12 Χρόνια Σκλάβος (12 Years A Slave)

12 Χρόνια Σκλάβος (12 Years A Slave) Facebook Twitter
0

Σκηνοθεσία: Στιβ Μακουίν

Πρωταγωνιστούν: Τσιουετέλ Ετζιοφόρ, Λουπίτα Νιόνγκο, Μάικλ Φασμπέντερ, Μπραντ Πιτ, Μπένεκτιτ Κούμπερμπατς, Πολ Ντέινο

Βαθμολογία: 4,5/5

Η αληθινή ιστορία του Σόλομον Νόρθαπ, ενός μαύρου, καλλιεργημένου οικογενειάρχη και αναγνωρισμένου μουσική στην Αμερική προ του Εμφυλίου Πολέμου, ο οποίος απήχθη δολίως και πουλήθηκε ως σκλάβος στο Νότο. Αδυνατώντας να πιστέψει την κακοτυχία του, υπέμεινε 12 χρόνια δουλείας και υπέφερε τα πάνδεινα στα χέρια ενός σχεδόν παρανοϊκού σωματέμπορου, μέχρι να απελευθερωθεί.

Το 12 Χρόνια Σκλάβος, σκηνοθετημένο από τον μαύρο Βρετανό Στιβ Μακουίν, εκτός του ότι είναι η πληρέστερη ταινία για τη δουλεία, πραγματεύεται την αξιοπρέπεια και την ελπίδα με μοναδική πίστη και αληθοφάνεια, που ωστόσο δεν εμποδίζει την πολύπλοκη καλλιτεχνική προσέγγιση του Μακουίν στον ανθρώπινο ψυχισμό, σε όλες του τις εκφάνσεις.

Η δομή του φιλμ είναι αξιοθαύμαστη: στο κέντρο, βρίσκεται ο Σόλομον, άναυδος με την αναπάντεχη τροπή της ζωής του, σοκαρισμένος με την πονηριά, τον σαδισμό και την σισσύφεια τραγωδία που τον βρήκε στα καλά καθούμενα. Απέναντι του, οι άνδρες που αποτελούν τη βεντάλια, από το Α ως το Ω, της νοοτροπίας της εποχής. Στην κορυφή, ο Μπραντ Πιτ, που υποδύεται έναν Καναδό ρεφορμιστή, που απεχθάνεται την θανατική ποινή και αρχίζει να πιστεύει πως η δουλεία δεν πρέπει να συνεχίσει. Ο Σόλομον είναι η αφορμή να δράσει. Ο Μπένεντικτ Κάμπερμπατς είναι ένας ανεκτικός και ευγενής αφέντης, αλλά ανέτοιμος να αντιδράσει μπροστά στην πρόκληση. Ο Μάικλ Φασμπέντερ φέρεται σα δυνάστης. Η προκατάληψη είναι παγιωμένη μέσα του, αν και η εξυπνάδα του φαίνεται να γεννά μια επίμονη, μικρή σκιά (που δεν μετατρέπεται εύκολα σε φως) σαν αγκάθι αμφιβολίας για την ορθότητα των πράξεων του. Παρασύρεται σε μια παρακμιακή ζωή, με τους μαύρους δούλους να υποκαθιστούν την ανάγκη του να σκοτώσει τον χρόνο του με παιχνίδια εξουσίας. Χορεύει ξεβράκωτος με ένα κοριτσάκι και γουστάρει τη μαύρη που έχει μάθει να μισεί, θεωρώντας πως ελέγχεται για κτηνοβασία! Κοντεύει να τρελαθεί γιατί όλα κλωτσάνε μέσα του. Στο αρνητικό άκρο ο Πολ Ντέινο, ένα τσιράκι ποτισμένο με την οπισθοδρομική αντίληψη του Νότου, ένα αναχρονιστικό φάντασμα παραδομένο αμαχητί στην ζωώδη αμάθεια και την ρατσιστική τυφλότητα.

Δίπλα στον Σόλομον, η σκλάβα Πάτσι, μια σπίθα αντίστασης "κατά της αρχής", που παλεύει να ορθοποδήσει απέναντι στην επαναλαμβανόμενη κακοποίηση της και την ανάγκη της να επιβιώσει πάση θυσία, χωρίς να διαθέτει τα πνευματικά φόντα. Οι συγκρούσεις της με τον Νόρθοπ είναι ενδεικτικές των διαφορών δυο ομόφυλων ανθρώπων, μιας λαϊκής και ενός μορφωμένου, που οι αφεντάδες θέλησαν να τους συνθλίψουν, αλλά δεν σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο, αν και υποφέρουν εξίσου. Η Πάτσι έχει μόνο παρόν, ο Νόρθοπ πιστεύει στην προοπτική.

