Καμία παράσταση στην Ελλάδα δεν προκάλεσε τόση αναταραχή όσο οι «Όρνιθες» με τη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, και κανείς δεν ήταν έτοιμος να αντιμετωπίσει αυτό που συνέβη, ούτε μπορούσε να το φανταστεί νωρίτερα στη διάρκεια της προετοιμασίας της παράστασης. Και η μουσική από κανένα θεατρικό έργο δεν ταξίδεψε πιο μακριά και πιο μελωδικά μέσα στον χρόνο. Η εκτέλεσή της κάθε φορά ανανεώνει το ενδιαφέρον του κοινού και αυτό το καλοκαίρι, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, παρουσιάζεται στο Ηρώδειο από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, που συμπληρώνει 80 χρόνια παρουσίας, μαζί με ένα άλλο διάσημο έργο του, το «Χαμόγελο της Τζοκόντας».
Η ΚΟΑ αποτίνει φόρο τιμής στον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος διετέλεσε διευθυντής της κατά την περίοδο 1976-1982, με τα δύο συμβολικά έργα του, τα οποία θα παρουσιάσει στις 18 Ιουλίου στο Ηρώδειο.
«Ο Χατζιδάκις υπήρξε κατά τη γνώμη μου ένας από τους πιο εύστοχους παρατηρητές, σχολιαστές κι ερμηνευτές της εποχής μας. Να αναφερθώ στα σχόλιά του; Και τι δεν είπε που να μην ισχύει και σήμερα. Να αναφερθώ στη μουσική του; Και ποιος δεν την απολαμβάνει και σήμερα. Είχε την ευφυΐα και την ευαισθησία να αντιλαμβάνεται πλήρως τις δονήσεις της ζωής και να τις μετουσιώνει σε μουσική και λόγο» λέει ο Λουκάς Καρυτινός που θα διευθύνει τη μουσική βραδιά.
«Για εμένα οι "Όρνιθες" είναι το έργο που ξεχωρίζω, γιατί με συνοδεύει από παιδί. Το παρακολούθησα από τη γέννησή του, μια κι ο πατέρας μου –μέλος της χορωδίας της πρώτης παρουσίασης του έργου– επιστρέφοντας από τις πρόβες, μας έφερνε στο σπίτι κάθε νέο τραγούδι, πριν καν αυτό να ηχογραφηθεί. Έπαιζα όλα τα κομμάτια στο πιάνο με βαθιά χαρά, ανακαλύπτοντας έναν άλλο μουσικό κόσμο μέσα από τις μελωδίες και τους ρυθμούς του.
Λείπει πλέον η τόσο αισθαντική, τρυφερή και ανακουφιστική μουσική του, που σε κάνει να ονειρεύεσαι και να απολαμβάνεις τη στιγμή. Τα τόσο ευθύβολα και καυστικά σχόλιά του με τα οποία θα προσπαθούσε να μας δείξει την κατάντια μας και να μας αφυπνίσει.
Λείπει πλέον η τόσο αισθαντική, τρυφερή και ανακουφιστική μουσική του, που σε κάνει να ονειρεύεσαι και να απολαμβάνεις τη στιγμή. Τα τόσο ευθύβολα και καυστικά σχόλιά του με τα οποία θα προσπαθούσε να μας δείξει την κατάντια μας και να μας αφυπνίσει.
Ήταν ομιλητικός με μέτρο, καλός ακροατής, με αποκρυσταλλωμένες απόψεις και θέσεις, ανεκτικός και γενναιόδωρος. Με λεπτότατο χιούμορ, υπήρξε πάντα μια πηγή γνώσης, ήθους και βαθιάς αντίληψης των ανθρώπινων χαρισμάτων και αδυναμιών. Υπήρξε ο πιο γοητευτικός άνθρωπος που έχω γνωρίσει. Λυπάμαι πολύ που δεν είναι ακόμα μαζί μας γιατί το κενό που άφησε δεν θα καλυφθεί ποτέ»
Ας πάμε πίσω στο καλοκαίρι του 1959. Το Θέατρο Τέχνης ετοιμάζεται για να κάνει πρεμιέρα με τους «Όρνιθες» του Αριστοφάνη στο Ηρώδειο. Νωρίτερα, το καλοκαίρι του 1957, ο Κάρολος Κουν έχει σκηνοθετήσει το «Πλούτο» του Αριστοφάνη στο θέατρο του Πεδίου του Άρεως, με σκηνικά του Γιάννη Μόραλη και μουσική Μάνου Χατζιδάκι και ήδη από το 1932 είχε ανεβάσει με τους μαθητές του στο Κολέγιο τους «Όρνιθες», τον «Πλούτο» και τους «Βατράχους».
