Τζορτζ Ρομέρο: Σαν σήμερα πεθαίνει στα 77 του ο δημιουργός της «Νύχτας των Ζωντανών Νεκρών»

Τζορτζ Ρομέρο: Σαν σήμερα πεθαίνει στα 77 του ο δημιουργός της «Νύχτας των Ζωντανών Νεκρών» Facebook Twitter
Πέρα από τη σειρά που τον έκανε διάσημο, ο Ρομέρο υπέγραψε, μεταξύ άλλων, το υπέροχο «Martin» που εμπνέονταν από το βαμπιρικό σύμπαν, αλλά και το γνωστό σπονδυλωτό «Creepshow» που γύρισε σε συνεργασία με τον Στίβεν Κινγκ.
1

Τα περισσότερα διεθνή κινηματογραφικά μέσα που μετέφεραν το 2017 την είδηση για τον θάνατο του Τζορτζ Ρομέρο (από καρκίνο στον πνεύμονα, στα 77 του), τον αναφέρουν ως δημιουργό του είδους ταινιών με ζόμπι. Όντως, αν και η συγκεκριμένη λέξη προϋπήρχε στο κινηματογραφικό λεξικό, ακόμη και μέσα σε τίτλους σπουδαίων ταινιών, όπως το White Zombie (1932) με τον Μπέλα Λουγκόζι ή το ανεπανάληπτο I Walked with a Zombie (1943) του Ζακ Τουρνέρ, η έννοια της λέξης παρέπεμπε σε κάτι τελείως διαφορετικό σε σχέση με αυτό που παρουσίασε ο Ρομέρο στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του, το 1968. Δεν ξέρω για πόσους ανθρώπους στην ιστορία του σινεμά μπορεί να ειπωθεί πως είναι δημιουργοί κινηματογραφικού είδους, όχι κάποιου βραχύβιου μάλιστα, αλλά ενός που μεγάλωσε τα επόμενα χρόνια με γεωμετρική πρόοδο και παραμένει ακμαίο ως σήμερα, με όσους το υπηρετούν να εξακολουθούν να έχουν ως βασική τους επιρροή τη Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών.

Ο Τζορτζ Ρομέρο και ο Τζον Ρούσο έγραψαν μια ταινία με ζόμπι χωρίς να αναφέρουν τη λέξη, ίσως γιατί η αναφορά της θα παρέπεμπε σε γελοία θεάματα του παρελθόντος. Τα ζόμπι ως τότε ήταν ζωντανοί που παρασύρονταν από μαγικές δυνάμεις και εκτελούσαν συγκεκριμένες εντολές, βγάζοντας σπαρταριστούς ήχους που προκαλούσαν περισσότερο το γέλιο παρά τον τρόμο. Το είδος άλλωστε, παρά τις αξιόλογες προσπάθειες της Hammer στις αρχές της δεκαετίας του '60, ήταν σαφέστατα, και μάλλον ηθελημένα, στο περιθώριο και για τους περισσότερους θεατές μια ταινία με ένα απόκοσμο τέρας ήταν αυτό που έβλεπαν στην οθόνη και τίποτε παραπάνω, παρά τη σύνδεση με τη φρενίτιδα της ατομικής εποχής που ξεκίνησε με το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και συχνά αποτελούσε υλικό για έμπνευση.

Το «μήνυμα» των δημιουργών ήταν πως ο θεατής πρέπει απλά να ξεβολευτεί από τα ναρκωτικά αισιοδοξίας που του παρείχε η συμβατική κινηματογραφική βιομηχανία και να ενοχληθεί από όσα έβλεπε.

Στο Night of the Living Dead, πρόσφατα νεκροί επιστρέφουν στα μέρη μας ως ζόμπι, άβουλες και ανέκφραστες οντότητες που έχουν ένα και μοναδικό σκοπό την κατανάλωση ανθρώπινης σάρκας, φέρνοντας τα θύματά τους στην κατάσταση που είναι κι αυτοί μέσα σε λίγα λεπτά. Οι απαρχές αυτής της επιδημίας δεν εξηγούνται ποτέ, απλά συμβαίνει και μοιάζει αδύνατο να διακοπεί. Για ποιο λόγο; Όποιος κριτικός σεβόταν τότε την πένα του είχε και από μια διαφορετική απάντηση, μια που βρισκόμασταν σε εποχή όπου ο κάθε κινηματογραφικός δημιουργός έπρεπε να κρύβει ένα ανώτερο νόημα πίσω από τις εικόνες και κάθε θεωρητικός όφειλε να το βρίσκει.

