Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης / Martin Kippenberger
Ο Μάρτιν Κιπενμπέργκερ υπήρξε ένα μεγαλοφυής και ρηξικέλευθος καλλιτέχνης, ικανός για ό,τι καλύτερο και ό,τι χειρότερο. Στη σύντομη ζωή του ακολουθούσε πάντοτε μόνο έναν κανόνα: «Πάντα παραβίαζε τους κανόνες!». Αψηφώντας τους κινδύνους, βούτηξε με γενναιότητα σε ανεξερεύνητα βάθη και πεδία ελευθερίας, μια επικίνδυνη αποστολή η οποία του κόστισε τη ζωή στην ηλικία των 44 ετών.
Αν η Ιστορία της Τέχνης μπορεί να ερμηνευθεί ως μία συνεχής διεύρυνση των ορίων του ορισμού του έργου τέχνης προς μία κατεύθυνση απόλυτης απελευθερωμένης καλλιτεχνικής δημιουργικότητας, ο Κιπενμπέργκερ επιδίωξε την πλέον αιχμηρή επίθεση εναντίον αυτών των ορίων. Μία επίθεση που πήρε μεγάλες διαστάσεις από τη μεθοδευμένη και επιτακτική ανάγκη του να εκφράσει τον πόθο για προσωπική ελευθερία μέσα από την τέχνη, συνδυάζοντας με αυτό τον τρόπο τη ζωή του με την καλλιτεχνική δημιουργία σ' ένα συνεχές Gesamkunstwerk (καθολικό έργο τέχνης). Εξήντα χρόνια μετά τη γέννησή του, η έκθεση αυτή έχει ως στόχο να διερευνήσει εκ νέου αυτήν του τη διαδρομή και να φωτίσει την πολύπλευρη δραστηριότητά του, μέσα από την οποία ακατάπαυστα παραβίαζε τους κανόνες.
Η έκθεση «A cry of freedom», ένας τίτλος που επιδέχεται πολλαπλές ερμηνείες, απαρτίζεται από περισσότερα από 60 έργα, πίνακες, γλυπτά, φωτογραφίες από τις συλλογές Δημήτρη Δασκαλόπουλου και Estate Kippenberger. Πρόκειται για μία πρωτοβουλία του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, υπό την επιμέλεια του ιστορικού τέχνης Δημήτρη Παλαιοκρασσά.
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Νεοφύτου Δούκα 4, Κολωνάκι, 210 7228321-3. Μέχρι τις 26/01.
a.antonopoulou.art / Beetroot: eros
Η πολυβραβευμένη ομάδα ετερόκλητων δημιουργών από τον χώρο της οπτικής επικοινωνίας και του δημιουργικού σχεδιασμού Beetroot Design Group παρουσιάζει στην γκαλερί a.antonopoulou.art μία νέα έκθεση με τίτλο «Εros». Οι καλλιτεχνικές τους εκφάνσεις έχουν ξαναπαρουσιαστεί στην ίδια αίθουσα με την έκθεση «Εrror», ενώ με τα «Τέρατα» στο Μουσείο Μπενάκη πέρσι έγιναν ευρύτερα γνωστοί. Φέτος πλησιάζουν την τελευταία ανθρώπινη λειτουργία και ελπίδα, η οποία παραμένει αναλλοίωτη στο πέρασμα των χρόνων, την ερωτική επιθυμία του ανθρώπου. Η Beetroot παρουσιάζει τον έρωτα ως μία πράξη ευχαρίστησης, που όμως αποτελεί μία αυτοτελή και άδολη πρακτική ουσιαστικής σημασίας για την ισορροπία του ατόμου κι εν τέλει για ολόκληρη την κοινωνία.
Παράλληλα με το έργο που παράγει για το διεθνές της πελατολόγιο, η Beetroot έχει δημιουργήσει έναν σημαντικό αριθμό έργων, των οποίων οι στόχοι αγκαλιάζουν την κοινωνική ευαισθητοποίηση, τη φιλοσοφική τοποθέτηση, μέχρι και τη στήριξη προσώπων, θεσμών ή θέσεων, πάντα, όμως, με σκοπό να προκαλέσουν τη διασκέδαση. Στο καθαρά επαγγελματικό επίπεδο, δε, έχει κατακτήσει αρκετές διεθνείς διακρίσεις. Ξεχωρίζουν τα Μέγα ΕΒΓΕ με τα οποία η ομάδα βραβεύτηκε το 2006, το 2008, το 2010 και το 2012, ενώ το 2008 στα Εuropean Design Awards ανακηρύχθηκε «Design agency of the year». Το 2011 το Red Dot Design Agency Award τους αναγνώρισε ως το καλύτερο γραφείο οπτικής επικοινωνίας στον κόσμο.
