ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ στιγμή που περνάς το κατώφλι του ασυνήθιστου μουσείου ένας παραμυθένιος κόσμος ξεδιπλώνεται μπροστά σου. Οι παιδικές αναμνήσεις σε κατακλύζουν, μπροστά σου εκτυλίσσονται σκηνές με αγαπημένους ήρωες. Το Μουσείο Παραμυθιού στην Καβάλα δημιουργήθηκε από τον Σύλλογο Εικαστικών και Φιλότεχνων «Artattack» και φιλοξενεί περίπου ογδόντα αγαπημένα παραμύθια. Βρίσκεται στη γειτονιά των Ποταμουδίων, σε μια αίθουσα που έχει παραχωρήσει στον σύλλογο ο δήμος Καβάλας.
Τα μέλη της Artattack εργάστηκαν συστηματικά προκειμένου να υλοποιηθεί αυτό το πρότζεκτ ως ένας ξεχωριστός χώρος βγαλμένος σαν από παραμύθι, αντάξιος της παιδικής φαντασίας. Στα πολυάριθμα παραμυθόσπιτα «ζωντανεύουν» μύθοι και θρύλοι που όλοι έχουμε αγαπήσει, ο νοηματικός άξονας του μουσείου κινείται γύρω από διαχρονικά παραμύθια. Βασικός στόχος του είναι να κεντρίσει την περιέργεια μικρών και μεγάλων.
Το Μουσείο Παραμυθιού στην Καβάλα δημιουργήθηκε από τον Σύλλογο Εικαστικών και Φιλότεχνων «Artattack» και φιλοξενεί περίπου ογδόντα αγαπημένα παραμύθια. Βρίσκεται στη γειτονιά των Ποταμουδίων, σε μια αίθουσα που έχει παραχωρήσει στον σύλλογο ο δήμος Καβάλας.
Στις αίθουσες κυριαρχούν οι πίνακες ζωγραφικής, τα σκηνικά από ιστορίες δημοφιλών παραμυθιών, εκπαιδευτικά παιχνίδια και καλλιτεχνικές δημιουργίες που απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους επισκέπτες. Όλοι έχουν την ευκαιρία να ξεναγηθούν σ’ έναν διαφορετικό κόσμο φαντασίας και ονείρου. Η «Σταχτοπούτα», η «Ωραία Κοιμωμένη», ο «Βασιλιάς Αρθούρος», η «Ραπουνζέλ» και το «Κοριτσάκι με τα σπίρτα» είναι μόνο μερικές απ’ τις γνωστές φιγούρες γνωστών ιστοριών που κοσμούν τους τοίχους του μουσείου.
Το πιο σημαντικό είναι το μήνυμα που εκπέμπει αυτή η ενεργή κοιτίδα πολιτισμού, αφού όλα τα αντικείμενα είναι κατασκευασμένα από ανακυκλώσιμα υλικά. Σχετικές είναι και οι περισσότερες απορίες των παιδιών που το επισκέπτονται, αφού ενδιαφέρονται να μάθουν τους διαδραστικούς τρόπους δημιουργίας των παραστάσεων. Αυτός είναι και ο λόγος που το κεντρικό σύνθημα του μουσείου είναι: «Δεν πετάμε τίποτα».
Είναι χαρακτηριστικό ότι το στοίχημα αυτό γνώρισε επιτυχία λόγω της προσωπικής δουλειάς, της εθελοντικής προσφοράς και των δωρεών κατοίκων της πόλης αλλά και μαθητών. Με αμείωτη διάθεση και αισιόδοξη προοπτική ο Σύλλογος Εικαστικών Τεχνών και Φιλότεχνων Καβάλας έχει παραδώσει στην πόλη ένα πολύ ιδιαίτερο μουσείο, μοναδικό στο είδος του στην Ελλάδα και στα ευρύτερα Βαλκάνια.
«Ο Σύλλογος Εικαστικών Τεχνών και Φιλοτέχνων Καβάλας ιδρύθηκε το 1998 με σκοπό τη διάσωση όλων των μορφών τέχνης, του εθελοντισμού και της προσφοράς στην κοινωνία. Είχε προηγηθεί μια πορεία χρόνων με τη συμμετοχή μας στα καλλιτεχνικά δρώμενα της πόλης και πολλές συνεργασίες με άλλους συλλόγους. Η αγάπη για τα παραμύθια και τους μύθους που ακούγαμε από τη γιαγιά και έφερναν στη μνήμη μας ζεστές οικογενειακές στιγμές σε μια κοινωνία όπου όλα αλλάζουν και το παραμύθι χάνει την πραγματική του μαγεία μάς έδωσε την ώθηση να δημιουργήσουμε έναν παραμυθένιο χώρο», μου λέει η κ. Ζωή Ζαχαριάδου, υπεύθυνη των δημοσίων σχέσεων του συλλόγου.
