Το καινοτόμο πρόγραμμα ψηφιακών καλλιτεχνικών αναθέσεων ENTER του Ιδρύματος Ωνάση επιφυλάσσει σήμερα μια έκπληξη. Το νέο έργο των Κωστή Σταφυλάκη, Τεό Τριανταφυλλίδη και Αλέξη Φιδετζή με τίτλο «Σημειώσεις για την Ετοιμότητα: Βήμα πρώτο» (Notes to Readiness: Step 1) δημιουργήθηκε –όπως όλα τα έργα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα– μέσα σε 120 ώρες και είναι ένα παιχνίδι που θα εξελιχθεί απόψε σε live χρόνο, με το κοινό να παίζει καθοριστικό ρόλο, αφού θα μπορεί να επηρεάσει και να ανατρέψει την πορεία του, γράφοντας comments στο chat του YouTube.
Αντλώντας έμπνευση από την αντιδραστική κουλτούρα της ετοιμότητας των preppers (επιβιωτιστές, άτομα ή ομάδες ατόμων που ετοιμάζονται για την Αποκάλυψη και άλλες καταστροφές ή πολιτειακές εκτροπές) που αποκτά όλο και περισσότερους οπαδούς παγκοσμίως, οι τρεις καλλιτέχνες συνεργάστηκαν για να δημιουργήσουν ένα ζωντανό παιχνίδι που έρχεται στο πιο επίκαιρο timing, αμέσως μετά το πρωτοφανές παγκόσμιο lockdown λόγω κορωνοϊού.
Οι τρεις δημιουργοί υιοθετούν τη φόρμα του παιχνιδιού ρόλων για να αναπτύξουν μια σειρά από χαρακτήρες για την «Ετοιμότητα», σε ένα έργο που επιχειρεί να ερευνήσει τις καταστροφικές φαντασιώσεις της κατάστασης επιφυλακής. Η «Ετοιμότητα» ξεδιπλώνεται ως μια επική μάχη ανάμεσα σε μια ομάδα από preppers και στη Χρυσή Ορδή, αυτή την ασυγκράτητη μάζα των «απροετοίμαστων», όπως αναφέρονται στην αργκό και την παραφιλολογία των preppers.
Αντλώντας έμπνευση από την αντιδραστική κουλτούρα της ετοιμότητας των preppers (επιβιωτιστές, άτομα ή ομάδες ατόμων που ετοιμάζονται για την Αποκάλυψη και άλλες καταστροφές ή πολιτειακές εκτροπές) που αποκτά όλο και περισσότερους οπαδούς παγκοσμίως, οι τρεις καλλιτέχνες συνεργάστηκαν για να δημιουργήσουν ένα ζωντανό παιχνίδι που έρχεται στο πιο επίκαιρο timing.
Χρησιμοποιώντας τη δομή ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού για οικιακά περιβάλλοντα, οι καλλιτέχνες δημιουργούν ένα live stream που αλληλεπιδρά με το κοινό του YouTube μέσω των YouTube comments. Σε λειτουργία παιχνιδιού, οι χαρακτήρες αυτοί θα μοιραστούν σημειώσεις για την ετοιμότητα, θα προτείνουν στρατηγικές επιβίωσης και θα αναπτύξουν ένα αισθητηριακό γλωσσάρι για τον συνεχιζόμενο εγκλεισμό μας.
