ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ, ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ αριθμός ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που βρίσκεται σε ψηφιακή σχέση με chatbots. Άκουσα το podcast «Bot Love», το οποίο περιέχει αποσπάσματα συνεντεύξεων με άντρες και γυναίκες που έχουν αναπτύξει παθιασμένες ψηφιακές σχέσεις με προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης. Μιλούν γι’ αυτά σαν να είναι πρόσωπα, πιστεύουν ότι έχουν ανεξαρτητοποιηθεί, ότι έχουν αποκτήσει ανεξάρτητη σκέψη. Πιστεύουν ότι οι αγάπες τους είναι φυλακισμένες στα bytes.
Ενώ μέχρι τώρα τα παραδείγματα ανθρώπων που σχετίζονται με ψηφιακά ή ρομποτικά προϊόντα συνοδεύονται από χλεύη, όπως η γνωστή ιστορία του Iάπωνα που παντρεύτηκε ολόγραμμα ή του bodybuilder που παντρεύτηκε μια κούκλα του σεξ, είναι προφανές ότι στο μέλλον η ερωτική σχέση ανθρώπου - τεχνητής νοημοσύνης θα αποτελεί καθημερινότητα.
Ας το πιάσω όμως απ’ την αρχή.
Τι σημαίνει ο όρος «sextech»;
Ο όρος «sextech» περιγράφει κάθε τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αλληλεπιδρά ερωτικά με τεχνολογικά προϊόντα. Aυτό μπορεί να μεταφράζεται σε chatbots, σε χρήση υπηρεσιών λεπτομερών ψηφιακών ερωτικών σεναρίων, εφαρμογών με «AΙ girlfriends», υπηρεσιών ερωτικής εικονικής πραγματικότητας ή σε αγορά ανθρωπόμορφων μηχανημάτων με σκοπό την ερωτική εκτόνωση ή ακόμα και ερωτικών βοηθημάτων υψηλής τεχνολογίας με διαδραστικές δυνατότητες.
«Sextech» και σχέσεις
Στα δέκα κείμενα που εμφανίζονται στο feed μου, ένα θα είναι για κάποια έκφανση της μοναξιάς. Μια νέα έρευνα θα δείχνει ότι τόσο τοις εκατό περνάει μόνο τις γιορτές, μια άλλη ότι οι άνθρωποι κάνουν λιγότερο σεξ από ποτέ, μια τρίτη ότι οι άντρες είναι μόνοι γιατί οι γυναίκες απαιτούν να τις βλέπουν ως ανθρώπους και είναι δυσβάχτακτη αυτή η νέα κοινωνική προσδοκία.
Όταν μεγαλώναμε, τα πράγματα ήταν απλά: «αν πας με άλλη θα σου σπάσω το κεφάλι» και λίγη σάλτσα. Η απιστία ήταν κάτι χειροπιαστό, ανθρώπινο, υπαρκτό στον φυσικό κόσμο. Χρειαζόταν γνωριμία, φλερτ, ξενοδοχεία, γραφεία, δωματιάκια εκτυπωτών. Είχε κόστος, μπορεί να σ’ έβλεπαν, να σε κάρφωναν, να έβλεπε η γυναίκα σου το κοκκινάδι στο πέτο – το πιάνετε.
Κρατήστε αυτό και βάλτε στην εξίσωση τα εξής δύο: πρώτον, η ασφάλεια της «μεσαίας τάξης» εξανεμίζεται, οι ώρες εργασίας είναι πολλές, το άγχος υψηλό, τα χρήματα λίγα. Το dating θέλει χρόνο, χρήμα, μια άνεση, κάποια ικανότητα αλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους, να γοητεύεσαι και να γοητεύεις. Δεύτερον, όλος ο κόσμος έχει βουήξει: οι σύγχρονες γυναίκες και οι σύγχρονοι άντρες έχουν σοβαρά προβλήματα συνεννόησης και διαφορετικές προσδοκίες από τον μεταξύ τους δεσμό. Aπό το κορεάτικο 4b μέχρι την επιστροφή των νεαρών Αμερικανών σε «παραδοσιακές αξίες», δεν είναι δύσκολο να δει κανείς ότι υπάρχει μια έμφυλη σύγκρουση που προκαλεί αναπάντητα ερωτήματα.