Και συμπληρώνει: «Σε συνεργασία με τον δήμο μας οι προσπάθειες για τη δημιουργία ενός μοντέρνου Μουσείου Παραμυθιού με τη χρήση ανακυκλώσιμων υλικών ξεκίνησαν το 2021 και ολοκληρώθηκαν έναν χρόνο μετά. Με ζωγραφική και τρισδιάστατη παρουσίαση ογδόντα και πλέον παραμυθιών ταξιδεύουμε σε δάση και θάλασσες, ανάμεσα στις νεράιδες και στα ζωάκια που μιλάνε, αλλά ταξιδεύουμε και στην πραγματική ζωή, όπως τη ζούμε. Η ανακύκλωση των υλικών προσφέρει σημαντική βοήθεια στην παρουσίαση των παραμυθιών. Παλιές ντουλάπες και ογκώδη αντικείμενα έγιναν παραμυθόσπιτα, παλιά υφάσματα ταπετσαρίες, πλαστικά μπουκάλια πύργοι, καπάκια από μπουκάλια ρόδες. Κάπως έτσι σχεδιάσαμε ένα μοναδικό "σπίτι παραμυθιού" στην Ελλάδα για επισκέπτες όλων των ηλικιών».
Από την πλευρά του ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Δήμου Καβάλας, Απόστολος Μουμτσάκης, τονίζει: «Η δημιουργία ενός μουσείου στο οποίο θα ζωντάνευαν παραμύθια τόσο από την ελληνική όσο και από την ευρωπαϊκή παράδοση τριγύριζε στο μυαλό μας εδώ και πολλά χρόνια. Και να που μέσα από τη συνεργασία του δήμου Καβάλας με τον Σύλλογο Εικαστικών Τεχνών και Φιλοτέχνων Καβάλας η σκέψη αυτή πήρε σάρκα και οστά. Δημιουργήθηκε ένα σύγχρονο Μουσείο Παραμυθιού με τη χρήση απλών, καθημερινών αντικειμένων που συχνά καταλήγουν στα σκουπίδια.
Χαρτόνια, πλαστικά μπουκάλια, παλιά υφάσματα, ογκώδη έπιπλα, καπάκια και παλιά παιχνίδια, ξαφνικά, μέσα από τα παραμύθια, απέκτησαν και πάλι ζωή, προσφέροντας μοναδικές δημιουργίες που ζωντανεύουν τις ιστορίες μας. Με αυτόν τον τρόπο η πόλη μας έκανε ένα σημαντικό βήμα προς την ενίσχυση του πολιτισμού και της παιδείας, διότι με τα εκθέματα συμβάλλουμε στη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και στην περαιτέρω σύνδεσή μας με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό».
Είναι αλήθεια ότι τα μουσεία πρέπει να εμπνέουν αλλά και να εκπαιδεύουν το κοινό. Να προκαλούν συναισθήματα και ενσυναίσθηση, να διαδίδουν γνώσεις και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής. Στο πλαίσιο αυτό ο αντιδήμαρχος Καβάλας υποστηρίζει: «Είναι γεγονός ότι επιδιώκουμε συνειδητά να τονίσουμε τη σημασία της βιωσιμότητας και της κυκλικής οικονομίας, έννοιες άρρηκτα συνδεδεμένες με το μέλλον της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Τα παραμύθια δεν είναι απλώς ιστορίες παράδοσης, ηθικής και σοφίας των προγόνων μας.
Μέσα από τα εκθέματα και τις διαδραστικές δραστηριότητες του μουσείου μικροί και μεγάλοι έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να αγαπήσουν τα παραμύθια, επιστρέφοντας ξανά με νοσταλγία στην παιδική τους ηλικία. Το μουσείο καθημερινά δέχεται πολλούς επισκέπτες απ' όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Αποτελεί ταυτόχρονα και ένα μεγάλο εργαστήριο τέχνης για μικρούς και μεγάλους, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να εξερευνήσουν τη φαντασία τους».
Αφήνοντας πίσω μου αυτό το ιδιαίτερο μουσείο, αναλογίζομαι πόσο σημαντικές είναι αυτές οι πρωτοβουλίες που συγκροτούν κυψέλες πολιτιστικών, καλλιτεχνικών και εκπαιδευτικών δράσεων, σχεδιασμένες να εξυπηρετούν τις ανάγκες και τις δυνατότητες των παιδιών και, φυσικά, των γονιών και των εκπαιδευτικών που συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους.