Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ επέστρεψε στο χωριό του μετά από είκοσι επτά χρόνια στην Αθήνα. Αναζήτησε διέξοδο κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης και κατέληξε να δημιουργεί το μέλλον του Αργυρού Πηγαδιού Αιτωλοακαρνανίας, μέσω μιας Κοιν.Σ.Επ που έχει, μεταξύ άλλων, υπό την ευθύνη της το καφενείο και τον ξενώνα του χωριού.
Ο Βασίλης Κωνσταντινίδης είναι ένας άνθρωπος που κατάφερε να πραγματοποιήσει το χιλιοειπωμένο κλισέ και να κάνει την κρίση ευκαιρία. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα μικρό ορεινό χωριό της Αιτωλοακαρνανίας. Ήταν το μικρότερο από τα πέντε παιδιά της οικογένειας και ακολούθησε τη μοίρα εκατομμυρίων ανθρώπων στην Ελλάδα: οδηγήθηκε στην Αθήνα «για μια καλύτερη ζωή». Η οικονομική κρίση του 2012 τον βρίσκει υπεύθυνο μηχανογράφησης μιας εταιρείας που δεν αντέχει στη νέα οικονομική πραγματικότητα που διαμορφώνεται βίαια και αναγκάζεται να κλείσει. Ο ίδιος αναζητά διέξοδο αρχικά στη μελισσοκομία και τα παράγωγά της, διαθέτοντας ήδη το θεωρητικό επίπεδο από τις σπουδές του, και αργότερα «επεκτείνεται», μέσω της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης με το όνομα «Ορεινή», της οποίας είναι διαχειριστής, στον τομέα της φιλοξενίας και της εστίασης.
Το χωριό μπορεί να μην έχει αυτά που σου προσφέρει η Αθήνα, όσον αφορά την άμεση πρόσβαση σε ψυχαγωγία, διασκέδαση, αγορά και ιατρική περίθαλψη, αλλά εδώ στο χωριό βρίσκω τη χαρά της δημιουργίας, την ηρεμία, την ψυχική γαλήνη και ανθρώπινες σχέσεις που βασίζονται στον σεβασμό, στην υποστήριξη και στη συλλογικότητα, τόσο με τους συγχωριανούς μου όσο και με ανθρώπους από τα γειτονικά χωριά.
Η κρίση λοιπόν τον βοήθησε να επιστρέψει στο αγαπημένο του χωριό, σε μια μετάβαση που αρχικά δεν ήταν εύκολη, όπως μας εξομολογείται, αλλά εν τέλει τον δικαίωσε, καθώς του έδωσε τη δυνατότητα να χαιρετά καθημερινά τον ήλιο που ξεπροβάλλει μέσα από τις κορυφές των βουνών.
«Το Αργυρό Πηγάδι είναι ένα ορεινό χωριό του δήμου Θέρμου Αιτωλοακαρνανίας, σε υψόμετρο 1.000 μέτρων. Είναι χτισμένο στη νοτιοανατολική πλευρά του όρους Παναιτωλικού, στην πλαγιά της Τριανταφυλλιάς, δεύτερη ψηλότερη κορυφή του (1.817μ.) μετά την κορυφή του Κατελάνου (1.924μ.). Έτσι προστατεύεται από τους βοριάδες και είναι ηλιόλουστο. Είναι ένα παλιό χωριό. Η ιστορία του πηγαίνει πίσω τουλάχιστον ως τον 4ο αιώνα π.Χ., στην εποχή της Αιτωλικής Συμπολιτείας, όπως μαρτυρούν απομεινάρια της τότε εποχής. Το παλιό όνομα του χωριού, μέχρι το 1928, ήταν Γκερτοβός. Το Αργυρό Πηγάδι ήταν όνομα πηγής και της γύρω τοποθεσίας και συνδέεται με τα πολλά κρυστάλλινα νερά του χωριού.
