ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ μεταφερόμαστε ξανά στην Πελοπόννησο, σε έναν τόπο με μεγάλη ιστορία, τη Μαντίνεια, και μιλάμε με τη Μαριλένα Παναγοπούλου. Η Μαριλένα άφησε το χωριό της για την Αθήνα όταν τελείωσε το σχολείο, χωρίς να το πολυσκεφτεί. Οκτώ χρόνια μετά, όμως, συνειδητοποίησε πως αυτή η ζωή δεν είναι για εκείνη.
Αποφάσισε να κάνει μια μεγάλη στροφή, σπούδασε οινολόγος και επέστρεψε στο χωριό της, όπου μαζί με τον αδελφό της ανέλαβαν το οικογενειακό οινοποιείο. Η επαφή με τη φύση είναι βάλσαμο για τη Μαριλένα και στη νέα της ζωή αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς της. Με την καλλιέργεια των αμπελιών, το μάζεμα σπαραγγιών και τις βόλτες με τη «γουρούνα» της (όχημα ATV) στα βουνά της γύρω περιοχής χειμώνα-καλοκαίρι, η Μαριλένα έχει βρει το στοιχείο της. Απευθύνει, δε, κάλεσμα σε όσους έχουν τη δυνατότητα, να δοκιμάσουν την τύχη τους στην επαρχία και να αποκεντρωθούν. Όπως χαρακτηριστικά λέει, ευκαιρίες υπάρχουν και συχνά πρέπει να τις αρπάζουμε, ακόμα κι αν είναι λίγο απρόβλεπτο ή ριψοκίνδυνο.
Ακολουθεί η συζήτηση μαζί της
«Ο τόπος μου είναι η Αρχαία Μαντίνεια, στο καταπράσινο οροπέδιο της Μαντίνειας. Τριγύρω απλώνονται αγέρωχα βουνά, με το Μαίναλο να στέκει περήφανο μέσα στα έλατά του. Στα 650μ. υψόμετρο μπορείς να χαζεύεις τα σύννεφα να παίρνουν τα πιο όμορφα σχήματα. Ένας τόπος γεμάτος ιστορία, εκπληκτική φύση και μια απίστευτη γαστρονομική παράδοση. Φέτα, κρασί, προβατίνα…
«Νομίζω πως το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του τόπου μου είναι πως όλα βρίσκονται δίπλα σου. Θέλεις βουνό; Έχεις το Μαίναλο. Θέλεις ποτάμια; Έχεις τον Λούσιο. Θέλεις λίμνες; Έχει τον Λάδωνα. Θέλεις θάλασσα; Έχεις το Άστρος. Θέλεις θέα; Έχεις το Πικέρνι. Θέλεις σπήλαια; Έχεις το Κάψια».
Έφυγα από το χωριό με όνειρα και πάθος, χωρίς να το σκεφτώ πολύ. Ήταν κάτι που το ήθελα πολύ και δεν δίστασα να το κάνω. Πέρασα 8 χρόνια στην Αθήνα, ζώντας τους έντονους ρυθμούς της πόλης και απολαμβάνοντας τις εμπειρίες που προσφέρει η ζωή εκεί. Όμως, με τον καιρό συνειδητοποίησα ότι αυτή η ζωή δεν ήταν για μένα. Έτσι, αποφάσισα να συνεχίσω τις σπουδές μου με ένα μεταπτυχιακό στην οινολογία, κάτι που θα με βοηθούσε να εξελίξω την οικογενειακή μας επιχείρηση. Κι έτσι, όλα πήραν τον δρόμο τους, και τελικά επέστρεψα στο χωριό, εκεί όπου πραγματικά ανήκω.
Είμαστε ένα boutique οινοποιείο κάθετης παραγωγής. Ο αδελφός μου, Δημήτρης, γεωπόνος-τεχνολόγος τροφίμων, και εγώ, χημικός μηχανικός-οινολόγος, καλλιεργούμε τα δικά μας αμπέλια, τρυγάμε τα σταφυλάκια μας και από αυτά, βάζοντας τα δυνατά μας, πολλή αγάπη και μεράκι, παράγουμε αυθεντικά κρασιά υψηλής ποιότητας. Στόχος μας είναι να επεκτείνουμε τον αμπελώνα μας, καλλιεργώντας όχι μόνο το μοναδικό Μοσχοφίλερο, αλλά και άλλες γηγενείς ποικιλίες. Πιστεύουμε στη γη μας, στις δυνατότητές μας και στη σημασία της ποιοτικής παραγωγής.
Επίσης, τρία χρόνια τώρα έχουμε πιστέψει στον οινοτουρισμό, κάτι που είναι μεγάλο πάθος μας, τον βλέπουμε να αναπτύσσεται συνεχώς και είναι κάτι που θέλουμε να το φτάσουμε ψηλά. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια εμπειρία που θα ξεπερνά το απλό τουριστικό ενδιαφέρον και να προσφέρουμε στους επισκέπτες μας την ευκαιρία να γνωρίσουν την οικογένειά μας και την τέχνη του κρασιού. Ελπίζουμε ότι το Κτήμα Παναγόπουλου θα γίνει ένας προορισμός για όσους θέλουν να εξερευνήσουν την παραγωγική διαδικασία, να δοκιμάσουν αυθεντικά κρασιά και να ταξιδέψουν στον μαγευτικό κόσμο του κρασιού και της παράδοσης του τόπου μας.
