Την ώρα της φωτογράφισης στο backstage της Εναλλακτικής Σκηνής, όπου μόλις έχουν έρθει οι αρχαίες κολόνες και οι άρπες που θα χρησιμοποιηθούν ως σκηνικό για τον Ορφέα 2020, οι τεχνικοί παρακολουθούν με περιέργεια τους εντελώς ξεχωριστούς συντελεστές του. Η αλήθεια είναι ότι δεν συναντάς συχνά μαζεμένους τόσο ιδιαίτερους τύπους που φτάνουν στα όρια του εκκεντρικού, ειδικά στους χώρους της Λυρικής Σκηνής.
Για όσους γνωρίζουν, όμως, το έργο των ΦΥΤΩΝ τα τελευταία χρόνια, η εικόνα αυτή δεν εκπλήσσει, είναι κάτι συνηθισμένο. Το ντουέτο εννοιολογικής τέχνης έχει ήδη τόση εμπειρία με τις queer performances και τα εικαστικά events, που από τις 14 Μαρτίου μέχρι τις 29 του μήνα (για έξι παραστάσεις) τολμάει να παρουσιάσει ριζικά διασκευασμένη την εμβληματική μπαρόκ όπερα Ορφέας του Κλαούντιο Μοντεβέρντι και να δώσει μια queer εκδοχή της. Σε μια «ανατρεπτική ανακατασκευή για το παρελθόν και το μέλλον των πολιτικών της ταυτότητας», όπου «ο µπαρόκ ήχος ενώνεται µε ρετρο-φουτουριστικά συνθεσάιζερ των '80s, η οπερατική εκφορά του λόγου µε την αυτοαναφορική και µεταδραµατική προσέγγιση της performance art, ο ζωντανός θεατρικός χώρος µε ένα ποστ-ίντερνετ πολυµεσικό ψηφιακό πλέγµα και οι πληθωρικές οπτασίες των θεϊκών χαρακτήρων του µύθου µε τις σύγχρονες θεότητες της queer DIY πανκ µόδας».
Ο Φοίβος και ο Φιλ (τα δύο ΦΥΤΑ) και η associate director του Ορφέα, η Ανθή Κουγιά, έχουν ολοκληρώσει σχεδόν (με την συμμετοχή όλων των συνεργατών τους) το αρκετά ριψοκίνδυνο εγχείρημα και είναι εμφανώς ενθουσιασμένοι με το αποτέλεσμα:
— Ποια ήταν η σχέση σας με την όπερα πριν από την παράσταση;
Φοίβος: Καλά, αν πω ότι προσωπικά είχα πολλή σχέση με την όπερα, θα πέσει η σκάλα του Μιλάνου να με πλακώσει, είμαι μαλωμένος με τις νότες! Αλλά σίγουρα είχαμε δηλώσει στην πρώτη συνέντευξη που είχαμε δώσει ως ΦΥΤΑ ότι θέλουμε να κάνουμε όπερα κάποια στιγμή. Μπορεί, λοιπόν, να μην είχα ωδειακό background, αλλά είχα πρόγραμμα και αμείλικτη φιλοδοξία.
Φιλ: Εμένα η μουσική με ενδιαφέρει, ιδιαίτερα η μουσική με λόγια και δραματουργία. Απλώς, με τη «χρυσή εποχή» της όπερας δεν έχω μεγάλη σχέση, γιατί χρονικά συμπίπτει αρκετά με τη λεγόμενη κλασική περίοδο της σοβαρής μουσικής, την οποία βαριέμαι. Αλλά τα φωνητικά έργα του Σένμπεργκ, του Λίγκετι και γενικά ο 20ός αιώνας με ψήνουν. Το ότι ο Ορφέας είναι μια τόσο παλιά όπερα κάπως μου κόλλησε σωστά για τη δουλειά μας, δεν νομίζω να μπορούσαμε να συνδεθούμε μουσικά με Βέρντι ή Πουτσίνι (αν και τα aesthetics τους είναι ομολογουμένως τέρμα καλιαρντά).
