Μια συγκλονιστική ιστορία χαμών κι ένα ποίημα με αφορμή τα 75 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης

Μια συγκλονιστική ιστορία χαμών κι ένα ποίημα με αφορμή τα 75 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης Facebook Twitter
Η Σφαγή στο Κοντομαρί υπήρξε ένα από τα πιο τρανά διατεταγμένα εγκλήματα πολέμου τού επίσημου γερμανικού στρατού
2
Μια συγκλονιστική ιστορία χαμών κι ένα ποίημα με αφορμή τα 75 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης Facebook Twitter
Τα αδέλφια von Blücher. Ο Wolfgang, ο Leberecht και ο Hans (πηγή: en.rightpedia.info/wiki)

Η Μάχη της Κρήτης, που αφορά στην κατάληψη του νησιού από τους Γερμανούς το τελευταίο δεκαήμερο του Μαΐου του 1941, αποτελεί μία ξεχωριστή στιγμή όχι μόνο για την ελληνική, αλλά και για την παγκόσμια ιστορία. Η ναζιστική Γερμανία με τη φασιστική Ιταλία από τη μια μεριά και η Ελλάδα με τη Μεγάλη Βρετανία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία από την άλλη βρέθηκαν μπροστά σε μιαν άνιση, όσο και ιδιότυπη μάχη με χιλιάδες νεκρούς, και ακόμη περισσότερους τραυματίες ή αγνοούμενους και από τα δύο μέτωπα. (Δείτε τις φωτογραφίες από το site του ΓΕΣ).

Υπάρχουν πολλά, μικρά και μεγαλύτερα, περιστατικά που συνδέονται με τη Μάχη της Κρήτης –τη μεγαλύτερη αποβατική επίθεση από αέρος (ένα πύρρειο επίτευγμα της Luftwaffe) με ταυτόχρονη κατάληψη εδάφους, που είχε γνωρίσει έως τότε ο κόσμος– κι ένα απ’ αυτά τα περιστατικά το είχε διηγηθεί ο δημοσιογράφος Γιώργος Παπαδάκης στην εφημερίδα του Ηρακλείου «Νέα Κρήτη», την 18/5/2012. Πρόκειται για την απώλεια των γιών της Κόμισσας von Blücher (φον Μπλίχερ), που ήταν απόγονος του στρατάρχη Gebhard Leberecht von Blücher (γνωστός και ως Πρίγκιπας του Wahlstatt), του νικητή του Ναπολέοντα στο Βατερλώ (1815) και ήρωα της νεότερης Γερμανίας.

Υπάρχουν πολλά, μικρά και μεγαλύτερα, περιστατικά που συνδέονται με τη Μάχη της Κρήτης –τη μεγαλύτερη αποβατική επίθεση από αέρος (ένα πύρρειο επίτευγμα της Luftwaffe) με ταυτόχρονη κατάληψη εδάφους, που είχε γνωρίσει έως τότε ο κόσμος

Με βάση λοιπόν αυτή τη διήγηση, την 21η Μαΐου 1941 τριάντα γερμανοί αλεξιπτωτιστές παγιδεύονται κάπου νότια του αεροδρομίου του Ηρακλείου. Ανάμεσά τους και ο 24χρονος υπολοχαγός, κόμης Wolfgang von Blücher, που αν και τραυματίας κατευθύνει θαρραλέα την ομάδα του, που είναι αποκλεισμένη από μέρος του συμμαχικού σκωτσέζικου τάγματος Black Watch. Το μακελειό είναι βασανιστικό. Οι Γερμανοί αργά αλλά σταθερά αποδεκατίζονται, καθώς τα πυρομαχικά και το διαθέσιμο νερό τελειώνουν, όταν συμβαίνει ξαφνικά κάτι αναπάντεχο. Ένας νεαρός γερμανός ιππέας, που είχε πατήσει στην Κρήτη με το δεύτερο κύμα των αλεξιπτωτιστών, παίρνει την απόφαση να κάνει το παράτολμο. Να προσπαθήσει να ανεφοδιάσει τους παγιδευμένους στρατιώτες, περνώντας μέσα από τα συμμαχικά πυρά. Ήταν ο 17χρονος Hans-Joachim von Blücher που δεν προλαβαίνει να ολοκληρώσει την αποκοτιά του, καθώς εκτελείται από τις ριπές των Σκωτσέζων σχεδόν μπροστά στα μάτια τού αδελφού του.