a.antonopoulou.art. Αριστοφάνους 20
Μουσείο Μπενάκη - Πειραιώς / «Γιάννης Τσαρούχης. Εικονογράφηση μιας αυτοβιογραφίας. Πρώτο Μέρος (1910-1940)»
Αναπλάθοντας το περιβάλλον στο οποίο πέρασε τα περισσότερα και αποδοτικότερα χρόνια της ζωής του ο Γιάννης Τσαρούχης, η έκθεση αποπειράται να αναδείξει τις επιρροές που δέχθηκε κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του πορείας. Η «Εικονογράφηση μιας αυτοβιογραφίας» θα παρουσιαστεί σε δύο μέρη και το καθένα θα διαρκέσει έναν χρόνο. Αυτήν τη στιγμή στο Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζεται το πρώτο μέρος. Ξεκινώντας από τα χρόνια της παιδικής ηλικίας του Γιάννη Τσαρούχη στον Πειραιά, στην Αθήνα και στην Κηφισιά, μέσα από τα έργα του περνάει μια ολόκληρη εποχή. Πρόσωπα όπως ο Φώτης Κόντογλου, ο Κωνσταντίνος Παρθένης, ο Δημήτρης Πικιώνης, ο Νίκος Βέλμος, η Αγγελική Χατζημιχάλη, η Εύα Πάλμερ-Σικελιανού, η Έλλη Παπαδημητρίου, ο Tériade και άλλοι πολλοί παρουσιάζονται σε μια περιήγηση που συμπληρώνεται με φωτογραφικό υλικό, κείμενα και συνεντεύξεις του ίδιου αλλά και οπτικοακουστικό υλικό από τα ντοκιμαντέρ Σπουδή για ένα πορτρέτο του Δημήτρη Βερνίκου και Ο Πειραιάς του Γιάννη Τσαρούχη του Φώτου Λαμπρινού.
Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο των θεματικών παρουσιάσεων της συλλογής του Ιδρύματος Γιάννη Τσαρούχη. Επιμέλεια έκθεσης: Νίκη Γρυπάρη, Σχεδιασμός: Λίλη Πεζανού.
Mουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου, 210 3453111. Μέχρι τις 27/07/2014, www.benaki.gr
Μουσείο Μπενάκη-Κτίριο Πινακοθήκης Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα / «Λαϊκά παιχνίδια στο σπίτι του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα»
Η Πινακοθήκη Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα, ενάμιση περίπου χρόνο μετά την έναρξη της λειτουργίας της, εγκαινιάζει την εκθεσιακή της δραστηριότητα σε μία ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα του ισογείου της οδού Κριεζώτου 3. Η πρώτη έκθεση αποτελεί έναν μικρό φόρο τιμής στον δημιουργό και είναι αφιερωμένη στην παιδική ηλικία. Παρουσιάζονται γνωστά και άγνωστα σχέδια του σημαντικού ζωγράφου εμπνευσμένα από λαϊκά παιχνίδια, ενώ παράλληλα εκτίθενται παιχνίδια άλλων εποχών, πολλά από τα οποία δεν χρησιμοποιούνται πια.
Τα περισσότερα από τα έργα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό, καθώς προέρχονται από τη συλλογή της Πινακοθήκης Γκίκα και από ιδιωτικές συλλογές. Το μεγαλύτερο μέρος των παιχνιδιών, δε, προέρχεται από τη Συλλογή Παιχνιδιών και Παιδικής Ηλικίας του Μουσείου Μπενάκη, το σύνολο της οποίας πρόκειται σύντομα να στεγαστεί στην οικία Κουλούρα. Μία νοσταλγική για τους μεγαλύτερους και γοητευτική για τους μικρότερους έκθεση.
Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Παπαχρίστου, Ιωάννα Μωραΐτη
Σχεδιασμός: Παύλος Θανόπουλος
Κτίριο Πινακοθήκης Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Κριεζώτου 3, 210 361 5702, 210 363 0818. Μέχρι τις 9/3, www.benaki.gr
Στέγη Γραμματων & Τεχνών - Πάρκο Αναψυχής της Ακαδημίας Πλάτωνος / Εικαστικοί Διάλογοι 2013. Ο Κ.Π. Καβάφης «εκτός των τειχών»
Οι Εικαστικοί Διάλογοι διοργανώνονται για τρίτη συνεχή χρονιά στο Πάρκο Αναψυχής της Ακαδημίας Πλάτωνος, μετατρέποντάς το σε ιδανικό εκθεσιακό χώρο. Φέτος, με αφορμή το Έτος Καβάφη, δέκα σύγχρονοι εικαστικοί καλλιτέχνες κλήθηκαν να δημιουργήσουν, μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών (προβολές βίντεο, ηλεκτρονικών εικόνων ή φωτογραφιών, animation και άλλες νέες πρακτικές), εντελώς πρωτότυπα έργα, τα οποία παρουσιάζονται μέσα σε ειδικές αρχιτεκτονικές κατασκευές. Με σκοπό τη δημιουργία διαλόγου ανάμεσα σε Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες, αλλά λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της ζωής και του έργου του ποιητή, στην προσπάθεια συμμετέχουν τρεις ξένοι και κάποιοι Έλληνες εικαστικοί, οι οποίοι ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό.