Γεννήθηκα και έζησα μέχρι την ηλικία των 15 ετών στο Αργυρό Πηγάδι, ήμουν ο μικρότερος από τα πέντε παιδιά της οικογένειας. Έμαθα να ζω με τις αξίες του συλλογικού πνεύματος, της αλληλεγγύης και της αλληλοβοήθειας, αρχές που διέπουν την οικογένεια και την κοινωνία ενός μικρού ορεινού χωριού. Επίσης χρειάστηκε να συνδράμω στις αγροτικές εργασίες της οικογένειας, όπως εξάλλου έκαναν όλα τα παιδιά εκείνα τα χρόνια στα χωριά. Έτσι έμαθα από πολύ μικρός να ασχολούμαι με αυτές, πράγμα που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απόφασή μου να επανεγκατασταθώ μόνιμα στο χωριό. Παρόλο που έφυγα μικρός, ποτέ δεν έκοψα τις σχέσεις μου με το χωριό και το επισκεπτόμουν με την πρώτη ευκαιρία.
Μέχρι το 2012 έμενα στην Αθήνα και εργαζόμουν για είκοσι χρόνια ως υπεύθυνος μηχανογράφησης σε μια εμπορική εταιρεία. Με την οικονομική κρίση η εταιρεία έκλεισε και χρειάστηκε να αναζητήσω νέες διεξόδους διότι η αγορά εργασίας τότε ήταν πολύ περιορισμένη. Σκέφτηκα να ασχοληθώ επαγγελματικά με τη μελισσοκομία διότι είχα θεωρητικό υπόβαθρο, λόγω σπουδών ως τεχνολόγος γεωπονίας, αλλά και πρακτικό, καθώς βοηθούσα περιστασιακά τον αδελφό μου.
Παράλληλα με τη μελισσοκομία, το 2014 αναζήτησα επιπλέον λύσεις για τον βιοπορισμό μου. Έτσι, γνώρισα ανθρώπους μέσα από τον χώρο της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και το 2015 ιδρύθηκε η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) “Ορεινή”, της οποίας είμαι διαχειριστής, με έδρα το Αργυρό Πηγάδι και κύριο αντικείμενο τη μελισσοκομία και διάφορες δραστηριότητες για τη βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών. Έπειτα από πέντε χρόνια δράσης παρουσιάστηκε η ανάγκη διαχείρισης του ξενώνα και του παραδοσιακού καφενείου του χωριού μας, που ανήκει στον Σύνδεσμο Αργυροπηγαδιτών. Ως Κοιν.Σ.Επ. “Ορεινή” αποφασίσαμε τότε να υποβάλουμε πρόταση για να τα αναλάβουμε. Η προσφορά μας έγινε δεκτή και αυτό στάθηκε η αιτία να πάρω την απόφαση να επανεγκατασταθώ μόνιμα στο Αργυρό Πηγάδι.
Η Κοιν.Σ.Επ. “Ορεινή” είναι μια επιχείρηση συλλογικού και παραγωγικού σκοπού, δραστηριοποιείται στον χώρο της παραγωγής, της τυποποίησης και της εμπορίας μελιού και όλων των προϊόντων της κυψέλης, βοτάνων και αρωματικών φυτών, κηραλοιφών, αλλά και στον χώρο του εναλλακτικού θεματικού τουρισμού. Διαχειρίζεται, επιπλέον, το συγκρότημα του παραδοσιακού καφενείου και του ξενώνα του Συνδέσμου Αργυροπηγαδιτών Τριχωνίδας, της “Τριανταφυλλιάς”, και έχει την ευθύνη λειτουργίας του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ανάδειξης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ορεινών Χωριών. Η φιλοδοξία μας είναι το συγκρότημα της “Τριανταφυλλιάς” να λειτουργήσει ως πόλος έλξης που θα προσελκύσει όχι μόνο τους ανθρώπους με καταγωγή από το Αργυρό Πηγάδι, αλλά και πολλούς άλλους λάτρεις της φύσης και ιδιαίτερα των βουνών και θα τους δώσει την ευκαιρία για ξεκούραση και αναψυχή, για επαφή και ζωή μέσα στη φύση αλλά και για επαφή με τον πολιτισμό και την ιστορία του ορεινού μας χωριού, πράγμα που το έχουμε καταφέρει σε έναν βαθμό, έχει μπει το νερό στο αυλάκι, που λέμε εδώ.
Φιλοδοξία μας είναι και να συνεχίσουμε όλες τις υπόλοιπες δράσεις και να συμβάλουμε στη βιώσιμη ανάπτυξη των ορεινών περιοχών του δήμου Θέρμου και της Περιφέρειας.
