«Ποτέ δεν αισθάνθηκα ξενοδόχος, μόνο ένας δημιουργικός άνθρωπος», μου λέει στην αρχή της συζήτησής μας ο εμπνευστής και διευθύνων σύμβουλος του Dexamenes Seaside Hotel, ενός μινιμαλιστικού ξενοδοχείου με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική που βελτιώνει τον τρόπο που βιώνουμε τη φιλοξενία. Θυμάται ότι πάντοτε του άρεσαν οι πρωτότυπες βιωματικές εμπειρίες και ότι αγαπούσε τις καθημερινές συνήθειες.
Οι αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας του Νίκου Καραφλού είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την Κουρούτα στην Αμαλιάδα Ηλείας. Μεγαλώνοντας σε αυτό το περιβάλλον, επηρεάστηκε πολύ από συνήθειες της επαρχίας όπως η νηστεία, τα κυριακάτικα τραπέζια, οι υπαίθριες δραστηριότητες και τα γλέντια. Ανεξίτηλες έχουν παραμείνει οι μνήμες από τις παλιές δεξαμενές κρασιού που βρίσκονται κυριολεκτικά δίπλα στη θάλασσα. Λίγα χρόνια αργότερα, αυτό το ερειπωμένο οινοποιείο θα του άλλαζε τη ζωή.
Στο Dexamenes Seaside Hotel έρχεσαι αντιμέτωπος με την αρχιτεκτονική του χώρου που δίνει έμφαση στην προηγούμενη χρήση του και συνδυάζει τη βιομηχανική αισθητική με την παραδοσιακή ελληνική φιλοξενία. Καθώς πλησιάζεις το κτίριο, αντιλαμβάνεσαι τη μοναδικότητά του, με τα μπετονένια μπλοκ και τις παλιές δεξαμενές να δημιουργούν μια ατμόσφαιρα μοντέρνας αισθητικής.
Τον συναντώ στους φιλόξενους χώρους του Mona Athens στου Ψυρρή. Επιλέγει αυτό το σημείο συνειδητά, επειδή θεωρεί ότι ο χώρος ταιριάζει στη φιλοσοφία του. Πρόκειται για ένα πρώην εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας, του οποίου τα υλικά (συμπεριλαμβανομένων του τσιμέντου, του μετάλλου και της πέτρας) έχουν βιομηχανικούς και αστικούς τόνους, εξισορροπώντας αρμονικά το παλιό με το νέο. Το ίδιο σκεπτικό έχει ακολουθήσει και ο ίδιος, μετατρέποντας τις εγκαταλελειμμένες βιομηχανικές κατασκευές σε ένα θέρετρο πολυτελείας, συνθέτοντας έναν τουριστικό προορισμό υψηλών προδιαγραφών.
«Ανήκω σε εκείνους που υλοποιούν σχεδιασμούς με θετική επίδραση στην κοινωνία και στο περιβάλλον. Μου αρέσει να οραματίζομαι και να υλοποιώ ιδέες που διαθέτουν πολιτιστικό και κοινωνικό αντίκτυπο», αναφέρει κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας. Από τα πρώτα λεπτά της συζήτησής μας αντιλαμβάνομαι ότι μπροστά μου έχω μια αντισυμβατική προσωπικότητα που τη χαρακτηρίζει η ακόρεστη περιέργεια, το αμείωτο ενδιαφέρον και οι φιλόδοξοι, πρωτοπόροι στόχοι.
Είναι μια ξεχωριστή περίπτωση ανθρώπου που, όπως μου λέει, «χρειάζεται χώρο και χρόνο προκειμένου να βρίσκει τρόπους ώστε να μετασχηματίζει μια ιδέα σε επιχειρηματικό πλάνο». Έτσι έκανε και με τις Δεξαμενές, που, όταν τον ρωτήσεις πώς θα τις περιέγραφε, θα σου πει: «Πρόκειται για μια καινοτόμα πλατφόρμα εμπειριών που σχετίζεται με την τέχνη, το κρασί, τη γαστρονομία, τη φύση, την τοπική κουλτούρα και την ευσυνείδητη ευεξία».
