Κατασκευάζοντας τον Μοντγκόμερι Κλιφτ Facebook Twitter
Ήταν αμφισεξουαλικός, αλλά και αμφίθυμος, διαχυτικός και πιστός φίλος, πλήρως δοσμένος στη δουλειά του, θέτοντας την επαγγελματική του αξιοπρέπεια στην κορυφή των προτεραιοτήτων του.

Κατασκευάζοντας τον Μοντγκόμερι Κλιφτ

1

Στο πάνθεον των αντρικών icons του σινεμά, ο Μοντγκόμερι Κλιφτ στριμώχνεται. Σχεδόν περισσεύει. Κυριαρχεί το δίπολο Μάρλον Μπράντο-Τζέιμς Ντιν. Ο πρώτος, θηριώδης, αρσενικός, μπρούτος, με καριέρα που μόνο με την περιπετειώδη ζωή του συγκρίνεται. Ο Ντιν, αντίθετα, αγιοποιήθηκε νωρίς – ευαίσθητος, μοιραίος, όμορφος σίγουρα, σαν να αποζητούσε φροντίδα και να μην την ήθελε ταυτόχρονα. Ταλέντο που κάηκε στην ταχύτητα, το πρώτο απαράλλαχτο νεανικό πόστερ της ποπ εποχής, ο Επαναστάτης χωρίς αιτία έγινε Γίγαντας ερήμην του.


Ό,τι κόμισαν στη μεγάλη οθόνη αυτοί οι δύο το εισήγαγε πρώτος ο Μοντγκόμερι Κλιφτ, πιο αθόρυβα και σταθερά, με πίστη στις δυνάμεις του και μεγάλη προσήλωση στην Τέχνη. Σε αντίθεση με τον Μπράντο, ποτέ δεν υποτίμησε την υποκριτική. Αντίθετα, είναι ενδεχομένως ο πρώτος ηθοποιός στην ιστορία του σινεμά που σκεφτόταν μπροστά στην κάμερα! Ο λογισμός δεν άσθμαινε πίσω από τις λέξεις που έπρεπε να πει, αλλά έδινε χρόνο στις λέξεις, τις ζύγιζε, και μας επέτρεπε να διακρίνουμε την επεξεργασία, τον προβληματισμό του.

Σε πείσμα του κλισέ του οσιομάρτυρα, ο Κλιφτ δεν έχαψε τον μύθο γύρω από το πρόσωπό του, κράτησε τη ζωή του για τους στενούς του φίλους και τον εαυτό του, δεν είχε ψυχολογικά θέματα με το σεξ, και αν πέθανε για κάτι, αυτό ήταν η Τέχνη του.


Όσο κι αν ακούγεται απίστευτο, από τα εφηβικά του χρόνια απέρριπτε τη μία μετά την άλλη τις προτάσεις των στούντιο για αποκλειστικά συμβόλαια, γιατί δεν ήθελε να δεσμευτεί πρόωρα και κυρίως επειδή δεν τα έβρισκε αντάξια των καλλιτεχνικών του φιλοδοξιών. Και ενώ ο Μπράντο «εξερράγη» με το Λεωφορείο ο Πόθος το 1951 και λίγα χρόνια αργότερα ο Ντιν δεν πρόλαβε να χαρεί τη διάτουσσα τριπλέτα του, καθώς τον πρόλαβε το δυστύχημα με την Πόρσε, ο Κλιφτ είχε δείξει τι σημαίνει μοντέρνα αντρική ερμηνεία ήδη από το 1948 με το Search του Φρεντ Ζίνεμαν, αποσπώντας την πρώτη από τις τέσσερις άκαρπες υποψηφιότητές του για Όσκαρ, χωρίς ατζέντηδες στην πλάτη του ή έναν γερό μέντορα, όπως ο Ίλια Καζάν, στο πλευρό του.