 

Όπως σημειώνει ο Παπαδάκης στη Νέα Κρήτη… «ο μόλις 17 ετών εθελοντής, δεκανέας, κόμης Χανς Γιοακίμ φον Μπλίχερ, θυσιάστηκε μάταια. Ως το επόμενο πρωί ο αδελφός του και όλοι οι αλεξιπτωτιστές του ήταν νεκροί».

Ένας θρύλος θέλει, έκτοτε, τον Hans-Joachim von Blücher να έχει στοιχειώσει, καλπάζοντας το σούρουπο στους αγρούς της περιοχής, πιστός στο καθήκον. Να μεταφέρει, με αυταπάρνηση, νερό και πυρομαχικά στον αποκλεισμένο αδελφό του…

Παρά ταύτα η τραγωδία για τους von Blücher δεν είχε ακόμη ολοκληρωθεί, αφού την ίδια μέρα, την 21η Μαΐου 1941, ο τρίτος αδελφός, ο δεκανέας Leberecht von Blücher χάνεται από προσώπου γης και κηρύσσεται αγνοούμενος. Αν και είχαν υπάρξει μαρτυρίες πως τον είχαν δει να σκοτώνεται σε μάχη, εντούτοις το (νεκρό) σώμα του δεν θα βρεθεί ποτέ.

Τέσσερις εβδομάδες αργότερα τα «νέα» φτάνουν στην κόμισσα Gertrud von Blücher, η οποία πληροφορείται το θάνατο και των τριών γιών της, την ίδια μέρα, στη Μάχη της Κρήτης. Και όμως, παρά τους τρεις χαμούς, η ειμαρμένη δεν είχε ακόμη ολοκληρώσει τον κύκλο της. Τρία χρόνια αργότερα ο τέταρτος γιός τής κόμισσας, ο Adolf Graf von Blücher, ο οποίος είχε γλιτώσει από τον πόλεμο (είχε καταταγεί στο Ναυτικό), θα βρεθεί νεκρός κι εκείνος στα δάση του Mecklenburg, στη Γερμανία, σε μια παρτίδα κυνηγιού.

Η σθεναρή αντίσταση των Κρητικών έναντι των κατακτητών, δεν πέρασε, όπως είναι γνωστό, χωρίς συνέπειες. Χωρίς εκείνα τα στυγερά εγκλήματα εννοώ, τα οποία σημαδεύουν ακόμη τον τόπο και την ιστορία του.

Έτσι, λίγες μέρες πιο μετά, την 2/6/1941, στο χωριό Κοντομαρί των Χανίων εκτελείται από τους Γερμανούς ανεξακρίβωτος, ακόμη, αριθμός ανδρών σε αντίποινα για την αντίσταση που παρουσίασαν οι Κρητικοί κατά τη διάρκεια της απόβασης. Η εκτέλεση γίνεται από ομάδα αλεξιπτωτιστών υπό τον ανθυπολοχαγό της Luftwaffe Horst Trebes. (Δες τις σχετικές φωτογραφίες που έχουν δημοσιευτεί παλαιότερα, την 28/3/2015, και στο LiFO.gr).

Μια συγκλονιστική ιστορία χαμών κι ένα ποίημα με αφορμή τα 75 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης Facebook Twitter
Νεκρολογία για τα αδέλφια von Blücher σε γερμανική εφημερίδα (πηγή: en.rightpedia.info/wiki)

Η Σφαγή στο Κοντομαρί υπήρξε ένα από τα πιο τρανά διατεταγμένα εγκλήματα πολέμου τού επίσημου γερμανικού στρατού (και όχι των παραστρατιωτικών των Ες-Ες ας πούμε), κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα μόλις το 1980, όταν ο δημοσιογράφος Βάσος Μαθιόπουλος ανακάλυψε στα κρατικά γερμανικά αρχεία τα αρνητικά που είχε τραβήξει από τη Σφαγή ο γερμανός φωτογράφος Franz-PeterWeixler. Μέρος των συγκλονιστικών φωτογραφιών είχε πρωτοδημοσιευτεί εκείνη την εποχή στον Ταχυδρόμο. Μεταξύ των δεκάδων νεκρών… οι τέσσερις γιοί της Δασκαλάκαινας και οι τρεις της Βαλαβάναινας.