Το παλιό οινοποιείο χτίστηκε τη δεκαετία του 1920 από τον Αυτόνομο Σταφιδικό Οργανισμό και λειτούργησε έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Έπειτα σταμάτησε η λειτουργία του. Μια ημερομηνία-σταθμό που έχει σημειώσει στο προσωπικό του ημερολόγιο είναι όταν ήταν δεκαπέντε ετών. Τότε η συγκεκριμένη έκταση, που είχε ταυτίσει με την ανεμελιά της παιδικής του ηλικίας, βγήκε μαζί με τις δεξαμενές σε πλειστηριασμό. Η οικογένειά του ενδιαφέρθηκε αμέσως, αφού της ανήκε το παρακείμενο κτήμα. Τελικά, κατάφεραν να το αγοράσουν.
Έκτοτε, και ως το 2019, οπότε και ολοκληρώθηκε η μετατροπή τους σε ξενοδοχείο, οι δεξαμενές έμειναν ερειπωμένες και σκοτεινές. Αλλά στο μυαλό του Νίκου Καραφλού το σημαντικό ήταν ότι οι δεξαμενές ήταν χτισμένες κατά μήκος της αμμουδιάς προκειμένου να φορτώνονται απευθείας τα πλοία με κρασί. Μερικές φορές η τοποθεσία μπορεί να αποδειχθεί από μόνη της μια συναρπαστική εμπειρία, δίνοντας ανεξάντλητες ευκαιρίες για άμεση επαφή με τη φύση.
Συνδύασε αρμονικά την αποφασιστικότητα με την ελπίδα, κινήθηκε με διάθεση ταπεινοφροσύνης και επιμονής: αυτά τον βοήθησαν να κάνει τα όνειρα του πραγματικότητα. Άραγε, ποια ήταν τα πρώτα του ερεθίσματα; Σε τι περιβάλλον μεγάλωσε; Είναι η στιγμή που θέλω να εξερευνήσω τις προσωπικές στιγμές της ζωής του που συνέβαλαν καταλυτικά στον τρόπο σκέψης, τις επιρροές και τις εμπνεύσεις του.
«Γεννήθηκα το 1987 στα Σαβάλια Ηλείας, όπου και μεγάλωσα έως την εφηβεία μου, οπότε και μετακομίσαμε στο διπλανό χωριό, στη Μαραθιά. Μεγάλωσα στους κόλπους της ελληνικής επαρχίας, με τα θετικά και τα αρνητικά της. Από τη μια η απέραντη ελευθερία και ατελείωτο παιχνίδι και από την άλλη η κοινωνική κριτική και η νοοτροπία του περιορισμού που δεν αφήνει τους ανθρώπους να ανθήσουν. Όταν τελείωσα το σχολείο πέρασα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών. Πάντα με έλκυε ο συνδυασμός τεχνολογίας και δημιουργικότητας. Ολοκληρώνοντας, λοιπόν, τις σπουδές μου είχα διαρκώς κατά νου να αξιοποιήσω το συγκεκριμένο οινοποιείο. Ήταν ένα τοπόσημο, ιστορικό για τις επιπτώσεις της σταφιδικής κρίσης, που έπρεπε να διασωθεί.
Έτσι, ξεκίνησα μια τεχνική έρευνα για το πώς μπορεί να μετατραπεί σε ξενοδοχείο. Έπρεπε να ολοκληρωθούν αρκετές διαδικασίες και έλεγχοι που αφορούσαν τη στατικότητα των κτιρίων και τη διάταξη των κτισμάτων. Στη συνέχεια, όταν ήμουν σε φάση αναζήτησης αρχιτεκτονικού γραφείου, βρέθηκα σε ένα υπόγειο στο Χαλάνδρι, όπου συνάντησα τα αδέρφια Καραμπατάκη. Ήταν ένα καινούργιο μικρό γραφείο, το γνωστό πια K-Studio, και τους παρουσίασα το πρότζεκτ. Ταυτίστηκαν με το όραμα και μαζί ολοκληρώσαμε το πρώτο masterplan.