Ο Κωστής Σταφυλάκης, εικαστικός καλλιτέχνης, θεωρητικός τέχνης, συγγραφέας και επιμελητής εκθέσεων με διδακτορικό στις πολιτικές επιστήμες, έχει διδάξει θεωρία και σύγχρονη τέχνη, έχει επιμεληθεί σημαντικές εκθέσεις στην Ευρώπη, είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του ViZ Laboratory for Visual Culture και έχει εκθέσει σε διεθνείς διοργανώσεις. Ο Τεό Τριανταφυλλίδης, καλλιτέχνης που δημιουργεί εικονικούς κόσμους και διεπαφές για το ανθρώπινο σώμα, προκειμένου αυτό να κατοικήσει μέσα τους, έχει παρουσιάσει έργα του σε μουσεία ανά τον κόσμο και έχει συμμετάσχει σε Μπιενάλε. Ο Αλέξης Φιδετζής, με σπουδές εικαστικών τεχνών στην ΑΣΚΤ, την Kunstakademie του Μονάχου και το Pratt Institute της Νέας Υόρκης (με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση), ασχολείται με ερευνητικές καλλιτεχνικές πρακτικές εστιάζοντας σε ζητήματα τέχνης και γεωπολιτικής. Χρησιμοποιεί πλήθος μέσων, από σχέδιο μέχρι περφόρμανς. Έχει τιμηθεί με βραβεία και υποτροφίες από ιδρύματα και έχει παρουσιάσει έργα ανά τον κόσμο.
Οι τρεις καλλιτέχνες περιγράφουν στη LiFO τη συμμετοχή τους στο φιλόδοξο εγχείρημα και πώς αυτό ανταποκρίνεται στις τρέχουσες συνθήκες που βιώνουμε.
Τεό Τριανταφυλλίδης
Εγώ συμμετέχω στο όλο εγχείρημα από το Λος Άντζελες. Η δουλειά μου συχνά συνδέεται με τη κατασκευή κόσμων επαυξημένης πραγματικότητας όπου τα avatars των εαυτών μας αλληλεπιδρούν με τις επιλογές των θεατών. Για να δομηθεί η αφήγηση του παιχνιδιού έπρεπε να κατασκευάσουμε χαρακτήρες που να αλληλεπιδρούν με βάση ένα σεναριακό κορμό και τη δυναμική της πρόβας. Χρησιμοποιούμε το zoom ως βασικό εργαλείο, αλλά τροποποιούμε τα χαρακτηριστικά του με τη χρήση μιας πλατφόρμας ομαδικού online παιχνιδιού. Ένας χειριστής, ένας prepper, ένας dungeon master και ο χαρακτήρας της oracle, ενσαρκωμένος από την ηθοποιό Αλίκη Στενού, οργανώνουν τη βασική αλληλεπίδραση. Καλό θα είναι να είστε σε ετοιμότητα για να αναζητήσετε απαντήσεις στις ερωτήσεις του dungeon master. Χρησιμοποιήστε μηχανές αναζήτησης. Χωρίς να κάνουμε spoil το περιεχόμενο, θα πρέπει να εγκαταλείψετε την ιδέα ότι οι κανόνες του παιχνιδιού είναι ιεροί. Οι δομές αυτές είναι για να νοθεύονται.
Αλέξης Φιδετζής
Οι preppers είναι ένα αντιδραστικό subculture που βρίθει στο διαδίκτυο και αντιμετωπίζει, μεταξύ άλλων, την απομόνωση σαν μέτρο αντιμετώπισης του φαντασιακού αγνώστου το οποίο προκαλεί τρόμο. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε με αυτή την θεματική προτού προκύψει η νέα πραγματικότητα που έχει επιβάλει η πανδημία, οπότε όταν ήρθε η πρόταση από τη Στέγη για να συμμετάσχουμε στο ENTER θελήσαμε να εντάξουμε τις μεθόδους επικοινωνίας που χρησιμοποιούμε αυτό τον καιρό ως δομικό στοιχείο του έργου που δημιουργούμε. Μέσα από αυτή την σκέψη προέκυψε η φόρμα ενός διαδραστικού παιχνιδιού, στα πρότυπα του «Dungeons and Dragons», όπου η φιλολογία της απόλυτης καταστροφής διαπλέκεται με τη μυθολογία των παιχνιδιών αυτών και γενικότερα της αισθητικής του fantasy. Έτσι, το κοινό ερχόμενο να επιλέξει εάν επιθυμεί να υποστηρίξει τους preppers ή τη Χρυσή Ορδή, εντάσσεται σε μια κατασκευασμένη διπολικότητα ανάμεσα στους «προετοιμασμένους» και τους «αφελείς», τους «καλούς» και τους «κακούς», τους «πολιτισμένους» και τους «άγριους». Σκοπός είναι να εντάξουμε τον κόσμο σε έναν παρανοϊκό μύθο του Αισώπου όπου ο μέρμηγκας γίνεται βάναυσος απέναντι στην απόγνωση και δομεί την ύπαρξή του γύρω από την σκέψη ότι το τζιτζίκι απειλεί την ίδια του την επιβίωση.
