1.
DAVID LYNCH
Wild at Heart
Ο «Μάγος του Οζ», η παραβατικότητα, η αγνή αγάπη, το σεξ, η μαύρη μαγεία, το σακάκι από φιδόδερμα που συμβολίζει την ατομικότητα και την πίστη στην ατομική ελευθερία του Σέιλορ / Νίκολας Κέιτζ (ο οποίος δεν δέχτηκε γονική καθοδήγηση), το καλό και το κακό / το παιχνίδι του κύκλου, ο Έλβις και η Μέριλιν, η αμερικανική ενδοχώρα, το πνεύμα των Χριστουγέννων. Όλο αυτό το σύμπαν (που δεν άργησα να εξερευνήσω, αναζητώντας και τις υπόλοιπες ταινίες του Lynch) ξεχύθηκε σαν ιαματική λάβα στα μάτια του 13χρονου εαυτού μου, που το πέτυχε σε κάποιο ιδιωτικό κανάλι, καθορίζοντας για πάντα το ποιος θα είμαι και κρατώντας για πάντα σαν φυλαχτό τη συμβουλή της Καλής Μάγισσας: «Αν είναι στα αλήθεια ατίθαση η καρδιά σου, θα παλέψεις για τα όνειρά σου».
2.
BRIAN DE PALMA
Blow Out
Αγαπώ τον De Palma όσο λίγους σκηνοθέτες. Βιρτουόζος και ηδονοβλεψίας − ο πιο «βρόμικος» από την παρέα των Movie Brats (Spielberg, Scorsese, Coppola, Lucas), αντλούσε έμπνευση από τα slasher, τα giallo και τα b-movies ανάγοντάς τα στα σε υψηλή τέχνη (όχι πως δεν ήταν). Εδώ στην εξίσωση μπαίνουν το «Blow-Up» και η «Συνομιλία» σε ένα τελείως δικό του μείγμα. Το πεσιμιστικό (σαν βγαλμένο από τα ‘70s) φινάλε, με την κραυγή της Nancy Allen, τη μουσική του Pino Donaggio και την απελπισία του John Travolta, έστειλε αυτή την ταινία-κάψουλα στον αστερισμό του πιγκουίνου, να μας φωτίζει.
3.
JOHN CARPENTER
Christine
Boy meets car. Η πιο απροσδόκητη ιστορία αγάπης και ταυτόχρονα μια ιστορία εκδίκησης. Η Κριστίν (μια Plymouth Fury του ‘58) παίρνει εκδίκηση από όσους αδικούν τον μοναδικό άνθρωπο που της έδειξε αγάπη για ποιος ξέρει πόσα χρόνια και ταυτόχρονα εκδικείται στο όνομα μιας εποχής που πέρασε. Ο Carpenter τα φιλμάρει όλα αυτά σχεδόν φετιχιστικά, δηλώνοντας ταυτόχρονα μια ειρωνική ματιά προς τη νοσταλγία. Γι’ αυτό και αντέχει τόσο, έχοντας και η ίδια η εποχή της ταινίας περάσει στη νοσταλγία. «May this fire in my soul dear forever burn», που λέει και ο Johnny Ace.
4.
WONG KAR-WAI
Chungking Express
«California dreamin’ on such a winter’s day» τραγουδούν οι Mamas & the Papas σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της ταινίας. Ένα κορίτσι στο βροχερό Χονγκ Κονγκ ονειρεύεται την ηλιόλουστη Καλιφόρνια. Ο ανανάς λήγει. Και η αγάπη το ίδιο. Πλημμυρισμένη με ποπ τραγούδια και υπέροχα (ινσταγκραμικά πλέον) καρέ αστικής μελαγχολίας, η ταινία του Kar-Wai σημαδεύει τα ίδια σημεία της καρδιάς με το ντεμπούτο άλμπουμ των Στέρεο Νόβα, κάνοντας την (επαναληπτική) θέασή της καθησυχαστική σαν τις πρώτες νότες του «Άστραλον».
5.
MARTIN SCORSESE
After Hours
Υπάρχει ένα υπο-υπο-είδος ταινιών που εκτυλίσσονται ολόκληρες μέσα σε μία μέρα ή νύχτα. Από το «American Graffiti» του Lucas και το «Dazed and Confused» του Linklater ως το «Good Time» των Safdie και από τις «Περιπέτειες μιας Μπέιμπι Σίτερ» του Columbus ως το «Μίσος» του Kassovitz και τη «Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών» του Romero. To «After Hours», η αγαπημένη μου από αυτές, ίσως από τις πιο παράξενες ταινίες στη φιλμογραφία του Scorsese, είναι ο πιο αστείος, αντρικός υπαρξιακός εφιάλτης που έχει αποτυπωθεί ποτέ σε φιλμ. Μια ταινία γεμάτη ιδέες, ενέργεια και με τον φόβο του ευνουχισμού διαρκώς παρόντα. Επίσης ακόμα μια ταινία του Scorsese για τη Νέα Υόρκη, που περισσότερο από ποτέ μοιάζει με τεράστιο πλατό, με τους υπονόμους να βγάζουν ατμούς και τα neon φώτα να αντανακλώνται στη γλίτσα του πεζοδρομίου.
6.
