«Η πρώτη σκέψη για την ταινία LINES» λέει ο σκηνοθέτης Βασίλης Μαζωμένος, «ήρθε όταν έπεσα επάνω σε μια πραγματική ιστορία, εκείνη της ηλικιωμένης με άνοια στην Κυψέλη που ζούσε μαζί με το γιο της. Απελπισμένος εκείνος παρ' όλη την περιουσία τους, που όμως λόγω κρίσης έμενε αναξιοποίητη, ανέβηκε με τη μάνα του στην ταράτσα, την έσπρωξε στο κενό και μετά έπεσε και ο ίδιος. Ήταν τέτοιο το σοκ της είδησης, που έβαλα τον εαυτό μου στη θέση τους. Το πρωί πήρα τον στενό μου συνεργάτη Λάμπρο Γεωργόπουλο και του είπα πρέπει να κάνουμε μια ταινία για αυτό»
Το φιλμ, μια συμπαραγωγή της Horme Pictures, του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και της ΕΡΤ, θα κάνει την πανελλαδική του πρεμιέρα την Πέμπτη 26 Οκτωβρίου (κινηματογραφος Έλλη, 8.15 μ.μ.) ανοίγοντας το διαγωνιστικό τμήμα του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου (Αθήνα), και θα συνεχίσει την πορεία του στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την Πέμπτη 9 Νοεμβρίου. Το Νοέμβριο, η ταινία θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες της Αθήνας (16 Νοεμβρίου, Τριανόν) και της Θεσσαλονίκης (23 Νοεβρίου, Παύλος Ζάννας).
— Τι σε ενέπνευσε για τις διαφορετικές ιστορίες που υπάρχουν στην ταινία;
Σκέφτηκα πως θα ήταν πιο ουσιαστικό να περιγράψω πως η κρίση δεν αφορά μια κοινωνική τάξη ή μια ομάδα, αλλά όλους μας. Έτσι άλλοτε εμπνευσμένος από πραγματικά γεγονότα κι άλλοτε παραλλάσσοντας μικρά στιγμιότυπα που τα πέρασα από το φίλτρο της μυθοπλασίας έφτασα στις επτά ιστορίες.
— Πώς ερεύνησες το θέμα;
Η έρευνα έφερε στοιχεία από πολλές και διαφορετικές πηγές. Από την Ελληνική Στατιστική Αρχή που επισημαίνεται η κατακόρυφη αύξηση στις αυτοκτονίες των γυναικών στη χώρα μας σε ποσοστό 122% και των αντρών σε ποσοστό (στην ηλικιακή ομάδα 50-64 ετών) 54%.
Από τη μελέτη Ινστιτούτων Ψυχικής Υγείας που επισημαίνουν την αύξηση προγεροντικών ψυχωτικών καταστάσεων κατά 77%, των συναισθηματικών ψυχώσεων κατά 34%, του συνδρόμου αλκοολικής εξάρτησης κατά 51% και της φαρμακευτικής εξάρτησης κατά 33%. Των στοιχείων της Ελληνικής Αστυνομίας, σύμφωνα με τα οποία κάθε ημέρα δύο άνθρωποι στην Ελλάδα κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας και τουλάχιστον ένας αυτοκτονεί.
Και τέλος της γραμμής 1018 (Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία) που χτύπησαν έγκαιρα το καμπανάκι όταν το 2011 3.200 άνθρωποι στην χώρα μας κάλεσαν για βοήθεια, σκεπτόμενοι την αυτοκτονία. Σύμφωνα με τους ειδικούς της γραμμής, ένας άνεργος έχει 2 ως 3 φορές παραπάνω πιθανότητες να αυτοκτονήσει και η εργασιακή ανασφάλεια που βιώνει ο σύγχρονος Έλληνας αυξάνει κατά 33% την πιθανότητα εμφάνισης ψυχικής διαταραχής.
— Τι σου έμεινε πιο πολύ από την έρευνα;
Το τρομακτικό ποσοστό συγχρονισμού στατιστικών και επιστημονικών στοιχείων με την πραγματικότητα. Αν και εκτιμώ ότι τα ποσοστά είναι πολύ μεγαλύτερα, απλά στην Ελλάδα το θέμα της κοινωνικής ντροπής κρύβει τα προβλήματα κάτω από το χαλί, με οδυνηρά αποτελέσματα.