Ανθή: Σε αντίθεση με τη σχέση μου με τη σύγχρονη θεατρική δημιουργία και την performance art, η σχέση μου με την όπερα μέχρι σήμερα ήταν μηδαμινή. Λόγω της καθημερινής τριβής, όμως, με το οπερατικό performance τον τελευταίο καιρό στις πρόβες μας, θεωρώ ότι πρόκειται για ένα συγκλονιστικό παραστασιακό εργαλείο και με έχει πείσει ότι θα μπορούσε κάλλιστα να συνδυαστεί με σύγχρονες-ριζοσπαστικές παραστασιακές μορφές και να δώσει ένα εκρηκτικό αποτέλεσμα.
Eδώ υπάρχει ένα παράδοξο, γιατί μιλάμε για μια queer όπερα ως καινοτομία, ενώ η ίδια η όπερα ως είδος δεν είναι και η επιτομή του στρέιτ. Είναι ένα μουσικοθεατρικό μέσο που βρίθει από camp στοιχεία, ανυπέρβλητες ντίβες, gender-bending καστράτους και γενικότερα χαρακτηρίζεται από μια τάση για υπερβολή και επιτήδευση.
— Πώς συνέβη η συνεργασία σας με τη Λυρική;
Φιλ: Με τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Εναλλακτικής Σκηνής, τον Αλέξανδρο Ευκλείδη, έχουμε χρόνια δημιουργικό διάλογο. Το 2013 είχαμε καλέσει την ομάδα Όπερες των Ζητιάνων, της οποίας είναι μέρος, να παρουσιάσει το έργο Νέα Ελλάδα (the making of) στην εβδομάδα με events που είχαμε επιμεληθεί για την Μπιενάλε AGORA. Αυτό που τράβηξε κατευθείαν την προσοχή μας στη δουλειά της ομάδας είναι ο τρόπος που φέρνει σύγχρονα πολιτικά θέματα μέσα σε κλασικές όπερες, οι οποίες συνήθως απλώς ανεβαίνουν με το ορίτζιναλ λιμπρέτο.
Κάποιες από τις μεθοδολογίες των Όπερες των Ζητιάνων σαφώς μας έχουν επηρεάσει και στον Ορφέα. Το σάουντρακ της όπερας εκείνης, του Χαράλαμπου Γωγιού, είχε κυκλοφορήσει στο online label μας, Φυτίνη. Εγώ, επίσης, είχα δουλέψει στο έργο AiRossini του γκρουπ στο Βερολίνο, κάνοντας κάποια βίντεο. Τον Δεκέμβρη του 2018 κάναμε ένα μικρότερο έργο στη Λυρική για μία μέρα, τις Queer Αναγνώσεις της Λένας Πλάτωνος, που άνοιξε κατά κάποιον τρόπο την Εναλλακτική Σκηνή στην queer θεματολογία, οπότε ο Oρφέας 2020 είναι εξέλιξη όλου αυτού του διαλόγου.
Φοίβος: Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τελευταία χρόνια η Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής κάνει ένα άνοιγμα και μια απόπειρα να συνδεθεί με διαφορετικές κοινωνικές ομάδες και σκηνές της πόλης, να ανοίξει χώρο για παραγωγές που συνδέονται με συγκεκριμένα κοινωνικά ζητήματα του σήμερα. Δηλαδή μια προσπάθεια να ξεφύγει από τον παραδοσιακό ελιτισμό που μπορεί συχνά να συνδέεται με την όπερα και τη σοβαρή μουσική, ειδικά στην Ελλάδα.
