Ο ΟΣΚΑΡ ΜΙΣΟ ΔΙΚΑΙΩΣ θεωρείται ο πατέρας του αφροαμερικανικού κινηματογράφου στις ΗΠΑ. Ξεκίνησε ως συγγραφέας και μεταπήδησε στον κινηματογράφο με το μελόδραμα «Homesteader» το 1919.
Η δεύτερη ταινία του, το «Εντός των Πυλών», που προβάλλεται στο πλαίσιο του 11ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος, αναστάτωσε, συζητήθηκε εκτεταμένα στη φάση της έγκρισης από την Επιτροπή Λογοκρισίας και απαγορεύτηκε σε κάποιες αίθουσες το 1920 εξαιτίας του πολιτικού της περιεχομένου.
Βάση της οι περιπέτειες της κεντρικής ηρωίδας, δοσμένες σε συνεχή φλασμπάκ, από τον Βορρά στον Νότο της χώρας και πάλι πίσω. Η Σίλβια Λάντρι είναι το «θύμα» ενός ερωτικού τριγώνου και όταν ο επικείμενος γάμος της στραβώνει, έρχεται αντιμέτωπη με την ενδιαφέρουσα πρόκληση της συνεισφοράς σε ένα σχολείο για μαύρα παιδιά.
Το Όσκαρ του Μπάρι Τζένκινς για το «Moonlight», η Κλεοπάτρα Τζόουνς και ο Σαφτ, ακόμη και η Madea του Τάιλερ Πέρι, χρωστούν τα πάντα στην επιμονή και στο όραμα του Όσκαρ Μισό.
Με ζωηρές απεικονίσεις φόνων, βιασμού, λιντσαρίσματος και μια ατμόσφαιρα αναταραχής που σιγοβράζει στην αφήγηση, ο Μισό δήλωσε πως δεν ήταν στις προθέσεις του να αντιδράσει ευθέως στο ρατσιστικό έπος του Γκρίφιθ «Η γέννηση ενός Έθνους», τη δοξασμένη ταινία που κατά τα άλλα έβγαλε λάδι την Κου Κλουξ Κλαν και διαιώνισε τον μύθο του ευτυχισμένου σκλάβου, με λευκούς να παίζουν με βαμμένα πρόσωπα (το πλέον ντροπιαστικό blackface).
Αντίθετα, επιχείρησε να αποτυπώσει το κλίμα και το πνεύμα της κοινότητας που τον ενδιέφερε και στην οποία φυσικά ανήκε, αμέσως μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο ‒ ειρωνικά, το μεγάλο κραχ του 1929 θα φρέναρε σημαντικά και αμετάκλητα την απόπειρά του να επεκτείνει το όραμά του για έναν εναλλακτικό ανεξάρτητο κινηματογράφο, φτιαγμένο από αφρικανικής καταγωγής κινηματογραφιστές, στις παρυφές των παντοδύναμων, λευκότατων στούντιο.
Το «Εντός των Πυλών» είναι εν πολλοίς μια αυτοβιογραφική παραλλαγή: προτού η οικογένειά του αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα και ο ίδιος αισθανθεί την ανάγκη να επαναστατήσει μπροστά στην κοινωνική καταπίεση που αισθάνθηκε στο πετσί του, ο Μισό φοίτησε σε καλό σχολείο και αυτή ακριβώς η διάκριση ανάμεσα στους ομόφυλούς του με παιδεία και μόρφωση (απεικονίζονται με πιο ανοιχτόχρωμο δέρμα στην ταινία) και τους πιο καταφρονεμένους (οι πιο σκούροι και πιο «άμοιροι» στην υπόθεση) αποτελεί το κυρίως ζητούμενο σε ένα δράμα με πολλή πλοκή και κάθετες ανατροπές, έτσι ώστε να κρατήσουν το ενδιαφέρον ενός κοινού που ζητούσε διασκέδαση σε ένα τοπίο άγριων διαχωρισμών.
Ήταν η εποχή που ο Μισό λάνσαρε το φυλετικό σινεμά (race movies) για να ικανοποιηθούν οι ψυχαγωγικές ανάγκες ανθρώπων αφρικανικής καταγωγής, που, σε πολλές περιπτώσεις, και να ήθελαν, δεν θα μπορούσαν να μπουν στις αίθουσες για να παρακολουθήσουν οποιοδήποτε φιλμ ‒ διόλου τυχαία, βάφτισε την εταιρεία παραγωγής των ταινιών του Lincoln.
Επίσης, ηθελημένα ο Μισό επέλεγε ήσυχη mise en scène. Αφενός, καλλιέργησε ένα μεσοαστικό και συνεπώς εύπεπτο στυλ, για να μην ξενίσει τους θεατές του, αφετέρου δεν είχε τα οικονομικά μέσα για να εφαρμόσει πιο πολύπλοκες τεχνικές, όπως, για παράδειγμα, ο Γκρίφιθ ή οι συνάδελφοί του, που εργάζονταν εντός του συστήματος.
Πολλές δεκαετίες αργότερα, και μετά τη μαζική αφύπνιση της αντικουλτούρας με τα κινήματα και τις διεκδικήσεις των '60s, το «μαύρο» σινεμά θα διεκδικούσε εκ νέου μια δυναμική θέση στην πίτα των αιθουσών. Διότι, εκτός από το αυτονόητο, αλλά ακυρωμένο δικαίωμα στην πολυφωνία και στις ίσες ευκαιρίες στον τομέα της εργασίας, οι παραγωγοί κατάλαβαν πως το african american κινηματογραφικό ιδίωμα είχε ψωμί, εμπορικά μιλώντας.
Το Όσκαρ του Μπάρι Τζένκινς για το «Moonlight», η Κλεοπάτρα Τζόουνς και ο Σαφτ, ακόμη και η Madea του Τάιλερ Πέρι, χρωστούν τα πάντα στην επιμονή και στο όραμα του Όσκαρ Μισό, και κυρίως στη θεματική τόλμη του «Εντός των Πυλών», που βρέθηκε σε μία και μοναδική κόπια στην Ισπανία (με τίτλο «La Negra»), αποκαταστάθηκε με έξτρα μουσική επένδυση του DJ Spooky, μπήκε σε σειρά, ακόμη και χωρίς κάποιες πράξεις, και πλέον βρίσκει τον δρόμο της σε αφιερώματα που της αξίζουν.
Η ταινία «Εντός των πυλών» του Όσκαρ Μισό προβάλλεται στο πλαίσιο του 11ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου που διοργανώνει η Ταινιοθήκη της Ελλάδος και μπορείτε να την παρακολουθήσετε online εδώ.
σχόλια