ΝΑ ΞΕΡΕΙΣ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΣΟΥ και τους λάκκους του: κανείς απ’ όσους / όσες / όσ@ νοιάζονται για την ποιότητα του δημόσιου λόγου που αρθρώνεται στην Ελλάδα –και κατ’ επέκταση και του πολιτικού- δεν πιστεύει ότι ο σεξισμός, ο μισογυνισμός, ο εσωτερικευμένος μισογυνισμός και η ομοφοβία θα εγκαταλείψουν τη γλώσσα μας από τη μία μέρα στην άλλη. Ζούμε σε χώρα της Βαλκανικής απέραντα κουρασμένη, με μηδενική στεγάνωση απέναντι στα πατριαρχικά ήθη και τις εγκληματικές προεκτάσεις τους, έχουμε αφομοιώσει όλα τα κουσούρια που μπορούν να διοχετευθούν στην έκφρασή μας και να πλήξουν τον (όποιο) αντίπαλό μας.
Μεσολάβησαν δεκαετίες τρομακτικών εγκλημάτων –γυναικοκτονίες, ομοφοβικές επιθέσεις, βιασμοί και σκάνδαλα ακραίας κακοποίησης- για να συνδεθεί η γλώσσα με τις πράξεις, ο παρακμιακός δημόσιος (και πολιτικός) με τον εκφυλισμό της ζωής μας, το σπιτικό bullying με την κανονικοποίησή του στα σχολεία και στις δουλειές μας.
Από τη γούβα που βρεθήκαμε, καταλάβαμε ότι χρειάζονταν αλλαγές, προσοχή, διορθώσεις. Και η αλήθεια είναι ότι ένα μεγάλο κομμάτι της πολιτικής ζωής του τόπου άρχισε να ευαισθητοποιείται, να ενδιαφέρεται, να κινητοποιείται. Μα για το βάθος, μα για την επιφάνεια, μα για τα ψηφαλάκια, μα για το κοινό καλό, κόμματα και πολιτικοί άρχισαν να νοιάζονται για ζητήματα εξόχως πληγωτικά για ένα σημαντικότητα ποσοστό πολιτών (και ψηφοφόρων τους).
Ακριβώς, την ώρα που θα βγουν για να ζητήσουν ψήφο και σκυτάλη για τη νέα πολιτική κατάσταση, μιλάμε για case studies αυτοκαταστροφής με λιγότερο από 100 λέξεις.
Άρχισε και ένα σχολαστικό «χτένισμα» σε ομιλίες και αναρτήσεις, ένα ξεψάχνισμα για κατρακύλες της γλώσσας σε κακοποιητικά ολισθήματα – άλλωστε ήταν πλέον σαφές ότι η κοινωνία δεν τα σηκώνει αυτά. Πάνε και τα σεξιστικά αστειάκια, πάνε και τα ανέκδοτα με ομοφυλόφιλους, πάνε και οι κορώνες αντρίλας, πάνε και οι χαρακτηρισμοί της συνήθειας και του βολέματος.
Βέβαια, υπάρχουν και οι αμετανόητες και ασύγγνωστες περιπτώσεις, που διατηρούν το ίδιο data από τη δεκαετία του ’70, ωστόσο το εντυπωσιακό δεν είναι αυτό: είναι ότι λένε ό,τι λένε και γράφουν ό,τι γράφουν ακριβώς στην καρδιά της προεκλογικής περιόδου. Ακριβώς, την ώρα που θα βγουν για να ζητήσουν ψήφο και σκυτάλη για τη νέα πολιτική κατάσταση, μιλάμε για case studies αυτοκαταστροφής με λιγότερο από 100 λέξεις.
Μερικά παραδείγματα από την πρόσφατη περίοδο; Αν μιλάμε μόνο για το τελευταίο πεντάμηνο, υλικό υπάρχει.
1.
Πίσω στον Γενάρη του τρέχοντος έτους η κυρία Κατερίνα Λάσπα, επικεφαλής του Τομέα Εθελοντισμού του ΠΑΣΟΚ, με κάποια νεύρα, εξέφρασε την άποψή της για εκδήλωση με drag queens στη Θεσσαλονίκη.
«Σήμερα Drag Queens θα διαβάσουν παραμύθια σε παιδιά νηπιαγωγείου και δημοτικού της Θεσσαλονίκης. Αθλιότητα. Ο καθένας ας κάνει ό,τι θέλει στον εαυτό του. Κανένας όμως, δεν έχει το δικαίωμα με πλάγιο τρόπο να επιβάλει τέτοια πρότυπα σε παιδάκια». Μόλις 38 λέξεις ήταν αρκετές για να αντιληφθεί κανείς ότι η “H drag queen που έσωσε τα Χριστούγεννα”, όπως ήταν ο τίτλος της εκδήλωσης, έσωσε πολλούς, αλλά όχι την πρώην παρουσιάστρια. Η ίδια, όταν κατηγορήθηκε για τρανσφοβία, ομοφοβία και ρατσισμό κάγχασε, ενώ καθόλου τεχνηέντως και μέσα από σχετικό instant response ρεπορτάζ, η κοινή γνώμη πληροφορήθηκε ότι η κυρία Λάσπα στηρίζει τις ΛΟΑΤΚΙ+ ομάδες και τις drag queens και κάποτε μάλιστα γιόρτασε την ονομαστική γιορτή της σε γνωστό νυχτερινό κέντρο, διάσημο για το drag πρόγραμμά του. Κατανοητό.
2.