— Γιατί επιλέξατε τον Ορφέα του Μοντεβέρντι; Τι ήταν αυτό που σας ενδιέφερε στον μύθο του Ορφέα;
Φοίβος: Το κείμενο που έγραψε για την παράσταση ο μουσικολόγος Νίκος Βούρδουλας αναγνωρίζει τον Ορφέα ως έναν queer ήρωα, έναν άνδρα που μαγεύει με τη φωνή και όχι με τη ρώμη του, και που συχνά διασχίζει τα όρια της συμβατικής αρρενωπότητας. Σύμφωνα με καταγραφές του μύθου, που συχνά αποσιωπώνται, ο Ορφέας, αφού χάσει την Ευρυδίκη, βρίσκει παρηγοριά στην αντρική συντροφιά, εξοργίζοντας τις γυναίκες της Θράκης που νιώθουν παραγκωνισμένες και τον σκοτώνουν! Δηλαδή, πρόκειται για έναν αρχικά τελείως queer μύθο που ιστορικά απλώς έχει «στρεϊτοποιηθεί».
Ανθή: Συν του ότι αποτελεί την πρώτη πλήρως σωζόμενη δυτική όπερα και τη μόνη από τις πρώιμες όπερες που παρουσιάζεται μέχρι σήμερα αρκετά συχνά.
— Πείτε μου για τη σχέση queer και όπερας. Πόσο σε παίρνει να την κουϊροποιήσεις;
Φοίβος: Καλά, εδώ υπάρχει ένα παράδοξο, γιατί μιλάμε για μια queer όπερα ως καινοτομία, ενώ η ίδια η όπερα ως είδος δεν είναι και η επιτομή του στρέιτ. Είναι ένα μουσικοθεατρικό μέσο που βρίθει από camp στοιχεία, ανυπέρβλητες ντίβες, gender-bending καστράτους και γενικότερα χαρακτηρίζεται από μια τάση για υπερβολή και επιτήδευση.
Για μας ήταν μεγάλη πρόκληση να φέρουμε ένα ήδη καλιαρντό μέσο σε συνομιλία με σύγχρονες πολιτικές ταυτότητας, νέους τρόπους προσέγγισης του φύλου και της σεξουαλικότητας, καθώς και με την queer-punk μόδα και queer performance.
Ανθή: Δεν χρειάζεται να κάνεις και πολλά για να την κουϊροποιήσεις! Πράγματι, η όπερα βρίθει από queer και camp στοιχεία. Αρκεί μόνο να το συνειδητοποιήσεις. Το σχεδόν μόνιμο πρόβλημά μου με το ανέβασμα κλασικών έργων είναι ότι δεν είναι αρκετά στυλιζαρισμένο και επιτηδευμένο για να λειτουργήσει ως σύμβολο-φορέας νοημάτων αλλά ούτε και μπορεί να πείσει ότι είναι αληθινό όταν προσπαθεί να είναι αληθινό.
Εδώ, λοιπόν, εντοπίζω ένα πρόβλημα στη σχέση μεταξύ θεατή και θεάματος. Γι' αυτό, προσωπικά ως δημιουργό, με ενδιαφέρει πάρα πολύ η μορφή που θα πάρει ό,τι συμβαίνει στη σκηνή προκειμένου να μεταφερθεί στο κοινό. Η μορφή της όπερας εκ προοιμίου είναι υπερβολική και επιτηδευμένη σε τέτοιον βαθμό που μπορεί να αποδομήσει το περιεχόμενό της και να το «φτύσει» στο κοινό με φοβερά αποτελεσματικό τρόπο. Αρκεί ο εκάστοτε δημιουργός να το έχει συνειδητοποιήσει και να είναι αυτός ο σκοπός του. Να καταλάβει πως δεν πείθει το ότι ο ήρωας επί σκηνής πονάει στ' αλήθεια αλλά πως εκτελεί μια πολύ περιγραφική περφόρμανς ενός πονεμένου ανθρώπου και ίσως έτσι η ουσία του πόνου ως συναισθήματος να κατακερματιστεί και κατέβει στο κοινό. Έχει φοβερές δυνατότητες η οπερατική περφόρμανς αν τη βάλεις σε queer πλαίσιο, κατά τη γνώμη μου.