 

Τον Απρίλη του 2013 είχε πέσει στα χέρια μου το τεύχος #99 του καλού περιοδικού Εντευκτήριο, που τυπώνει στη Θεσσαλονίκη ο Γιώργος Κορδομενίδης. Σ’ εκείνο το τεύχος ανθολογούνταν ποιήματα του σημαντικού κύπριου ποιητή Κυριάκου Χαραλαμπίδη – ανάμεσά τους και ένα που είχε τίτλο «Στον Άδη Τρεις και Κάθονται», και που συμπεριλαμβανόταν στη συλλογή «Στη Γλώσσα της Υφαντικής» [Μεταίχμιο, Αθήνα 2013]. Ο Χαραλαμπίδης είχε διαβάσει το άρθρο του Παπαδάκη στη Νέα Κρήτη και είχε εμπνευστεί ένα ποίημα για τα γεγονότα, με αναφορές στη δημοτική παράδοση, συμπληρώνοντας με ανατριχιαστικές εικόνες…

 

ΣΤΟΝ ΑΔΗ ΤΡΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΘΟΝΤΑΙ

Στον Άδη τρεις και κάθονται μανάδες πικραμένες,

δυο με κρουσμένα σωθικά, σαν Κοντομαριούσες

μ’ εφτά παιδιά στο θάνατο (παραγγελιά του Τρέμπες)

κι η τρίτη με ξανθά μαλλιά – η κόμησσα φον Μπλίχερ.

 

Άλλες ψυχές εκεί κοντά, ο πρίγκιπας του Βάλστατ

που ’χε του Μότσαρτ τ’ όνομα κι ο Χανς ο αυτάδελφός του,

δεν πέσαν απ’ τον ουρανό τη γη για να ποτίσουν

παρά για να θεριέψουνε του Γ Ράιχ τη δόξα.

Μαζί μ’ αυτούς κι ο Λέμπερεχτ, της μάνας του καμάρι,

που ’ναι χαμένος σε χασιά, τση Κρήτης τα φαράγγια

κι ουδένας είδε τ’ άβατο της ξέβαφης ζωής του.

 

Σαν είπανε στην κόμησσα επίσημα η Λουφτβάφε

για τον τρανό ξολοθρεμό και των τριών παιδιών της

γκρεμίστηκαν οι πύργοι της, πέσανε τα μαλλιά της,

χρυσή ροδιά ξεράθηκε, ταράχτηκε η μιλιά της.

 

Μόνη αμυδρή μικρή χαρά, μαζί και περηφάνια,

που ο Χανς, παρότι πιο μικρός, στα δεκαφτά του χρόνια,

καβάλα σ’ άλογο έτρεχε –κι ήλιος εφτά κοντάρια–

νερό στα χείλια κι άρματα να πρόφταινε στον Βόλφγκανγκ.

 

Κάποιοι του τόπου χωρικοί ως σήμερα θωρούνε

μέσα στα σπάρτα κάποτε τον Χανς σαν Άι-Γιώργη

και να καλπάζει σ’ άλογο, ας ειν’ κι επιταγμένο.

 

Αυτά είναι δώρα της καρδιάς για μάνα πικραμένη.

Γυρνά στη Δασκαλάκαινα και μ’ αρχοντιά της κρένει:

«Για σε, καλή, τα τέσσερα παιδιά σου θα τα κάνω

δυο κόμητες, δυο πρίγκιπες κι ακόμα παραπάνω.

 

Και συ, των Βαλαβάνηδων η ζυμωμένη λύπες,

εδώ τελειώνουν τα βουνά – σε βρήκα και με βρήκες.

Στον Άδη μέσα κατοικούν τα βάσανα του κόσμου·

πάρε από μένα τη χαρά και συ τη λύπη δος μου.»

