Αφιερώματα

Το «Όχι», ο πόλεμος, η Κατοχή
38 ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

Μενέλαος Χαραλαμπίδης / «Το αντιστασιακό κίνημα το γέννησε η ίδια η κοινωνία»
Μια επίκαιρη, διαφωτιστική όσο και αιχμηρή συζήτηση με τον γνωστό και από το επιτυχημένο εγχείρημα Athens History Walks οικονομολόγο, συγγραφέα και διδάκτορα Ιστορίας Μενέλαο Χαραλαμπίδη, με αφορμή την επανακυκλοφορία του εξαίρετου πονήματός του «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα» (εκδ. Αλεξάνδρεια).

Εικαστικά / Αντώνης Κανάς: 12 λιθογραφίες με θέμα τον Πόλεμο και την Κατοχή
Μια σειρά εξπρεσιονιστικών έργων που αποτυπώνουν με σπαρακτικό τρόπο τις μαύρες μέρες του 1940-44.

Daily / Οι δέκα καλύτερες ελληνικές ταινίες για τον πόλεμο του ’40 και την Κατοχή
Οι περισσότερες από αυτές σπανίως προβάλλονται από την τηλεόραση, σπρωγμένες στο περιθώριο από τις πολύ πιο κραυγαλέες (και συχνά, εμμέσως ή απροκάλυπτα, ψυχροπολεμικές ή φιλοχουντικές) υπερπαραγωγές που γυρίστηκαν στην περίοδο της επταετίας κυρίως.

Αρχαιολογία & Ιστορία / 1943: Η εξόριστη ελληνική κυβέρνηση γιορτάζει την επέτειο του «Όχι» στο Κάιρο
Αναδρομή μέσα από τις σελίδες της αιγυπτιώτικης εφημερίδας «Φως»

Βιβλίο / Λευτέρης Ιερόπαις: ο ποιητής του αλβανικού μετώπου
Σύντροφος του Ανδρέα Παπανδρέου και του Κορνήλιου Καστοριάδη, πέθανε από τις κακουχίες του πολέμου και της Κατοχής σε ηλικία μόλις 24 ετών

Δημήτρης Χριστόπουλος / Απάνθρωπα ανθρωπάκια: η κοινοτοπία του φασισμού την 28η Οκτωβρίου (1940-2020)
Το κακό ούτε φεύγει, ούτε αντιμετωπίζεται με ξόρκι, όπως ένας πρωτόγονος ηθικισμός μας προτρέπει. Θέλει αγώνα.

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα ελληνικά περιοδικά που εξυμνούσαν τον Μεταξά και τον Μουσολίνι
Όταν μέρος της πνευματικής ηγεσίας του τόπου συμπορευόταν με την «ιδέα» του «τρίτου ελληνικού πολιτισμού» και με την υπεράσπιση της «νέας τάξης»

Γεύση / Τι έτρωγαν οι Έλληνες στην κατοχή;
Δύο βιβλία και άπειρες γραπτές μαρτυρίες καταγράφουν τις γαστρονομικές συνήθειες μιας ζοφερής εποχής

Ρεπορτάζ - Σαν Σήμερα / 27 Οκτωβρίου 1940: Τι συνέβαινε στην Ελλάδα μια μέρα πριν από το «Όχι» του Μεταξά
Θέατρα, Τσελεμεντές, Κύπελλο Πόλεων και γοργές πολεμικές ζυμώσεις: Τα πρωτοσέλιδα και η ύλη των εφημερίδων της εποχής μεταφέρουν το κλίμα της ημέρας

Αθήνα / Πέντε σημεία της Αθήνας που θυμίζουν τα χρόνια της γερμανικής κατοχής
Οι φυλακίσεις, τα βασανιστήρια, οι δωσίλογοι και οι εκτελέσεις στους δρόμους της πρωτεύουσας

Ανέκδοτες συγκλονιστικές εικόνες / Βούλα Παπαϊωάννου: Η φωτογράφος που κατέγραψε τη φρίκη της κατοχής
Η σπουδαία Ελληνίδα φωτογράφος έκανε αντίσταση με την κάμερα τα χρόνια της Κατοχής, αποτυπώνοντας τα ίχνη που αφήνει ο πόλεμος στο τοπίο και στους ανθρώπους.