Σε προσωπικό επίπεδο, δεν ήταν εύκολη η μετάβαση, όμως η αγάπη, το πάθος και η πεποίθηση πως το χωριό μπορεί να έχει μέλλον την έκανε εν τέλει σχετικά εύκολη.
Το χωριό μπορεί να μην έχει αυτά που σου προσφέρει η Αθήνα, όσον αφορά την άμεση πρόσβαση σε ψυχαγωγία, διασκέδαση, αγορά και ιατρική περίθαλψη, αλλά εδώ στο χωριό βρίσκω τη χαρά της δημιουργίας, την ηρεμία, την ψυχική γαλήνη και ανθρώπινες σχέσεις που βασίζονται στον σεβασμό, στην υποστήριξη και στη συλλογικότητα, τόσο με τους συγχωριανούς μου όσο και με ανθρώπους από τα γειτονικά χωριά. Επίσης η ενασχόλησή μου στο χωριό με τη γη, με το φυσικό περιβάλλον, με τα κοινά και με τον εθελοντισμό είναι αυτά που με γεμίζουν σαν άνθρωπο.
Όσον αφορά το εργασιακό επίπεδο, στην Αθήνα αποκόμισα σημαντικές γνώσεις διοίκησης και ευχέρεια στην επικοινωνία, πράγμα που με βοήθησε και στην τωρινή μου δράση, η οποία με γεμίζει χαρά και ικανοποίηση γιατί κάνω κάτι που αγαπάω και προσφέρω στον τόπο μου.
Τα αρνητικά αντιμετωπίζονται με οργάνωση και καλό προγραμματισμό. Είναι τα δύο προαπαιτούμενα για την ομαλή διαβίωση στο ορεινό χωριό μας.
Παρά την κούραση και τη συνεχή προσπάθεια να λειτουργεί το συγκρότημα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και να παραμένει το χωριό ζωντανό, σαφώς ήταν μια ορθή απόφαση, για την οποία δεν μετανιώνω, γιατί καθημερινά χαιρετώ τον ήλιο που ξεπροβάλλει μέσα από τις κορυφές των βουνών και αυτό για μένα έχει ανεκτίμητη αξία.
Τον χειμώνα, παρόλο που λιγοστεύουν οι κάτοικοι, τα Σαββατοκύριακα έχουμε επισκέπτες από όλη την Ελλάδα για πεζοπορία, ορειβασία, φαγητό και διαμονή και τις καθημερινές φροντίζουμε για τη συντήρηση και την προετοιμασία όλων των δράσεών μας. Δεν μου λείπει κάτι, είμαι πολύ τυχερός γιατί και οι άνθρωποι με τους οποίους συνεργάζομαι εδώ είναι στο ίδιο πνεύμα με μένα.
Το τοπόσημο του χωριού είναι ο πεντάτρουλος ναός του Νεομάρτυρα Αγίου Γεωργίου του εξ Ιωαννίνων. Είναι ένα θρησκευτικό και ιστορικό μνημείο, ο πρώτος ναός που χτίστηκε προς τιμήν του αγίου, με πρωτοστάτη τον Βασίλειο Ταλαγάνη, αγωνιστή του ’21, ηπειρώτικης καταγωγής. Η ανέγερσή του άρχισε το 1841, τρία μόλις χρόνια μετά το μαρτύριο του αγίου, και ολοκληρώθηκε το 1847. Η ιστορία της ανέγερσης του ναού του Νεομάρτυρα Αγίου Γεωργίου είναι ενδιαφέρουσα. Γιατί στο Αργυρό Πηγάδι ο πρώτος ναός του αγίου; Και πώς κατάφεραν οι κάτοικοι ενός μικρού χωριού να χτίσουν έναν μεγαλοπρεπή ναό; Η τοπική παράδοση αναφέρει ότι ο άγιος επέλεξε το χωριό και τον Ταλαγάνη και εμφανίστηκε στον ύπνο του, δίνοντας εντολές και οδηγίες. Ο Ταλαγάνης κινητοποίησε το χωριό, το οποίο σύσσωμο συνέβαλε. Προφανώς κάθε εξωτερική βοήθεια ήταν καλοδεχούμενη. Το ότι σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του χωριού ήταν ηπειρώτικης καταγωγής, που βρήκαν καταφύγιο στο ορεινό και απομακρυσμένο χωριό, κυνηγημένοι από τους Τούρκους κατακτητές, σίγουρα δεν είναι άσχετο με την όλη ιστορία.