Στο ίδιο γραφείο βρέθηκα λίγα χρόνια αργότερα, όταν το project Dexamenes είχε παγώσει λόγω της οικονομικής κρίσης της χώρας σε εποχές capital controls, αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση λειτουργίας του Κ-studio, που πλέον ήταν μια μεγάλη ομάδα αρχιτεκτόνων με πολυώροφα γραφεία στον Λυκαβηττό. Κι εκεί ουσιαστικά έμαθα να δίνω δομή στις δημιουργικές διαδικασίες, ενώ απέκτησα την τεχνογνωσία που χρειάζεται για την υλοποίηση πρακτικών και μετρήσιμων δημιουργικών ιδεών ή καινοτόμων υπηρεσιών», αφηγείται.
Η συνέχεια ήταν εντυπωσιακή. Ακολούθησαν πολυάριθμες διεθνείς διακρίσεις και βραβεύσεις, ενώ το ξενοδοχείο έχουν διαφημίσει κορυφαία έντυπα απ’ όλον τον κόσμο. Σήμερα μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Αθήνας και Κουρούτας. Μάλιστα, μια χρονιά επιχείρησε να μετακομίσουν οικογενειακώς στην επαρχία, θέλοντας τα παιδιά να έχουν άμεση επαφή με τη φύση. Ωστόσο, οι ελλιπείς σχολικές υποδομές και ο μικρός αριθμός δασκάλων σε σχέση με τον αριθμό των μαθητών ανάγκαζαν το εκπαιδευτικό προσωπικό να έχει μοναδική έγνοια να παραδώσει απλώς και μόνον τα παιδιά ασφαλή στους γονείς τους.
Έτσι, επέστρεψαν στην Αθήνα, όπου τα παιδιά φοιτούν σε ένα σχολείο που λειτουργεί σύμφωνα με εξελιγμένα, σύγχρονα και εναρμονισμένα με τη φύση σχολικά πρότυπα. Εκεί μπορούν να παίξουν, να βουτήξουν στη λάσπη, να σκαρφαλώνουν σε δέντρα. Και εξηγεί: «Σήμερα είναι πολύ φοβικοί τόσο οι δάσκαλοι όσο και οι γονείς, αλλά εμένα με ενδιαφέρει πολύ να εκπαιδεύσω τα παιδιά μου να σκέφτονται με αυτόν τον τρόπο και να μάθουν για τη φύση, τα φυτά, τις εποχές και τη βιοποικιλότητα. Θέλω η κόρη και ο γιος μου να έχουν καταγραφές και εμπειρίες σχετικές με το χώμα, τη γη και την προέλευση της τροφής μας, ειδικά στην προσχολική ηλικία».
Επιστροφή στη συζήτηση για τις Δεξαμενές. Οι επιχειρήσεις φιλοξενίας αναπτύσσουν τον επονομαζόμενο και «τουρισμό εμπειρίας», επισημαίνω. Κι εκείνος απαντά: «Εμείς το κάναμε εξαρχής αυτό, γι’ αυτό προσφέρουμε βιώσιμες και περιβαλλοντικά φιλικές εμπειρίες ταξιδιού. Από τη φιλική προς το περιβάλλον αρχιτεκτονική μας και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι τη δέσμευσή μας για ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων, τη διατήρηση των φυσικών πόρων, την υποστήριξη της κοινότητας και την άσκηση μιας αναγεννητικής γεωργίας, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μια αρμονική ισορροπία μεταξύ πολυτέλειας και συνειδητής ευθύνης».
Τι διαφορετικό είναι αυτό που προσφέρουν οι Δεξαμενές στους επισκέπτες; «Αρχικά έρχεσαι αντιμέτωπος με την αρχιτεκτονική του χώρου που δίνει έμφαση στην προηγούμενη χρήση του και συνδυάζει τη βιομηχανική αισθητική με την παραδοσιακή ελληνική φιλοξενία. Καθώς πλησιάζεις το κτίριο, αντιλαμβάνεσαι τη μοναδικότητά του, με τα μπετονένια μπλοκ και τις παλιές δεξαμενές να δημιουργούν μια ατμόσφαιρα μοντέρνας αισθητικής. Ειδικότερα, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει στον τοπικό πολιτισμό, στην παράδοση και στην τοπική γαστρονομία. Κατά την άφιξη, σε υποδέχεται ένα μέλος της ομάδας μας που μετά τη διαδικασία του check in σε οδηγεί στο δωμάτιο-πρώην δεξαμενή, κάνοντας μια σύντομη ξενάγηση, λέγοντας δυο λόγια για την ιστορία του χώρου, εξηγώντας πώς λειτουργούσε πριν και ποια είναι η χρήση του σήμερα.
