«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
Η ταινία μέχρι πριν από τέσσερα χρόνια θεωρούνταν χαμένη, όπως άλλωστε και τα χειρόγραφα του συνθέτη.
0

Όταν η οπερέτα των Νίκου Χατζηαποστόλου και Γιάννη Πρινέα «Οι Απάχηδες των Αθηνών» παίχτηκε στην Αθήνα την περίοδο 1921-22 ήταν τέτοια η επιτυχία της που επαναλήφθηκε τέσσερις σεζόν, φτάνοντας τις 600 παραστάσεις και κόβοντας περισσότερα από 400 χιλιάδες εισιτήρια, τη στιγμή που ο πληθυσμός της πρωτεύουσας δεν ξεπερνούσε τους 300 χιλιάδες κατοίκους. Αδιαμφισβήτητα, αν και το δημοφιλές μουσικό είδος θεωρείται «κατώτερο» της όπερας, το συγκεκριμένο έργο αποτελεί μια κορυφαία στιγμή του μουσικού μας θεάτρου και μια ψηφίδα του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.

Το 1930 «Οι Απάχηδες των Αθηνών» μεταφέρονται στον κινηματογράφο από τον Δημήτρη Γαζιάδη με πρωταγωνιστές θρυλικές μορφές της ελληνικής οπερέτας όπως ο Πέτρος Κυριακός, η Μαίρη Σαγιάνου, ο Πέτρος Επιτροπάκης (με διεθνή καριέρα στο ενεργητικό του), ο Γιάννης Πρινέας, αποτελώντας την πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία. Μάλιστα ο συνθέτης για χάρη της κινηματογραφικής μεταφοράς αναγκάστηκε να προσθέσει τρία νέα τραγούδια στις ήδη αγαπημένες μελωδίες του κοινού.

Η ταινία μέχρι πριν από τέσσερα χρόνια θεωρούνταν χαμένη, όπως άλλωστε και τα χειρόγραφα του συνθέτη! Τότε έφτασε μια αναπάντεχη είδηση από τον Κώστα Γαβρά και τη Γαλλική Ταινιοθήκη, είχε βρεθεί μια κόπια που εντοπίστηκε στην Ταινιοθήκη της Βρετάνης. Αυτό το απρόσμενο γεγονός είχε ξεχωριστή σημασία καθώς πρόκειται για την πρώτη ελληνική ταινία η οποία συνοδευόταν από συγχρονισμένη ηχογράφηση μουσικής και τραγουδιών. Η κόπια μάλιστα, η οποία είχε προβληθεί σε κινηματογράφους της εποχής, διέθετε γαλλικούς μεσότιτλους, όπως στις βωβές ταινίες.

Η δημόσια τηλεόραση θα μεταδώσει την ταινία ώστε να τη γνωρίσει όσο περισσότερος κόσμος γίνεται ενώ η αποκαταστημένη κόπια, μετά την πρώτη της παρουσίαση στην Εθνική Λυρική Σκηνή, και με την νέα ηχογραφημένη ηχητική μπάντα θα ταξιδέψει σε σημαντικά φεστιβάλ πρώιμου κινηματογράφου ανά τον κόσμο.

Το πολύτιμο αυτό ιστορικό ντοκουμέντο της Αθήνας του '30 διαθέτει εικόνες της καθημερινής ζωής τόσο των λαϊκών και φτωχότερων στρωμάτων στην Πλάκα, στου Ψυρρή, στην Αγορά, στο Θησείο, στο Γκάζι, στα Χαυτεία, στις υπαίθριες αγορές, στα καπηλειά, στην Πλατεία Συντάγματος, στην Ομόνοια, στην οδό Σταδίου, στην Πανεπιστημίου, όσο και της μεγαλοαστικής κοινωνίας στα Ανάκτορα του Τατοΐου και στις βόλτες των ευκατάστατων Αθηναίων, ιππεύοντας στον Βασιλικό Κήπο. Ένα πραγματικό μωσαϊκό της Αθήνας μιας ειδυλλιακής εποχής, όπου παρουσιάζεται η πραγματική διάσταση της καθημερινότητας των διαφορετικών τάξεων αλλά και της κατάστασης της πόλης.