Τον Φλεβάρη μας ταξίδεψε –σε άλλες εποχές και άλλες συνήθειες- η έκρηξη του Γιώργου Βαρεμένου του ΣΥΡΙΖΑ στο τηλεοπτικό πλατό πρωινής εκπομπής. Και κανείς δεν θα ενδιαφερόταν για την αντάρα στην ψυχή του πρώην δημοσιογράφου και νυν βουλευτή, αν αυτή δεν εκδηλωνόταν και μία βίαιη κίνησή του προς τη βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Άννα Καραμανλή – συγκεκριμένα άρπαξε από το χέρι της και έσκισε μια φωτογραφία. Ο βουλευτής φρόντισε να τοποθετηθεί για το περιστατικό στην εκπομπή της Κατερίνας Καινούριου και εξήγησε ότι είναι ασόβαρη η περί επίθεσης συζήτηση και ότι γι’ αυτό που είδαμε φταίει η... τηλεόραση που αλλοιώνει τα πάντα (sic).
3.
Τον τρέχοντα μήνα Απρίλιο, με τις πρώτες ζέστες, λογικά θα έπρεπε να αναμένουμε και τα πρώτα χονδροφοβικά σχόλια, απλώς η αλήθεια είναι ότι δεν ξέραμε από πού να τα (πρωτο)περιμένουμε. Από την αγωνία μας έβγαλε ο Γρηγόρης Ψαριανός, διορισμένος ως μετακλητός συνεργάτης στο ιδιαίτερο γραφείο του αντιπροέδρου της κυβέρνησης, Παναγιώτη Πικραμμένου. Στο στόχαστρο του κυρίου Ψαριανού βρέθηκε η παρουσιάστρια Δανάη Μπάρκα και η ανάρτησή πήγε κάπως έτσι: «Καλησπέρα. Επειδή κάποιοι και κάποιες δεν το αντιλαμβάνονται ΔΕΝ υπάρχει κανένα θέμα με τα παραπάνω κιλά στο σώμα. Τα ελάχιστα γραμμάρια σε περιεχόμενο είναι σοβαρό ζήτημα…». Βέβαια, η ανάρτηση έτυχε άμεσης απάντησης από την παρουσιάστρια – βασικά ένα στόρι ήταν αρκετό.
«Μάλλον όταν ανοίγει ο καιρός, έρχεται η “εποχή” μου, αλλά καθόλου η αποχή μου. Πριν λίγη ώρα ενημερώθηκα ότι ένας άνθρωπος που περιοδεύει από κόμματα και απόψεις τα τελευταία χρόνια έκανε κάποια σχόλια ειρωνικού χαρακτήρα στο Twitter για εμένα τις προηγούμενες ημέρες», έγραψε χαρακτηριστικά και για την ιστορία το post του κυρίου Ψαριανού «κατέβηκε»...
4. & 5.
Το «μπαμ» της υπόθεσης Γεωργούλη έφερε καραμπόλα σεξιστικών και μισογυνικών επιθέσεων από στελέχη και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, με χυδαιότερες αυτές της υποψήφιας βουλευτού του κόμματος και περιφερειακής συμβούλου Ζωής Βαρέλη – Στεφανίδη και του μέλους της Νομαρχιακής Επιτροπής Λάρισας, Βασίλη Μίγα.
Η μεν πρώτη αναδημοσίευσε στα social της το χυδαίο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Μακελειό» και αφού προκλήθηκε σάλος για το πώς μία γυναίκα επεφύλασσε τέτοια τοξικότητα για μια άλλη γυναίκα επιζώσα κακοποίησης, διέγραψε την ανάρτηση και ζήτησε συγνώμη. Ο δε δεύτερος διαγράφηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ πριν προλάβει να σβήσει τη βορβορώδη ανάρτηση των 19 λέξεων.
6.
Τελευταίος σ’ αυτή την πρόσφατη λίστα αυτοταπεινώσεων ο κύριος Ευάγγελος Αντώναρος, υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Αναστάτωσε τους πάντες, όχι ωστόσο και τους παλιούς παροικούντες της πολιτικής Ιερουσαλήμ, με ένα ομοφοβικό αμένσιοτο με γλωσσικά δάνεια από τη σκοτεινή δεκαετία του ’60 και τις ατάκες του Σταύρου Παράβα για «λουλούδες».
Για να απαντήσει σε σχόλια που αφορούσαν στον πολιτικό του τυχοδιωκτισμό και την παιδαριώδη παρουσία του στα social media έγραψε: «Βρε παιδί μου, κοίτα μανία που έχουν οι (όχι μόνο πολιτικά) περιφερόμενες Λουλούδες με τους “καραμανλικούς”. Πολύ τους πονάει! Θα το πιούν το πικρό ποτήρι to the very end (το γράφω αγγλικά γιατί ψωροπερηφανεύονται για την αγγλομάθεια τους)», έγραψε. Η βαθιά ομοφοβία του σχολίου (που κατακρίθηκε από όλους αλλά όχι από τον ΣΥΡΙΖΑ), είναι ότι απαξιώνει τις "λουλούδες'' που τον κρίνουν, επειδή είναι "λουλούδες όχι μόνο πολιτικά", αλλά και γενικώς, στη ζωή, ανάξιοι δηλαδή επειδή είναι ομοφυλόφιλοι. Τέτοιος λόγος χαρίεσσας ομοφοβίας και περιφρόνησης για τη σεξουαλική προτίμηση σοκάρει πολύ, ειδικά αν προέρχεται από ένα κόμμα που θέσπισε το σύμφωνο συμβίωσης. Φαίνεται όμως ότι η προεκλογική περίοδος αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο καθενός.
Δεν μπορεί να περιγράψει ούτε το χθες και φυσικά ούτε το σήμερα. Εκτός από ηθικό, λοιπόν, είναι και πρακτικό το θέμα, αλλά πάντα θα ελπίζουμε: στον αναστοχασμό, στη διόρθωση, στο ίσιωμα του τιμονιού.