Στην πρώτη ατομική έκθεση του Marc Newson στην γκαλερί Gagosian στην Αθήνα παρουσιάζονται σε περιορισμένη έκδοση τα νέα του έπιπλα που είναι εμπνευσμένα από τα παραδοσιακά χρώματα της Ελλάδας, το γαλάζιο και το λευκό, και από κομμάτια φτιαγμένα από μάρμαρο που συνδυάζουν τα κλασικά υλικά με την προηγμένη τεχνολογία.
Ο γεννημένος στο Σίδνεϊ καλλιτέχνης, που ζει και εργάζεται στο Ηνωμένο Βασίλειο, λέει: «Πάντα ένιωθα κοντά στην Ελλάδα και στην ελληνική κουλτούρα και είναι τιμή μου που παρουσιάζονται τα έργα αυτά στην Αθήνα».
Στο προσκήνιο του σύγχρονου ντιζάιν επί τέσσερις δεκαετίες, ο Newson έγινε για πρώτη φορά γνωστός το 1988, όταν σχεδίασε ένα ανάκλιντρο από φύλλα αλουμινίου καρφωμένα το ένα πάνω στο άλλο και το ονόμασε Lockheed Lounge. Από τότε εξακολουθεί να σχεδιάζει αντικείμενα για μαζική κατανάλωση αλλά και ειδικές παραγγελίες, ενώ είναι διάσημος για την καινοτόμο προσέγγισή του και συνεργάζεται με ορισμένες από τις καλύτερες εταιρείες του κόσμου σε διάφορους τομείς.
Στην έκθεση στην Αθήνα παρουσιάζονται δύο έργα του 2022, μια νέα κλουαζονέ καρέκλα και ένα ανάκλιντρο. Το χάλκινο σώμα τους είναι διακοσμημένο σε όλη τους την επιφάνεια με κύκλους σε περίτεχνη διάταξη και μοριακά μοτίβα «οργόνης». Ο Newson χρησιμοποιεί το κλουαζονέ, μια αρχαία τεχνική περίκλειστης σμάλτωσης που παραδοσιακά εφαρμόζεται σε μικρά διακοσμητικά αντικείμενα, επιστρατεύοντας τις γνώσεις του ως κοσμηματοποιού και αργυροχόου.
Ο Newson χρησιμοποιεί το κλουαζονέ, μια αρχαία τεχνική περίκλειστης σμάλτωσης που παραδοσιακά εφαρμόζεται σε μικρά διακοσμητικά αντικείμενα, επιστρατεύοντας τις γνώσεις του ως κοσμηματοποιού και αργυροχόου.
Η απόφασή του να εντάξει το σμάλτο σε έπιπλα μεγάλης κλίμακας γέννησε την ανάγκη ανάπτυξης νέων μορφών παραγωγής. Τεχνίτες στο Πεκίνο προσαρμόζουν τα cloisons, τα διαχωριστικά από χάλκινο σύρμα, στη φόρμα του επίπλου, ενθέτουν το σμάλτο στους σαφώς περιγεγραμμένους χώρους που δημιουργούνται και στη συνέχεια ψήνουν τα κομμάτια μέχρι και δώδεκα φορές σε τεράστιους, ειδικά διαμορφωμένους κλιβάνους. Σε αντίστοιχο πλαίσιο αναζήτησης των ορίων των υλικών κινούνται και τα έργα του Newson από χυτό γυαλί και μουράνο.
Η τεχνική αυτή μας έδωσε το Blue Glass Coffee Table (2022) και το Blue Glass Chair (2017), φόρμες από συμπαγές γυαλί σε λαμπερά χρώματα, με το κάτω τμήμα που τις στηρίζει να είναι φτιαγμένο από γυαλί χωρίς χρώμα. Όσον αφορά τα κλουαζονέ, ο Newson προσαρμόζει την τεχνική αυτή των μικρών αντικειμένων σε μια κλίμακα πρωτοφανή με το Murrina White and Blue Table (2022).
Παράλληλα, σε μια σύγχρονη προσαρμογή της παραδοσιακής τεχνικής μουράνο, η οποία έχει τις απαρχές της στη Μεσόγειο των αρχαίων χρόνων και τελειοποιήθηκε στη Βενετία του δέκατου έκτου αιώνα, ράβδοι από πολύχρωμο γυαλί κόβονται και στη συνέχεια συγκολλώνται για να αποκαλύψουν διατομές με πυκνή διακόσμηση. Τα μικρά αυτά κομμάτια τοποθετούνται σε καλούπια και ξαναψήνονται για να πάρουν το τελικό τους σχήμα.
Καθένα από τα extruded (τραβηγμένα), όπως τα ονομάζει, τραπέζια, καρέκλες και κονσόλες του Newson είναι σκαλισμένο σε ένα ενιαίο κομμάτι λευκό μάρμαρο Καρράρας ή γκρίζο μάρμαρο Μπαρντίλιο (2006).