Η σκηνοθεσία είναι εξαιρετική και αξιοσημείωτη στην ποικιλία των πλάνων και των γωνιών όπου καταγράφεται η ζωή της πόλης, αποδεικνύοντας ότι «ο πρώιμος ελληνικός κινηματογράφος αποτελεί κομμάτι της ευρωπαϊκής νέας τέχνης και δεν είναι απλώς ο φτωχός συγγενής της ενώ η ταινία αναδεικνύει την ταξικότητα της εποχής διασώζοντας εικόνες της Αθήνας του '30 που δεν έχουμε ξαναδεί», όπως είπε, στη συνέντευξη τύπου που οργάνωσε για την περίσταση η Ταινιοθήκη της Ελλάδας, ο διευθυντής της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, Αλέξανδρος Ευκλείδης.

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter

Η υπεύθυνη για την αποκατάσταση της ταινίας, Ηλέκτρα Βενάκη, εξήγησε ότι, πέραν της σπουδαιότητας του εγχειρήματος, το γεγονός πως η κόπια βρέθηκε στην Γαλλία «ανοίγει δρόμους προς έρευνα αλλά και προς αναζήτηση και άλλων ελληνικών ταινιών της περιόδου που μπορεί να διασώθηκαν στο εξωτερικό» και συμπλήρωσε: «Διατηρήσαμε τους γαλλικούς μεσότιτλους καθώς θεωρήσαμε πως θα ήταν λάθος να μεταφράσουμε μια μετάφραση».

Η κόπια, βέβαια, που βρέθηκε ήταν σε πάρα πολύ κακή κατάσταση αλλά χάρη στη συνέργεια της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, της Γαλλικής Ταινιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αλλά κυρίως χάρη σε μια γενναιόδωρη δωρεά (το κόστος ανέρχεται στα 121.000 ευρώ) από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος επιτεύχθηκε μια πλήρης ψηφιακή αποκατάσταση. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρότζεκτ που έγινε με τη συνεργασία της Σελίν Ρουιβό της Γαλλικής Ταινιοθήκης με το εργαστήριο L' Immagine Ritrovata στην Μπολόνια, από αυτήν τη μοναδική κόπια, σε βάση νιτρικής κυτταρίνης.

Παράλληλα η ανασύσταση της μουσικής που συνοδεύει την ταινία έγινε από το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής. Όπως εξήγησε ο Γιάννης Τσελίκας, ο οποίος ανέλαβε την επιμέλεια και την προσαρμογή της μουσικής, «ντύσαμε την ταινία με την μουσική της οπερέτας του Νίκου Χατζηαποστόλου, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα νέο σάουντρακ που θα ταίριαζε με τα καρέ της», ενώ κατά τον Γιάννη Σαμπροβαλάκη, που διεκπεραίωσε τη μουσικολογική έρευνα, «δεν ήταν καθόλου απλό, δεδομένου πως ο συνθέτης έγραψε επιπλέον κομμάτια για την ταινία, οπότε οπερέτα και ταινία έχουν τελικά πολύ μικρή σχέση».

Να σημειωθεί ότι το σενάριο της ταινίας, που διαφέρει αρκετά από την οπερέτα, υπογράφει ο Γιάννης Πρινέας, που ήταν και ο λιμπρετίστας του αυθεντικού έργου. Αποφασίστηκε επίσης, να διατηρηθούν τα χρώματα στην αρχή και στο τέλος της ταινίας, προς το κίτρινο/σέπια στην αρχή, προς το μπλε στο τέλος, μια πρακτική που συνηθιζόταν στις προβολές της εποχής.

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter

Η νέα αποκαταστημένη εκδοχή λοιπόν, σε πρώτη παγκόσμια προβολή, θα παρουσιαστεί στην Εθνική Λυρική Σκηνή το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος του ΚΠΙΣΝ, με ελεύθερη είσοδο και δελτία προτεραιότητας, με ζωντανή μουσική, ως μια απόπειρα να ανασυσταθεί η αρχική –οριστικά χαμένη– ηχητική μπάντα του έργου, με τη συμμετοχή της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ και Μονωδών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε διεύθυνση του Αναστάσιου Συμεωνίδη, ο οποίος συμπλήρωσε για τη δουλειά που έχει προηγηθεί από το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής: «Νιώθω ασφαλής με τη δουλειά που έχω στα χέρια μου. Είναι σαν να δουλεύουμε με έργο ρεπερτορίου». Η ηχογραφημένη εκδοχή της συγκεκριμένης ζωντανής εκτέλεσης θα ενσωματωθεί στο ψηφιακό αρχείο για μελλοντικές προβολές σε κινηματογραφικά φεστιβάλ.