Μακριά από τη νουάρ εκζήτηση, την περιττή θεατρικότητα ή τον εξπρεσιονισμό του βωβού, ο Αμερικανός από την Όμαχα έμαθε να παίζει δίπλα στους μεγάλους (τον Άλφρεντ Λαντ, τη Λιν Φοντάν και την Ταλούλα Μπάνκχεντ) προτού μελετήσει στο Actors Studio πώς να κατακτήσει την περίφημη εσωτερικότητα που τον έκανε να ξεχωρίζει από τους φωνακλάδες, ρουτινιάρηδες συναδέλφους του.

Το ντεμπούτο του ήρθε με το Red River και ο πρωταγωνιστής του γουέστερν, Τζον Γουέιν, προφανώς οσμιζόταν μια απειλή, έναν μορφωμένο, καταρτισμένο «ξένο» στο βιωματικό του ιδίωμα και τον σνόμπαρε, όποτε δεν τον προσέβαλλε ανοιχτά στα γυρίσματα. Το Red River βγήκε στις αίθουσες την ίδια χρονιά με το Search και για να αποφύγει την τυποποίηση, ο Κλιφτ έπαιξε στην Κληρονόμο έναν πολύ δύσκολο, αμφίσημο ρόλο, αν και την παράσταση έκλεψε πανηγυρικά η Ολίβια ντε Χάβιλαντ σε μία από τις σπουδαιότερες και πιο περίπλοκες γυναικείες ερμηνείες όλων των εποχών.

Κατασκευάζοντας τον Μοντγκόμερι Κλιφτ Facebook Twitter
Το ντεμπούτο του ήρθε με το «Red River» και ο πρωταγωνιστής του γουέστερν, Τζον Γουέιν, προφανώς οσμιζόταν μια απειλή.
Κατασκευάζοντας τον Μοντγκόμερι Κλιφτ Facebook Twitter
O Κλιφτ έπαιξε στην «Κληρονόμο» έναν πολύ δύσκολο, αμφίσημο ρόλο, αν και την παράσταση έκλεψε πανηγυρικά η Ολίβια ντε Χάβιλαντ.


Το Μια Θέση στον ήλιο του Τζορτζ Στίβενς, το 1951, τον έχρισε σταρ και του χάρισε μια ισόβια φίλη, την Ελίζαμπεθ Τέιλορ. Εκείνη τον περιμάζεψε από τα συντρίμμια του αυτοκινήτου του όταν τράκαρε ένα βράδυ που τα έπιναν στο σπίτι της, στο περιθώριο των γυρισμάτων του Raintree County. Η περίοδος ανάκαμψης στάθηκε δύσκολη και το τέλειο πρόσωπό του δεν συνήλθε ποτέ από την εγχείρηση. Κυρίως, το πρωτεϊκό, καταγάλανο βλέμμα του σκοτείνιασε, κάτι που ο ίδιος δεν έβρισκε απαραίτητα ανασταλτικό για τη μετέπειτα πορεία του.

Η δεύτερη φάση της καριέρας του στιγματίστηκε από επαγγελματικές δυσκολίες που θα έκαμπταν και τον πιο φιλόδοξο ηθοποιό. Το Young Lions, που είναι η αγαπημένη του ταινία, ήταν η ευκαιρία του να αναμετρηθεί με τον συναγωνιστή του Μάρλον Μπράντο, αλλά δεν είχαν κοινές σκηνές. Στο Ξαφνικά πέρσι το καλοκαίρι ο Τζόζεφ Μάνκιεβιτς του φερόταν τόσο άσχημα, λόγω των ηρεμιστικών που μπέρδευαν, μαζί με το αλκοόλ, τη μνήμη και τις ικανότητές του, που η Κάθριν Χέμπορν έφτυσε στα μούτρα τον σκηνοθέτη για συμπαράσταση.

Στο Freud ο σκηνοθέτης Τζον Χιούστον τον ταπείνωνε και στο τέλος τού έκανε μήνυση – οι δύο πλευρές τα βρήκαν εξωδικαστικά. Τέλος, στη Δίκη της Νυρεμβέργης, στην πιο ανατριχιαστική ερμηνεία της ζωής του, οι παραγωγοί δεν τον πίστευαν και μόνο ο Σπένσερ Τρέισι, για να τον διευκολύνει στη σκληρή σκηνή της μαρτυρίας του με τη φωτογραφία της μάνας του και το μυστικό του ευνουχισμού, του είπε να τον κοιτάξει στα μάτια και να αυτοσχεδιάσει.