 

2

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Ιστορία μιας πόλης / Η καθημερινή ζωή στην Αθήνα μέσα από τις αρχαίες επιγραφές

Τι μαθαίνουμε από τις ιδιωτικές και τι από τις δημόσιες επιγραφές των Αθηναίων; Πώς αποτύπωναν τον δημόσιο και πολιτικό βίο; Τι μας αποκαλύπτουν για την προσωπική ζωή των κατοίκων της πόλης; Η Αγιάτη Μπενάρδου συνομιλεί με τον αρχαιολόγο Άγγελο Ματθαίου.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ηχητικά Άρθρα / Η μυθιστορηματική ιστορία της οικογένειας Ζιλιερόν που συνδέθηκε με την ελληνική αρχαιολογία όσο καμία

Ποιοι ήταν οι Ζιλιερόν και πώς βρέθηκαν στην Ελλάδα; Γιατί υπήρξε καθοριστική η σχέση του Ε. Ζιλιερόν με τον Ε. Σλήμαν; Πώς κλήθηκε να συνεργαστεί με τον Άθρουρ στις ανασκαφές της Κνωσού; Ποια είναι η συνδρομή των καλλιτεχνών Ζιλιερόν στην ελληνική αρχαιολογία; Και τι ακριβώς είναι το «αρχείο Ζιλιερόν»;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριασίου πεδίου

Ιστορία μιας πόλης / Η ιδιότυπα μητριαρχική κοινωνία του Θριάσιου Πεδίου

Από την αρχαιότητα το Θριάσιο πεδίο συνδέεται με δύο εξέχουσες γυναικείες θεότητες: τη Δήμητρα και την Κόρη, την Περσεφόνη. Τι συμβαίνει όμως κατά τα υστερότερα χρόνια στην περιοχή; Πόσο μητριαρχική τελικά υπήρξε η τοπική κοινωνία; Η Αγιάτη Μπενάρδου συζητά με τον Παναγιώτη Πέστροβα.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Άγαλμα που ανακαλύφθηκε στον τάφο της Κλεοπάτρας αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο

Αρχαιολογία & Ιστορία / Άγαλμα που ανακαλύφθηκε σε αιγυπτιακό ναό αποκαλύπτει το πραγματικό πρόσωπο της Κλεοπάτρας

Ορισμένοι αρχαιολόγοι διαφωνούν, σημειώνοντας ότι τα χαρακτηριστικά του προσώπου διαφέρουν σημαντικά από τις γνωστές απεικονίσεις της Κλεοπάτρας
THE LIFO TEAM
Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο «φως» η ανασκαφή

Αρχαιολογία & Ιστορία / Παναγία των Παρισίων: Οι αρχαιολογικοί θησαυροί που έφερε στο φως η ανασκαφή

Βρέθηκαν περίπου 1.035 θραύσματα ιστορικών έργων τέχνης, συμπεριλαμβανομένων ευρημάτων από ασβεστολιθικά αγάλματα, τμήματα μεσαιωνικού χώρου λατρείας (jubé) και μιας σαρκοφάγου που αποδίδεται στον Αναγεννησιακό ποιητή Ζοακίμ ντυ Μπελαί
THE LIFO TEAM
Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μια μεγάλη έκθεση για τους παραμυθένιους Δρόμους του Μεταξιού

Η έκθεση «Silk Roads» στο Βρετανικό Μουσείο αφηγείται μια ιστορία σύνδεσης πολιτισμών και ηπείρων, αιώνες πριν από τον παγκοσμιοποιημένο κόσμο που γνωρίζουμε σήμερα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Αρχαιολογία & Ιστορία / Οι σιωπηλές «Κυκλαδίτισσες» στη μεγαλύτερη έκθεση για τον κυκλαδικό πολιτισμό

Με πολύτιμα και άγνωστα αντικείμενα από όλο το Αιγαίο η νέα έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης επιχειρεί να ερμηνεύσει το παρελθόν όλου του Αρχιπελάγους μέσα από τα μάτια των γυναικών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ακαδημία Πλάτωνος και η καθημερινότητα των Αθηναίων στους «Σκοτεινούς αιώνες»

Ιστορία μιας πόλης / Η Ακαδημία Πλάτωνος και η καθημερινότητα των Αθηναίων στους «Σκοτεινούς Αιώνες»

Ποια είναι τα νέα αρχαιολογικά δεδομένα για την Αθήνα κατά την Εποχή του Σιδήρου; Η αρχαιολόγος Αλεξάνδρα Αλεξανδρίδου μιλά για τα ευρήματα -ταφικά έθιμα, πήλινα αγγεία και αρχαιολογικά στοιχεία- που αποκαλύπτουν κάποιες ιδιαίτερες προτιμήσεις των κατοίκων της Ακαδημίας.
ΑΓΙΑΤΗ ΜΠΕΝΑΡΔΟΥ
Εικόνες των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ αποκαλύπτουν στους αρχαιολόγους τον τόπο ιστορικής μάχης στο Ιράκ

