Yungwebster: Ambient rap για τη γενιά του lean
Εστέτ ραπ μελαγχολία ή αργόσυρτο ambient τραπ, όπως κι αν χαρακτηρίσεις τη μουσική του νεαρού ράπερ, στο πρώτο άλμπουμ του ορίζει ένα νέο είδος και «εξωραΐζει» το τραπ.
Η δεκαετία 1990-2000 ήταν μια περίοδος που βγήκαν αριστουργηματικά ambient άλμπουμ, ωστόσο, μιλώντας για ambient στα ’90s, το πρώτο όνομα που μου έρχεται στο μυαλό είναι οι KLF και το άλμπουμ τους «Chill Out». Οι KLF δεν ήταν οι πρώτοι μουσικοί της rave γενιάς που ασχολήθηκαν με το ambient, δεν ξέρω καν αν το «Chill Out» είναι και το καλύτερο άλμπουμ στο είδος, σίγουρα, όμως, είναι ένα από αυτά που καθόρισαν το ambient house: Ένα concept άλμπουμ με αμέτρητα samples που δημιουργούν ένα νυχτερινό ηχητικό ταξίδι στην ακτή του Κόλπου των Ηνωμένων Πολιτειών με αποσπάσματα τραγουδιών από το Τέξας και τον Μισισιπή και από τη Λουζιάνα μέχρι την Αλαμπάμα και τη Φλόριντα, με τις φωνές του Elvis Presley και των Fleetwood Mac, αλλά και τα κομμάτια του Acker Bilk, των Van Halen, των 808 State να εμφανίζονται και να χάνονται μέσα από έναν ηλεκτρονικό βόμβο και ήχους περιβάλλοντος. Ήταν ακριβώς αυτό που έλεγε και ο τίτλος του δίσκου: chill out μουσική για να κλείσει χαλαρά μια νύχτα ξεσαλώματος και για το κοινό που είχε μεγαλώσει με dance electronica ήταν κάτι σαν after hours αποκάλυψη.
Ακριβώς το ίδιο είναι για τη γενιά που μεγάλωσε με τραπ και cloud rap το πρώτο επίσημο -και ομώνυμο- άλμπουμ του Yungwebster, ένα άλμπουμ που ορίζει το ambient rap ως είδος και τα επόμενα χρόνια θα είναι σημείο αναφοράς για την μετα-τραπ εποχή. Γιατί μπορεί το 2023 η τραπ να εξοστρακίστηκε από λίστες με τα "καλύτερα" της χρονιάς, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν βγαίνουν καλά άλμπουμ, και τα υβρίδια που εμφανίζονται έχουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Το concept και ο ήχος του Yungwebster δεν είναι ουρανοκατέβατα, το «Yungwebster» είναι ένα τραπ άλμπουμ με 808 kicks, μουρμουριστά φωνητικά που το Autotune μετατρέπει σε λυγμούς και μπάσα που γίνονται πότε αργόσυρτα λόγω πειραγμένων στροφών και πότε επιταχυμένα, θυμίζοντας (τουλάχιστον στους παλαίμαχους φίλους της ραπ) την ποπ ευδαιμονία των PM Dawn και τον κλειστοφοβικό κόσμο του Tricky. Στην πραγματικότητα, όμως, ο κόσμος του Yungwebster δεν είναι τίποτα από τα δύο, γιατί οι αναφορές του είναι διαφορετικές και ξεκινούν από τον Future και τον Young Thug και καταλήγουν στον Lil B, τον Iceboy Violet και τον DJ Screw.
Και αν το ecstasy και τα χημικά ναρκωτικά του τέλους των ’80s καθόρισαν τον ήχο του «Chill Out», στο «Yungwebster» υπεύθυνο για τον ήχο που έχουν και τα οχτώ κομμάτια του είναι το lean: την παραμορφωμένη από το Autotune φωνή που ραπάρει με απόλυτη χαλαρότητα μελαγχολικές ασυναρτησίες πάνω από αυθαίρετους ambient ήχους, χωρίς ειρμό, στους οποίους δίνει συνοχή η φωνή, τις πειραγμένες στροφές που πότε παίζουν με το slow και πότε με το fast, τις ατμόσφαιρες που σχεδόν «πατούν» στο «Somewhere Decent to Live» των Space Africa. Το «Yungwebster» είναι ένα άλμπουμ που ορίζει ξεκάθαρα η χρήση του lean από την αρχή μέχρι το τέλος, βουτηγμένο σε μια άβυσσο υπνηλίας, σε μια κατάσταση μεταξύ αφασίας και trance, νοσταλγίας και ποίησης (κι ας μην καταλαβαίνεις και πολλά απ’ αυτά που ακούς).
Ο νεφελώδης κόσμος του Yungwebster ενσωματώνει το southern/cloud rap μέσα στους μελαγχολικούς ambient ήχους που με κάθε κομμάτι γίνονται και πιο υποβλητικοί, δανείζεται στοιχεία από το παρελθόν και τα μετατρέπει σε παρόν, -και μόνο που συνδέει τον Brian Eno με τον Young Thug αρκεί για να ασχοληθεί μαζί του το κοινό που δεν θεώρησε ποτέ το τραπ άξιο λόγου.