Στην αυτοβιογραφία του ο σκηνοθέτης Στάνλεϊ Κρέιμερ κατέγραψε τη σκηνή και σημείωσε πως η συμβουλή κατεύνασε τον απογοητευμένο Κλιφτ, και η σύγχυσή του λειτούργησε εν τέλει ευεργετικά. Όπως αποκάλυψε σε συνομιλίες του ο ηθοποιός, αυτό το Όσκαρ, το «καταραμένο», το ήθελε πολύ, αλλά δεν το απέκτησε ούτε και κει.

Κατασκευάζοντας τον Μοντγκόμερι Κλιφτ Facebook Twitter
Ο Μοντγκόμερι Κλιφτ με την Ελίζαμπεθ Τέιλορ στην Ιντιάνα κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων της ταινίας «Raintree County», 1956. Φωτό: BIPS/Getty Images

Το ντοκιμαντέρ Making Montgomery Clift που είδαμε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης δεν σκηνοθετήθηκε από τον ανιψιό του Ρόμπερτ Κλιφτ (με τη βοήθεια της συζύγου του Χίλαρι Ντέμον) από οικογενειακό καθήκον, αλλά κάτω από συγκεκριμένες, ασυνήθιστες συνθήκες: ο πατέρας του, και αδελφός του Μοντγκόμερι, Μπρουκς Κλιφτ, είχε μπει στον σχεδόν παρανοϊκό κόπο να κρατήσει ηχητικά αποσπάσματα από τηλεφωνικές συνομιλίες με τον ηθοποιό όσο ζούσαν, να διαφυλάξει τη μνήμη του με αποκόμματα και φωτογραφίες παιδικές, νεανικές και ενήλικες και να τον προστατέψει από τις μεταγενέστερες αναφορές σε άρθρα και βιογραφίες.

Ο Μπρουκς ήταν εκείνος που βοήθησε την Πατρίσια Μπόσγουορθ να γράψει την πιο πλήρη βιογραφία του σταρ, επισημαίνοντας τις καίριες παραλείψεις, στην προσπάθειά του να μπαλώσει λάθη ακόμα και λίγο μετά την πρώτη έκδοση. Κυρίως, είχε στον νου του να αποκαταστήσει την υστεροφημία και την αξιοπρέπεια του αδελφού του από τον κιτρινισμό.

Για τον κόσμο, το πρόβλημα με τον Μοντγκόμερι Κλιφτ ήταν η ομοφυλοφιλία του. Αυτή η συρραφή audio ντοκουμέντων και ανέκδοτου οπτικού και αρχειακού υλικού με συνεντεύξεις και voice over αποκαθιστά την πλάνη πως ο Κλιφτ ήταν ένας τραγικός ήρωας γιατί ζούσε με ένα μεγάλο μυστικό και δεν συμφιλιώθηκε ποτέ, ο ωραίος καημένος αστός με τη σεξουαλικότητά του στη σκιά μιας αυστηρής, αγέλαστης μητέρας, της Σάνι Κλιφτ.

Ωστόσο, τίποτε από αυτά δεν ίσχυε για τον Κλιφτ. Ήταν αμφισεξουαλικός, αλλά και αμφίθυμος, διαχυτικός και πιστός φίλος, πλήρως δοσμένος στη δουλειά του, θέτοντας την επαγγελματική του αξιοπρέπεια στην κορυφή των προτεραιοτήτων του. Σε πείσμα του κλισέ του οσιομάρτυρα, ο Κλιφτ δεν έχαψε τον μύθο γύρω από το πρόσωπό του, κράτησε τη ζωή του για τους στενούς του φίλους και τον εαυτό του, δεν είχε ψυχολογικά θέματα με το σεξ και αν πέθανε για κάτι, αυτό ήταν η Τέχνη του.