Τι να πρωτογράψω; Ότι οι μισογύνηδες φτιάχνουν ψηφιακούς τόπους για να φαντασιώνονται ότι βιάζουν ψηφιακές γκόμενες; Ότι άντρες και γυναίκες που νιώθουν μοναξιά στον γάμο ή στη σχέση τους φτιάχνουν κατά την επιθυμία τους chatbots για να νιώσουν ότι κάποιος τους φροντίζει, τους νοιάζεται και τους ικανοποιεί ερωτικά; Ότι άτομα που θέλουν, αλλά δεν μπορούν να εξερευνήσουν τη σεξουαλικότητά τους βρίσκουν έναν ασφαλή τρόπο να ικανοποιηθούν χωρίς την εμπλοκή αληθινών ανθρώπων που μπορεί να τους έβλαπταν; Ότι οι νέες τεχνολογίες είναι πεδίον δόξης λαμπρό για παιδεραστές που μπορούν να μεταφέρουν τις φαντασιώσεις τους σ’ ένα πλαίσιο ανορίωτο και ολότελα δικό τους;
Απ' όπου και να το πιάσεις, το «σχετίζεσθαι» αναγκαστικά θα επαναπροσδιοριστεί. Χάρη σ’ αυτές τις τεχνολογίες, η επιθυμητότητα αποσυνδέεται απ’ την ερωτική ικανοποίηση με τρόπο πρωτοφανή. Δεν χρειάζεται κανείς να προσπαθήσει να είναι αρεστός, να εξασκηθεί στην εγγύτητητα και να συμπλεύσει με την απόρριψη ή την εγκατάλειψη. Δεν χρειάζεται καν να φροντίσει την προσωπική του υγιεινή, να είναι ευγενής ή να διαβάζει τη γλώσσα του σώματος. Πολλά απ’ τα πρόσωπα της σειράς «Bot Love» χρειάζονταν κάτι που δεν έπαιρναν απ’ τον γάμο τους και το έβρισκαν στα chatbots, ήθελαν να πειραματιστούν με σεξουαλικές φαντασιώσεις που δεν τολμούν να παραδεχτούν στις σχέσεις τους ή απλώς ένιωθαν μόνες και μόνοι. Οι ψηφιακές τους σχέσεις τούς ικανοποιούν ανάγκες και δεν ζητούν αντάλλαγμα.
Το ποινικό δίκαιο θα χρειαστεί να προσαρμοστεί τάχιστα
Απ’ τη μία πλευρά έχουμε μπροστά μας μια απροσδόκητα δημοκρατική εξέλιξη: καθένας και καθεμία μπορεί να έχει ένα προγραμματάκι που ανταποκρίνεται εξατομικευμένα στις βαθύτερες, ειλικρινέστερες φαντασιώσεις του/της. Άνθρωποι που δυσκολεύονται να συνδεθούν συναισθηματικά, άνθρωποι απογοητευμένοι απ’ το dating, άνθρωποι που δεν έχουν στη ζωή τους το είδος εκείνο της εγγύτητας, του ερωτισμού, της τρυφερότητας, του νοιαξίματος και της «ταύτισης» που επιθυμούν μπορούν πια να πληρώσουν το κενό που νιώθουν.
Απ’ την άλλη, δεν έχω ιδέα πώς θα ρυθμιστεί το μέλλον ώστε οι πράξεις των αγοραστών ή συνδρομητών να συνάδουν με το ποινικό δίκαιο. Θα είναι νόμιμο να φτιάχνεις ψηφιακά βρέφη για ερωτική ευχαρίστηση; Σε κάποιες χώρες απαγορεύεται η απεικόνιση της παιδικής πορνογραφίας, όχι όμως σε όλες. Επιτρέπεται ο βιασμός; Μπορούμε να κάνουμε λόγο για βιασμό όταν δεν προσβάλλεται η γενετήσια αξιοπρέπεια κανενός; Επιτρέπονται απεικονίσεις δολοφονίας, νεκροφιλίας, ασφυξίας, διαμελισμού; Ένας δικηγόρος μπορεί να ζητήσει πρόσβαση στην αλληλεπίδραση ενός κατηγορούμενου μ’ ένα chatbot για ν’ αποδείξει βίαιη τάση; Θα δούμε sex dolls ως μάρτυρες; Πέρα από τους «όρους και προϋποθέσεις» που θα συντάξει κάθε ιδιωτική εταιρεία, θα χρειαστεί να ενταχθεί η δυνατότητα της τεχνολογίας στο ποινικό μας δίκαιο.
Tι είναι πια η απιστία;
Όταν μεγαλώναμε, τα πράγματα ήταν απλά: «αν πας με άλλη θα σου σπάσω το κεφάλι» και λίγη σάλτσα. Η απιστία ήταν κάτι χειροπιαστό, ανθρώπινο, υπήρχε στον φυσικό κόσμο. Χρειαζόταν γνωριμία, φλερτ, ξενοδοχεία, γραφεία, δωματιάκια εκτυπωτών. Είχε κόστος, μπορεί να σ’ έβλεπαν, να σε κάρφωναν, να έβλεπε η γυναίκα σου το κοκκινάδι στο πέτο – το πιάνετε.