MIKE FIGGIS
Leaving Las Vegas
Μια ταινία που το μόνο με το οποίο μπορεί να συγκριθεί είναι ένα γερό μεθύσι. Διασκεδαστική, μελαγχολική, επώδυνη, σέξι, ιδρωμένη (αλλά με κρυάδες στέρησης), μπερδεύει τα λόγια της με μια τεράστια αγάπη για τους δυο απόκληρους ήρωές της και την τεράστια αγάπη μεταξύ τους. Ο Figgis αντιμετωπίζει τη σκοτεινή, grainy εικόνα του ισότιμα με τη μουσική, η οποία δεν σταματάει ποτέ, δημιουργώντας μια ταινία-παραίσθηση. Σαν να πίνεις ζεστό μπέρμπον κάτω από τον καυτό ήλιο. «Come Rain Or Come Shine».
7.
PAUL SCHRADER
Light Sleeper
Η πρώτη γραμμή σού καίει το ρουθούνι, οριακά σε πνίγει. Φτάνει τόσο απότομα στον εγκέφαλο που τα άκρα σου μουδιάζουν. Μια πικρή αίσθηση φαρμάκου κατεβαίνει στον λαιμό, όταν καταπίνεις για να πάρεις ανάσα. Ανεβαίνεις. Αρχίζεις να ψάχνεις αλκοόλ, γιατί ανεβαίνεις επικίνδυνα και φοβάσαι τα ύψη. Πίνεις. Κάνεις και μια δεύτερη. Το βρήκες. Είσαι όσο ψηλά χρειάζεται. Επαναλαμβάνεις για να κρατηθείς. Αύριο η μελαγχολία θα έρθει ορμητική σαν εκσπερμάτωση, το ξέρεις, αλλά δεν σε νοιάζει. Η αγαπημένη μου από τη σειρά ταινιών του Schrader με μοναχικούς άντρες («Ο ταξιτζής», «American Gigolo», «First Reformed», «The Card Counter», «Master Gardener») είναι ποτισμένη με αυτήν ακριβώς τη μελαγχολία. Τη μελαγχολία που έχει γίνει δεύτερο δέρμα για τον Τζον, έναν μικρο-ντίλερ πλούσιων πελατών που έρχεται αντιμέτωπος με τη μεγαλύτερη μοναξιά που μπορεί να αντέξει ένας άνθρωπος. Τα φαντάσματα του παρελθόντος και του μέλλοντος. Την απώλεια της αγάπης. Το high που δεν επαναλαμβάνεται.
8.
CHARLES LAUGHTON
The Night of the Hunter
«Ο κόσμος είναι σκληρός για τα μικρά πλάσματα». Ένα παιδικό παραμύθι για το σκοτάδι και το φως, το τέλος της αθωότητας, μια ακτινογραφία της ευθραυστότητας των παιδιών και των ζώων, των μόνων όντων που θα μπορούσαν να σώσουν το σύμπαν από την καταστροφή. Εξπρεσιονιστικό φως, ένας από τους πιο εμβληματικούς «κακούς» όλου του σινεμά και δυο, τουλάχιστον, υπερβατικές σκηνές που αγγίζουν το σινεμά του φανταστικού (η νεκρή μητέρα στο βάθος της λίμνης και η σκηνή στο ποτάμι). Η μοναδική σκηνοθετική δουλειά του ηθοποιού Charles Laughton.
9.
SEAN BAKER
Red Rocket
Με το «Red Rocket» έγινα φαν του Sean Baker. Έχοντας δει μόνο το (λιγότερο καλό από όλα τα υπόλοιπα, όπως αποδείχτηκε) «Florida Project» μέχρι τότε, δεν είχα ιδέα πόσο επιδραστικός θα γίνει για μένα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Η αγάπη του για τους «αρνητικούς» ήρωες είναι τόσο βαθιά που δεν μπορεί παρά να σε συγκινήσει. Και όταν αυτό γίνεται με τόσο (κινηματογραφικό) κέφι, ποπ και (απρόσμενες) κινηματογραφοφιλικές αναφορές, πίστη στο καλό αλλά ταυτόχρονα γνώση και εναγκαλισμό του κακού, γίνεται κάτι που όμοιό του δεν έρχεται εύκολα στη μνήμη. Ίσως ο πρώιμος Hal Hartley ή ο Hal Ashby.
10.
ABEL FERRARA
Ms. 45
Ένα premise-τρολιά (μουγγή κοπέλα βιάζεται δυο φορές μέσα στην ίδια μέρα και γίνεται εκδικήτρια, σκοτώνοντας άντρες αδιακρίτως) γίνεται ένα iconic, θηλυκό revenge-o-matic, κάτι σαν exploitation «Ταξιτζής». Η Zoë Tamerlis Lund, μια μοναδική περίπτωση ηθοποιού-σεναριογράφου-art persona της Νέας Υόρκης (έχει γράψει μαζί με τον Ferrara το άλλο αριστούργημα του, το «Bad Lieutenant»), που πέθανε στα 37 της, έχοντας παίξει σε 7 μόλις ταινίες (ανάμεσά τους και το «Special Effects» του φανταστικού Larry Cohen), λάμπει σαν τις καλογυαλισμένες σφαίρες του 45αριού περιστρόφου της και ο Ferrara, στην πιο sleazy περίοδο της σπουδαίας καριέρας του (το «Ms. 45» είναι η δεύτερη μόλις μεγάλου μήκους ταινία του μετά το «Driller Killer»), κινηματογραφεί μια Νέα Υόρκη πιο βρόμικη από ποτέ. Το φινάλε στο πάρτι μασκέ, με την ντυμένη καλόγρια Τάνα σε ανθρωποκτονικό ντελίριο μόνο με το φινάλε του «Carrie» μπορεί να συγκριθεί.