Γιατί έτσι γίνεται πάντα, όλα εξωραΐζονται και όλα μεταμορφώνονται σε «ποιοτικά», όχι γιατί άλλαξαν τα ίδια, αλλά επειδή άλλαξε ο τρόπος που τα δέχεται το κοινό που τα επανα-ανακαλύπτει. Τέλος πάντων, το «Yungwebster» είναι ένα απίθανο νυχτερινό άλμπουμ, το πιο αγαπημένο μου ραπ άλμπουμ του 2023, με τη χρήση του Autotune να δικαιολογεί κάθε λέξη που γράφει ο Kit Mackintosh στο βιβλίο του «Neon Screams: How Drill, Trap and Bashment Made Music New Again», μια καταπληκτική μελέτη για το πώς το τραπ, το ντριλ και το bashment ανανέωσαν τη μουσική:
«Το να φαίνεσαι φουτουριστικός σήμαινε να χάνεις τον ανθρώπινο χαρακτήρα σου, να γίνεσαι συνθετικός και να μηχανοποιείσαι» γράφει. «“Απρόσωπες τέκνο παπαρολογίες”, jungle “χωρίς τον ενοχλητικό MC”, instrumental hip hop, instrumental grime. Τουλάχιστον για τους nerds, το μέλλον συνέβαινε ερήμην του ανθρώπου, η φωνή δεν ήταν φορέας προόδου αλλά μάλλον ένα εμπόδιο για αυτή.
Τα σάμπλερ έκαναν απάνθρωπα τον λόγο και το τραγούδι. Διαχώρισαν την ερμηνεία από τον ερμηνευτή. Παραληρηματικές συμπαντικές θεές, νεαρές ντίβες του R&B, Ράστα βουτηγμένοι στο αργόσυρτο dub, από τη στιγμή που χρησιμοποιούσαν sample γίνονταν περισσότερο άβαταρ και αφηρημένα πολιτιστικά αρχέτυπα, παρά αληθινοί άνθρωποι που ζούσαν αληθινές ζωές. Ήταν όλοι νότες σε ένα πληκτρολόγιο με χαρακτήρες, ξεψυχισμένα φαντάσματα σε ένα μηχάνημα. Αλλά το Autotune έχει ωθήσει τη φωνή στην πρώτη γραμμή της ηχητικής και τεχνολογικής εμπροσθοφυλακής και έχει δώσει αξία στην προσωπικότητα. Η ανθρωπιά μας έχει ενσωματωθεί σε μία καινοτόμο διαδικασία. Για να φτιάξεις κάτι νέο με το Autotune το μόνο που πρέπει να κάνεις είναι να απελευθερώσεις τον πιο παλαβό εαυτό σου.
Δεν ξέραμε, ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά όταν πρωτοεμφανίστηκε το εφέ. Για λίγο το Autotune φάνηκε να είναι μια φευγαλέα τάση της μόδας που ταίριαξε τέλεια σε μία παλιά, μουχλιασμένη, φουτουριστική γενεαλογία –η επαναφορά των ρομποτικών ήχων που δημιουργήθηκαν σε μια δεκαετία ηχητικής εικονογραφίας: Kraftwerk, Zapp, “Planet Rock”, electro, techno, το vocoder, το talk box… Το Autotune ήταν άκαμπτο, λεπτεπίλεπτο, ανόθευτο και καθαρό, ακριβώς σαν ένα synth του Gary Newman ή ένα ριφ του Lil Jon.
Υποθέσαμε ότι το Autotune προανήγγειλε τον απόλυτο θρίαμβο μιας απάνθρωπης μουσικής φαντασίας, τον εκμηχανισμό της ίδιας της μελωδίας. Η ανθρώπινη αυθεντικότητα αυτοματοποιήθηκε και τελικά μπασταρδεύτηκε. Υποθέσαμε ότι εάν κάτι αξιοσημείωτο συνέβαινε, αυτό ήταν το ότι φτάναμε σε νέα επίπεδα συνθετικών κυβερνοοργανισμών (οι φωνές μέσα από το Autotune είναι όλες, κυριολεκτικά, ημι-ανθρώπινες και ημι-μηχανικές που λειτουργούν και συνδέονται συμβιωτικά σε πραγματικό χρόνο). Ήταν περισσότερο μια υποδειγματική τελειότητα παρά μια υποδειγματική μεταστροφή. Ή έτσι νομίσαμε…
Αλλά κάναμε λάθος. Καθώς η δεκαετία εξελισσόταν, νέοι τύποι ηχητικών cyborg αναδύονταν τα οποία έδιναν λιγότερη έμφαση στο συνθετικό και απέρριπταν εντελώς το ρομποτικό. Είχαμε βιο-σάιμποργκ και σάιμποργκ με λογική, καλλιτέχνες που έφτιαχναν μουσική που θύμιζαν περισσότερο βιοτεχνολογία και την γνωστική λειτουργία των υπολογιστών από ό,τι θύμιζαν ατσάλινες μηχανές. Η ανθρωπιά μας επρόκειτο σύντομα να αναβαθμιστεί. Η μουσική ήταν έτοιμη να γίνει ξανά εκπληκτική».
Με λίγα λόγια λέει ότι το Autotune εξανθρώπισε μια μουσική που είχε αποκτηνωθεί από τον μηχανικό ήχο, και άλλα πολλά που ακούγονταν αρκετά αιρετικά αλλά άλμπουμ σαν του Yungwebster δείχνουν ότι ισχύουν, τουλάχιστον σε όσα άτομα θεωρούσαν το νέο ραπ το τέλος της μουσικής.
Αυτό είναι το επίσημο, ομώνυμο άλμπουμ του Yungwebster
Και αυτό ένα που ανέβασε στο Soundcloud τρεις μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο.
