Yuli Novak
Η "προδότρια" που καταδιώκει το Ισραήλ
"Η εβραϊκή-ισραηλινή αριστερά δεν έχει ποτέ καταλήξει σε μια εναλλακτική αφήγηση σε σχέση με εκείνη του καθεστώτος. Όταν έγιναν τέτοιες προσπάθειες, παρέμειναν στο περιθώριο και ποτέ δεν υιοθετήθηκαν συνολικά ως βάση για έναν ευρύτερο απελευθερωτικό αγώνα (και από αυτό το καθεστώς πρέπει να απελευθερωθούμε και εμείς οι Ισραηλινοί Εβραίοι, όχι μόνο οι Παλαιστίνιοι).
Η παρουσίαση τέτοιων ιδεών στο Ισραήλ σήμερα μπορεί να θεωρηθεί προδοσία, ωστόσο είναι απαραίτητο να τις σκεφτούμε ειλικρινά, αν θέλουμε να αναπτύξουμε μια νέα πολιτική - και μια νέα ταυτότητα, για να αγωνιστούμε στο όνομά της. Αυτή η νέα πολιτική εβραϊκή ταυτότητα θα πρέπει να αναγνωρίζει τα λάθη του παρελθόντος, αλλά να μην υποτάσσεται σ' αυτά. Και θα μας απελευθερώσει όχι μόνο από μια ταυτότητα που ορίζεται από φόβους και απειλές, πραγματικές και φανταστικές, αλλά και από τη γνώση - καταπιεσμένη, που δύσκολα εκφράζεται με λόγια - ότι και εμείς είμαστε άρρωστοι, πολύ άρρωστοι."
Yuli Novak, Haaretz, 21.05.2020
Την είπαν προδότρια και εγκατέλειψε το Ισραήλ. Τώρα θέλει να αποδομήσει τον σιωνισμό.
Κατηγορήθηκε από υπουργούς για προδοσία και δέχεται συχνά απειλές για τη ζωή της. Η Γιούλι Νόβακ, η οποία ήταν επικεφαλής της οργάνωσης Breaking the Silence (Σπάζοντας τη Σιωπή) ενάντια στην ισραηλινή κατοχή, θεώρησε ότι η μόνη της διέξοδος ήταν να φύγει. Μετά από ένα μακρύ ταξίδι μακριά από το Ισραήλ, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ισραηλινή αριστερά πρέπει τώρα να πάρει πιο ριζοσπαστικές κατευθύνσεις.
Shany Littman
Haaretz, 28.01.2022
Κάτι ή κάποιος πίσω από την πλάτη μου αγχώνει την Γιούλι Νόβακ. Μου μιλάει, αλλά το βλέμμα της εστιάζει συνεχώς πέρα από μένα και δεν ολοκληρώνει τις προτάσεις της. Γυρίζοντας, βλέπω έναν νεαρό να στέκεται σε απόσταση περίπου ενός μέτρου από μένα, που φαίνεται απασχολημένος με το τηλέφωνό του.
"Δεν μου αρέσει η εμφάνισή του", μουρμουρίζει η Νόβακ. Στην άλλη άκρη της πλατείας, σε μικρή απόσταση από μάς, άνθρωποι στην ουρά περιμένουν να μπουν στη σκηνή όπου γίνονται τα τεστ Covid. H Νόβακ συνεχίζει να κοιτάζει τον τύπο με το τηλέφωνο και τελικά τον χαιρετάει. Μια σύντομη συνομιλία αποκαλύπτει ότι περιμένει τη σειρά του για να εξεταστεί, και εν τω μεταξύ περιφέρεται λίγο τριγύρω. Η πιθανότητα να είναι μολυσματικός παρέχει μια καλή δικαιολογία για να του ζητήσει με χαμόγελο να απομακρυνθεί, χωρίς να χρειάζεται να εξηγήσει ότι ο πραγματικός λόγος δεν έχει καμία σχέση με την πανδημία και έχει να κάνει αποκλειστικά με το αίσθημα φόβου ή παράνοιας που διακατέχει τη Νόβακ κάθε φορά που επιστρέφει με το μυαλό της στην πλατεία Habima, στο κέντρο του Τελ Αβίβ. Ήταν εκεί που ένιωσε για πρώτη φορά ότι η ζωή της βρισκόταν σε κίνδυνο. [...]