Υπάρχουν στιγμές που προτείνουμε στους επισκέπτες να κλείσουν το κινητό τους και να μείνουν για αρκετή ώρα offline. Επίσης, τους συνιστούμε να περπατήσουν ξυπόλυτοι στην παραλία και να απολαύσουν τη θάλασσα. Φυσικά, να κάνουν μια βουτιά σε μία από τις πιο παρθένες ακτές της δυτικής Πελοποννήσου και της Ελλάδας ή να χαρούν ένα ποτό την ώρα του ηλιοβασιλέματος. Διαθέτουμε ιδιωτικό αμπελώνα και ένα ιδιαίτερο πρόγραμμα ευεξίας, το οποίο περιλαμβάνει και ένα πρόγραμμα καθοδηγούμενων αναπνοών, ώστε ο χρόνος των διακοπών να έχει ένα ισχυρό αποτύπωμα», υποστηρίζει.
Και συνεχίζει: «Όσον αφορά τις δραστηριότητες εκτός του ξενοδοχείου, δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα στην ιστορία του κρασιού και του ελαιόλαδου ή “υγρού χρυσού”, όπως το χαρακτήρισε ο Όμηρος, που είναι και ένα από τα κύρια μυστικά της μακροζωίας και σημαντικό κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού. Προγραμματίζουμε επισκέψεις σε τοπικούς ελαιώνες, όπου ο καθένας μπορεί να μυηθεί στην καλλιέργεια ελαιόδεντρων και στην παραγωγή ελαιόλαδου στην Ελλάδα και να δοκιμάσει συνδυασμούς φαγητού με ελαιόλαδο, το λεγόμενο food & olive oil pairing.
Επίσης, προτείνουμε στους επισκέπτες μας, μετά την επίσκεψη στην Αρχαία Ολυμπία, να επισκεφτούν ένα εργαστήριο μαρμαρογλυπτικής, όπου ο απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών και ιδιοκτήτης του, ο οποίος έχει συμμετάσχει και σε αποκαταστάσεις αρχαίων μνημείων, παραδίδει μαθήματα γλυπτικής. Οι επισκέπτες μπορούν να φτιάξουν με τα χέρια τους το σουβενίρ που θα τους θυμίζει αυτή την εμπειρία».
Αναμφίβολα, είναι ένας άνθρωπος που διαθέτει σύγχρονη ματιά απέναντι στην πραγματικότητα και τον συναρπάζει η δύναμη της πνευματικότητας. Έχει ταξιδέψει πολύ και αντλεί συνεχώς ιδέες από τα μέρη που επισκέπτεται. Το μεγαλύτερο πολιτιστικό σοκ το βίωσε όταν πήγε σε νεαρή ηλικία στη Νέα Υόρκη αλλά και σε ένα ταξίδι του στο Νεπάλ, όταν είδε από κοντά πώς γίνεται η καύση νεκρών. Νιώθει πλήρης, αλλά ταυτόχρονα δεν εφησυχάζει ούτε επαναπαύεται.
Τον σαγηνεύει το ότι κάθε μέρα αποτελεί και μια μοναδική πρόκληση. Λίγο πριν τον αποχαιρετήσω τον ρωτώ τι θα έλεγε σε έναν νέο που θέλει να κάνει τα όνειρά του πραγματικότητα. «Στη ζωή ο καθένας πράττει όπως επιθυμεί. Αυτό, ωστόσο, που θα πρότεινα είναι να ακολουθείτε το ένστικτό σας και να θυμάστε ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει αν δεν σπάσεις το τείχος του φόβου. Ξεδιπλώστε, λοιπόν, το ταλέντο σας ή τις ιδέες σας χωρίς δισταγμό και αμφιβολία».
Ευχαριστούμε θερμά για τη φιλοξενία και την παροχή των χώρων για τις ανάγκες της φωτογράφισης το Mona Boutique Ηotel (Κακουργιοδικείου 4, Ψυρρή).