Η άποψη του Κουν, ενός λογίου του θεάτρου που απεχθανόταν την ακαδημαϊκή, τη στείρα προσέγγιση των κειμένων είναι ότι το θέατρο λειτουργεί ως καθρέφτης της κοινωνικής και αισθητικής πραγματικότητας του τόπου του, ο ελληνικός ή λαϊκός εξπρεσιονισμός των σκηνοθεσιών του είναι συγγενής, αν όχι ταυτόσημος, με την ελληνικότητα της γενιάς του '30.
Το 1957 σε ένα κείμενό του για το αρχαίο θέατρο γράφει: «Έλαχε να ζούμε στον ίδιο τόπο που ζούσαν και οι αρχαίοι, αυτό μας επιτρέπει ν’ αντλούμε από τις ίδιες πηγές που αντλούσαν και εκείνοι και ν’ αξιοποιήσουμε όλα όσα δημιούργησε η Ελληνική παράδοση έκτοτε οι μορφές που πλάθει η σκέψη μας σήμερα και τα συναισθήματά μας αναγκαστικά αντλούν σχήμα και χρώμα από την ίδια φύση που αγκάλιαζε και τους αρχαίους προγόνους μας. Ο ψαράς στο ίδια βράχια χτυπά το χταπόδι, ζούμε κάτω από τον ίδιο ουρανό μας φωτίζει ο ίδιος ήλιος οι ίδιες γεωλογικές και καιρικές συνθήκες επηρεάζουν και διαμορφώνουν την καθημερινή ζωή και τη σκέψη μας. Εμείς οι νεώτεροι Έλληνες έχουμε το μεγάλο προνόμιο να μπορούμε να ζούμε και να ξεχωρίζουμε, μέρα με τη μέρα, τις μορφές, τα σχήματα, τους ρυθμούς, τους ήχους λίγο πολύ όπως τα ζούσε και τα ξεχώριζε ο απλός αρχαίος Έλληνας , όπως τα ζούσε και τα ξεχώριζε ο Όμηρος, ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής, ο Ευριπίδης, ο Αριστοφάνης, γι αυτό αν θέλουμε να ερμηνεύσουμε το θέατρό τους δημιουργικά ας πλησιάσουμε και ας ξεχωρίσουμε όλα αυτά που εισχώρησαν συνειδητά ή υποσυνείδητα στην ψυχή τους, ας γνωρίσουμε τα μεγάλα μυστικά που τους αποκάλυψε η φύση, ο ουρανός, η θάλασσα, η πέτρα, ο ήλιος κι ο άνθρωπος σ’ αυτόν τον βράχο κάτω απ’ αυτόν τον ήλιο».
Εκείνο το Σάββατο του Αυγούστου του 1959 το Ηρώδειο ήταν κατάμεστο. Ενώ η παράσταση εξελίσσεται και ο Πεισθέταιρος, που υποδυόταν ο Δημήτρης Χατζημάρκος, καλεί τον ιερέα, που υποδυόταν ο Θόδωρος Κατσαδράμης, για να θυσιάσει στους θεούς έναν τράγο, ο ιερέας αρχίζει να ψάλλει σε τόνο βυζαντινής εκκλησιαστικής ψαλμωδίας προκαλώντας την αντίδραση δυο θεατών που κάθονταν στην κερκίδα Ε (χρόνια αργότερα ο Μίμης Κουγιουμτζής έλεγε ότι ο ένας ήταν ο ζωγράφος Γιώργος Μαυροΐδης) με τα λόγια «φτάνει, ντροπή, βεβήλωσις».
Κανένας άλλος θεατής δεν διαμαρτυρήθηκε, από όλα τα σημεία του θεάτρου άρχισαν να διαμαρτύρονται κατά των δυο προσώπων, άλλοι θεατές όρθιοι επευφημούσαν τον θίασο και η παράσταση τελικά συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε με θερμά χειροκροτήματα που κράτησαν δέκα λεπτά, φέρνοντας στη σκηνή πολλές φορές τον σκηνοθέτη και τον θίασο.