Τα γυρίσματα της τελευταίας του ταινίας στη Δυτική Γερμανία, του κατασκοπικού The Defector, ήταν τόσο απαιτητικά σωματικά που πέθανε αμέσως μετά την επιστροφή του στη Νέα Υόρκη από ανακοπή – τον βρήκε ο μπάτλερ του, ο οποίος μόνο ακούγεται στο ντοκιμαντέρ, αρνούμενος να εμφανιστεί. Δεν πρόλαβε να υποδυθεί τον ρόλο του ομοφυλόφιλου στρατιωτικού στο Ανταύγειες σε χρυσά μάτια. Ο ηθοποιός που τον θαύμαζε περισσότερο, αν και από εγωισμό δεν το είχε παραδεχτεί όσο ζούσε ο Κλιφτ, ο Μάρλον Μπράντο, τον αντικατέστησε την τελευταία στιγμή.

 

Making Montgomery Clift

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ρόμαν Πολάνσκι: «Ο Γουάινστιν είχε ξεκινήσει την καμπάνια εναντίον μου κι από τότε τα media με παρουσιάζουν σαν τέρας»

Πολιτισμός / Ρόμαν Πολάνσκι: «Ο Γουάινστιν είχε ξεκινήσει την καμπάνια εναντίον μου κι από τότε τα media με παρουσιάζουν σαν τέρας»

Σε συνέντευξή που παραχώρησε στο Paris Match, ο σκηνοθέτης απαντά για πρώτη φορά στις πρόσφατες κατηγορίες εναντίον του, δηλώνοντας ότι ο μόνος λόγος που βγαίνει να υπερασπιστεί τον εαυτό του είναι για χάρη της γυναίκας του και των παιδιών του

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Στα εννιά μου προσπαθούσα να καταλάβω τι σχέση είχε το λεωφορείο με την Μπλανς Ντιμπουά» / «Το Λεωφορείο ο πόθος ήταν η πρώτη μου ακατάλληλη ταινία»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Ξανθούλη

Μυθολογίες / «Το Λεωφορείο ο πόθος ήταν η πρώτη μου ακατάλληλη ταινία»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Ξανθούλη

Η κινηματογραφική λίστα του Έλληνα συγγραφέα είναι συγκινησιακά φορτισμένη και γεμάτη παιδικές αναμνήσεις όπως και τα βιβλία του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
«I love Lucy»: Οργή, αλκοόλ, χρήμα, ξύλο και απιστίες πίσω από το πιο διάσημο οικογενειακό σόου του κόσμου

Σαν σήμερα / Λουσίλ Μπολ: Η πιο αξιολάτρευτη νοικοκυρά της Αμερικής ήταν μια απάτη

Σαν σήμερα το 1989 πεθαίνει η Αμερικανίδα ηθοποιός Λουσίλ Μπολ, πρωταγωνίστρια της διάσημης τηλεοπτικής σειράς «I love Lucy». Αν και λατρεύτηκε από εκατομμύρια τηλεθεατές, η πραγματικότητα πίσω από το «Καλύτερο τηλεοπτικό σόου όλων των εποχών» ήταν γεμάτη βία, αλκοόλ και απιστίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «Εκδίκηση των Σιθ» έγινε 20 χρονών και επιστρέφει στους κινηματογράφους

Οθόνες / Η «Εκδίκηση των Σιθ» έγινε 20 χρονών και επιστρέφει στους κινηματογράφους

Το κλείσιμο μιας τριλογίας «Star Wars» που λοιδορήθηκε, για να επανεκτιμηθεί μερικώς όταν η νεότερη έπεσε θύμα των γενικευμένων culture wars και των ελάχιστων φιλοδοξιών της, επανεμφανίζεται στα σινεμά με αφορμή την επέτειο 20 χρόνων από την κυκλοφορία της.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Daily / Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Ο Τζον Χαμ υποδύεται τον επιτυχημένο επενδυτή που χάνει ξαφνικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του σ΄αυτή την εκλεκτικά διασκεδαστική, κατά τόπους δραματική και συχνά διεισδυτική σάτιρα ηθών της πλουτοκρατικής ελίτ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Οι 10+1 αγαπημένες ταινίες του Σπύρου Στάβερη