Οι απαντήσεις ήταν προφανείς: η καταναλωτική κοινωνία, το ανθρωποφαγικό περιβάλλον στην αγορά εργασίας, ο ρατσισμός, ο κομμουνισμός, η κοινωνική επανάσταση που πλησιάζει. Οι Ρομέρο και Ρούσο μάλλον έβαζαν τα γέλια με όλα αυτά και έπαιζαν με τις υποθέσεις των κριτικών ακόμη και στην προώθηση της ταινίας τους – μια αφίσα της για παράδειγμα προειδοποιεί: No Message, Just Terror. Το «μήνυμα» των δημιουργών ήταν πως ο θεατής πρέπει απλά να ξεβολευτεί από τα ναρκωτικά αισιοδοξίας που του παρείχε η συμβατική κινηματογραφική βιομηχανία και να ενοχληθεί από όσα έβλεπε. Η εικόνα των απρόσωπων νεκρών που θα κατασπαράξουν τα θύματά τους με τον ίδιο τρόπο (είτε είναι συγγενείς τους, είτε εντελώς άγνωστοι), σταματούσε να προκαλεί πλέον γέλιο και έστελνε το σινεμά του τρόμου σε νέα μονοπάτια.

Τζορτζ Ρομέρο: σαν σήμερα πεθαίνει στα 77 του ο δημιουργός της «Νύχτας των Ζωντανών Νεκρών» Facebook Twitter
H σκηνή από τη «Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών» που άλλαξε τις ταινίες τρόμου
Τζορτζ Ρομέρο: σαν σήμερα πεθαίνει στα 77 του ο δημιουργός της «Νύχτας των Ζωντανών Νεκρών» Facebook Twitter
Πανέμορφο ζόμπι: η Kyra Schon στη «Νύχτα των Ζωντανών Νεκρών»
Τζορτζ Ρομέρο: σαν σήμερα πεθαίνει στα 77 του ο δημιουργός της «Νύχτας των Ζωντανών Νεκρών» Facebook Twitter
Ο Tony Pantanella, που έκανε τα ειδικά εφέ της «Νύχτας», κουρδίζει ένα ζόμπι

Την ταινία ακολουθεί μια σουρεαλιστική, μα και δυσάρεστη (για την τσέπη του Ρομέρο), ιστορία. Το Night of the Living Dead πρωτοβγήκε στους κινηματογράφους χωρίς την υποστήριξη κάποιου στούντιο, μια που όλα ζήτησαν ριζικές αλλαγές στο περιεχόμενο, με τον τίτλο Night of the Flesh Eaters. Λίγο καιρό μετά δόθηκε ο τίτλος που όλοι ξέρουμε σήμερα, όμως ο διανομέας πάνω στην αλλαγή ξέχασε να προσθέσει στις κόπιες του Night of the Living Dead το σήμα του copyright, κάτι που ήταν απαραίτητο τότε για την προστασία οποιασδήποτε ταινία. Το αποτέλεσμα αυτής της αμέλειας ήταν να θεωρηθεί άμεσα η ταινία ως ελεύθερη δικαιωμάτων, οπότε όποιος μπορούσε να έχει πρόσβαση σε μια κόπια της, θα είχε τη δυνατότητα να την διανείμει με μηδενικό κόστος.

Σήμερα υπάρχουν δεκάδες εκδόσεις της ταινίας με τον Ρομέρο να μην έχει αναμειχθεί στο μοντάζ των περισσοτέρων, ενώ σκηνές της εμφανίζονται σε δεκάδες άλλες κινηματογραφικές ταινίες καθώς δε χρειαζόταν να πληρωθούν δικαιώματα. Λόγω αυτού του παράδοξου γεγονότος, τα έσοδα της ταινίας δεν μπόρεσαν ποτέ να υπολογιστούν ακριβώς, καθώς κυμαίνονταν κάπου ανάμεσα στα 30 και τα 42 εκατομμύρια δολάρια, γεγονός εντυπωσιακό για μια ταινία με budget 114 χιλιάδες.