Το επεισόδιο θα μπορούσε να έχει περιοριστεί εκεί ακριβώς που συνέβη. Όμως ο καθηγητής της φιλοσοφίας του Δικαίου Κωνσταντίνος Τσάτσος, ο οποίος ήταν και διοικητής του ΕΟΤ, άρα και των εκδηλώσεών του Φεστιβάλ Αθηνών, αποχώρησε οργισμένος και απαγόρευσε τις επόμενες τρεις παραστάσεις της κωμωδίας του Αριστοφάνη με τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών να μεταδίδει ανά ώρα την ανακοίνωση του υπουργείου Προεδρίας που έλεγε, ανάμεσα σε άλλα: «Το εμφανισθέν έργον ατελέστατα προπαρασκευασμένον απετέλεσε παραμόρφωσιν του πνεύματος του κλασικού κειμένου, ωρισμέναι δε σκηναί αυτού παρουσιάσθησαν κατά τρόπον προσβάλλοντα το θρησκευτικόν αίσθημα του λαού».
Όπως συνέβαινε τότε και η παράσταση είχε εγκριθεί και το κείμενο της μετάφρασης του Βασίλη Ρώτα είχε κατατεθεί στον ΕΟΤ, άνθρωποι δε του φεστιβάλ είχαν παρακολουθήσει τις πρόβες και γνώριζαν τι συμβαίνει επί σκηνής.
Η νίκη του Τσάτσου έναντι των «Ορνίθων» ήταν πύρρειος. Ο πολιτικός γελοιογράφος των «Νέων» Φωκίων Δημητριάδης τον ζωγραφίζει από τότε διαρκώς συντροφιά με μια κότα. Οι εφημερίδες της αντιπολίτευσης στηλιτεύουν τη λογοκρισία, οι κυβερνητικές εφημερίδες μιλούν για «λαϊκή εξέγερση», για κομμουνιστές που επευφημούσαν την παράσταση, η «Εστία» γράφει ότι «έφριξαν κυριολεκτικά οι χιλιάδες των Αθηναίων και οι ξένοι».
Τα πράγματα παίρνουν μια αναπάντεχη πολιτική διάσταση, ενώ είναι μια ευκαιρία να χτυπηθεί ο Κουν και το ανένταχτο «Θέατρο Τέχνης» που καθόλου δεν εξυπηρετούσε τα εθνικά ιδεώδη και τη μέχρι τότε αποδεκτή και ισχύουσα ακαδημαϊκή προσέγγιση του θεάτρου, που εκπροσωπούσε κυρίως το γερμανοθρεμμένο Εθνικό.
Η ορνιθολογία κράτησε περίπου μια εβδομάδα, οι κριτικοί απορρίπτουν την παράσταση ως καλλιτεχνικώς απαράδεκτη και ο τότε Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Αιμίλιος Χουρμούζιος κρίνει την παράσταση σε επιφυλλίδες ως «ένα ατύχημα». Όμως και η «Αυγή» μέσω του Γεράσιμου Σταύρου καταφέρεται κατά της παράστασης σχεδόν με ύβρεις. Το μόνο αισιόδοξο ήταν πως η απόφαση του Τσάτσου να διακόψει τις παραστάσεις του Αριστοφάνη «καταδικάζεται πανταχόθεν», όπως έγραφαν τα «Νέα».
Το εκκωφαντικό σκάνδαλο που ξέσπασε καθόλου δεν ανέκοψε την πτήση των ορνίθων στη χώρα της ουτοπίας. Ο Κάρολος Κουν και οι συνεργάτες του, ο Γιάννης Τσαρούχης στα σκηνικά και τα κοστούμια, ο Μάνος Χατζιδάκις στη μουσική, η Ραλλού Μάνου στην χορογραφία, ονόματα συντελεστών μυθικά στις μέρες μας, προκάλεσαν με την «ασεβή» αυτή παράσταση αισθήματα που το θέατρο οφείλει να γεννά στους θεατές.
«Η παράσταση έμεινε ιστορική για μια συγκυρία πραγμάτων. Τάραξε τα λιμνάζοντα νερά ως προς το αρχαίο δράμα όπως έκανε και με το σύγχρονο θέατρο ο δημιουργός της. Ο Κουν έδωσε άλλη χροιά και φόρμα, εντελώς αντίθετη με την ακαδημαϊκή νοοτροπία του Εθνικού. Αλλά η προετοιμασία ήταν ελλιπής, είχαμε το Ηρώδειο για λίγες μέρες, ο Τσαρούχης έβαλε στο πάτωμα γαλάζιο χαρτί για να κάνει τον ουρανό και σκιζόταν και ο Μάνος έφερνε παρτιτούρες μέχρι τελευταία στιγμή» έλεγε ο Μίμης Κουγιουμτζής.