H μετάβαση πίσω στο χωριό δεν θα έλεγα ότι ήταν εύκολη, αν και όχι τόσο λόγω της αλλαγής στη ζωή μου, αλλά περισσότερο για τον ίδιο λόγο που έχει κάθε φοιτητής όταν επιστρέφει στους δικούς του. Έχεις συνηθίσει να μένεις μακριά τους και ξαφνικά «τσουπ», εμφανίζονται πάλι στη ζωή σου, με τον δικό τους ρυθμό και τις δικές τους ανάγκες.
Η ζωή στην Αθήνα και η ζωή στην επαρχία έχουν σίγουρα μεγάλες διαφορές, και το πιο έντονο στοιχείο είναι ο χρόνος. Στην Αθήνα, ο χρόνος φαίνεται να φεύγει χωρίς να τον αντιλαμβανόμαστε. Οι μέρες περνούν γρήγορα, γεμάτες από υποχρεώσεις και γρήγορους ρυθμούς, ενώ στην επαρχία ο χρόνος έχει άλλη έννοια. Εδώ οι μέρες γεμίζουν με πράγματα που έχουν πραγματική αξία και νόημα, όπως η επαφή με τη φύση, που είναι για μένα το πιο σημαντικό στοιχείο.
Όσο κι αν οι νέοι ρυθμοί ζωής μάς επιβάλλουν να ζούμε με τεχνολογία, η πραγματική ζωή, κατά τη γνώμη μου, βρίσκεται στη φύση. Ο άνθρωπος δεν έχει φτιαχτεί για να είναι συνεχώς μπροστά σε μια οθόνη, είτε αυτή είναι της δουλειάς είτε του κινητού. Η πραγματική ζωή του ανθρώπου είναι στη φύση. Καλλιεργείς τα αμπέλια, μαζεύεις χόρτα και σπαράγγια στα βουνά, κάνεις περιπάτους στη φύση. Όλα αυτά τα έχουμε ανάγκη σε καθημερινή βάση. Βγαίνεις ένα χειμωνιάτικο πρωινό από το σπίτι σου, ο ήλιος ανατέλλει και οι χιονισμένες βουνοκορφές βάφονται ροζ. Τι άλλο να ζητήσει κανείς από τη ζωή;
Αναμφισβήτητα, η ζωή στην επαρχία έχει και τα αρνητικά της. Ένα από τα πιο συνηθισμένα είναι οι περιορισμένες επιλογές για διασκέδαση και, ακόμα περισσότερο, η έλλειψη εκδηλώσεων τέχνης και πολιτισμού. Πώς το αντιμετωπίζω; Απλά. Ανεβαίνω όποτε θέλω για δύο μέρες Αθήνα για να ψυχαγωγηθώ και να διασκεδάσω. Επίσης, η έλλειψη κατάλληλων υποδομών περίθαλψης αποτελεί πρόβλημα, καθώς για σοβαρότερα θέματα υγείας οι κάτοικοι της επαρχίας αναγκάζονται να ταξιδεύουν στην Αθήνα.
Βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα τον μύθο της Αντινόης, γι’ αυτό και έχουμε δώσει το όνομά της στη ναυαρχίδα μας. Κατά τη μυθολογία, η Αντινόη ίδρυσε την πόλη της Μαντίνειας το 1200 π.Χ. Ο Κηφέας, ο έβδομος βασιλιάς της αρχαίας Αρκαδίας, είχε είκοσι γιους και δύο κόρες, την Αντινόη και την Αστερόπη. Όταν ήρθε η ώρα, ο Κηφέας αποφάσισε να μοιράσει το βασίλειό του στους είκοσι γιους του, παραγκωνίζοντας τις δύο κόρες του. Η Αντινόη, θεωρώντας ότι η ίδια και η αδελφή της αδικήθηκαν, τσακώθηκε με τον πατέρα της και τελικά του απέσπασε την υπόσχεση να της διαθέσει όποια τοποθεσία επέλεγε η ίδια για την ίδρυση της νέας πόλης της, αρκεί να είχε μαζί της αρκετούς αποίκους.
Βέβαια, ο Κηφέας ήταν σίγουρος ότι κανένας δεν θα δεχόταν να ακολουθήσει μια γυναίκα την εποχή εκείνη. Η Αντινόη όμως δεν απευθύνθηκε στους άντρες τεχνίτες, αλλά επέλεξε τις συζύγους τους, που τις προσέλκυσε τάζοντάς τους προνόμια στη νέα πόλη. Εκείνες έπεισαν ή, κατά άλλους, «εκβίασαν» τους συζύγους τους, κι έτσι ένα σεβαστό πλήθος την ακολούθησε στην επιλογή νέας πατρίδας.