"Ποια νομίζεις ότι είσαι;" Πώς το ισραηλινό σύστημα στράφηκε εναντίον της Γιούλι Νόβακ.
Rabbi Michael Davis
Mondoweiss. 23.01.2022
'Ενα σημαντικό άρθρο θα δημοσιευτεί στο περιοδικό της Haaretz αυτό το Σαββατοκύριακο, μια συνέντευξη της Shani Littman με την Yuli Novak, συγγραφέα ενός χρονικού της ζωής της στα εβραϊκά.
Η Νόβακ είναι μία 40χρονη Ισραηλινή της οποίας το υπόβαθρο και η προγενέστερη καριέρα είναι ό, τι πιο κλασσικά. Πέρασε από μια βίαιη μεταμόρφωση και παίρνει τώρα σαν μοντέλο τη Νότια Αφρική μετά το απαρτχάιντ για το δικό της μέλλον και το μέλλον του Ισραήλ.
Ο παππούς και η γιαγιά της Γιούλι Νοβάκ είναι επιζώντες του Ολοκαυτώματος, η μητέρα της ήταν αξιωματικός στον ισραηλινό στρατό και στη συνέχεια έγινε εκτελεστική διευθύντρια του εθνικού μουσείου Ολοκαυτώματος του Ισραήλ "Yad Vashem":
"Ως μαθήτρια ήμουν πολύ περήφανη που η μητέρα μου ερχόταν στις συναντήσεις γονέων και δασκάλων με στρατιωτική στολή. Αυτό συνέβαινε σε μια εποχή που πολύ λίγες μητέρες εργάζονταν με πλήρη απασχόληση και είχαν πραγματική καριέρα. Ήμουν χαρούμενη που η μητέρα μου έκανε κάτι σημαντικό".
Οι γονείς της γνωρίστηκαν στην κηδεία του τότε φίλου της μητέρας της, του Tally. Εκείνος πέθανε στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ το 1973 πολεμώντας ενάντια στον αιγυπτιακό στρατό στη διώρυγα του Σουέζ.
Η Γιούλι μεγάλωσε με ισραηλινές πολεμικές ιστορίες και ταυτίστηκε με τους ήρωες της ισραηλινής νεανικής λογοτεχνίας. Μετά το λύκειο, εντάχθηκε για μια πενταετή θητεία στον ισραηλινό στρατό ως αξιωματικός επιχειρήσεων της πολεμικής αεροπορίας. Στη συνέχεια πήρε δύο πτυχία στα νομικά.
Ζώντας στο Τελ Αβίβ με αυτό το γενεαλογικό δέντρο και την εμπειρία της ανώτερης τάξης στην αρχή της καριέρας της, η Γιούλι Νόβακ ήταν μέρος της ισραηλινής ελίτ, έτοιμη για μια ηγετική θέση στην ισραηλινή κοινωνία.
Πριν από δέκα χρόνια, το 2012, έπιασε την πρώτη της δουλειά μετά το μεταπτυχιακό της ως εκτελεστική διευθύντρια του Breaking the Silence, μιας οργάνωσης που εκείνη την εποχή ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στο Ισραήλ και στο εξωτερικό. Οι φίλοι της πίστευαν ότι επρόκειτο για μια οργάνωση για την ενδοοικογενειακή βία. Το Breaking the Silence ήταν απλώς άλλη μια αριστερή ισραηλινή ΜΚΟ.