Μεγάλη συζήτηση άνοιξε η παράσταση του Θεάτρου Τέχνης για τη διαλεκτική του σύγχρονου θεάτρου και του αρχαίου δράματος. Ο Κουν δεν εγκαταλείπει, αδιαφορεί για τους κριτικούς και συνεχίζει να δουλεύει την παράσταση.
Το 1962 την παρουσιάζει στο Θέατρο των Εθνών στο Παρίσι. Αποσπά το πρώτο βραβείο, ενώ ακολουθούν πανευρωπαϊκές περιοδείες, το 1964, 1965, 1966, που καταγράφουν τους «Όρνιθες» ως την καλύτερη παράσταση Αριστοφάνη που είδε ποτέ η Ευρώπη και τον Κουν σαν το σπουδαιότερο ερμηνευτή του.
Η παράσταση που έχει καταδικαστεί από την τότε πνευματική ελίτ θεωρείται μέχρι σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα του Θεάτρου Τέχνης και του ελληνικού θεάτρου και οι αναβιώσεις της είναι οι πιο επιτυχημένες παραστάσεις του Θέατρου Τέχνης.
Μαζί με τις κριτικές των ευρωπαϊκών εφημερίδων που αποθεώνουν την παράσταση, το ελληνικό και το ευρωπαϊκό κοινό την αποθεώνει και την ανυψώνει μέσα στον χρόνο σε παράσταση-μύθο του ελληνικού θέατρου. Ο Χάρολντ Χόμπσον, γράφει στους «Sunday Times» της 17ης Μαΐου 1964: «Είναι σχεδόν απίστευτο ότι όταν το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε το 414 π.Χ., ο Αριστοφάνης πήρε το δεύτερο βραβείο. Αν το έργο το είχε σκηνοθετήσει τότε ο Κουν, σίγουρα θα έπαιρνε το πρώτο.». Η «Figaro» γράφει: «Τι ευτυχισμένο σύνολο, τι ελαφράδα σ’ αυτή την παράσταση, πόση χαρά στη σκηνοθεσία του Κ. Κουν». Η «Monde» σχολιάζει: «Το έργο ξανάρχεται σε μας όπως ήταν άλλοτε: Ένα υπαίθριο πανηγύρι, στο βασίλειο του γήινου χρώματος και της παιδικής χαράς. Ο Κ. Κουν, εμψυχωτής και σκηνοθέτης, έχει δίκιο να πιστεύει στις αιώνιες δυνάμεις της Φύσης».
Ταλέντο, οίστρος, γνώση, μόχθος. Το Θέατρο Τέχνης ήταν φτωχό αλλά κατάφερε με αυτό το έμψυχο υλικό που είχε πίστη να μιλάμε ακόμα και σήμερα για την ιστορία όχι μόνο του ελληνικού θεάτρου και αυτής της παράστασης αλλά και του τόπου μας.
Και από όλο αυτό, το μαγικό, το θέατρο της ελληνικής πραγματικότητας φτάνει στα αυτιά μας σαν άλλο ευοί-ευάν η θεσπέσια, μεγαλοφυής, ακόμα και σήμερα πρωτότυπη μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, που μέσα στα επόμενα έξι χρόνια από εκείνη την πρώτη ιστορική παράσταση παραδόθηκε στο κοινό ως καντάτα και θα ακούσουμε στο Ηρώδειο από την ΚΟΑ.
«Ω καλή μου Ξανθειά»: Ένα τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι απ' την κωμωδία του Αριστοφάνη «Όρνιθες», με τη Ρένη Πιττακή να ερμηνεύει χορευτικά τον ρόλο της Αηδόνας.
«Οι "Όρνιθες" είναι ένα έργο που έχει ρομαντισμό, ερωτισμό, χιούμορ, ειρωνεία και το κυριότερο είναι βαθύτατα ειλικρινές και ανεπιτήδευτο. Όπως βαθύτατα ειλικρινής και ανεπιτήδευτος ήταν και είναι ο Χατζιδάκις, ουσιαστικά ερωτικός χωρίς ίχνος εκχυδαϊσμού ή ευτέλειας. Μιλάει με μία γλώσσα άμεση, πολυσήμαντη, πολυρυθμική, τρυφερή. Ευγενής και καίριος.
