Δεν θα αναφερθούμε σε περιπτώσεις εντελώς εξωοσκαρικές, όπως ο Αντρέι Ταρκόφκσι, ή ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ή ακόμη και σε Αμερικανούς πρωτοπόρους, αλλά σε δημιουργούς που έχουν ήδη προταθεί για Όσκαρ, αγγλόφωνους και μη, και που η Ακαδημία τους έχει, ή τους είχε όσο ζούσαν, υπόψιν στις καλές τους στιγμές.
ΑΛΦΡΕΝΤ ΧΙΤΣΚΟΚ
Ήταν υποψήφιος 4 φορές με τη Ρεβέκκα, τη Σωστική Λέμβο, τον Σιωπηλό Μάρτυρα και το Ψυχώ. Στις ψηφοφορίες, δεν υπάρχει περίπτωση να μην συμπεριληφθεί στην πρώτη πεντάδα. Πανθομολογουμένως, η μαεστρία του και η ικανότητα του να ελίσσεται στα είδη δεν έχει ταίρι. Κι όμως, αρκέστηκε σε ένα τιμητικό βραβείο, για το οποίο απλά ευχαρίστησε και εξαφανίστηκε.
ΣΤΑΝΛΕΪ ΚΙΟΥΜΠΡΙΚ
Ούτε το Μπάρι Λίντον, ούτε το Κουρδιστό Πορτοκάλι, ούτε το SOS Πεντάγωνο Καλεί Μόσχα, αλλά ούτε και το 2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος μπόρεσαν να κερδίσουν τους αντιπάλους τους - κι ας μη συζητήσουμε για τις παραλείψεις, όπως τη Λάμψη, που ακόμη μνημονεύεται, και δικάιως, ως ένα από τα πλέον καινοτόμα και τρομακτικά θρίλερ όλων των εποχών. Για το 2001 πήρε το βραβείο των ειδικών εφέ, μάλλον χαριστικά, καθώς την επιμέλεια τους είχε βασικά ο Ντάγκλας Τράμπολ. Κι αυτός παρέλαβε τιμητικό, μέσω βίντεο, λίγο πριν πεθάνει.
ΙΝΓΚΜΑΡ ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ
Όσο κι αν φαίνεται απίστευτο, ο μεγάλος Σουηδός έχει μπει στην πεντάδα των σκηνοθετών τρεις φορές κι έχει χάσει και τις τρεις από τον Τζορτζ Ρόι Χιλ για τη σκηνοθετική ρύθμιση χαρακτήρων και πλοκής στο μεγάλο κόλπο από το Κεντρί, από τον Τζέιμς Μπρουκς για το καλοκουρδισμένο μελόδραμα Σχέσεις Στοργής και από τον, ήμαρτον, Τζον Άβιλντσεν, με το Ρόκι. Κάποτε, οι ξένοι σκηνοθέτες έμπαιναν πιο συχνά στα Όσκαρ, κυρίως στις ανοιχτόμυαλες δεκαετίες του 60 και του 70. Τώρα, ούτε οι κριτικοί τους προτιμούν, πόσο μάλλον οι ψηφοφόροι των Όσκαρ, που επιλέγουν με πιο γειτονικά κριτήρια. Ευτυχώς που ο Μπέργκμαν πήρε το Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας για το Φάνι και Αλέξανδρος. Κατά καιρούς, διάφοροι «ξένοι», όπως ο Φελίνι, ο Αντονιόνι, ο Κουροσάβα, ακόμη και ο Χιρόσι Τεσιγκαχάρα, έχουν υπάρξει υποψήφιοι, αλλά τυχεροί (πραγματικά τυχεροί) ήταν ο Ανγκ Λι, ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι και... ο Μισέλ Χαζαναβίζιους.
ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΛΙΝΤΣ
Πιο κοντά στο Όσκαρ βρέθηκε με τον Άνθρωπο Ελέφαντα, παρά με τα ισχνά σε συνολικές υποψηφιότητες, αριστουργήματα του, Μπλε Βελούδο και Οδός Μαλχόλαντ. Ο Λιντς έφερε τον σουρεαλισμό κοντύτερα στα γούστα πιο mainstream επαγγελματιών, αλλά βραβείο δεν έχει πάρει ακόμη - πάει ολοταχώς για τιμητικό σε μερικά χρόνια από τώρα. Η σκηνή που οι χαμένοι Ντέιβιντ Λιντς και Ρόμπερτ Όλτμαν συγχαίρονται με παρηγορητική αξιοπρέπεια, τη βραδιά που αμφότεροι έχασαν από τον Ρον Χάουαρντ, είναι ιστορική στη μνήμη των σινεφίλ - εσείς, αν ήσασταν ο συμπαθής Ρον, δεν θα το κόβατε στα δυο να το μοιράσετε;
ΡΟΜΠΕΡΤ ΟΛΤΜΑΝ
Τι κι αν έσκιζε τα ιμάτια της η αείμνηστη Πολίν Κέιελ για τις άφθαστες αρετές του Όλτμαν και την πρωτοποριακή του ματιά στο αμερικανικό σινεμά; Τα Όσκαρ έμειναν ασυγκίνητα, το ίδιο κι εκείνος, που σε συνεντεύξεις του (τον είχα συναντήσει, για το Pret a Porter και μπορώ να το πιστοποιήσω) σνόμπαρε το θεσμό και τα μέλη της Ακαδημίας, σε βαθμό χλεύης. Παρ' όλ' αυτά, όταν του έδωσαν το Όσκαρ καριέρας, το παρέλαβε με ταπεινότητα, αν και κάπως συγκαταβατικά στην άκρη του πικραμένου του ματιού.