Κωστής Σταφυλάκης
Αυτό που με κινητοποιεί είναι ο περίεργος συντονισμός ανάμεσα στην κουλτούρα των preppers και το βασικό πρόταγμα της εποχής, δηλαδή το κάλεσμα να μετατραπούμε όλοι, ατομικά, σε καταδρομείς της δημόσιας υγείας. Την περίοδο αυτή φτιάξαμε checklists με πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε, αναζητήσαμε τρόπους οργάνωσης του παραγωγικού χρόνου με βάση τον διαρκή εγκλεισμό, οργανώσαμε τις μετρημένες εξόδους μας κ.ο.κ. Οι preppers μπορεί να είναι μοναχικοί ερημίτες, να φτιάχνουν κοινοβιακά homesteads, να ανήκουν σε ακροδεξιές πολιτοφυλακές και σε οργανώσεις υπέρ της οπλοκατοχής, να είναι μεγαλοεπενδυτές της Silicon Valley που οργανώνουν την έξοδό τους από την χώρα ή τον πλανήτη σε περίπτωση μιας doomsday, να είναι δημοκρατικοί ή αναρχικοί ακτιβιστές που μυρίζονται ότι η πλανητική διακυβέρνηση οριακά αυτοσυντηρείται. Με πηγή τους Αμερικάνους επιβιωτιστές, οι preppers απλώνονται στη Σκανδιναβία, στη Γερμανία, πρόσφατα και στην Ελλάδα. Συνήθως εμπνέονται από νέο-αντιδραστικές ιδεολογίες.
Σε επίπεδο καλλιτεχνικό, αυτό με ενδιαφέρει ιδιαίτερα καθώς τα έργα που κάνω είναι, συχνότατα, τρόποι να «βαδίσει» κανείς με τον εχθρό. Η ζωή ενός prepper είναι ταυτόχρονα παιχνιδοποιημένη. Οι preppers ζουν μέσα σε βιντεοπαιχνίδια επιβίωσης όπως το Rust ή το Minecraft. Ζούνε σε ένα διαρκές παιχνίδι ρόλων, σαν το γκροτέσκο «Dungeons and Dragons» σκηνικό που φτιάχνουμε. Ο συναισθηματικός τους κόσμος αντιστοιχεί μάλλον στο ρεύμα που έχει ονομαστεί hopepunk – μια νεφελώδης αισθητική συνθήκη που εκτείνεται από τους συναισθηματικούς μονολόγους των κινηματογραφικών χόμπιτ μέχρι τον φυλετικό ηρωισμό βιντεοπαιχνιδιών όπως το «Horizon Zero Dawn». Οι preppers δεν είναι πάντα βαρετοί νευρωτικοί, αλλά ξενιστές της hopepunk αντίληψης περί ενός χαμένου ιπποτισμού που σώζει την τιμή της ανθρωπότητας από τη δήθεν κυνική και ειρωνική πολιτιστική συνθήκη που ζούμε από τη δεκαετία του '90 μέχρι σήμερα. Θα παίξουμε ένα παιχνίδι. Αλλά δεν είναι ένα απλό παιχνίδι.
Σημειώσεις για την Ετοιμότητα: Βήμα Πρώτο (Notes to Readiness: Step 1)
Κωστής Σταφυλάκης, Τεό Τριανταφυλλίδης, Αλέξης Φιδετζής
Παιχνίδι ρόλων, Video σε live-streaming στο YouTube
Live stream: Πέμπτη 14 Μαΐου στις 20:00
σχόλια