Η Αντινόη, λοιπόν, οδηγημένη από έναν παλιό χρησμό, ακολούθησε ένα μεγάλο φίδι επί δύο μερόνυχτα κι όταν αυτό σταμάτησε να ξεκουραστεί κοντά σ’ ένα ποτάμι, η Αντινόη είχε βρει την πόλη της. Την ονόμασε Μαντίνεια σε ανάμνηση του χρησμού που την οδήγησε εκεί και ίδρυσε μαντείο εκεί που στάθηκε το φίδι. Η Μαντίνεια είχε ανέκαθεν ιδιαίτερο καθεστώς για τις γυναίκες, μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια.
Το μαγικό, τώρα, με αυτή την ιστορία είναι ότι ένα φθινοπωρινό απόγευμα, μετά από βροχή πολλών ημερών, είχαμε ανέβει με τον παππού μου, Μενέλαο, στον ιστορικό λόφο Γκορτσούλι, την ακρόπολη της Αρχαίας Μαντίνειας, δίπλα από το οινοποιείο μας. Αγναντεύαμε τα τείχη της αρχαίας πόλης και μου λέει: «Έχει βρέξει τόσο πολύ που φάνηκε ο Όφις». Και τι να δω, ένα ποτάμι να έχει σχηματιστεί σχεδόν γύρω γύρω από τα τείχη της αρχαίας πόλης. Δείτε πώς η μυθολογία με την ιστορία εμπλέκονται και καταλήγουμε, τόσες γενιές μετά, το φίδι που κατά τη μυθολογία ακολούθησε η Αντινόη να έχει δώσει το όνομά του στο ποτάμι όπου σταμάτησε να ξεκουραστεί.
Θαυμάζω πολύ τη μητέρα μου. Είναι ένας άνθρωπος γέννημα θρέμμα της περιοχής που από μόλις 7 χρονών ακολουθούσε τον παππού μου, τον Μενέλαο, στις αγροτικές δουλειές του και από πολύ μικρή έμαθε να οδηγεί το τρακτέρ και μάλιστα να χειρίζεται το μπαλαριστικό. Όσοι ξέρουν, ξέρουν. Ένας άνθρωπος δραστήριος, δημιουργικός όσο δεν πάει −έχουμε ξεπατικώσει όλες τις κατασκευές του Pinterest− και ενεργός κοινωνικά, καθώς είναι πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Πικερνίου και κάνει ό,τι μπορεί για να κρατάει το χωριό ζωντανό, γεμάτο ζωή και δράση. Είναι ένας άνθρωπος που εμπνέει με την ενέργεια και την αφοσίωσή της.
Νομίζω πως το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του τόπου μου είναι πως όλα βρίσκονται δίπλα σου. Θέλεις βουνό; Έχεις το Μαίναλο. Θέλεις ποτάμια; Έχεις τον Λούσιο. Θέλεις λίμνες; Έχει τον Λάδωνα. Θέλεις θάλασσα; Έχεις το Άστρος. Θέλεις αρχαία; Έχεις τη Μαντίνεια. Θέλεις θέα; Έχεις το Πικέρνι. Θέλεις σπήλαια; Έχεις το Κάψια. Θέλεις μονοπάτια πιστοποιημένα; Έχεις το Ε4. Θέλεις γραφικά χωριά; Έχεις τη Γορτυνία. Θέλεις θρησκευτικό τουρισμό; Έχεις τη Μονή Τιμίου Προδρόμου. Θέλεις οινοτουρισμό; Έχεις εμάς. Και αυτά είναι μόνο μερικά.
Αυτό που μου λείπει περισσότερο εδώ είναι οι φίλοι μου που δεν έχουν τολμήσει την αποκέντρωση και ακόμα μένουν Αθήνα. Γενικά είμαι πολύ υπέρ της αποκέντρωσης. Θα συμβούλευα όποιον το σκέφτεται να το κάνει χθες. Ξέρω ότι είναι δύσκολο για έναν άνθρωπο που δεν έχει μια βάση στην επαρχία να αποκεντρωθεί. Είναι δύσκολο για έναν άνθρωπο που έχει μια «καλή» δουλειά στην Αθήνα να την αφήσει αναζητώντας το όνειρο στην επαρχία. Αλλά να σας πω ότι τίποτα στη ζωή δεν μένει ίδιο. Οι ευκαιρίες έρχονται και φεύγουν, και συχνά πρέπει να τις αρπάζουμε, ακόμα κι αν είναι λίγο απρόβλεπτο ή ριψοκίνδυνο. Πίστεψε στον εαυτό σου, πίστεψε στη φύση και θα δεις ότι όλα μπορούν να δουλέψουν υπέρ σου. Σίγουρα θα χάσεις κάποια πράγματα, αλλά θα κερδίσεις πολύ περισσότερα. Η ηρεμία, η ποιότητα ζωής, η σύνδεση με τη φύση και οι νέες δυνατότητες που θα ανακαλύψεις στην επαρχία θα σε ανταμείψουν με τρόπους που ίσως δεν φαντάζεσαι ακόμα».
Στείλτε τις προτάσεις σας για τη στήλη «Γειτονιές της Ελλάδας» στο [email protected]