Ο Μακουίν διακόπτει τον ανελέητο ρεαλισμό συνθέτοντας σκηνές ποιητικές και αποκαλυπτικές, όπως το καταπληκτικό, αργό, 360 μοιρών μονοπλάνο, το πρωινό που βρίσκει τον Νόρθοπ ημιθανή, κρεμασμένο από ένα δένδρο, ένα θέαμα για τους περίοικους, που τον κοιτάνε με διαφορετικές ματιές- κλεφτές, ενοχικές, χαιρέκακες, αδιάφορες, ανάλογα με την ταξική θέση και την βαθιά προδιάθεση τους, Ο τρόπος που αποτυπώνει την τρομακτική Οδύσσεια του Νόρθοπ είναι αφηγηματικά απέριττο, προσβάσιμος και συνάμα ανυποχώρητος. Διεισδύει σε όλους ανεξαιρέτως τους χαρακτήρες με τόλμη και θάρρος, συλλαμβάνοντας τις προθέσεις και τις αμφιβολίες μέσα από τις πράξεις και τις αντιδράσεις τους. Και φυσικά, παραδίδει ένα μάθημα κινηματογράφου και ανθρωπιάς,  χωρίς την παραμικρή παρέκκλιση προς το διδακτικό και αναμενόμενο κήρυγμα περί του προφανούς φασισμού πάνω στο δικαίωμα του καθενός στην προσωπική ελευθερία.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Oscar Stories: Οσκαρικό σκάνδαλο, χωρίς ελαφρυντικά

Pulp Fiction / Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Οσκαρικό σκάνδαλο, χωρίς ελαφρυντικά

Οι οσκαρικές φιλοδοξίες του Netflix για το Emilia Pérez έπεσαν στο κενό, καθώς η πρώτη τρανς υποψήφια στην ιστορία του θεσμού κατηγορείται για πολιτική ανορθογραφία και εξοστρακίζεται.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Πώς μια ιστορική πρωτιά μετατράπηκε σε ιστορικό εφιάλτη

Οθόνες / Κάρλα Σοφία Γκασκόν: Πώς μια ιστορική πρωτιά μετατράπηκε σε ιστορικό εφιάλτη

Το να είσαι τρανς είναι ζήτημα προσωπικής ταυτότητας, όχι πολιτικών πεποιθήσεων. Και το να προϋποθέτουμε ότι τα τρανς άτομα είναι μονολιθικά στις απόψεις τους ή ανίκανα να έχουν συντηρητικές ή αντιδραστικές απόψεις, είναι απλά παράλογο.
THE LIFO TEAM
Μαύροι Πίνακες: Σίριαλ κίλερ κουλτουριάρης, αστυνομικοί ευφυέστατοι

Νέα στήλη/ Κριτική τηλεόρασης / Μαύροι Πίνακες: Σίριαλ κίλερ κουλτουριάρης, αστυνομικοί ευφυέστατοι

Κριτική της Πόπης Διαμαντάκου για το αστυνομικό θρίλερ του Star, για μια ελληνική παραγωγή που προσπαθεί να ανεβάσει τον πήχη και να συγκριθεί με ξένες παρόμοιες.
ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ
«Θολός βυθός», μια ταινία για τις παιδουπόλεις της Φρειδερίκης

Οθόνες / Οι παιδουπόλεις της Φρειδερίκης γίνονται ταινία

Βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Γιάννη Ατζακά, η νέα ταινία της Ελένης Αλεξανδράκη «Θολός Βυθός» είναι μια βουτιά στις ζωές των παιδιών που έγιναν έρμαια της προπαγάνδας και πιόνια σε έναν πόλεμο που δεν καταλάβαιναν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στη Νέα Υόρκη με τον Γκόντφρεϊ Ρέτζιο

Εικαστικά / Το θρυλικό «Koyaanisqatsi» αναβιώνει στη Νέα Υόρκη μέσω της τεχνητής νοημοσύνης

Το ψηφιακό έργο του Τζον Φιτζέραλντ «The Vivid Unknown», μια από τις φετινές συμμετοχές του Ιδρύματος Ωνάση στο φεστιβάλ «Under the Radar», συνομιλεί εκ νέου με την εμβληματική ταινία του Γκόντφρεϊ Ρέτζιο.
ΒΑΡΒΑΡΑ ΔΟΥΚΑ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Ertflix