Γι’ αυτό ακριβώς, ο Χατζιδάκις παραμένει επίκαιρος και πολύ περισσότερο απαραίτητος σήμερα. Γιατί σήμερα εκλείπει η ειλικρίνεια, η ευγένεια, η καλλιέργεια, η αμεσότητα, το παιχνίδι, η επαφή, ο σεβασμός. Ο Χατζιδάκις δεν ήθελε οι θεατές να χειροκροτούν ρυθμικά στις συναυλίες τους, δεν ήθελε να είναι διασκεδαστής. Είχε επιλέξει και τιμούσε και υπερασπιζόταν αυτή την επιλογή, να προσφέρει δυνατότητες συγκίνησης. Είναι βέβαιο ότι δεν θα ήθελε ούτε τα κινητά σήμερα στη συναυλία αλλά θα ζητούσε την άμεση επαφή με τη στιγμή, την άμεση σχέση.
Το έργο δεν ζητά τίποτα περισσότερο από το να είσαι απόλυτα ειλικρινής μαζί του. Να αφεθείς να σε περπατήσει στους δρόμους της ουτοπίας αλλά και στην αλήθεια του έρωτα. Αρκεί να του παραδοθείς και να μην επιχειρήσεις να το οδηγήσεις ο ίδιος. Όπως άλλωστε και σε κάθε σχέση.
Όλη η μουσική του Χατζιδάκι είναι αυτή που με διαμόρφωσε βαθιά και ουσιαστικά από παιδί και ως μουσικό αλλά και ως άνθρωπο. Τον γνώρισα όταν ήμουν δεκαοκτώ χρονών και με τίμησε με το να ακούσει τραγούδια μου και να κατευθύνει και να υποστηρίξει τα πρώτα μου βήματα ως τραγουδιστή, να με διδάξει ουσιαστικά με αισθητική και ευγένεια, γενναιόδωρος και αρχοντικός», λέει ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος που ερμηνεύει τα τραγούδια των «Ορνίθων» και του «Χαμόγελου της Τζοκόντας» που θα ακουστούν την ίδια βραδιά.
Για το «Χαμόγελο της Τζοκόντας», αριστουργηματικό έργο της ελληνικής δισκογραφίας το οποίο ηχογραφήθηκε στη Νέα Υόρκη τον Απρίλιο του 1965 ως ορχηστρικό, σε παραγωγή του σπουδαίου Κουίνσι Τζόουνς, έγραφε ο Μάνος Χατζιδάκις, κλείνοντας το σημείωμά του στην πρώτη έκδοση:
«Τα δέκα αυτά τραγούδια γράφτηκαν μ’ ένα συγκερασμό απελπισίας και αναμνήσεων. Το θέμα είναι η γυναίκα έρημη μες τη μεγάλη πόλη. Το κάθε τραγούδι είναι κι ένας μονόλογός της, κι όλα μαζί συνθέτουν την ιστορία της. Μια ιστορία σύγχρονη και παλιά μαζί».
Το έργο που έχει πουλήσει πάνω από πέντε εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως αρχικά προοριζόταν ως ένα σύνολο τραγουδιών που επρόκειτο να ερμηνεύσει η Γαλλίδα τραγουδίστρια Ζακλίν Ντανό το 1960. Στο έργο παρουσιάζονται οι πολλαπλές μορφές της γυναίκας, από την ανώνυμη μοναχική γυναίκα του νεοϋορκέζικου πλήθους ως την Τζοκόντα και από την κοντέσα Εστερχάζι ως την Παναγία που δακρύζει, με τις μορφές να εμπεριέχονται στο πρόσωπο της μάνας.
«Σε μια παρέλαση στη Νέα Υόρκη, με μουσικές, με χρώματα και με πλημμυρισμένη από κόσμο την 5η Λεωφόρο, βρισκόμουν μια Κυριακή απόγευμα το φθινόπωρο του 1963, όταν συνάντησα μια γυναικούλα να περπατάει μοναχή με μιαν απελπισμένη αδιαφορία για ό,τι συνέβαινε γύρω της χωρίς κανείς να την προσέχει, χωρίς κανέναν να προσέχει, μόνη, έρημη μες στο άγνωστο πλήθος, που τη σκουντούσε, την προσπερνούσε ανυποψίαστο, εχθρικό, αφήνοντάς την να πνιγεί μες στη βαθιά πλημμύρα της λεωφόρου, μέσα στη θάλασσα που ακολουθούσε, μέσα στ’ αγέρι που άρχισε να φυσά. Έμεινα στυλωμένος, ο μόνος που την πρόσεξε, κι έκαμα να την πάρω από πίσω, να την ακολουθήσω και πλησιάζοντάς την να της μιλήσω, χωρίς να ξέρω τι να της πω, μα ίσαμε ν’ αποφασίσω, την έχασα από τα μάτια μου.