Μυθολογίες / «Μου αρέσουν οι ιστορίες εκδίκησης στο σινεμά»: Οι 10+1 αγαπημένες ταινίες του Σπύρου Στάβερη

Από το φιλιππινέζικο σινεμά και τον Ζακ Τατί, μέχρι μια ταινία με μαχητές kung-fu που εξεγείρονται ενάντια στη γραφειοκρατία -και μία που τον ώθησε να ζητήσει από τη Marthe Keller να τον κάνει φίλο στο Facebook- η λίστα του φωτογράφου είναι γεμάτη εκπλήξεις.
ΣΠΥΡΟΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ
Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Κωστής Χαραμουντάνης / Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Ο 31χρονος σκηνοθέτης νιώθει πως ενηλικιώθηκε μαζί με την πρώτη του βραβευμένη ταινία, «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού», κινηματογραφεί τις αναμνήσεις του και είναι μία από τις πιο μεγάλες ελπίδες του ελληνικού κινηματογράφου.
M. HULOT
«Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Thalia Mavros / «Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Η διεθνώς βραβευμένη παραγωγός και σκηνοθέτις Thalia Mavros μιλά στη LIFO για τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η «αυτοκρατορία» του Τραμπ, καθώς και για τη θέση της γυναίκας σε έναν κόσμο που αλλάζει - και όχι προς το καλύτερο.
M. HULOT
«The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Οθόνες / «The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Το πρώτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν της αγαπημένης σειράς του HBO λειτουργεί ως εισαγωγή, συστήνοντας νέους χαρακτήρες, το περιβάλλον της δράσης, τη σχέση των παλιών χαρακτήρων με αυτό αλλά και μεταξύ τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια ‘σύγχρονη’»

Οθόνες / «Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια σύγχρονη»

Ο επιφανής μελετητής του Ομήρου και διευθυντής του New York Times Review of Books, Ντάνιελ Μέντελσον, περιγράφει στην εφημερίδα Telegraph τους τρεις βασικούς κανόνες που ελπίζει να τηρηθούν κατά τη μεταφορά της «Οδύσσειας» στη μεγάλη οθόνη.
THE LIFO TEAM
Movies

Οθόνες / Μια ταινία για τον Bloody Hawκ και άλλοι 8 λόγοι για να πάτε σινεμά

Αυτή την εβδομάδα έχουν την τιμητική τους τα κατασκοπικά θρίλερ, παίζει η επανέκδοση του Delicatessen και ένα ντοκιμαντέρ για τον δημοφιλή ράπερ που δεν απευθύνεται μόνο στο fan base του — όχι άλλο Minecraft.
THE LIFO TEAM
«Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Οθόνες / «Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Με το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Μουσείο της Νύχτας, ο Φερμίν Ελόι Ακόστα αναδεικνύει ένα πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο για τη Νέα Υόρκη των δεκαετιών του ’70 και του ’80, ενώ μιλά στη LiFO για την αβεβαιότητα του μέλλοντος του κινηματογράφου στην Αργεντινή και τις πολιτικές αναταράξεις στη χώρα του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Μυθολογίες / «Ο Βέγγος είναι το αγχολυτικό μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Από τον Κουροσάβα και τον Μπέργκμαν, από τις ταινίες της Pixar μέχρι τα Batman του Nόλαν, ο ηθοποιός φτιάχνει μια ετερόκλητη και ειλικρινή λίστα και πιστεύει ότι «σινεμά είναι να βλέπεις άλλες πλευρές του κόσμου».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

Oι Αθηναίοι / Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

«Μην παίξεις ποτέ κωμωδία», της είχαν πει, αλλά τελικά το ευρύ κοινό τη λάτρεψε ως Μαρίνα Κουντουράτου. Όταν αποφάσισε να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας τρανς γυναίκας, της είπαν «θα καταστραφείς». Ήταν πάντα τολμηρή και άφοβη. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

1 σχόλια