Η δημόσια τηλεόραση θα μεταδώσει την ταινία ώστε να τη γνωρίσει όσος περισσότερος κόσμος γίνεται ενώ η αποκαταστημένη κόπια, μετά την πρώτη της παρουσίαση στην Εθνική Λυρική Σκηνή και με την νέα ηχογραφημένη ηχητική μπάντα, θα ταξιδέψει σε σημαντικά φεστιβάλ πρώιμου κινηματογράφου ανά τον κόσμο.

Ήδη σε κλειστή προβολή που έγινε στην Μπολόνια τον περασμένο Ιούνιο, οι εμπλεκόμενοι φορείς (εκπρόσωποι της Γαλλικής Ταινιοθήκης, της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και του εργαστηρίου L' Immagine Ritrovata) εντυπωσιάστηκαν με την καλλιτεχνική ποιότητα της ταινίας που είναι πέρα από κάθε προσδοκία. Μπορεί δηλαδή να πει κανείς ότι είναι αξιοσημείωτο ότι μια μικρή χώρα παρήγαγε εν έτει 1930 μια ταινία τόσο υψηλής αισθητικής και τεχνικής αρτιότητας.

Κλείνοντας τη συνέντευξη τύπου, η πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, Μαρία Κομνηνού, αναφέρθηκε και στο διήμερο προβολών αποκατεστημένων ταινιών με τίτλο «Η κρυφή γοητεία της αποκατάστασης» που θα πραγματοποιηθεί στην Ταινιοθήκη στις 13 και 14 Φεβρουαρίου, με τη συνεργασία σημαντικών κινηματογραφικών αρχείων του εξωτερικού. Την Παρασκευή 14/2, από τις 18:00 έως τις 20:30 θα δοθεί και ένα workshop με τίτλο «Αποκαταστάσεις, εκ νέου ανακαλύψεις, προοπτικές», σε επιμέλεια-συντονισμό της Σελίν Ρουιβό, διευθύντριας της Συλλογής Ταινιών της Γαλλικής Ταινιοθήκης.

  

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter

Οι Απάχηδες των Αθηνών

Νίκος Χατζηαποστόλου / Αδερφοί Γαζιάδη

Παγκόσμια πρεμιέρα της αποκατεστημένης κόπιας της ταινίας

15/2/2020

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Ώρα έναρξης: 20.00

Ελεύθερη είσοδος, με δελτία προτεραιότητας

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

6 Έλληνες σκηνοθέτες συμμετέχουν στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Κλερμόν-Φεράν

Οθόνες / 6 Έλληνες σκηνοθέτες συμμετέχουν στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Κλερμόν-Φεράν

Στο σημαντικότερο φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους διεθνώς θα συμμετάσχουν οι ταινίες των Β. Κεκάτου, Θ. Νεοφώτιστου, Ε. Σανίδη, Χ. Ραφτογιάννη, Κ. Κοτζαμάνη και Α. Λαμπέντ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Κωστής Χαραμουντάνης / Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Ο 31χρονος σκηνοθέτης νιώθει πως ενηλικιώθηκε μαζί με την πρώτη του βραβευμένη ταινία, «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού», κινηματογραφεί τις αναμνήσεις του και είναι μία από τις πιο μεγάλες ελπίδες του ελληνικού κινηματογράφου.
M. HULOT
«Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Thalia Mavros / «Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Η διεθνώς βραβευμένη παραγωγός και σκηνοθέτις Thalia Mavros μιλά στη LIFO για τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η «αυτοκρατορία» του Τραμπ, καθώς και για τη θέση της γυναίκας σε έναν κόσμο που αλλάζει - και όχι προς το καλύτερο.
M. HULOT
«The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Οθόνες / «The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Το πρώτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν της αγαπημένης σειράς του HBO λειτουργεί ως εισαγωγή, συστήνοντας νέους χαρακτήρες, το περιβάλλον της δράσης, τη σχέση των παλιών χαρακτήρων με αυτό αλλά και μεταξύ τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια ‘σύγχρονη’»

Οθόνες / «Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια σύγχρονη»

Ο επιφανής μελετητής του Ομήρου και διευθυντής του New York Times Review of Books, Ντάνιελ Μέντελσον, περιγράφει στην εφημερίδα Telegraph τους τρεις βασικούς κανόνες που ελπίζει να τηρηθούν κατά τη μεταφορά της «Οδύσσειας» στη μεγάλη οθόνη.
THE LIFO TEAM
Movies