 

Dawn of the Dead (1978)

Αν κάπου επηρέασε η κριτική τον Ρομέρο ήταν στη διαχείριση του franchise που δημιούργησε. Χώρισε γρήγορα τα τσανάκια του με τον Ρούσο, ο οποίος συνέχισε σε πιο κωμικούς τόνους με το Return of the Living Dead, και έκανε ως το 2009 πέντε συνολικά συνέχειες του πρώτου του έργου, όλες τους με πολύ πιο σαφώς καθορισμένους στόχους πίσω από τον τρόμο τους. Το Dawn of the Dead (1978), η καλύτερη μάλλον ταινία του μίλησε με διορατικότητα και δυσαρέσκεια για την επέλαση του καταναλωτισμού και η ιστορία το δικαίωσε με τις εικόνες του να αντιπαραβάλλονται σήμερα πλάι σε υπνωτισμένους πελάτες που θα σκότωναν για μια καλύτερη θέση στο άνοιγμα των καταστημάτων κάθε Black Friday.

Οι τρεις ταινίες της σειράς του που έγιναν τον 21ο αιώνα πειραματίστηκαν με το ίδιο το μέσο, τον εθισμό των νέων να φιλμάρουν τα πάντα και την αγάπη των παραγωγών για το υποείδος του found footage. Πέρα από τη σειρά που τον έκανε διάσημο, ο Ρομέρο υπέγραψε, μεταξύ άλλων, το υπέροχο Martin (επίσης το 1978, χρονιά που μάλλον ήταν σε δημιουργικό οίστρο) που εμπνέονταν από το βαμπιρικό σύμπαν, αλλά και το γνωστό σπονδυλωτό Creepshow (1982) που γύρισε σε συνεργασία με τον Στίβεν Κινγκ, όπου εξιστορούσε 5 μικρού μήκους ιστορίες τρόμου.

Την ανακοίνωση του θανάτου του ακολούθησαν δεκάδες δηλώσεις σύγχρονων δημιουργών που πέρα από τα προφανή, παραδέχονταν πως χρωστούν ένα μεγάλο μέρος της καριέρας τους στον Ρομέρο και πως πιθανά να ήταν ακόμη φτωχοί ονειροπόλοι αν δεν εμπνέονταν από το έργο του. Και δεν έχουν άδικο, καθώς από τον σχεδόν συνομήλικό του, Τζον Κάρπεντερ (θα γινόταν ποτέ άραγε η Ομίχλη χωρίς τον Ρομέρο;) ως τον ευφυή post-moderninst Έντγκαρ Ράιτ (που μπήκε στο σινεμά με το Shaun of the Dead) και τους σημερινούς πιτσιρικάδες που εξακολουθούν να βλέπουν ως πρώτο και βασικό μάθημα για το είδος το αυτή τη μικρή ταινία του 1968, η κληρονομιά είναι τεράστια.

 ΔΕΙΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗ «ΝΥΧΤΑ ΤΩΝ ΖΩΝΤΑΝΩΝ ΝΕΚΡΩΝ»

 
Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

‘CHAOS: The Manson Murders’: Ο Μάνσον βρίσκεται ακόμα μέσα στο κεφάλι μας 

Daily / «CHAOS: The Manson Murders». Ο Μάνσον βρίσκεται ακόμα μέσα στο κεφάλι μας 

Το νέο ντοκιμαντέρ του σπουδαίου Έρολ Μόρις επιχειρεί ένα διαφορετικό προφίλ του «σατανικού μεσσία», φωτίζοντας κάποιες από τις λιγότερο ίσως προβεβλημένες εκδοχές, αιτιάσεις και εικασίες γύρω από μια υπόθεση που μοιάζει με σταυροδρόμι του Κακού.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Bong Joon Ho: «Δεν με συναρπάζουν οι υπερήρωες, προτιμώ να σώσω έναν απλό άνθρωπο που παλεύει στο χάος»