Αγαπημένος περίπατος ο δρόμος προς τη γειτονική Κοσίνα, τον οικισμό της κοινότητας Κοκκινόβρυση, που βρίσκεται σε απόσταση 4 χιλιομέτρων. Είναι ένας πανέμορφος οικισμός, επίσης πολύ παλιός, μέσα στο ελατόδασος, που οι κάτοικοί του ασχολούνταν αποκλειστικά με την κτηνοτροφία.
Πρώτη στάση για κάθε επισκέπτη είναι στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης και Ανάδειξης της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Ορεινών Χωριών που λειτουργεί από το 2017 στο παλιό μας δημοτικό σχολείο. Εκεί θα σχηματίσει μια πολύ καλή εικόνα για τη θέση του χωριού, την ιστορία του και τον τρόπο ζωής των κατοίκων των ορεινών χωριών της περιοχής για αιώνες. Το προαύλιό του κοσμεί το γλυπτό της “Παρακαλιάς”.
Άλλα σημεία ενδιαφέροντος είναι το κέντρο του χωριού με τη μεγάλη πλατεία του, τα σοκάκια-παλιά καλντερίμια που συνδέουν το κέντρο με τις γειτονιές του, το παλιό μονοπάτι προς τον μύλο του χωριού, η γέφυρα Bailey στον χείμαρρο του Γαρδικιώτη στη θέση Μύλος και ο ναός του Αγίου Γεωργίου.
Ένα «μυστικό» του χωριού είναι ο κρυμμένος θησαυρός του Γκεσούλη, του ανθρώπου που επιστρέφοντας με τον συνέταιρό του από την Πόλη, όπου καζάντισαν κάνοντας εμπόριο, με δυο μουλάρια φορτωμένα θησαυρούς, έπεισε τον συνέταιρο, φτάνοντας στον αυχένα της Τριχιάς, ερχόμενοι μέσω Ευρυτανίας, να ξυριστούν πριν μπουν στο χωριό. Ο συνέταιρος ξύρισε τον Γκεσούλη, αλλά ο Γκεσούλης, όταν ήρθε η σειρά του να ξυρίσει τον συνέταιρο, τον έσφαξε για να πάρει όλο τον θησαυρό. Στη συνέχεια έκρυψε τον θησαυρό και τον “στοίχειωσε”. Θα βρεθεί όταν δεν θα έχει μείνει πουρνάρι στον Δασνάρη, μια περιοχή κατάφυτη με πουρνάρια. Πολλοί ψάχνουν για τον κρυμμένο θησαυρό, αλλά ο θησαυρός του χωριού είναι άλλος και είναι ορατός: το φυσικό του περιβάλλον και τα ανθρώπινα έργα.
Χαρακτηριστική φιγούρα του χωριού σήμερα είναι ο Ηλίας, ένας άνθρωπος που γεννήθηκε και μεγάλωσε εδώ, που δούλεψε για χρόνια στην Αθήνα στον τουριστικό τομέα και όταν πήρε σύνταξη επέστρεψε. Ασχολείται πλέον με τα λουλούδια, με τους κήπους του και ειδικά με το αμπέλι που φύτεψε ο ίδιος, από το οποίο παράγει ωραίο κρασί. Και βέβαια έχει σταθερή παρουσία μεσημέρι και βράδυ στο καφενείο του χωριού.
Αν είχα τη δυνατότητα να αλλάξω κάτι, θα έφτιαχνα με άσφαλτο ολόκληρο τον δρόμο που οδηγεί στο χωριό, γιατί ο σημερινός χωματόδρομος 8 χιλιομέτρων είναι το μεγάλο μας πρόβλημα.
Σε κάποιον που σκέφτεται ένα αντίστοιχο με το δικό μου βήμα, επαναπατρισμού δηλαδή σε ένα μικρό χωριό, θα έλεγα πως αν μπορεί να αγαπήσει αυτό που θα κάνει και του δοθεί η ευκαιρία, να το τολμήσει. Με χαρά να μοιραστώ τις εμπειρίες μου με όποιον το επιθυμεί».
Στείλτε τις προτάσεις σας για τη στήλη «Γειτονιές της Ελλάδας» στο [email protected]