Αρχαιολογία & Ιστορία / Η Αθήνα στα χρόνια της κατοχής: Μια τετραετία πρωτοφανών κακουχιών αλλά και αγωνιστικής έξαρσης
Πώς ήταν η καθημερινότητα των Αθηναίων στη διάρκεια της Κατοχής; Πώς διαπλέκονταν ο ηρωισμός με την απελπισία, η αντίσταση με τον δωσιλογισμό, η αξιοπρέπεια με τον αγώνα για καθημερινή επιβίωση; Γιατί έχει σημασία να τα θυμόμαστε όλα αυτά;

Οθόνες / Το Ξυπόλυτο Τάγμα: Μια διαχρονική ιστορία για το παιδί, το τραύμα, την αλληλεγγύη
Η ιστορία του Ξυπόλυτου Τάγματος της Κατοχής, ελάχιστα ερευνημένη και μελετημένη, είναι μια αφορμή να σκεφτούμε πάνω στο τραύμα των παιδιών, τη συλλογικότητα και την αλληλεγγύη στον σύγχρονο κόσμο.

Οθόνες / Ο Ελληνοϊταλικός Πόλεμος στον Πολίτη Κέιν
Αποκωδικοποιώντας τις "κρυμμένες" σκηνές μιας σπουδαίας ταινίας

Φωτογραφία / Ο αναίμακτος πόλεμος του Δημήτρη Χαρισιάδη
Ο σημαντικός Έλληνας φωτογράφος άφησε τρακόσια αρνητικά από το μέτωπο και την Κατοχή, δίχως ούτε μια εικόνα νεκρού ή τραυματία.

«Παραίτησίς μου εδόθη» / Ένα Αθηναϊκό σημειωματάριο της Κατοχής που βρήκαμε στα παλιατζίδικα
Η καθημερινότητα της Αθήνας του 1941 μέσα απο τις σελίδες ενός ξεχασμένου σημειωματάριου

Ιστορικό ντοκουμέντο / Ο Μεταξάς εξηγεί στους εκδότες και τους αρχισυντάκτες γιατί απάντησε όχι στο Ιταλικό τελεσίγραφο
Ο Μεταξάς εξηγεί στους εκδότες και τους αρχισυντάκτες γιατί απάντησε όχι στο Ιταλικό τελεσίγραφο, από το ξενοδοχείο της Μεγάλης Βρετανίας, στις 30 Οκτωβρίου 1940

Αρχαιολογία & Ιστορία / Σε αυτή την πολυκατοικία της Λ. Κηφισίας υπογράφηκε η παράδοση της Αθήνας στους Γερμανούς
Ο εκπαιδευτικός του 56ου Γυμνασίου Αθήνας Τάσος Καραμπίνης κάνει μια μικρή αναδρομή στην ιστορία ενός ξεχωριστού κτιρίου της πόλης

Αρχαιολογία & Ιστορία / Στοιχεία για τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Ελλάδα
Δυο Έλληνες ερευνητές βρέθηκαν σε μια μικρή γερμανική πόλη και συνέλεξαν στοιχεία για τους δοσίλογους και τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί στην Ελλάδα

Αρχαιολογία & Ιστορία / Ιωάννης Μεταξάς: ορίτζιναλ φασίστας, παρεξηγημένος δικτάτορας ή ιδιότυπος εθνικιστής;
Ο επίκουρος καθηγητής Σπυρίδων Πλουμίδης επιχειρεί μια «ψύχραιμη» προσέγγιση τόσο της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου όσο και της αμφιλεγόμενης προσωπικότητας του Ιωάννη Μεταξά

Χρήστος Χωμενίδης / 28η Οκτωβρίου: Ένα υπέρλαμπρο ξέφωτο στον εθνικό μας διχασμό
Η 28η Οκτωβρίου αποτελεί πάνω από όλα μια σπάνια στιγμή Εθνικής και Λαϊκής Ενότητας. Την σημαντικότερη στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας.

Αρχαιολογία & Ιστορία / Η πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση της εγγονής του δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά
Την μισούν οι ρατσιστές κι οι νεοναζί - Πέρυσι αποφάσισε να μην υποδεχτεί επισκέπτες στο σπίτι του ΟΧΙ όπου κατοικεί

Αρχαιολογία & Ιστορία / Κατοχή και Τέχνη: Η καλλιτεχνική παραγωγή της δεκαετίας του '40 στην Ελλάδα
Θέατρο, λογοτεχνία, ζωγραφική, κινηματογράφος, μουσική: Γίνονται θαύματα, ακόμα και υπό τις δυσμενέστερες συνθήκες

28 Οκτωβρίου 1940 / Τι γράφουν τα σχολικά βιβλία της ιστορίας για το ΟΧΙ;
Και πώς τελικά εντυπώνεται στο μυαλό των μαθητών η δικτατορία του Μεταξά και το καθεστώς της 4ης Αυγούστου;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα ίχνη που άφησαν οι Γερμανοί στους δρόμους της Αθήνας
Με τη βοήθεια μιας εφαρμογής για κινητά και tablets ακολουθήσαμε έναν εναλλακτικό περίπατο στα «Γερμανικά Ίχνη» της πόλης- ζοφερά ή περίλαμπρα.