— Από όσο είδες, πώς είναι η ζωή ενός ανθρώπου που όλη μέρα μιλάει με ανθρώπους που είναι ένα βήμα πριν το θάνατο;
Είναι πολύ βαρύ το φορτίο και αν δεν υπάρχει self control και κλινική αντιμετώπιση των θεμάτων, χωρίς να χάνεις την ανθρωπιά σου, οι ιστορίες θα σε καταπιούν. Οι φωνές στην άλλη άκρη, ζητούν το δικαίωμα στην ελπίδα και συχνά βλέπουν το ψυχολόγο τηλεφωνητή σαν θεό. Για αυτό και η επιλογή στην ταινία αυτού του χώρου για τηλεφωνικό κέντρο.
— Πόσο βοηθούν τελικά οι γραμμές βοήθειας;
Αν δεν υπήρχαν θα μιλούσαμε για τρελά ποσοστά απωλειών. Απλά δεν μπορούν να λύσουν τα θέματα. Ελπίζουν απλά να τα φρενάρουν.
— Μίλησέ μας για το κάστινγκ της ταινίας...
Είχα την ευκαιρία να δουλέψω με καταπληκτικούς ηθοποιούς. Με δουλειά και πολλή κατανόηση νομίζω πετύχαμε το μέγιστο των ερμηνειών. Είναι όλοι τους υπέροχοι και τους ευχαριστώ που με εμπιστεύτηκαν. Το να ανακαλύψω ποιος θα ενσαρκώσει τον κάθε χαρακτήρα, δεν ήταν απλή υπόθεση. Ο Θέμις Πάνου, η Άννα Καλαιτζίδου, ο Τάσος Νούσιας, ο Θόδωρος Κατσαφάδος, ο Κώστας Μπερικόπουλος, ο Θανάσης Χαλκιάς και ο Βασίλης Γεωργοσόπουλος, πλαισιώνονται στις επτά ιστορίες από εξίσου εξαιρετικούς ηθοποιούς όπως ο Νίκος Παντελίδης, ο Κώστας Νταλιάνης, ο Adrian Frieling, η Ηλεάνα Παναγιωτούνη, η Θέκλα Γαίτη, ο Κώστας Ξυκομηνός, η Εβίτα Παπασπύρου, ο μικρός Γιώργος Καλημέρης και άλλοι εξαιρετικοί σε μικρότερους ρόλους.
— Μέχρι και το '15 υπήρχε η φήμη και η αίσθηση πως οι αυτοκτονίες λόγω κρίσης ήταν δεκάδες χιλιάδες, πράγμα που δεν επιβεβαιωνόταν απ' τα στοιχεία. Απ' όσο έχεις καταλάβει, ποιοι είναι οι σημαντικότεροι λόγοι αυτοκτονιών και πώς πιστεύεις ότι θα μπορούσαν να αποτραπούν;
Οι αιτίες είναι πολλές, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η οικονομική κρίση αφαίρεσε την αίσθηση της ασφάλειας και της κοινωνικής συνοχής. Με λίγα λόγια «από βυθό σε βυθό, από πόνο σε πόνο ως τον έσχατο πόνο» που έγραφε ο Διονύσιος Σολωμός. Πόσοι αντέχουν τον έσχατο πόνο; Άλλωστε αν δεν έχεις τίποτα, δεν σε νοιάζει τι θα χάσεις. Αν όμως έχεις και χάσεις, τα πράγματα εξελίσσονται αλλιώς. Οι αυτοκτονίες είναι επομένως αποτέλεσμα της ψυχικής κατάρρευσης που δεν μπορεί να ανατραπεί με τα σημερινά δεδομένα. Αν δηλαδή οι αιτίες που τη γεννούν δεν αλλάξουν.
— Τι ελπίζεις πως θα αποκομίσουν όσοι δουν την ταινία;
Η ταινία δεν δείχνει αυτοκτονίες. Άλλωστε θα ήταν ανήθικο ένα σπεκουλάρισμα πάνω σε τέτοιο θέμα. Όσοι έρθουν να συναντήσουν την ταινία, ελπίζω να δουν δυο πράγματα: την πραγματικότητα εντός μας (δηλαδή όλες οι ιστορίες σαν ένα που καθορίζει το συλλογικό ασυνείδητο των στιγμών που ζούμε) και μια προειδοποίηση στο φινάλε της ταινίας. Αν δεν αλλάξουν τα πράγματα τότε θα βγουν τα... ζώα στους δρόμους.
— Ποια θα είναι η πορεία της στη συνέχεια;
Συνεχίζουμε με τα διεθνή ταξίδια της ταινίας (έχοντας 14 συμμετοχές σε φεστιβάλ του εξωτερικού) και παράλληλα έχουμε τις ελληνικές πρεμιέρες σε Αθήνα 16/11 και Θεσσαλονίκη 23/11.
σχόλια