Τρία χρόνια αργότερα, η ίδια και η οργάνωσή της, που αποτελούνταν από 15 νέους Ισραηλινούς, έγιναν στόχος μιας εκστρατείας απονομιμοποίησης στα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, με υποκινητές ανώτερους υπουργούς της κυβέρνησης, που καλούσαν τις φοβερές μυστικές υπηρεσίες της Shabak να προβούν σε ποινικές έρευνες οι οποίες συνήθως προορίζονται για πιθανολογούμενους τρομοκράτες. Ο πρώην πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου μπήκε στη χωρό, όπως και ο τότε υπουργός και νυν πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ.
H Νόβακ παρενοχλήθηκε στους δρόμους και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπήρξε θύμα doxxing [από το dox, συντομογραφία της λέξης documents - μετάδοση ιδιωτικών πληροφοριών - σ.σ.] εξαιτίας ενός χαφιέ που είχε "φυτέψει" η δεξιά στην οργάνωσή της. Οι ογδοντάχρονοι παππούδες και γιαγιάδες της δέχθηκαν ανώνυμα τηλεφωνήματα στη μέση της νύχτας. Ηχογραφήσεις εμπιστευτικών συνομιλιών που είχε με τους φίλους της μεταδόθηκαν σε εθνικά μέσα ενημέρωσης. Δεξιοί αλήτες την απειλούσαν στους δρόμους του Τελ Αβίβ ενώ η αστυνομία ήταν άφαντη.
Σπάνια έβγαινε από το σπίτι της και όταν έβγαινε τη συνόδευε πάντα ένας σύντροφος. Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπιζε το πρόβλημα ήταν να απενεργοποιεί το φόβο της και να μπαίνει στον αυτόματο πιλότο. Αλλά κάτι έσπασε μέσα της:
"Χάσαμε το προφορικό μας συμβόλαιο που νόμιζα ότι άνθρωποι σαν εμένα είχαν με το ισραηλινό καθεστώς. Θεωρούσα τον εαυτό μου πατριώτισσα και σιωνίστρια. Θα κάνω το καθήκον μου για τη χώρα μου, θα υπηρετήσω στο στρατό και σε αντάλλαγμα το κράτος θα με προστατεύει. Αλλά αυτό το συμβόλαιο ήταν υπό όρους - μόνο για όσο καιρό θα ήμουν υπάκουη. Αν κάτι άλλαζε, το σύστημα θα στρεφόταν εναντίον μου".
Φοβόταν ότι θα την έριχναν στα "μπουντρούμια των μυστικών υπηρεσιών" ή ότι θα την σκότωναν.
Η πίεση ήταν έντονη και προσωπική.
"Μετά από μία ομιλία θα επέστρεφα σπίτι μου. Σταμάτησα για λίγο δίπλα στο αυτοκίνητό μου για να ελέγξω κάτι και ακριβώς εκεί ήταν μια διαδήλωση κατά του Breaking the Silence, ένα συνηθισμένο γεγονός εκείνη την εποχή. Μπήκαμε στο αυτοκίνητο και παρατήρησα ότι η σύντροφος που θα με συνόδευε είχε χλωμιάσει. Μου είπε: "Μήπως πρόσεξες τι συνέβη μόλις τώρα; Ήταν απλώς είκοσι άνθρωποι που σε έβριζαν, σε έφτυναν και σου φώναζαν σαν τρελοί". Δεν τους είχα ακούσει καν. Είχα φτάσει σε ένα σημείο όπου ένα είδος cruise control με έκανε να αγνοώ και να μην βλέπω καν αυτή την κατάσταση μίσους και βίας."
Στην οργάνωση Breaking the Silence έμαθαν ότι ένας σπιούνος που είχε διεισδύσει στην οργάνωση είχε κάνει μυστικές ηχογραφήσεις ιδιωτικών συνομιλιών. Στράφηκαν οι υποψίες και στην ίδια τη Νόβακ. Άλλωστε, προερχόταν από την καρδιά των Ασκενάζι σιωνιστών, του κατεστημένου του Τελ Αβίβ. Δεν είχε ιστορικό ακτιβισμού, ενώ είχε αναλάβει το πόστο της μόλις λίγα χρόνια μετά από τη στρατιωτική θητεία της και τις μεταπτυχιακές σπουδές της.
