Όσοι βλέπετε συχνά ασπρόμαυρες ταινίες δεν μπορεί να μην το έχετε παρατηρήσει. Κάτι που συμβαίνει στην ταινία και μπορεί να αποτελεί «είδηση» συνοδεύεται από μια σειρά απαραίτητων πρωτοσέλιδων εφημερίδων για να δώσουν την απαραίτητη έμφαση στο γεγονός που μόλις είδαμε. Όλα αυτά σε χρόνια που δεν υπήρχε η τηλεόραση και τα πρωτοσέλιδα (όπως και τα όσα φώναζε ο πλανόδιος πωλητής στο δρόμο) είχαν ακόμη μεγαλύτερο ειδικό βάρος στα μάτια του κοινού.
Η χρήση της εφημερίδας ως αφηγηματικό εργαλείο φυσικά δε σταμάτησε ποτέ, στην πορεία όμως είδε την τηλεόραση να της κλέβει κάπως τη δόξα, ως σήμερα που η αναζήτηση των νέων έχει μεταφερθεί κατά έναν μεγάλο βαθμό στον ψηφιακό κόσμο. Και όπως ακριβώς σήμερα δημιουργούνται συχνά ψεύτικες ιστοσελίδες με σκοπό να στηρίξουν μια συγκεκριμένη σκηνή, έτσι και στο παρελθόν υπήρχε η υψηλή τέχνη της δημιουργίας ενός, δυνατού στο μάτι, ψεύτικου πρωτοσέλιδου.
Τι γράφουν όμως αυτά στην υπόλοιπη σελίδα, πέρα από το κεντρικό θέμα που μας απασχολεί; Έχουν κάποιο στοιχείο που πρέπει να παρατηρήσουμε ή περιέχουν ατόφια θέματα από την κανονική εφημερίδα στην οποία απλά κολλήθηκε ο κεντρικός τίτλος;
Σε Σικάγο, Μινεάπολις, Ντιτρόιτ και Τέξας ο ελληνοϊταλικός πόλεμος κατέχει εξέχουσα θέση με τις αναφορές για τις νίκες του ελληνικού στρατού. Η πιο ενθουσιώδης εφημερίδα για το θέμα είναι η Detroit Star που βάζει δίπλα τον θάνατο του Κέιν στο σπίτι του, το κάστρο Ζάναντου, με τη νίκη των ελληνικών δυνάμεων στη Κορυτσά όπου και απώθησαν τα ιταλικά στρατεύματα.
Συνήθως συμβαίνει το δεύτερο, ενώ αν η παραγωγή έχει όρεξη μπορεί να φροντίσει ώστε όλη η πρώτη σελίδα να εξυπηρετεί τη σκηνή, κριτικάροντας για παράδειγμα την επικαιρότητα. Παλιότερα μου είχε κολλήσει αυτή η συνήθεια της παρατήρησης των άχρηστων πληροφοριών όταν η κάμερα εστιάζει σε μια εφημερίδα και πρόσφατα σε μια προβολή του Πολίτη Κέιν έπεσε το μάτι μου σε κάτι που δεν είχα δει στο παρελθόν.
Στο ξεκίνημα της ταινίας όπου παρακολουθούμε σε μορφή newsreel το μεγάλο νέο των ημερών, που είναι ο θάνατος του Τσαρλς Φόστερ Κέιν (τον υποδύεται ο Όρσον Γουέλς), βλέπουμε μια σειρά από πρωτοσέλιδα από όλο τον κόσμο ως απόδειξη της επιρροής που είχε ο μεγιστάνας Κέιν στον πλανήτη.
Στα αμερικανικά πρωτοσέλιδα η είδηση του θανάτου του είναι φυσικά κεντρική, ενώ από κάτω φιγουράρουν μια σειρά από σημαντικά γεγονότα που συμβαίνουν εκείνη τη στιγμή στον κόσμο. Η ταινία γυρίστηκε στα τέλη του 1940, πριν ακόμη οι ΗΠΑ μπουν επίσημα στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά με έκδηλη την ανησυχία πως αυτό αργά ή γρήγορα θα συμβεί, οπότε τα νέα από την Ευρώπη είναι σημαντικά. Μαντέψτε ποιο είναι πρώτο.
Σε Σικάγο, Μινεάπολις, Ντιτρόιτ και Τέξας ο ελληνοϊταλικός πόλεμος κατέχει εξέχουσα θέση με τις αναφορές για τις νίκες του ελληνικού στρατού. Η πιο ενθουσιώδης εφημερίδα για το θέμα είναι η Detroit Star που βάζει δίπλα τον θάνατο του Κέιν στο σπίτι του, το κάστρο Ζάναντου, με τη νίκη των ελληνικών δυνάμεων στη Κορυτσά όπου και απώθησαν τα ιταλικά στρατεύματα. Παράλληλα διαβάζουμε για βομβαρδισμούς στην Αγγλία από γερμανικές δυνάμεις, μέχρι και για έκκληση του Πάπα για παγκόσμια ειρήνη
Φυσικά όλα όσα γράφονται έχουν συμβεί και δεν προέκυψαν από τη φαντασία κάποιου. Το ότι παρουσιάζονται μαζί σε αντιπαραβολή με τον Κέιν, ίσως ήταν και μια πρόθεση του Γουέλς να προειδοποιήσει γι' αυτό που σύντομα θα επεκτείνονταν σχεδόν σε όλο πλανήτη ή απλούστερα να συγκρίνει το θάνατο του πρωταγωνιστή του με ό,τι σπουδαιότερο συνέβαινε εκείνη τη στιγμή.
Για την ιστορία, ο Γουέλς στην επόμενη ταινία του, το «Magnificent Ambersons» περιέχει ένα inside joke που αποδεικνύει ίσως πως οι λεπτομέρειες στις εφημερίδες τον ενδιέφεραν. Στη χρησιμοποίηση ενός πρωτοσέλιδου σχετικά με τους θανάτους που προκάλεσε η νέα μόδα του 20ου αιώνα στη χώρα, το αυτοκίνητο, διακρίνεται αριστερά στήλη με θεατρικές κριτικές από τον Τζεντ Λίλαντ, τον χαρακτήρα δηλαδή που υποδύθηκε ο Τζόζεφ Κότεν στον Πολίτη Κέιν!
σχόλια