Συμμετέχουν οι Αθανάσιος Αργιανάς («Πίννα»), Μαρία Βαρελά («Και τόση έντασις σ' ελληνική φρασιολογία»), Γιάννης Θεοδωρόπουλος («Αντιόχεια»), Rick Myers («Ενώπιον του αγάλματος του Ενδυμίωνος»), Θοδωρής Προδρομίδης («Προς την Τράπεζα του Μέλλοντος»), Έρικα Σκούρτη («Aπ' τον Καιρό»), Γιώργος Ταξιαρχόπουλος («Χρησμός»), Joana Hadjithomas-Khalil Joreige («Την εμορφιά έτσι πολύ ατένισα»), Μαριάννα Χριστοφίδου («Εδώ ας σταθώ»), Βασίλης Ψαρράς («Αστικό Φωτοστέφανο»).
Επιμέλεια: Μαριλένα B. Καρρά
Πάρκο Αναψυχής της Ακαδημίας Πλάτωνος. Μέχρι τις 7/1/2014. www.sgt.gr
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης / «Ιδανικές "μορφές" κι αγαπημένες...» - Εικονογραφώντας ποιήματα του Καβάφη
Το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, σε συνεργασία με το Αρχείο Καβάφη/Ίδρυμα Ωνάση, το υπουργείο Πολιτισμού, 14 ελληνικά μουσεία, εφορείες Αρχαιοτήτων και ιδιωτικές συλλογές, παρουσιάζει στο Μέγαρο Σταθάτου 67 αρχαία αντικείμενα που πλαισιώνουν 27 ποιήματα μυθολογικού και ιστορικού περιεχομένου του Κ.Π.Καβάφη.
Ο τίτλος της έκθεσης είναι παραλλαγή του γνωστού στίχου «Ιδανικές φωνές κι αγαπημένες» από το ποίημα «Φωνές». Με μία εξαιρετική επιλογή αρχαίων και βυζαντινών αντικειμένων επιχειρείται η εικονογράφηση επιλεγμένων ποιημάτων του Αλεξανδρινού. Μαρμάρινες κεφαλές, προτομές, αγαλματίδια ή συμπλέγματα μορφών, χάλκινα σκεύη, πήλινα ειδώλια και αγγεία, σκεύη από φαγεντιανή, νομίσματα, νεκρικά πορτρέτα, επιτύμβιες στήλες αλλά και εικόνες και εκκλησιαστικά σκεύη της μεταβυζαντινής περιόδου. Αγάλματα και πορτρέτα του Αλέξανδρου, του Δημητρίου του Πολιορκητή, του Ιούλιου Καίσαρα και του Νέρωνα αντιπαρατίθενται σε ιστορικά ποιήματα, σαν μια πινακοθήκη προσωπικοτήτων της ελληνιστικής εποχής στην οποία τόσο συχνά επανέρχεται κι αναφέρεται ο μεγάλος ποιητής. Είναι, άλλωστε, γνωστό πόσο συχνά ο ίδιος ανέτρεχε σε αυθεντικές πηγές, είτε στο περίφημο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αλεξάνδρειας, είτε σε ιδιωτικές συλλογές επιφανών Ελλήνων της πόλης, ώστε να πιστοποιήσει τις «μορφές» των ιστορικών προσώπων που «πρωταγωνιστούσαν» στο έργο του.
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Νεοφύτου Δούκα 4, Κολωνάκι, 210 7228321-3. Μέχρι 30/01
Mουσείο Μπενάκη - Πειραιώς / Ελληνικές Θάλασσες
Η ελληνική θάλασσα, συνδεδεμένη με την ιστορία, τους ανθρώπους, τον πολιτισμό του τόπου, έχει εμπνεύσει κι εξακολουθεί να εμπνέει ποιητές και καλλιτέχνες. Σπουδαίοι ζωγράφοι την έχουν αναπαραστήσει στα έργα τους, ενώ από τα μισά περίπου του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα έχουν προστεθεί και αναρίθμητες φωτογραφίες. Στην έκθεση παρουσιάζονται 350 περίπου φωτογραφίες χωρισμένες σε 5 χρονολογικές ενότητες: δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, πρώτες δεκαετίες του 20ού, μεσοπόλεμος, μεταπολεμική περίοδος, Μεταπολίτευση έως σήμερα.
Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της Διεθνούς Συνάντησης των Επιμελητών Φωτογραφικών Συλλογών και Μουσείων, γνωστής ως Oracle, και καθώς εντάσσεται στο εκθεσιακό πρόγραμμα του Athens Photo Festival 2013, το κριτήριο αξιολόγησης του φωτογραφικού υλικού τέθηκε καταρχάς σε σχέση με την εξέλιξη του μέσου και τη διαδοχή των καλλιτεχνικών ρευμάτων στην πορεία της φωτογραφίας. Αυτό δεν άφησε εκτός το ιστορικό, ιδεολογικό και αισθητικό πνεύμα της εκάστοτε εποχής.
Ένας πραγματικός θησαυρός που περισώθηκε σε αρχεία και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Επιμέλεια έκθεσης: Αλίκη Τσίργιαλου, Φανή Κωνσταντίνου, Κωστής Αντωνιάδης
Mουσείο Μπενάκη, Πειραιώς 138 & Ανδρονίκου. 210 345 3111. Μέχρι τις 05/01/2014, www.benaki.gr