— Τι ακριβώς θα δούμε στην παράσταση; Πόσο προκλητική είναι;
Ανθή: Πάρα πολύ. Όχι όμως με τον τρόπο που εύκολα μπορεί να φέρει κανείς στο μυαλό του, δηλαδή με αίματα, βρισίδια, γκέι φιλιά, χουφτώματα και Ελένη Λουκά (έχουμε, βέβαια, κι απ' αυτά, μην πουν ότι τα τσιγκουνευτήκαμε). Η παράσταση αυτή στήνεται ενώπιον του κοινού και προκαλεί. Προκαλεί τη φαιδρή ελληνικότητα και την παθογένεια μιας βαθιά αποπροσανατολισμένης κοινωνίας.
— Πείτε μου μερικά πράγματα για το ίδιο το έργο και για τη μουσική του. Πόσο το έχετε πειράξει μουσικά; Τι άλλου είδους επεμβάσεις έχετε κάνει;
Φιλ: Το τελικό αποτέλεσμα της μουσικής σύνθεσης που έχουμε γράψει μαζί με την Αντριάνα Μίνου και τον Αλέξανδρο Δρόσο είναι ένα μείγμα από διαφορετικά πράγματα. Έχουμε κρατήσει ένα σημαντικό κομμάτι του μπαρόκ ήχου του έργου, και μάλιστα ο μουσικός διευθυντής μας, ο Ιάσονας Μαρμαράς, έχει φτιάξει ένα ensemble με ερμηνευτές παλιάς μουσικής, οπότε, ως ένα σημείο, το έργο είναι αρκετά πιστό.
Όμως, όπως φαντάζεσαι, δεν θα το κρατούσαμε συνολικά έτσι. Προφανώς έχουμε ενσωματώσει νέες, αρκετά μεταμοντέρνες συνθέσεις, ηλεκτρονικές ενορχηστρώσεις και διάφορα άλλα. Όπως λέει η Αντριάνα στις σημειώσεις του προγράμματος, το ίδιο το έργο, μουσικά, στην εποχή του ήταν ένα είδος κολάζ, οπότε είναι κατάλληλο για ένα ακόμα κολάζ με νέες (και στην περίπτωσή μας καλιαρντές) επιρροές. Δεν θα ήθελα να πω πιο συγκεκριμένα πράγματα, γιατί έχει αρκετές εκπλήξεις που θέλω να τις ζήσετε όταν το δείτε!
Φοίβος: Ακολουθήσαμε πιστά δομικά σημεία του μύθου, αλλάζοντας όμως το συγκείμενο και τους χαρακτήρες. Φέρνουμε την ιστορία στο κοντινό μέλλον μιας χώρας όπως η Ελλάδα, στην οποία ο πρώτος ανοιχτά γκέι πρωθυπουργός ετοιμάζεται να παντρευτεί τον σύντροφό του. Ο Ορφέας μας είναι ένας πολιτικός που μαγεύει τον λαό με την πειθώ του (σε αντιστοιχία με τον Ορφέα του πρωτοτύπου, που χρησιμοποιεί τη μουσική).
Αφού χτίσαμε την αρχική ιδέα, η Αντριάνα έγραψε το λιμπρέτο πάνω στην αυθεντική μουσική. Για μας ήταν σημαντικό να πούμε τη δική μας ιστορία, ακολουθώντας το πλαίσιο του Μοντεβέρντι και φέρνοντάς το στο σήμερα.
Φιλ: Γενικά, θεωρήσαμε πως αν είναι να κάνουμε όπερα και δη στη Λυρική Σκηνή, θα πρέπει να συνομιλήσουμε δομικά με το original έργο, ειδικά αφού ο Ορφέας είναι και ένας αρχετυπικός μύθος. Επειδή η ίδια η έννοια της φόρμας και οι μετα-αναγνώσεις μάς αφορούν ιδιαίτερα στη δουλειά μας, αυτός ο διάλογος ήταν σημαντικός για μας.
