, χορεύει με πάθος χωρίς να μπορεί να ακούσει τη μουσική. Εντυπωσιάζει με τις κινήσεις της και το βλέμμα της ήδη από την ηλικία των 17 ετών, όμως αποσύρεται πριν ακόμα κλείσει τα 30.
Το ντοκιμαντέρ «La Singla» της Παλόμα Θαπάτα, που ανοίγει την αυλαία του 25ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης και προβάλλεται σε παγκόσμια πρεμιέρα, αναζητά τα ίχνη μιας ξεχωριστής περσόνας του φλαμένγκο, μιας χορεύτριας που επινόησε μια δική της, μοναδική γλώσσα, γεμάτη μυστήριο και μουσικότητα.
+1
Το εμβληματικό ντοκιμαντέρ του 1967 σε σκηνοθεσία Φρέντερικ Γουάιζμαν, «Titicut Follies», ένα σπάνιο ντοκουμέντο γυρισμένο μέσα σε ένα ίδρυμα για ψυχικά διαταραγμένους εγκληματίες στη Μασαχουσέτη, θα προβληθεί στο πλαίσιο του μεγάλου αφιερώματος του Φεστιβάλ στο ντοκιμαντέρ της παρατήρησης. Τοποθετώντας τον φακό του απέναντι στους ασθενείς-τροφίμους, το συνταρακτικό ντοκιμαντέρ καταγράφει τη γειτνίαση του ανθρώπινου μυαλού με την άβυσσο.
Την εποχή που πρωτοπροβλήθηκε προκάλεσε πολύ έντονες συζητήσεις και διαμάχες για το εάν παραβιάζει τα δικαιώματα των κρατουμένων, ενώ αποτελεί μια πολύτιμη καταγραφή της συστηματικής κακοποίησης και αποκτήνωσης στην οποία οδηγούνται οι ψυχικά ασθενείς.