Μπονγκ Τζουν-Χο / «Δεν με συναρπάζουν οι υπερήρωες, προτιμώ να σώσω έναν απλό άνθρωπο που παλεύει στο χάος»

Μετά τα πολυβραβευμένα «Παράσιτα», ο Μπονγκ Τζουν-Χο επιστρέφει με το «Mickey 17», μια σάτιρα επιστημονικής φαντασίας, και μιλά στη LiFO για τις ιστορίες που επιλέγει να αφηγείται.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«To Magnolia με κάνει να νιώθω ότι η καρδιά μου θα εκραγεί»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Κατσή

Μυθολογίες / «To Magnolia με κάνει να νιώθω ότι η καρδιά μου θα εκραγεί»: Oι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Κατσή

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης μοιράζεται μια λίστα με ταινίες που έχει δει δεκάδες φορές και του έχουν προκαλέσει έντονα συναισθήματα, όπως εκείνη που κάνει τη ζωή του πιο υποφερτή και αυτή που τον έφερε αντιμέτωπο με τη φθορά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Movies

Οθόνες / Οι ταινίες της εβδομάδας: «Mickey 17» και 7 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Μαζί με τον Μπονγκ Τζουν-Χο που επιστρέφει δυναμικά μετά τα «Παράσιτα», αυτή την εβδομάδα στις αίθουσες προβάλλεται ένα καλοδουλεμένο θρίλερ, και ένα ντοκιμαντέρ που θα μιλήσει στην καρδιά των Αθηναίων – και δη των Εξαρχειωτών και των σκακιστών.
THE LIFO TEAM
15 επιλογές από το 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, 6-16/3/25

Οθόνες / 15 πολύ καλά ντοκιμαντέρ που έρχονται στο 27ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Το φεστιβάλ-θεσμός επιστρέφει από τις 6 έως τις 16 Μαρτίου με μια ποικιλία από συναρπαστικά ντοκιμαντέρ, που καλύπτουν επίκαιρα και διαχρονικά κοινωνικά ζητήματα, καθώς και προσωπικές ιστορίες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Daredevil: Born again»: Σαν να μην πέρασε μια μέρα

Οθόνες / «Daredevil: Born again»: Σαν να μην πέρασε μια μέρα

Παρά τη μεταγραφή της στη Disney από το Netflix, η σειρά διατηρεί τον βλοσυρό τόνο και τα αιματοβαμμένα set-pieces, επιχειρώντας, παράλληλα, να μιλήσει για κάτι πέρα από το είδος της – σπάνιο αυτό για δημιουργία της Marvel.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Θέλουμε να φαινόμαστε δυνατοί και άτρωτοι, πιστεύοντας ότι έτσι θα επιβιώσουμε»

Οθόνες / «Θέλουμε να φαινόμαστε δυνατοί και άτρωτοι, πιστεύοντας ότι έτσι θα επιβιώσουμε»

Γοητεύτηκε ξαφνικά από το θέατρο και διάβαζε γι' αυτό ενώ εργαζόταν σε ένα περίπτερο. Όταν, δίχως να ξέρει τι τον περιμένει, ο Γιάννης Καράμπαμπας βρέθηκε μπροστά από την κάμερα της Πέννυς Παναγιωτοπούλου στο «Wishbone», διακρίθηκε με το βραβείο του πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Oι δέκα αγαπημένες ταινίες μυστηρίου της Ευτυχίας Γιαννάκη

Οθόνες / Oι δέκα αγαπημένες ταινίες μυστηρίου της Ευτυχίας Γιαννάκη

«Αν δεν ξέρεις το όνομα Keyser Söze, τότε έχεις ένα σοβαρό κινηματογραφικό κενό» - Είναι δυνατόν μια συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων να μην ξέρει από ατμόσφαιρα που κόβει την ανάσα και σασπένς; Αποκλείεται.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
H μεγάλη βραδιά της Ανόρα