ΟΡΣΟΝ ΓΟΥΕΛΣ
Ο Γουέλς πήρε ο Όσκαρ (δεν ήταν παρών στην απονομή) για τον Πολίτη Κέιν, αλλά για το σενάριο. Το αντίστοιχο της σκηνοθεσίας κατέληξε στον Τζον Φορντ για την Κοιλάδα της Κατάρας, μια ωραιότατη ταινία, που ωστόσο είχε την ατυχία να πέσει πάνω στην κορυφαία, η οποία πολεμήθηκε όσο καμία άλλη, από το συγκρότημα του θιγμένου εκδότη Γουίλιαμ Ράντολφ Χερστ. Η απουσία δεσμού της Ακαδημίας και του ιδιόρυθμου Γουέλς συνεχίστηκε, με μοναδική, μικρή παρουσία, εκείνη της Άγκνες Μούρχεντ, υποψήφιας για τον δεύτερο γυναικείο ρόλο στους Υπέροχους Άμπερσον. Ο Γουέλς δεν πήγε καν να παραλάβει το τιμητικό του Όσκαρ, στέλνοντας αντ' αυτού τον παλιόφιλο Τζον Χιούστον.
ΚΟΥΕΝΤΙΝ ΤΑΡΑΝΤΙΝΟ
Ο πιο γνωστός σκηνοθέτης του κόσμου, μαζί με τον Στίβεν Σπίλμπεργκ και τον Μάρτιν Σκορσέζε, έχει δυο Όσκαρ, αλλά μόνο για τα σενάρια του, στο Pulp Fiction και το Τζάνγκο. Όπως και στην περίπτωση των άλλων δύο, μάλλον θεωρείται δεδομένος και οι ταινίες του αποτελούν μέρος ενός συνολικού έργου, παρά περιπτώσεις που χρήζουν ξεχωριστής μνείας. Ή, απλά, πέφτει πάντα σε κάποιον άλλο δυνατότερο για τα γούστα της Ακαδημίας, όπως τον Ρόμπερτ Ζεμέκις, για το Φόρεστ Γκαμπ. Και ο Αλεξάντερ Πέιν έχει δύο Όσκαρ σεναρίου, ενώ στην ίδια κατηγορία έχει τιμηθεί και ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, για το Μίλα Της.
ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΦΙΝΤΣΕΡ
Είχαμε αρχίσει να ανησυχούμε πως δεν θα τον δούμε ποτέ υποψήφιο, και να που παρολίγο να κερδίσει, με τον Μπέντζαμιν Μπάτον και το Social Network. Ειδικά για το τελευταίο, θα έπρεπε τουλάχιστον να έχει προτιμηθεί έναντι του Τομ Χούπερ και το Λόγο του Βασιλιά, τουλάχιστον στην σκηνοθεσία. Ίσως και να θεωρείται ψυχρός στην επεξεργασία των χαρακτήρων, όπως και ο επίσης τεχνίτης Κρίστοφερ Νόλαν. Τότε όμως, πώς ο Στίβεν Σόντερμπεργκ έχει Όσκαρ;
ΤΕΡΕΝΣ ΜΑΛΙΚ
Ερημίτης, αφαιρετικός, ποιητικός και auteur με τον δικό του τρόπο, ο Μάλικ έκανε τη μεγάλη επιστροφή με την Λεπτή Κόκκινη Γραμμή και αμέσως έπεσε σύρμα για την αναγνώριση του, κυρίως από το παράρτημα των σκηνοθετών. Υποψήφιος ξαναβρέθηκε με το Δέντρο της Ζωής, αλλά το έντονο και επίμονο, χαρακτηριστικό στιλ του φαίνεται να μην χωνεύεται εύκολα από τους πιο αφηγηματικά προσανατολισμένους. Τουλάχιστον, ας πάρει κάποτε Όσκαρ ο επίσης καλλιτεχνικά ασυμβίβαστος Πόλ Τόμας Άντερσον για το όραμα που προσφέρει σε ένα χώρο όπου ελάχιστοι φιλόδοξοι μπορούν ακόμη να γυρίσουν ταινίες όπως τις ονειρεύονται.
ΣΤΙΒΕΝ ΦΡΙΑΡΣ
Πολυγραφότατος και ικανός για ταινίες ποικιλίας με κεντημένη λεπτοδουλειά σε τραγωδίες που δεν βαραίνουν επικίνδυνα, ο Στίβεν Φρίαρς έχει υποψηφιότητες για υπέροχες ταινίες, όπως οι Κλέφτες, οι Επικίνδυνες Σχέσεις και η Βασίλισσα. Τι κι αν έχει «αόρατο» στιλ; Δεν παύει να διαθέτει τη διακριτική γραφή που υπηρετεί το σενάριο και ξακρίζει την ψυχολογική υφή, όπως ακριβώς έκανε παλιά ο Γουίλιαμ Γουάιλερ, ο οποίος πήρε 3 Όσκαρ, αλλά ποτέ δεν συμπεριλήφθηκε στις λίστες των κορυφαίων όλων των εποχών, ακριβώς γιατί δεν λάτρεψε περισσότερο την κάμερά του, έναντι των έμψυχων αντικειμένων που πραγματευόταν.
σχόλια