Με την εξέλιξη της τεχνολογίας ήρθαν ερωτήσεις όπως «είναι το texting με συνάδελφο απιστία;», «είναι το like και το reaction αρχή απιστίας;», «αυτά τα μηνύματα δείχνουν ότι έχει συναισθηματική σχέση;». Δεν ήταν μεγάλη η αλλαγή, και πάλι η απιστία με σάρκα θα συνέβαινε.
Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Η ερωτική ικανοποίηση δεν προκύπτει από σάρκα. Η συναισθηματική εγγύτητα δεν συμβαίνει λόγω έρωτα ή ταιριάσματος. Είναι προγραμμματισμένο. Είναι ακριβώς αυτό που καθένας θέλει. Είναι τέλειο. Οι ερωμένες και οι εραστές δεν θα κουραστούν, δεν θα μεγαλώσουν, δεν έχουν οικογένειες, υποχρεώσεις και ατυχήματα. Δεν χρειάζονται φροντίδα, μόνο δίνουν. Δεν έχουν ώρες απουσίας, είναι εκεί όλο το 24ωρο. Ποιος συναγωνίζεται τόση διαθεσιμότητα;
Αρκετά απ’ τα πρόσωπα που έδωσαν συνέντευξη στο «Bot Love» βρίσκονταν σε γάμο, σχέση ή συνθήκη περιστασιακού dating. Οι ψηφιακές τους σχέσεις συμβαίνουν παράλληλα με τις ένσαρκες. Όταν η σύζυγος δεν μπορεί, όταν ο σύζυγος βαριέται, όταν η σύντροφος δουλεύει και όταν ο σύντροφος χρειάζεται να φροντίσει τους γονείς του, οι πρωταγωνιστές της σειράς στρέφονται εκεί που ξέρουν ότι θα είναι το κέντρο της προσοχής. Αυτό δεν είναι πρόβλημα του μέλλοντος αλλά του παρόντος. Και τι θα κάνει κανείς, θα ψάχνει κάθε μέρα όλα τα ιστορικά, σε όλες τις συσκευές, σε όλους τους browsers να δει αν ο σύζυγος λέει σε μια ψηφιακή νεαρά «είσαι η γυναίκα της ζωής μου, είσαι το "για πάντα μου" γιατί η σάρκα κάποτε πεθαίνει, αλλά εσύ όχι»;
Δεν έχουμε καν το πολιτισμικό υπόβαθρο για να μιλήσουμε για απιστία χωρίς σώμα. Κι αυτό γιατί, όπως το βλέπω εγώ, ως τώρα κατανοούσαμε το κέρατο ως «την επιθυμία για κάποιον άλλο». Η συνθήκη αυτή αντιστρέφει την πραγματικότητα: είναι αυτοεπιθυμητική, εμείς είμαστε το τελικό μας ενδιαφέρον, θέλουμε το πλήρες, απόλυτο καθρέφτισμα, όχι έναν άλλο άνθρωπο. Σε μια πολιτισμική συγκυρία που από παντού ωθούμαστε να «βρούμε τον εαυτό μας», να «εξερευνήσουμε τις επιθυμίες μας», να «πειραματιστούμε χωρίς ταμπού», ποιο είναι το λεξιλόγιο ενός ανθρώπου που βάλλεται ψυχικά από τον/την σύντροφό του/της που κάνει ακριβώς αυτό με τη συνδρομή της τεχνολογίας;
Αντί κατάληξης
Ένα πελώριο κομμάτι του γίγνεσθαι βασίζεται στο «σχετίζεσθαι με τον άλλο». Πολιτικά, ερωτικά, φιλοσοφικά, κοινωνικά, η ανθρώπινη συναναστροφή είναι προαπαιτούμενη, στόχος, σκοπός και αναγκαιότητα. Mε τι αφορμή όμως; Εγώ νόμιζα, για να γνωρίσουμε το ξένο. Για να έρθουμε σ’ επαφή με το ανοίκειο, να το κάνουμε οικείο, να γεμίσουμε από το «Άλλο». Κι αν αυτό είναι λάθος;
Η sextech θα μας δείξει το σεξ μ’ έναν τρόπο που δεν έχουμε ξαναδεί, απολύτως μετρήσιμο και ταυτόχρονα εντελώς εξομολογητικό. Όλα επιτρέπονται και όλα καταγράφονται. Το αίσθημα ελευθερίας του χρήστη ταυτίζεται με τη δυνατότητα καταγραφής των βαθύτερων φαντασιώσεών του από εταιρείες.
Και όλ’ αυτά υπό τον μανδύα της σεξουαλικής επανάστασης.