OSCARS 2025 / H μεγάλη βραδιά της Ανόρα

Ο Σον Μπέικερ έσπασε τα κοντέρ κερδίζοντας 4 προσωπικά Όσκαρ για την άγρια κωμικοτραγική κινηματογραφική του χειροτεχνία. Η Μάϊκι Μάντισον χάλασε το πάρτι της Ντέμι Μουρ. Και η ιστορία της σεξεργάτριας, έδωσε ηχηρό μήνυμα για την ανάγκη του σινεμά να φτιάχνει ταινίες θαρραλέες και αυθεντικές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
11 ταινίες για οσκαρικό binge-watching

Οθόνες / 11 ταινίες για οσκαρικό binge-watching (και πού να τις δείτε)

Καθώς πλησιάζει η 97η απονομή των Όσκαρ, επιλέγουμε 11 νικήτριες του Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας που μπορείτε να βρείτε σε streaming πλατφόρμες και στη συνδρομητική τηλεόραση, για να κάνετε προθέρμανση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
CHECK Gene Hackman 1930-2025

Απώλειες / Τζιν Χάκμαν (1930-2025): Ο πιο ευαίσθητος σκληρός του αμερικανικού σινεμά

Ήθελε να τον θυμούνται ως τίμιο ηθοποιό, που έντυσε με ειλικρίνεια τους χαρακτήρες που υποδύθηκε. Ο Τζιν Χάκμαν πέτυχε πολύ περισσότερα, αφού κατάφερε να γίνει ο σπουδαιότερος καρατερίστας του αμερικανικού σινεμά από την εποχή του Σπένσερ Τρέισι.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στην καρδιά του ταύρου - στην κοιλιά του καλλιτέχνη

Οθόνες / «Η καρδιά του ταύρου»: Ένα ντοκιμαντέρ για την πίστη στην ψευδαίσθηση

Σε παραγωγή Onassis Culture, η Εύα Στεφανή επιχειρεί μια κατάδυση στον σαγηνευτικό κόσμο του Δημήτρη Παπαϊωάννου και της προετοιμασίας της παράστασής του «Εγκάρσιος Προσανατολισμός».
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Oscar stories: Οι «ξένοι» στα Όσκαρ

Pulp Fiction / Οι «ξένοι» στα Όσκαρ

Από το αριστούργημα του Ζαν Ρενουάρ μέχρι τη σαρωτική διάκριση της Εμίλια Πέρεζ με τις 13 υποψηφιότητες, η πορεία των ξενόγλωσσων ταινιών στα Όσκαρ είναι γεμάτη από σταθμούς που αμφισβητούν και αναμορφώνουν τα όρια του κινηματογράφου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Μετά τα 35 κατάλαβα τον Αντονιόνι»: Οι δέκα αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Βεσλεμέ

Μυθολογίες / «Μετά τα 35 κατάλαβα τον Αντονιόνι»: Οι δέκα αγαπημένες ταινίες του Γιάννη Βεσλεμέ

Παραγνωρισμένα διαμάντια, ένας Σουηδός ημίθεος και χαρακτήρες που ξεπερνούν τα βιβλία από τα οποία γεννήθηκαν: ο σκηνοθέτης μοιράζεται τις ταινίες που τον σημάδεψαν καθώς και την αγαπημένη του αφίσα για καθεμιά από αυτές.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
12 ταινίες κάτω των 90 λεπτών για streaming

Οθόνες / 12 ταινίες κάτω των 90 λεπτών για streaming

Για όσους δεν έχουν αρκετό χρόνο, αλλά θέλουν να τηρήσουν τη σινεφιλική τους δίαιτα, και για παραπονούμενους ότι η διάρκεια των ταινιών «έχει μεγαλώσει πολύ», ξεψαχνίσαμε τις πλατφόρμες και τους καταλόγους τους και παρουσιάζουμε 12 ταινίες που δεν υπερβαίνουν τη μιάμιση ώρα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

σχόλια

1 σχόλια
Πολύ αξιόλογο ντοκιμαντέρ για τις ανεξάρτητες ταινίες τρόμου της δεκαετίας του 70 και την σχέση τους με τον πόλεμο του Βιετνάμ και τα 60s εν γένει είναι το The American Nightmare (2000).