Η ανακάλυψη του χαφιέ ήταν βαθιά ανησυχητική. Οι ισραηλινοί διαφωνούντες είναι μια σφιχτοδεμένη ομάδα. Η δουλειά τους είναι ο κοινωνικός τους κύκλος και χρησιμεύει ως υποκατάστατο της οικογένειας όταν απορρίπτονται από τους παραδοσιακούς γονείς τους. Στο πρόσφατο ταξίδι μου στο Ισραήλ, ένας ριζοσπάστης ακτιβιστής μου είπε πώς ένας πρώην συμμαθητής του, που τώρα εργάζεται στις μυστικές υπηρεσίες, τον σημάδευσε κυριολεκτικά με το όπλο του σε μια συνάντηση αποφοίτων. Τα αδέλφια του τον διέταξαν να σταματήσει αυτό που έκανε· οι γονείς του του είπαν ότι λόγω της φήμης του δεν μπορούσε η αδελφή του να βγαίνει ραντεβού.
Η Νόβακ δεν αισθανόταν πουθενά ασφαλής. Αργότερα θα θυμόταν ότι οι χειρότερες στιγμές γι' αυτήν ήταν όταν έβγαζε τα κλειδιά της μπροστά από την εξώπορτα του σπιτιού της. Πρόσεχε κάθε θόρυβο που θα μπορούσε να προδίδει έναν εισβολέα που θα ανέβαινε τις σκάλες πίσω της και φοβόταν τι μπορεί να την περίμενε πίσω από την εξώπορτα, μέσα στο διαμέρισμά της. Φορτισμένη συναισθηματικά, η Νόβακ ξέσπασε την ημέρα της κηδείας του παππού της. Πήγε στην παραλία και η σωματική εμπειρία της εγγύτητας με τα κύματα έφερε στην επιφάνεια βαθιά ριζωμένους φόβους που είχε βάλει στην άκρη για χρόνια. Παραιτήθηκε από τη δουλειά της και έφυγε από το Ισραήλ για ένα ετήσιο ταξίδι στην Ευρώπη και τελικά για μια παρατεταμένη διαμονή στη Νότια Αφρική. Στην πορεία άρχισε να γράφει για να επεξεργαστεί όσα είχε υποστεί κατά τη διάρκεια των χρόνων που πέρασε στο τιμόνι της Breaking the Silence. Όταν τελείωσε, συνειδητοποίησε ότι είχε γράψει ένα χρονικό της ζωής της. Το Mi At Bichlal? (Ποια νομίζεις ότι είσαι;) μόλις εκδόθηκε (στα εβραϊκά).
Οι τιμές που αποδώθηκαν στον πρόσφατα εκλιπόντα Αρχιεπίσκοπο Desmond Tutu υπενθύμισαν πώς η πορεία της Νότιας Αφρικής προς την έξοδο από το απαρτχάιντ αποτέλεσε έμπνευση για τους αλληλέγγυους με την Παλαιστίνη ακτιβιστές. Το κράτος του Ισραήλ όπλισε το απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής και ήταν ένα από τα λίγα ανεπτυγμένα έθνη στον κόσμο που διατηρούσαν στενούς δεσμούς με το λευκό καθεστώς. Η επιτυχία των οικονομικών κυρώσεων και του αθλητικού μποϊκοτάζ κατά της Νότιας Αφρικής λειτούργησε ως πρότυπο για την εκστρατεία του BDS.
Η Γιούλι Νόβακ βρήκε αδελφές ψυχές στη Νότια Αφρική με έναν άλλο τρόπο. Ισραηλινοί όπως αυτή δεν έχουν άλλη πατρίδα από το Ισραήλ. Οι Μπόερς δεν μπορούν να επιστρέψουν στην Ολλανδία και άλλοι λευκοί της Νότιας Αφρικής δεν επιστρέφουν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι λευκοί Νοτιοαφρικανοί. Η Νόβακ αισθάνεται το ίδιο για το Ισραήλ.
