«ΕΧΕΙΣ ΔΕΙ ΠΟΤΕ χιόνι στη ζωή σου;», με ρώτησε ένας συμφοιτητής μου όταν σπούδαζα στη Σκωτία. Ήταν μία από τις ελάχιστες φορές που είχε χιονίσει. Η πόλη που σπουδάζαμε ήταν παραθαλάσσια. Δεν το έστρωνε συχνά, είχε μόνο έναν διαολεμένο αέρα από τη Βόρεια Θάλασσα που μας πάγωνε μέχρι το μεδούλι.
Στο μυαλό του Harry –πιθανώς και του μέσου Βρετανού– η Ελλάδα είχε μόνιμα θερμοκρασία νησιωτικού θέρετρου τον μήνα Ιούλιο. «Εκεί που μεγάλωσα χιόνιζε κάθε Σαββατοκύριακο» του απάντησα. «Αυτή είναι κάποια τοπική παροιμία που θα έπρεπε να γνωρίζω;» με ρώτησε.
Μέχρι τις 12 το μεσημέρι το χιόνι είχε λιώσει. Παρ’ όλα αυτά, οι απανωτές ειδοποιήσεις του 112 μάς καλούσαν να μείνουμε σπίτι σαν να αντιμετωπίζαμε κάποια πρωτοφανή θεομηνία.
Όταν ήμουν 10 ετών μετακομίσαμε στον Διόνυσο Αττικής. Φαντάζομαι πως αν ήμασταν μικρότεροι μπορεί να είχαμε κατευχαριστηθεί αυτή τη μετακόμιση, αλλά εγώ ήμουν 10 και ο αδελφός μου 15. Ο Διόνυσος, ειδικά τότε, ήταν πολύ μακριά από τα πάντα, πηγαίναμε σχολείο στο Ψυχικό, και επίσης χιόνιζε. Κοιτάω τις παλιές μας φωτογραφίες – ο αδελφός μου να φτυαρίζει τη ράμπα του γκαράζ, όλοι μαζί με φλουό μπουφάν να περπατάμε βουλιάζοντας σε χιόνι που μας έφτανε πάνω από το γόνατο, εγώ με ένα πλαστικό έλκηθρο στην κατηφόρα έξω από το σπίτι μας.
Υπήρχαν χρονιές που ζούσαμε μέρες ή εβδομάδες με χιόνι που ξεπερνούσε τα 40 εκατοστά, αποκλεισμένοι. Συχνά-πυκνά κατεβαίνοντας τη λεωφόρο Διονύσου αντικρίζαμε και ένα γνώριμο θέαμα που αν ήταν θεατρικό έργο θα είχε τίτλο: «Η οικογένεια που ήρθε να παίξει στα χιόνια». Συνήθως ήταν κάποια ανέμελη οικογένεια που είχε έρθει από κάποια «κανονική» (από αυτές όπου τόσο ποθούσα να ζήσω τότε) γειτονιά της Αθήνας τουλάχιστον με 2 μικρά παιδιά για να ζήσουν το βουκολικό όνειρο και «να παίξουν τα μικρά στα χιόνια». Εννιά στις δέκα φορές δεν είχαν αλυσίδες και κολλούσαν στη μέση του πουθενά, συχνά με κωμικοτραγικά αποτελέσματα.
Μένω στο κέντρο της Αθήνας. Η ειδοποίηση του 112 μου ήρθε 3 φορές μέσα σε 24 ώρες. Με εξαίρεση το τσουχτερό κρύο, το μόνο ασυνήθιστο που συνέβη ήταν μια ελαφριά χιονόπτωση το πρωί της Δευτέρας. Μέχρι τις 12 το μεσημέρι το χιόνι είχε λιώσει. Παρ’ όλα αυτά οι απανωτές ειδοποιήσεις του 112 μάς καλούσαν να μείνουμε σπίτι σαν να αντιμετωπίζαμε κάποια πρωτοφανή θεομηνία. Είναι σαν μετά το περσινό φιάσκο στην Αττική Οδό κάποιος να αποφάσισε πως η λύση θα ήταν να κλειδαμπαρωθούμε σπίτια μας, να κλείσουν όλες οι υπηρεσίες και να βάλουμε τα παιδιά μας να κάνουν τηλεκπαίδευση.
Η υπηρεσία του 112 μπήκε επιτέλους σε χρήση το 2020 μετά την κατακραυγή που ακολούθησε την τραγωδία στο Μάτι. Στη συνείδηση του ελληνικού κοινού (και αυτό είναι ένα μεγάλο επικοινωνιακό λάθος) το 112 αφορά αποκλειστικά στις ειδοποιήσεις που έρχονται στο κινητό. Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε πως το 112 είναι ο ευρωπαϊκός αριθμός έκτακτης ανάγκης και ισχύει δωρεάν σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. (αλλά και σε πολλές χώρες της Αφρικής και της Ασίας). Όχι μόνο αυτό αλλά παρέχει και τη δυνατότητα εντοπισμού θέσης. Είναι μια πολύ σημαντική υπηρεσία, και το να χρησιμοποιείται καταχρηστικά σε μια λογική «better safe than sorry», με το σκεπτικό «ελάτε να σας μαντρώσουμε προληπτικά», είναι μακροπρόθεσμα επιζήμιο και για την ίδια την υπηρεσία. Με απλά λόγια, αν η υπηρεσία στέλνει συνέχεια ειδοποιήσεις, θα σταματήσουν οι πολίτες να την παίρνουν στα σοβαρά.
Επίσης (και εδώ θα συμφωνήσω με τον Νίκο Φίλη – να μια φράση που δεν πίστευα ποτέ ότι θα ξεστομίσω) δεν καταλαβαίνω την επιτακτική ανάγκη για τηλεκπαίδευση τη μοναδική μέρα που χιονίζει. Το να γίνεται τηλεκπαίδευση στη διάρκεια της πανδημίας που έλειπαν τα παιδιά από το σχολείο για μήνες ολόκληρους είναι απόλυτα κατανοητό. Το να κάνουν τα παιδιά τηλεκπαίδευση τη μία μέρα που χιονίζει τι νόημα έχει; Θέλουμε να αποδείξουμε πως λειτουργεί το σύστημα τηλεκπαίδευσης; Ότι είμαστε μάχιμοι σε περίπτωση που συμβεί κάτι χειρότερο; Τη μία μέρα που χιονίζει στο κέντρο ας βγουν να παίξουν χιονοπόλεμο, δεν πειράζει, δεν είναι χαμστεράκια σε τροχό. Παιδιά είναι.
Προφανώς, η κλιματική αλλαγή έχει φέρει τα πάνω κάτω. Το χιόνι στο κέντρο ήταν κάτι σπάνιο. Πέρσι χιόνισε δύο φορές, πρόπερσι μία. Και ναι, γνωρίζω πως υπάρχει ακόμα κόσμος που πάει χωρίς αλυσίδες στα χιόνια για να παίξουν τα παιδιά του, εγκλωβίζεται και μετά βρίζει το κράτος. Δεν νομίζω όμως ότι η λύση είναι να χρησιμοποιούμε το 112 προληπτικά, μήπως και κάτσει καμιά στραβή στον δρόμο για τις εκλογές.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.