Έτρεξα λίγο μπρος, ανασηκώθηκα στα πόδια μου για να την ξεχωρίσω, μα η μεγάλη μαύρη θάλασσα του κόσμου την είχε καταπιεί. Μέσα μου κάτι σκίρτησε οδυνηρά. Χωρίς να καταλάβω, είχα σταθεί έξω από το βιβλιοπωλείο του Ριτζιόλλι και στη βιτρίνα του, απέναντί μου ακριβώς, βρισκόταν ένα βιβλίο για τον Ντα Βίντσι με την Τζοκόντα στο εξώφυλλό του να μου χαμογελά, απίθανα αινιγματική, αυτόματα μεγεθυμένη, όσο η γυναίκα που χάθηκε στον δρόμο. Δεν ξέρω γιατί όλ’ αυτά μπερδεύτηκαν περίεργα μέσα μου, μαζί μ’ ένα εξαίσιο θέμα του Βιβάλντι που είχα ακούσει πριν από λίγες ημέρες και που εξακολουθούσε να επανέρχεται τυραννικά στη μνήμη μου» γράφει ο Μάνος Χατζιδάκις.
Το έργο ηχογραφήθηκε στη Νέα Υόρκη τον Απρίλιο του 1965. Ο δίσκος κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Αμερική με δώδεκα τραγούδια και την ίδια χρονιά στην Ελλάδα, χωρίς τα τραγούδια «Οι Αθλητές» και «Ο Στρατιώτης».
«Θεωρώ πως ο Χατζιδάκις δεν έχει ιδίωμα. Τόσο ο ίδιος ως προσωπικότητα, όσο και η μουσική του δεν μπήκαν ποτέ σε καλούπια. Αυτό που αποτυπώνεται ιδιαίτερα στα δύο έργα που θα παρουσιάσει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών είναι η ίδια η ψυχή του συνθέτη, μοναδικά αληθινή. Πρόκειται για μία αποκάλυψη και συνάντηση με μυσταγωγικό τρόπο μαζί του μέσα από την μουσική και το τραγούδι. Πρόκειται για ψυχαγωγία (από το άγω την ψυχή) και όχι για διασκέδαση.
Ο ίδιος κάποτε είχε πει: "Εμένα μ ’ενδιαφέρουν εκείνες οι λίγες, οι μοναδικές στιγμές που ο άνθρωπος ζει, χωρίς καλά-καλά να καταλαβαίνει, την αλήθεια του. Είναι οι στιγμές που είναι σκέτα άνθρωπος, χωρίς τη βία του Χρόνου, χωρίς την αγωνία του Χώρου, χωρίς τη φθορά της Τάξης του…". Νομίζω πως αυτό είναι κάτι που αποτυπώνεται σε κάθε σύνθεσή του, δίνει ουσιαστικό περιεχόμενο και βάθος στην μουσική του και τον κάνει να δημιουργεί μία γνήσια σχέση με το κοινό του. Αυτή η γνησιότητα και η αλήθεια της έκφρασής του είναι που τον καθιστά αναλλοίωτο μέσα στον χρόνο» καταλήγει η υψίφωνος Χριστίνα Πουλίτση.
Κρατική Ορχήστρα Αθηνών
Μάνος Χατζιδάκις (1925-1994) - Το Χαμόγελο της Τζοκόντας / Όρνιθες
Σολίστ: Χριστίνα Πουλίτση, υψίφωνος, Τάσης Χριστογιαννόπουλος, βαρύτονος
Μουσική Διεύθυνση: Λουκάς Καρυτινός
Συμμετοχές: Χορωδία της ΕΡΤ, διεύθυνση – διδασκαλία: Μιχάλης Παπαπέτρου/ Χορωδία των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων / Παιδική Χορωδία Rosarte
Ηρώδειο, 18 Ιουλίου, 9 μ.μ.