Δέκα ξεχωριστές οικιακές προβολές, από το διαχρονικό μυστήριο του «Ονόματος του Ρόδου» ως τον ξεσηκωτικό χορό του «Αnother Round» κι από τις weird κωμικές αναζητήσεις του «Chevalier» ως το τρυφερό ντοκιμαντέρ για τον Γιάννη Σπανό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Μουσική / 67α Grammy: Βεντέτες, βραβεία που άργησαν και ομιλίες που δεν έκαναν γκελ

Η Beyoncé έδειξε να εκπλήσσεται όταν άκουσε το όνομά της από τα χείλη τής πάλαι ποτέ country artist και νυν βασίλισσας της pop, Τέιλορ Σουίφτ, ενώ όλοι οι υπόλοιποι έμειναν έκπληκτοι από μια γυμνή εμφάνιση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Leon of Athens

Μυθολογίες / Ένα Dogville με Vanilla sky: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Leon of Athens

Εκτός από το «Dogville» του Τρίερ, ο τραγουδοποιός θυμάται πού, πότε και με ποιους έχει δει τις αγαπημένες του ταινίες. Θυμάται επίσης ότι, αν και στην αρχή βαρέθηκε τη «Συνεκδοχή» του Κάουφμαν, εκ των υστέρων συνειδητοποίησε πως η ταινία μιλάει για τους αξεδιάλυτους εφιάλτες μας.
Inland Empire, Κάψε το μετάξι

Pulp Fiction / Inland Empire: Μυστηριώδες και σκοτεινό, όσο αξίζει σε έναν Λιντς

Μία ακόμη παραβολή για τον απόηχο του Χόλιγουντ -πιο υποκειμενική και σουρεαλιστική από εκείνη του Mulholland Drive-, το γλυκόπικρο κλείσιμο του ματιού ενός δημιουργού που τα έκανε όλα μόνος του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Δείτε ολόκληρη την πρώτη συνέντευξη της Björk on camera μετά μια δεκαετία

Μουσική / Δείτε ολόκληρη την πρώτη συνέντευξη της Björk on camera μετά μια δεκαετία

«Μη σταματάτε. Έχουμε αφθονία. Έχουμε λύσεις. Μπορούμε να αρχίσουμε πάλι από την αρχή»: Η Björk παρουσιάζει την προσωπική της ουτοπία με το πρότζεκτ «Cornucopia» και μιλάει μπροστά στην κάμερα, για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό. 
THE LIFO TEAM
Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Δανέζη

Μυθολογίες / «Ήτανε πέναλτι, κύριε Πάνο;»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Δανέζη

Από μια εισπρακτική αποτυχία και απαγορευμένη ταινία του 1932, μέχρι την ωμή βία της Pieta (που δεν ξέρει γιατί την έχει δει επανειλημμένα) και την cult σουρεαλιστική ματιά του Τσιώλη, η σκηνοθέτρια μας χαρίζει μια σπάνια σινεφίλ λίστα που συνδυάζει θράσος και ανθρωπισμό.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Soundtrack to a Coup d’Etat: Ένα υβριδικό αριστούργημα που βρήκε το δρόμο για τα Όσκαρ 

Daily / Soundtrack to a Coup d’Etat: Ένα υβριδικό αριστούργημα που βρήκε τον δρόμο για τα Όσκαρ

Υποψήφια για το βραβείο καλύτερης ταινίας ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους είναι αυτή η εκπληκτική ταινία που εκθέτει με αποκαλυπτικό τρόπο τη μεταχείριση της αφρόκρεμας της τζαζ μουσικής ως «βιτρίνας» για την καθαίρεση και τη δολοφονία του ηγέτη της ανεξαρτησίας του Κογκό, Πατρίς Λουμούμπα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
125 λεπτά με την Πόπη Διαμαντάκου/ Πόπη Διαμαντάκου: «Δεν με αγγίζουν οι επιθέσεις, δεν κάνω δημόσιες σχέσεις, δεν γλείφω»

Media / «Δεν υπάρχει τηλεκριτική σήμερα, όλα είναι δημόσιες σχέσεις»

Η γνωστή τηλεκριτικός Πόπη Διαμαντάκου μιλά στη LiFO για τη μακρά επαγγελματική της διαδρομή, την τηλεόραση του χθες και του σήμερα και απαντά για πρώτη φορά στα επικριτικά σχόλια που προκαλούν κατά καιρούς τα κείμενα της.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