Η αρχική σύλληψη αφορά δισδιάστατες καμπυλόγραμμες φόρμες που στη συνέχεια προεκτείνονται στην τρίτη διάσταση, δημιουργώντας δυναμικά και συνεχή σχήματα. Τα συμπληρώνουν μαρμάρινα τραπέζια που έχει διαμορφώσει η περιστρεφόμενη κεφαλή κοπής από ένα ενιαίο κομμάτι μαρμάρου. Προέκταση αυτών των έργων είναι το Extruded Ribbon Console (2022), μια νέα φόρμα κατασκευασμένη από πέτρα Αθούλ Μακάουμπας με τους ιδιαίτερους μπλε τόνους της.
Η έκθεση στην Αθήνα περιλαμβάνει και σανίδες κυματοδρομίας σε μπλε (2015-16) και σε μη επιχρωματισμένο αλουμίνιο (2017), με high tech ντιζάιν, που ξεκίνησαν ως πρωτότυπα για τον σέρφερ Garrett McNamara. Αυτήν τη συνδιαλλαγή μεταξύ της ιστορίας και της καινοτομίας έρχεται να συμπληρώσει, δένοντας την έκθεση, η γλυπτική κλεψύδρα Blue Hourglass (2022) που έχει κατασκευαστεί στη Βασιλεία. Χειροποίητη, φυσητή από ένα μόνο κομμάτι βοριοπυριτικό γυαλί, περιέχει εκατομμύρια νανοσφαιρίδια από μπλε ατσάλι που έχουν κατασκευαστεί με μεγάλη ακρίβεια μέσω ειδικής θερμικής επεξεργασίας σε συνεργασία με τον Ελβετό ωρολογοποιό De Bethune. Κομψά και τολμηρά, τα σχέδια του Newson απηχούν τόσο το παρελθόν όσο και το παρόν, δημιουργώντας αντικείμενα που είναι ταυτόχρονα σύγχρονα και άχρονα.
Έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές του και με την υποτροφία από το Australian Crafts Council, διοργάνωσε την πρώτη του ατομική έκθεση, «Seating for Six», στο Roslyn Oxley9 στο Σίδνεϊ, όταν ήταν μόλις είκοσι τριών ετών. Μέχρι την ηλικία των είκοσι πέντε είχε κατασκευάσει το χειροποίητο Lockheed Lounge, μια πολυθρόνα που πήρε το όνομά της από την ομοιότητα των καρφωμένων πάνελ αλουμινίου της με τα αεροσκάφη που κατασκευάζει η Lockheed Martin.
Αφού έζησε και εργάστηκε στο Σίδνεϊ, στο Τόκιο και στο Παρίσι, μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου η εταιρεία του, η Marc Newson Limited, εδρεύει από το 1997. Παράλληλα, ο Newson έχει αναλάβει υψηλόβαθμες θέσεις σε εταιρείες και ήταν δημιουργικός διευθυντής της Qantas Airways από το 2005 έως το 2015, ενώ από το 2014 είναι σχεδιαστής ειδικών έργων στην Apple. Το 2019, ο Marc και ο sir Jonathan Ive ίδρυσαν τη δημιουργική κολεκτίβα LoveFrom.
Ο Newson συνεχίζει να ερευνά, να επανεξετάζει και να ανακατασκευάζει αντικείμενα που ταυτίζονται με μια μεγάλη ποικιλία πολιτιστικών πλαισίων. Μετά την παραγωγή μιας σανίδας από νικέλιο για τον Αμερικανό σέρφερ Garrett McNamara, η οποία παρουσιάστηκε στο Gagosian της Νέας Υόρκης το 2007, παρήγαγε μια σειρά τέτοιων σανίδων. Επίσης, έχει εκθέσει ένα σπαθί Aikuchi που κατασκεύασε ο ξιφομάχος Saburo Nobufusa Hokke, ένας εν ζωή εθνικός θησαυρός στην Ιαπωνία. Ανάγοντας αυτά τα αντικείμενα στη σφαίρα των καλών τεχνών, ο Newson υπογραμμίζει την ευρύτερη σημασία τους, δείχνοντας ότι η αξία της τεχνικής ακρίβειας αποτελεί λειτουργικό και αισθητικό μέλημα.
Εκτός από το γεγονός ότι το έργο του βρίσκεται σε πολλές σημαντικές μουσειακές και ιδιωτικές συλλογές τέχνης και σχεδιασμού και ότι εκθέτει διεθνώς, έχει συμπεριληφθεί στη λίστα του περιοδικού «Time» με τους 100 πιο επιδραστικούς ανθρώπους και έχει λάβει πολλά βραβεία και διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένων τιμητικών διδακτορικών τίτλων από το Royal College of Art του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Έγινε Βασιλικός Σχεδιαστής για τη Βιομηχανία (RDI) από τη Βασιλική Εταιρεία Τεχνών το 2006 και διορίστηκε διοικητής του Εξαιρετικού Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας (CBE) το 2012 από την Αυτής Μεγαλειότητα Βασίλισσα Ελισάβετ Β'.
Έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές του Μουσείου V&A στο Λονδίνο, στο Κέντρου Πομπιντού στο Παρίσι, στο Angewandte στη Φρανκφούρτη, στο Boijmans Van Beuningen στο Ρότερνταμ, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαν Φρανσίσκο και στην Εθνική Πινακοθήκης της Βικτόρια στη Μελβούρνη.
Marc Newson
Gagosian, Αναπήρων Πολέμου 25, Αθήνα
Έως 7 Ιανουαρίου 2023