— Ποιοι συμμετέχουν;
Ανθή: Πέρα από μια ομάδα ταλαντούχων μονωδών με πολλή νότα στην πλάτη τους, τη σκηνή θα καταλάβει και μια ομάδα ταλαντούχων queer φρικιών, των οποίων η παρουσία δεν έχει μόνο δραματουργική ή αισθητική σημασία αλλά και πολιτική.
Φιλ: Θα ήθελα να αναφέρω κάποια άτομα που συνεισφέρουν στο δημιουργικό όραμα της παράστασης και έχουν δουλέψει με ένα δικό τους καλλιτεχνικό στίγμα: την Daglara και τα queer haute couture κοστούμια της, τη Μυρτώ Λάμπρου και το ρετροφουτουριστικοαποκαλυπτικό σκηνικό, τη Μαργαρίτα Αθανασίου και το post-internet βίντεο-αμάλγαμα και, φυσικά, τον Adam Donen που σκηνοθέτησε το ολόγραμμα της Λογικής, με την Έλενα Ακρίτα στον ρόλο της Λογικής.
— Πόσο ομοφοβική είναι η ελληνική κοινωνία; Υπάρχει όντως πρόοδος το 2020 ή πάμε συνεχώς προς τα πίσω;
Φοίβος: Υπάρχει γενικά το παράδοξο της ορατότητας. Όσο περισσότερη ορατότητα έχουν κάποια ζητήματα, κάτι που γενικά θεωρείται θετική εξέλιξη, τόσο μεγαλύτερες είναι οι αντιδράσεις και το επίπεδο της βίας στον δημόσιο λόγο. Το είδαμε αυτό με το Σύμφωνο Συμβίωσης και το νομοσχέδιο για την ταυτότητα φύλου, και σε έναν ακόμα πιο τραγικό βαθμό στην περίπτωση της δολοφονίας του Ζακ, οπότε, μετά τη δημοσιοποίηση της ταυτότητάς του, αρχίσαμε να διαβάζουμε και να ακούμε παντού έναν ασταμάτητο οχετό που διήρκεσε εβδομάδες. Δηλαδή, από τη μια θέλουμε να λέμε και να πιστεύουμε ότι τα πράγματα προχωράνε, κάποια ταμπού φθίνουν, η κοινωνία αλλάζει και μπλα μπλα, αλλά, από την άλλη, υπάρχουν αυτές οι τραγικές επιβεβαιώσεις της βίας και καφρίλας.
Σίγουρα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν έναν διττό ρόλο εδώ, γιατί αφενός επιτρέπουν τη δημιουργία υποστηρικτικών κοινοτήτων, οπότε περιορίζουν τη μοναξιά όσων ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες, αφετέρου, μέσα από την ανωνυμία, δίνεται βήμα και κανονικοποιείται ο κακοποιητικός λόγος.
— Θεωρείτε ότι είναι τολμηρή δημιουργικά η ελληνική καλλιτεχνική σκηνή; Γίνονται πράγματα πέρα από safe επιλογές που μπορούν να πάνε τα πράγματα μπροστά;
Φιλ: Με λύπη θα πω πως είναι ελάχιστα τολμηρή και γενικώς βαρετή, τόσο στις καλές όσο και τις παραστατικές τέχνες. Ως ΦΥΤΑ προερχόμαστε από τις λεγόμενες καλές τέχνες, όπου τα πράγματα είναι πραγματικά αποκαρδιωτικά.
Μετά την documenta, υπήρξε ένα τεράστιο hype για την αθηναϊκή σκηνή, αλλά στην πραγματικότητα αυτό ήταν μια μεγάλη φούσκα που η πόλη δεν μπορούσε να στηρίξει από πλευράς περιεχομένου και το μόνο που απέμεινε είναι η έκρηξη των ενοικίων και του Airbnb. Το ότι εδώ και χρόνια δεν μπορεί να ανοίξει ένα μουσείο μοντέρνας τέχνης τα λέει όλα, πιστεύω.
Στις παραστατικές τέχνες τα πράγματα ίσως είναι ένα τσικ καλύτερα και επειδή υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το αθηναϊκό κοινό, υπάρχει και περισσότερη θεσμική στήριξη. Στην Αθήνα τα τελευταία πέντε χρόνια έχει σκάσει μια πολύ ενδιαφέρουσα κίνηση στο queer performance και γενικότερα στο underground από πολύ νέο κόσμο, αλλά στο mainstream τα πράγματα είναι ακόμα αρκετά πίσω.
Οι θεσμοί, γενικά, δεν ξέρουν πώς να συνομιλήσουν με τις υποκουλτούρες, συχνά είναι αρτηριοσκληρωτικοί και απαρτίζονται από άσχετο κόσμο, οπότε το πάρε-δώσε μεταξύ underground και θεσμών είναι σπάνιο, πολύ περιορισμένο για παράδειγμα σε σχέση με την Αγγλία ή τη Γερμανία. Δηλαδή, η περίπτωση της δικής μας όπερας θα έλεγα πως δεν είναι καθόλου συνηθισμένη.
Όμως, επειδή κάθε πόλη πρέπει να την κρίνουμε στο πλαίσιο της ιστορίας της, το ότι όντως ένα έργο σαν το δικό μας θα ανέβει δείχνει πως τα πράγματα αλλάζουν. Δεν νομίζω ότι θα γινόταν κάτι τέτοιο πριν από δέκα χρόνια.
Ανθή: Εγώ θα μιλήσω για το θέατρο. Στην Αθήνα υπάρχει φοβερά μεγάλη παραγωγή θεατρικών παραστάσεων αναλογικά με τον πληθυσμό της πόλης. Περίπου 1.500 παραστάσεις ετησίως. Δηλαδή, πράγματι γίνονται πραγματάκια, όπως λέει και η Βάνα Μπάρμπα.
Παρ' όλα αυτά, η γνώμη μου είναι πως, πέραν κάποιων εξαιρέσεων, σε γενικές γραμμές, όχι, η θεατρική ελληνική σκηνή δεν είναι τολμηρή. Με λυπεί που ακόμα και στο μη εμπορικό θέατρο, που είναι περισσότερο ο δικός μου τομέας, ακολουθείται σε ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό η πεπατημένη.
Προσωπικά, νομίζω πως το πρόβλημα έγκειται στο ότι έχουμε ενοχοποιήσει το χιούμορ, όχι αναγκαστικά με την έννοια του γέλιου (αν και είμαι πολύ υπέρ του entertainment). Το χιούμορ είναι ευφυΐα, αποδόμηση, καυστικότητα και μπορεί κάλλιστα να κρύβει ένα τραύμα και μια μεγάλη τραγωδία. Πολύ συχνά παραστάσεις (καλές και κακές) που καταπιάνονται με δύσκολα, άγρια θέματα παίρνουν πάρα πολύ σοβαρά τον εαυτό τους και κινδυνεύουν, λόγω αυτού, να γίνουν ξύλινες.
— Τα ΦΥΤΑ στη Λυρική: είναι το queer το νέο mainstream;
Φοίβος: Ναι, εμείς πάει, το χάσαμε το τρένο του underground, από δω και πέρα ταγέρ. Τι να σου πούμε τώρα σε σχέση μ' αυτό, προσπαθήσαμε να φέρουμε αυτήν τη συζήτηση και μέσα στην παράσταση και να πραγματευτούμε τη θεσμοποίηση του queer, τη σχέση μεταξύ ΛΟΑΤΚΙ πολιτικών και εξουσίας και γενικότερα τη σχέση πολιτικών πρωτοποριών και mainstream.