Εικαστικά / «Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής
...και μία σοβαρή απάντηση στο γιατί γιορτάζουμε την είσοδο της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και όχι την απελευθέρωση της από τον επιμελητή της έκθεσης στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα», Γιάννη Κουκουλά

Lifo Picks / Τα ξεχασμένα γερμανικά πυροβολεία στον Ισθμό της Κορίνθου
Μία πτήση με drone πάνω από τα τελευταία ίχνη της γερμανικής κατοχής στη περιοχή του Ισθμού

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια συγκλονιστική ιστορία χαμών κι ένα ποίημα με αφορμή τα 75 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης
Νεκροί στα πεδία της μάχης, εγκλήματα πολέμου, στοιχειά και θρύλοι

Φωτογραφία / Ποιος πόλεμος; Διασκέδαση! Είναι δυνατόν να ήταν αυτή η Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της Κατοχής;
Οι επιμελητές της της έκθεσης "Στο περιθώριο του πολέμου: Η Θεσσαλονίκη της Κατοχής (1941-1944)" παρουσιάζουν στη LIFO 31 σπάνιες φωτογραφίες και την ιστορία πίσω από αυτές.

Retronaut / Σπάνιες φωτογραφίες ενός Γερμανού στρατιώτη από τη Θεσσαλονίκη της Κατοχής
4 ντοκουμέντα από μια συλλογή που βρέθηκε στην κατοχή της κόρης ενός στρατιώτη των κατακτητών

Οδηγός Σινεμά / Εικόνες της κατοχής και της απελευθέρωσης της Αθήνας, μέσα από τις ελληνικές ταινίες
Στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, 15 έως 21 Οκτωβρίου 2015.

Διάφορα / Ομαδική εκτέλεση ενός κρητικού χωριού από τους Γερμανούς (1941)
Το έγκλημα στο Κοντομάρι Χανίων μέσα από τις φωτογραφίες ενός Γερμανού υπολοχαγού που θεωρείται προδότης επειδή τις διέρρευσε

Ντοκουμέντο / Το ανέκδοτο ημερολόγιο ενός στρατιώτη από το αλβανικό μέτωπο
Η LiFO δημοσιεύει για πρώτη φορά ένα καθηλωτικό ντοκουμέντο, το ημερολόγιο του στρατιώτη Ιωάννη Μπαρμπέρη που καταγράφει την πορεία, με τα πόδια, προς το αλβανικό μέτωπο αλλά και σκηνές πολέμου.

Αθήνα / Τα γνωστά και άγνωστα «κολαστήρια» της Αθήνας
Βόλτες στην ιστορική Αθήνα

Σαν Σήμερα / Η ανατίναξη της φιλοναζιστικής ΕΣΠΟ
Σαν σήμερα το 1942. Aυτή είναι η ιστορία της

Σαν Σήμερα / Λέλα Καραγιάννη: Σαν σήμερα εκτελείται από τους Γερμανούς η «Μπουμπουλίνα» της Αντίστασης
Η ιστορία της αγωνίστριας που εκτελέστηκε στο 1944 Άλσος Χαϊδαρίου, μαζί με άλλους 27 αγωνιστές της Αντίστασης, όπως την αφηγήθηκε ο γιος της

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα θαμμένα αγάλματα του πολέμου
Επί έξι μήνες πριν από την εισβολή των Γερμανών μια ομάδα από εργάτες και αρχαιολόγους έσκαβε τα δάπεδα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για να θάψει εκεί ό,τι πολυτιμότερο έχει η Αθήνα: τους κούρους και τις ληκύθους της.

Οι Αθηναίοι / Χάγκεν Φλάισερ: Ο Αθηναίος της εβδομάδας
Ιστορικός. Γεννήθηκε στη Βιέννη, σήμερα ζει στο Καπανδρίτι. Από το 1972, όταν ο Βάρναλης, πρώτος, τον αποκάλεσε Γερμανο-έλληνα, δεν έχει ρίξει μαύρη πέτρα προς την πρώτη πατρίδα: απλώς αγωνίζεται εκείνη να είναι ηθικά «εν τάξει» (φευ) με τη δεύτερη που επέλεξε.