Énormément bizarre
Τρομερά παράξενο
'Εκθεση στο Centre Pompidou της συλλογής έργων του Jean Chatelus
(26 Μαρτίου - 30 Ιουνίου 2025)
"Για πολλούς λόγους, πάντα πίστευα ότι ήταν ένας από τους πιο συναρπαστικούς Γάλλους συλλέκτες. Του άρεσε να φλερτάρει με αυτό που κάποιοι θεωρούσαν "κακό γούστο", ενώ στην πραγματικότητα το μάτι του έβλεπε πολύ πιο μακριά από τους άλλους. Του άρεσε να δείχνει το "cabinet de curiosités" του και να παρατηρεί τους καλεσμένους του να εκπλήσσονται από την τεράστια ελευθερία των επιλογών του. Σεμνός και μυστικοπαθής χαρακτήρας, ο Jean ήταν εξαιρετικά ευγενικός και πιστός στη φιλία." - Antoine de Galbert
Αγαπούσε τα "αηδιαστικά" έργα. Οι ευαίσθητες ψυχές ας προσπεράσουν: η νέα έκθεση του Beaubourg δεν προορίζεται για τους νεαρούς επισκέπτες. Πραγματικό cabinet de bizarreries, με ασέβειες κάθε λογής και βασανισμένα σώματα - βλέπουμε, μεταξύ άλλων, ένα συρρικνωμένο κεφάλι Jivaro, φωτογραφίες μιας αιματηρής περφόρμανς του Hermann Nitsch και μια ακτινογραφία πεολειχίας του Wim Delvoye - το "Enormément bizarre" ανασυνθέτει την απίθανη και σοκαριστική συλλογή του Jean Chatelus, ενός αθόρυβού και μυστηριώδους συλλέκτη έργων τέχνης που πέθανε στις 6 Ιουνίου 2021. Ο τίτλος της έκθεσης δόθηκε εξάλλου από τον φλαμανδό καλλιτέχνη Wim Delvoye, μεγάλο λάτρη των αξιοπερίεργων και παλαβό προβοκάτορα, ο οποίος είχε επισκεφθεί το άντρο του Jean Chatelus για να εγκαταστήσει ένα από τα έργα του, μία κόκκινη μπετονιέρα που ήταν πολύ ογκώδης για να χωρέσει - θα έπρεπε να είχε ξηλωθεί μια πόρτα. Ο Wim Delvoye βρήκε το σύνολο των έργων "énormément bizarre" (προφέρεται με βελγική προφορά).
Κληροδοτημένη αρχικά στη Fondation Antoine-de-Galbert, η αδιανόητη αυτή συλλογή - την οποία ο Jean Chatelus έβλεπε περισσότερο ως "συσσώρευση" - έγινε μέρος της συλλογής Beaubourg, καθώς ο Antoine de Galbert προτίμησε να την αποχωριστεί γρήγορα αφού πρώτα την έβαλε σε τάξη με την ομάδα του. [...]
Clémentine Mercier
Libération - 07.04.2025
Με την ευκαιρία της δωρεάς της συλλογής Jean Chatelus από το Ίδρυμα Antoine de Galbert στο Centre Pompidou, το Musée national d'art moderne παρουσιάζει αυτή την εξαιρετική ομάδα έργων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της ζωής του με πάθος και περιέργεια. Συγκεντρώνοντας σχεδόν τετρακόσια έργα - γλυπτά, εγκαταστάσεις, πίνακες ζωγραφικής, φωτογραφίες, σχέδια, αναθηματικά και λαϊκά αντικείμενα - που αντανακλούν μια ποικιλία αισθητικών και φωνών, η έκθεση εστιάζει στην ποιητική της καταστροφής, της οργανικής αποσύνθεσης, του απαγορευμένου και του αποκαλυπτικού φάσματος, τα οποία μαρτυρούν τις εμμονές του συλλέκτη.
Για να τιμήσει αυτό το ασυνήθιστο όραμα και να αποκαλύψει την ιδιαιτερότητα αυτού του cabinet de curiosités του 20ού αιώνα, η έκθεση "Énormément bizarre" προτίθεται να παρουσιάσει σχεδόν ολόκληρη τη δωρεά μέσα από μια μη-ακαδημαϊκή προσέγγιση που προτιμά τους ελεύθερους συνειρμούς. Ορισμένοι χώροι της κατοικίας του έχουν ανακατασκευαστεί πανομοιότυπα για να επιτρέψουν στο κοινό να βυθιστεί στον κόσμο του, ενώ άλλοι έχουν αποκατασταθεί με έναν πιο μουσειακό τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη το δικό του βλέμμα. Η δωρεά, σημαντική από άποψη μεγέθους, ιστορικής αξίας και παραδοξότητας, δανείζεται τον τίτλο της έκθεσής της από την έκφραση που χρησιμοποίησε ο Wim Delvoye, ένας από τους καλλιτέχνες που εκπροσωπούνται περισσότερο σε αυτό το σύνολο έργων, όταν αναφέρθηκε σε μία επίσκεψή του στο σπίτι του συλλέκτη.
Ο Jean Chatelus, ο οποίος πέθανε στις 6 Ιουλίου 2021 σε ηλικία 82 ετών, γεννήθηκε στη Λυών, είχε πτυχίο ιστορίας και ήταν λέκτορας στη Σορβόννη. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, συγκέντρωσε μια μοναδική συλλογή που αψηφούσε το τρέχον γούστο. Ο ίδιος αποκαλούσε τον εαυτό του "συσσωρευτή" παρά συλλέκτη. Στο σπίτι του, έργα των Cindy Sherman, Mike Kelley, Christian Boltanski, Yayoi Kusama, Michel Journiac, Daniel Spoerri, Robert Filliou, Nam June Paik, Joana Vasconcelos και Andres Serrano εισχώρησαν σταδιακά ανάμεσα σε μη δυτική τέχνη και αντικείμενα από λαϊκές παραδόσεις. Τα υπερρεαλιστικά έργα με τα οποία ξεκίνησε τη συλλογή του, του άφησαν μια προτίμηση για αντικείμενα που εκτρέπονταν από την αρχική τους χρήση. Αυτά αντικαταστάθηκαν γρήγορα από έργα body art, ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά κινήματα της συλλογής. Εκτός από το σώμα, οι θεματικές του θανάτου και της εφήμερης φύσης της ζωής διαπερνούν αυτά τα έργα. Η κοφτερή ματιά του και η ακραία ελευθερία του τον οδήγησαν να περιβάλλεται με το έργο πολλών outsider καλλιτεχνών και "enfants terribles". Παράλληλα, καλλιέργησε ένα έντονο ενδιαφέρον για τα εθνογραφικά αντικείμενα από διάφορους πολιτισμούς, ιδίως από την υποσαχάρια Αφρική και τον Κόλπο της Γουινέας, εκδηλώνοντας ζωηρή περιέργεια για αντικείμενα διαφόρων θρησκειών.
Η έκθεση, που σχεδιάστηκε από το Ίδρυμα Antoine de Galbert, την Annalisa Rimmaudo και τον Xavier Rey, συνοδεύεται από ένα ντοκιμαντέρ σε σκηνοθεσία της Alyssa Verbizh και έναν κατάλογο που συν-εκδίδεται από τις εκδόσεις Empire και το Ίδρυμα.
Centre Pompidou