Φιλ: Στο ελληνικό queer και στην πολιτική τέχνη υπάρχει μια αγιοποίηση της αντιεμπορευματοποίησης και της τέχνης που είναι καθαρή από το κέρδος και τον καπιταλισμό (λες και αυτό μπορεί όντως να γίνει). Φυσικά, έχουμε υπόψη μας την αντίφαση του να κάνεις grassroots πολιτική μέσα σε ένα θεσμικό κρατικό πλαίσιο, αλλά, από την άλλη, είναι σημαντικό το ότι σε ένα τέτοιο πλαίσιο queer υποκείμενα, που είναι συνήθως οικονομικά ευάλωτα, θα πληρωθούν για τον κόπο τους. Στην κοινότητα έχουμε συνηθίσει να δουλεύουμε σε DIY events εθελοντικά με μεγάλες δυσκολίες, οπότε, προσωπικά, το ότι σ' αυτή την παράσταση queer performers αμείβονται για τη δουλειά τους μου φαίνεται σημαντικό.
Η κριτική του θεσμικού ξεπουλήματος είναι δεδομένη, αλλά, σε τελική ανάλυση, το να μπορείς να προσφέρεις για χρόνια απλήρωτη εργασία είναι ένα ταξικό προνόμιο που δεν γίνεται να κάνουμε πως δεν βλέπουμε στον βωμό μιας ιδεολογικής καθαρότητας.
— Η Έλενα Ακρίτα τι ακριβώς κάνει στο έργο; Εμφανίζεται ως ολόγραμμα...
Στο έργο έχουμε έναν χαρακτήρα που είναι κάτι σαν από μηχανής θεός και ονομάζεται Λογική. Θέλαμε για αυτό το ρόλο ένα larger than life πρόσωπο, που όμως εκτός από παρουσία και επιτελεστικότητα να έχει και πολιτικό
βάρος. Τα τελευταία χρόνια, η Έλενα Ακρίτα είναι από τα ελάχιστα celebrities της γενιάς της που έχει ανοιχτά ταχθεί με τις πολιτικές της ταυτότητας και τις διεκδικήσεις του queer και φεμινιστικού χώρου κάνοντας σκληρή κριτική σε κανονικοποιημένες μάτσο συμπεριφορές της ελληνικής κοινωνίας. Η στάση της επίσης στο ζήτημα της δολοφονίας του Ζακ ήταν κομβική. Χαρήκαμε πάρα πολύ όταν μας είπε το ναι και ήταν εξαιρετική στη συνεργασία, το έκανε με την ψυχή της.
ΦΥΤΑ, Orfeas 2020
Όπερα σε παράφραση
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, 14, 15, 21, 22, 28, 29/3. Ώρα έναρξης: 20:30 (Κυριακές: 19:00)
Ερμηνεύουν: Γεώργιος Ιατρού, Λητώ Μεσσήνη, Διαμάντη Κριτσωτάκη, Νίκος Ζιάζιαρης, Σταμάτης Πακάκης, Γιώργος Ρούπας, Αντώνης Σταμόπουλος, Smaragda, Νίκος Mochi Γεωργίου, Μαρίζα Τσάρη
Performers: Kangela Tromokratisch, ActiVista, Στέλλα Αγγελίδου
Στον ρόλο της Λογικής το ολόγραμμα της Έλενας Ακρίτα
Μουσικοί: Τζούλια Σουόμπ, Νάταλι Καρντούτσι (μπαρόκ βιολί), Άννα Ντανιλέφσκαγια, Αθανασία Τέλιου (βιόλα ντα γκάμπα), Πήτερ Φερρέττι (βιολόνε), Κώστας Τσιώλης (συνθεσάιζερ)
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