Μετά από ένα χρόνο στο εξωτερικό, η Γιούλι Νόβακ επέστρεψε στην πατρίδα της. Διατηρεί μια κριτική απόσταση από το παρελθόν της, συμπεριλαμβανομένης της θητείας της ως επικεφαλής μιας από τις πιο διάσημες αριστερές οργανώσεις στο Ισραήλ, της Breaking the Silence.
Τώρα θεωρεί ότι μια σιωνιστική οργάνωση που βασίζεται σε εμπειρίες στον ανδροκρατούμενο ισραηλινό στρατό έχει κολλήσει στην ίδια τροχιά με το υπόλοιπο Ισραήλ.
"Μου είπαν ότι ο μόνος τρόπος για να ζήσει κανείς στην περιοχή ήταν να βρίσκεται σε διαρκή πόλεμο με όλους τους άλλους. Αυτό είναι μια επιλογή. Μπορούμε όμως να πούμε την ιστορία διαφορετικά. Για παράδειγμα, μπορείς να φιλοδοξείς να βάλεις στο προσκήνιο όλους όσοι ζουν εδώ χωρίς να κάνεις εθνοτικές διακρίσεις. Θα μπορούσε επίσης να πει κανείς ότι ο γενικός μας στόχος δεν είναι να απομονωθούμε, αλλά να εξοικειωθούμε με τη γλώσσα της περιοχής και να μην αποσυνδεθούμε από αυτήν."
Θυμήθηκα το πρόσφατο ταξίδι μου στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη για να επισκεφθώ τον δάσκαλό μου της αραβικής γλώσσας. Διαπίστωσα και πάλι ότι οι Ισραηλινοί Εβραίοι δεν γνωρίζουν αραβικά. Σπάνια διδάσκεται στα ισραηλινά σχολεία.
Οι ανακαλύψεις της Νόβακ είναι σπαρακτικές, και θυμίζουν τη γενιά παιδιών Αμερικανών Εβραίων που ξύπνησαν ανακαλύπτοντας την κριτική της σιωνιστικής εκπαίδευσης του θρησκευτικού σχολείου τους:
"Κανείς δεν με κάλεσε ποτέ να διηγηθώ την ιστορία με άλλον τρόπο, παρά μόνο ότι πρέπει να ζούμε με το σπαθί".
Και η τελική κατάληξη σε ένα απλό, εξισωτικό ήθος, άμεσα αναγνωρίσιμο σε κάθε πολίτη οποιασδήποτε δημοκρατίας του κόσμου:
"Το γεγονός ότι αυτό είναι το σπίτι μου δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να είναι και το σπίτι κάποιου άλλου".
Η Νόβακ δεν έχει ακόμη απελευθερωθεί πλήρως από την ισραηλινή κατήχηση. Λέει ότι θλίβεται για όλα όσα υπέστησαν οι παππούδες και οι γιαγιάδες της στο Ολοκαύτωμα για να δημιουργηθεί το Ισραήλ. Φυσικά δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ των δύο, έξω από την επίσημη ισραηλινή αφήγηση.
Εκτιμά το έργο της οργάνωσης Breaking the Silence και είναι περήφανη για το έργο της πρώην οργάνωσής της, αλλά θεωρεί ότι βασίζει τη νομιμότητά της στις ρίζες της εντός των ανδροκρατούμενων, κατοχικών στρατιωτικών δυνάμεων. Το γεγονός ότι μια γυναίκα όπως η ίδια την ηγήθηκε δεν σημαίνει τίποτα. Η ίδια παραδέχεται ότι ακόμη και υπό την ηγεσία της η Breaking the Silence δεν διεξήγαγε ποτέ καμία φεμινιστική εκστρατεία.
Μου υπενθύμισε ότι το Black Lives Matter δεν άνθισε υπό τον πρώτο μαύρο πρόεδρο των ΗΠΑ, τον Μπαράκ Ομπάμα, αλλά υπό έναν από τους πιο ρατσιστές τους, τον Ντόναλντ Τραμπ. Ούτε η Μάργκαρετ Θάτσερ ούτε η Γκόλντα Μέιρ άλλαξαν τις ανδροκρατούμενες χώρες τους.