Αρχαιολογία & Ιστορία / Εικόνες των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ αποκαλύπτουν στους αρχαιολόγους τον τόπο ιστορικής μάχης στο Ιράκ

Αρχαιολόγοι από τη Βρετανία και το Ιράκ πιστεύουν ότι είναι ο τόπος μιας μάχης του έβδομου αιώνα που έγινε καθοριστική για τη διάδοση του Ισλάμ
THE LIFO TEAM
Κόλιν Ρένφριου, ο «λόρδος» της Κέρου

Απώλειες / Κόλιν Ρένφριου (1937-2024): Ο «λόρδος» της Κέρου

Αποδήμησε χθες ένας από τους πλέον επιφανείς αρχαιολόγους που στην Ελλάδα έγινε περισσότερο γνωστός για τις ανασκαφές του στην Κέρο και στο Δασκαλιό και για τη συμβολή του στη λύση του «μυστηρίου» που κάλυπτε για δεκαετίες τα ευρήματα των θέσεων αυτών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μικρά Ασία: Η πηγή στην αρχαιοελληνική Πέργη έχει ξανά νερό μετά από 1.800 χρόνια

Αρχαιολογία & Ιστορία / Μικρά Ασία: Η πηγή στην αρχαιοελληνική Πέργη έχει ξανά νερό μετά από 1.800 χρόνια

Η κρήνη της Πέργης φέρνει νερό από τον κοντινό ποταμό Κέστρο στην Παμφυλία της Μικράς Ασίας - Τα σχέδια των Τούρκων αρχαιολόγων για πλήρη αποκατάστασή της
ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΑΝΙΑΣ

σχόλια

2 σχόλια
Πολύ ενδιαφέρον κείμενο, όσο περνάνε τα χρόνια τόσο πιο πολύ ξεχνάμε.Ο παππούς μου που ήταν εκεί μου είχε αφηγηθεί τρομαχτικά γεγονότα από τα πεδία της μάχης... Πάντα στην επέτειο της μάχης της Κρήτης έβλεπε τα ντοκιμαντέρ με δάκρυα στα μάτια, πόσο διαφορετικά τα βλέπανε οι άνθρωποι που τα έζησαν...
Ωραίο λογοτεχνικά και σωστό Ιστορικά. Σπάνια στις μέρες μας που είτε η τέχνη θα πελεκηθεί σε ροκανίδι είτε η Ιστορία ή και τα δύο.Ο Ουγκώ στους "Άθλιους" έχει σώσει και γιγαντώσει Λογοτεχνία και Ιστορία με λεπτομέρειες μιας άλλης μάχης, του Βατερλώ, και τι μπορεί να αλλάξει σε μια στιγμή. Από νικητή μιας αυτοκρατορίας σε καταδικασμένο.Λίγο πριν από την δύση εκείνης της μοιραίας μάχης, όπως γράφει ο Ουγκώ ο Ναπολέων παρά τις μεγάλες απώλειες είναι ο νικητής στα σημεία, με τον αργότερα δούκα του Ουέλινγκτον και την στρατιά του της Βρετανικής Αυτοκρατορίας έτοιμη να υποχωρήσει. Οι δυο πλευρές με μεγάλες απώλειες στη Βελγική πεδιάδα περιμένουν ενισχύσεις πριν το βράδυ αλλά δεν ξέρουν αν έρθουν και πότε θα έρθουν. Στο λίγο φως που έχει απομείνει φαίνονται στρατεύματα που κινούνται σε απόσταση στα πλευρά της αμυντικής γραμμής των Βρετανών. Ο Ναπολέων πιστεύει ότι είναι οι ενισχύσεις του Γάλλου στρατηγού Γκρουσύ. Περιμένει να περικυκλώσουν και να αποκλείσουν την οπισθοχώρηση των Βρετανών.Την ίδια στιγμή ο Ουέλινγκτον φωνάζει "Ο Μπλύχερ ή το Σκότος". Ήταν ο Πρώσος σύμμαχος στρατηγός; Κάλιο αργά παρά ποτέ!Δόξα για τον Ουέλινγκτον, πανωλεθρία, εξορία και θάνατος από δηλητηρίαση σε ένα μακρινό ερημονήσι του Νοτίου Ατλαντικού για τον Ναπολέων.