Οθόνες / Μια ταινία για τον Bloody Hawκ και άλλοι 8 λόγοι για να πάτε σινεμά

Αυτή την εβδομάδα έχουν την τιμητική τους τα κατασκοπικά θρίλερ, παίζει η επανέκδοση του Delicatessen και ένα ντοκιμαντέρ για τον δημοφιλή ράπερ που δεν απευθύνεται μόνο στο fan base του — όχι άλλο Minecraft.
THE LIFO TEAM
«Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Οθόνες / «Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Με το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Μουσείο της Νύχτας, ο Φερμίν Ελόι Ακόστα αναδεικνύει ένα πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο για τη Νέα Υόρκη των δεκαετιών του ’70 και του ’80, ενώ μιλά στη LiFO για την αβεβαιότητα του μέλλοντος του κινηματογράφου στην Αργεντινή και τις πολιτικές αναταράξεις στη χώρα του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Μυθολογίες / «Ο Βέγγος είναι το αγχολυτικό μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Από τον Κουροσάβα και τον Μπέργκμαν, από τις ταινίες της Pixar μέχρι τα Batman του Nόλαν, ο ηθοποιός φτιάχνει μια ετερόκλητη και ειλικρινή λίστα και πιστεύει ότι «σινεμά είναι να βλέπεις άλλες πλευρές του κόσμου».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

Oι Αθηναίοι / Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

«Μην παίξεις ποτέ κωμωδία», της είχαν πει, αλλά τελικά το ευρύ κοινό τη λάτρεψε ως Μαρίνα Κουντουράτου. Όταν αποφάσισε να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας τρανς γυναίκας, της είπαν «θα καταστραφείς». Ήταν πάντα τολμηρή και άφοβη. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ: «Αν είσαι υπαρξιστής άθεος όπως εγώ, το ανθρώπινο σώμα είναι η ζωή σου»

Pulp Fiction / «Αν είσαι υπαρξιστής άθεος όπως εγώ, το ανθρώπινο σώμα είναι η ζωή σου»

Ο Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ επιστρέφει με το «Ο Κύριος των Νεκρών» και μιλά στη LiFO για τις σκέψεις του πάνω στο πένθος, την τεχνητή νοημοσύνη που του έλυσε τα χέρια, και εξηγεί γιατί ασχολείται διαρκώς με τρομακτικές καταστάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βαλ Κίλμερ: Ο άνθρωπος που θα (μπορούσε να) γινόταν σταρ

Απώλειες / Βαλ Κίλμερ (1959-2025): Ο άνθρωπος που θα μπορούσε να είχε γίνει σούπερσταρ

Έφυγε από τη ζωή ο Κρις του «Heat», ο Iceman του «Top Gun», ο «ξανθός» Μπάτμαν του Τζόελ Σουμάχερ, ο Τζιμ Μόρισον του Όλιβερ Στόουν, ο γκέι ντέτεκτιβ του «Kiss Kiss Bang Bang», ένας ηθοποιός που κατέγραψε μερικές αξέχαστες εμφανίσεις στο ενεργητικό του, μα δεν έκανε την αναμενόμενη καριέρα μεγάλου σταρ λόγω ατυχών συγκυριών αλλά και προσωπικών επιλογών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Η Λάιζα Μινέλι σήμερα δηλώνει ευτυχισμένη. ή Λάιζα Μινέλι: Mια απίστευτη ιστορία επιβίωσης.

Οθόνες / Λάιζα Μινέλι: Mια απίστευτη ιστορία επιβίωσης

Gay icon, μια χαρισματικά αφοσιωμένη performer, αλλά και αντικείμενο χλεύης. Το ντοκιμαντέρ του Μπρους Ντέιβιντ Κλάιν «Liza: A Truly Terrific, Absolutely True Story» σίγουρα δεν αφηγείται την ιστορία ενός τυπικού nepo baby.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
τομ χάρντι

Οθόνες / 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε την άνοιξη

Από τη μεγάλη επιστροφή του «The Last of Us» σε εκείνη του «Αστερίξ» και από τη σεξουαλική αναζήτηση της Μισέλ Ουίλιαμς σε μια απολαυστική ματιά στον κόσμο του σύγχρονου μπαλέτου, αυτές είναι οι σειρές που θα μας κρατήσουν καθηλωμένους στη μικρή οθόνη το επόμενο διάστημα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