Και το τελικό συμπέρασμα της Νόβακ για τον σιωνισμό:
"Αυτό που ξέρω από το περιβάλλον μου είναι ότι είτε είσαι σιωνιστής, είτε αντισιωνιστής. Αλλά εγώ δεν είμαι εκεί. 'Εχω αρχίσει να αποδομώ την έννοια του σιωνισμού. Υπάρχει ο Σιωνισμός ως πολιτική δομή, ένα καθεστώς που δίνει το πλεονέκτημα σε μια [εθνοτική] ομάδα εις βάρος των άλλων. Έχω σταματήσει να πιστεύω σε αυτή την πολιτική δομή.
Αλλά ο Σιωνισμός για μένα είναι και πολλά άλλα πράγματα - η ταυτότητα, η οικογένεια, η γλώσσα, η μνήμη των τόπων, οι στιγμές με φίλους. Και είναι και ο στρατός ως ένα ουσιαστικό κομμάτι του εαυτού μου. Δεν θέλω και δεν είμαι σε θέση να ξεφορτωθώ αυτή την ταυτότητα."
Αυτό θα ακουστεί πιθανότατα παράξενο στους ακτιβιστές της Παλαιστινιακής αλληλεγγύης, αλλά στο εβραϊκό Ισραήλ ο "σιωνισμός" χρησιμοποιείται χαλαρά, για να σημαίνει "να είσαι καλός πολίτης". Συχνά χρησιμοποιείται σαρκαστικά για να σημαίνει κάτι σαν "καλός άνθρωπος".
Το κύριο συμπέρασμα της Νόβακ είναι: η αλλαγή που πρέπει να γίνει στο Ισραήλ δεν μπορεί να έρθει μέσα από το σημερινό σύστημα: "Η πολιτική δομή πρέπει να φύγει".
Εκτός από το να παίρνει κάποια απόσταση ώστε να ηγηθούν και οι Παλαιστίνιες γυναίκες, η νέα πορεία της Νόβακ αντανακλά μια γοητευτική ταπεινότητα και σε προσωπικό επίπεδο. Αναγνωρίζει ότι όταν μιλούσαν συνεχώς γι' αυτήν στα μέσα ενημέρωσης και δεχόταν επιθέσεις από ανώτερους πολιτικούς βρισκόταν σε ένα "ego trip" και αυτό δεν ήταν υγιές.
Υπάρχουν πολύ λίγες Γιούλι Νόβακ στο Ισραήλ, σίγουρα όχι αρκετές για να αρχίσουν να φέρνουν τη μαζική αλλαγή που ζητάει. Αλλά είναι καλό να ακούγεται μια καθαρή φωνή λογικής: αυτά συμβαίνουν· και αυτά θα χρειαστούν να γίνουν για να λειτουργήσει το Ισραήλ.
Ο Rabbi Michael Davis είναι Ισραηλινός πολίτης, πρώην μέλος του ισραηλινού στρατού και πρώην εκπρόσωπος του στρατού για την ισραηλινή πολιτική. Τώρα είναι ακτιβιστής και ραβίνος, εκφράζοντας την αλληλεγγύη του προς την Παλαιστίνη και ενθαρρύνοντας τις προσπάθειες στον αγώνα για ισότητα στο Ισραήλ. Το 2014, ίδρυσε μια εθνική οργάνωση ραβίνων που δεσμεύονται για έναν ανοιχτό διάλογο σχετικά με το θέμα της μεταχείρισης των Παλαιστινίων από το Ισραήλ.
Δείτε επίσης στο Αλμανάκ:
Yeshayahou Leibowitz, "προφήτης της οργής"
Sylvia Klingberg, η ισραηλινή επαναστάτρια
Lea Tsemel και Michel Warschawski, τα παλιά ιδανικά
Ταμίρ Γκρίνμπεργκ, ο Ισραηλινός ποιητής που πήρε τρεις νεαρούς Παλαιστίνιους υπό την προστασία του
