ΚΙΝΗΣΗ

Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander, ο αρχιτέκτονας Hans Heinz Lüttgen και η σύζυγός του Dora. 1926. Φωτο: Bernal Espacio Galería

Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Ζάντερ

0

Το Bernal Espacio Galería φιλοξενεί έως τις 30 Νοεμβρίου μια συλλογή από τις καλύτερες φωτογραφίες του Γερμανού καλλιτέχνη Άουγκουστ Ζάντερ, οι οποίες έχουν επιλεγεί από τον γιο του, Julian Sander, ιδρυτή και διευθυντή της γκαλερί τέχνης Galerie Julian Sander, που έχει στόχο τη διάσωση και ανάδειξη του έργου του πατέρα του.

Γεννημένος στο Χέρντορφ της Γερμανίας το 1876, ο Άουγκουστ Ζάντερ ήταν φωτογράφος που ξεκίνησε να ασχολείται με αυτή την τέχνη σε πολύ νεαρή ηλικία.

Ο πατέρας του Ζάντερ ήταν ανθρακωρύχος και αργότερα η οικογένεια είχε ένα μικρό αγροτεμάχιο. Ο Ζάντερ, που ήταν ένα από τα εννιά παιδιά της οικογένειας, ανακάλυψε για πρώτη φορά τη φωτογραφία στο τοπικό ορυχείο, ενώ βοηθούσε στη μεταφορά του εξοπλισμού ενός φωτογράφου της εταιρείας. Είχε πει ότι το να κοιτάζει μέσα από μια κάμερα «τον καθήλωσε - και όχι μόνο για εκείνη τη στιγμή».

Πέρασε τη στρατιωτική του θητεία (1897-99) ως βοηθός φωτογράφου και στη συνέχεια ίδρυσε το δικό του φωτογραφείο στην Κολωνία το 1909. Ο Ζάντερ κατάφερε να γράψει κοινωνιολογία όχι γράφοντας, αλλά δημιουργώντας φωτογραφίες – φωτογραφίες προσώπων και όχι απλών μοντέλων, που αφηγούνται μια ιστορία, την ιστορία τους.

Στο έργο του, που διήρκεσε τέσσερις δεκαετίες της ζωής του, ο Ζάντερ προσπάθησε να καταγράψει συστηματικά τη σύγχρονη γερμανική κοινωνία. Αυτό το εγκυκλοπαιδικό magnum opus αποτελεί ένα από τα πιο μνημειώδη εγχειρήματα στην ιστορία της φωτογραφίας. Το έργο του Ζάντερ έχει χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης για σύγχρονους φωτογράφους, ενώ άσκησε βαθιά επιρροή στις νέες γενιές εικαστικών καλλιτεχνών σε όλα τα μέσα.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 ξεκίνησε το εξαιρετικά φιλόδοξο έργο του «Άνθρωποι του 20ούαιώνα». Σε αυτό, είχε στόχο να καταγράψει τη Γερμανία, τραβώντας πορτρέτα ανθρώπων από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Στο έργο του, που διήρκεσε τέσσερις δεκαετίες της ζωής του, ο Ζάντερ προσπάθησε να καταγράψει συστηματικά τη σύγχρονη γερμανική κοινωνία. Αυτό το εγκυκλοπαιδικό magnum opus αποτελεί ένα από τα πιο μνημειώδη εγχειρήματα στην ιστορία της φωτογραφίας. Το έργο του Ζάντερ, έχει χρησιμεύσει ως πηγή έμπνευσης για σύγχρονους φωτογράφους, ενώ άσκησε βαθιά επιρροή στις νέες γενιές εικαστικών καλλιτεχνών σε όλα τα μέσα.

«Δεν μισώ τίποτα περισσότερο από τις ζαχαρωμένες φωτογραφίες με κόλπα, πόζες και εφέ. Επιτρέψτε μου λοιπόν να είμαι ειλικρινής και να πω την αλήθεια για την εποχή μας και τους ανθρώπους της», έλεγε ο Ζάντερ, ο οποίος θεωρείται πλέον ο προπάτορας της εννοιολογικής τέχνης και ένας πρωτοπόρος δημιουργός του ντοκιμαντέρ της ανθρώπινης διαφορετικότητας.

Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Ειδικευμένος τεχνίτης και η σύζυγός του, 1923. Φωτο: Bernal Espacio Galería
Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Ζευγάρι της μεσαίας τάξης, 1922. Φωτο: Bernal Espacio Galería

Στην Κολωνία στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ο Ζάντερ ίδρυσε ένα φωτογραφικό στούντιο πορτρέτων. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαμορφωτικής περιόδου, συναντιόταν τακτικά με την ομάδα των Προοδευτικών της Κολωνίας, που περιλάμβανε τους σημαντικούς καλλιτέχνες Franz W. Seiwert, Jankel Adler και Heinrich Hoerle. Το 1927, μαζί με τον συγγραφέα Ludwing Matha, ταξίδεψε στη Σαρδηνία, όπου τράβηξε περίπου 500 στιγμιότυπα. Το έργο «Άνθρωποι του 20ού αιώνα», του οποίου τα ίχνη χρονολογούνται από το 1910, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε μια έκθεση στο Kölnische Kunstverein το 1927. Η υποδοχή του ήταν θερμή, και μάλιστα αποκάλεσαν τον Ζάντερ «Ο Μπαλζάκ του φακού». Η ουσιαστική, τεχνικά ακριβής προσέγγισή του, ενισχυμένη από την υιοθέτηση μιας απλής οπτικής γωνίας και τη χρήση του φυσικού φωτός, ήταν ο τρόπος λειτουργίας του Ζάντερ για την καταλογογράφηση της κοινωνίας – αποκαλύπτοντας μια αλήθεια για την εποχή και τους συμπολίτες του.

Αυτή η έκθεση οδήγησε στην έκδοση του πρώτου του βιβλίου «Antlitz der Zeit», το 1929. Συνολικά, οι εικόνες του Ζάντερ σχηματίζουν ένα εικονογραφικό μωσαϊκό της Γερμανίας του Μεσοπολέμου. Οι ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές και η νέα ελευθερία συνοδεύτηκαν από οικονομική ανασφάλεια και κοινωνική και πολιτική αναταραχή. Φωτογραφίζοντας τους πολίτες της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης –από την καλλιτεχνική, μποέμ ελίτ μέχρι τους ναζί και αυτούς που καταδίωκαν– οι φωτογραφίες του Σάντερ μιλούν για ένα αβέβαιο πολιτισμικό τοπίο. Είναι ένας κόσμος που χαρακτηρίζεται από εκρήξεις δημιουργικότητας, υπερπληθωρισμό και πολιτική αναταραχή. Τα πρόσωπα όσων φωτογράφισε δείχνουν ίχνη αυτής της συλλογικής ιστορικής εμπειρίας.

Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Ο ζωγράφος Otto Dix και η σύζυγός του Martha, 1925/26. Φωτο: Bernal Espacio Galería

Το 1936, τα απούλητα αντίτυπα του βιβλίου κατασχέθηκαν, πιθανότατα λόγω της αναπαράστασης στην έκδοση μιας ετερογενούς γερμανικής κοινωνίας. Το Κόμμα των Ναζί αποδοκίμαζε τέτοιες κοινωνικές αναπαραστάσεις.

Ανεξάρτητα από την πολιτική κατάσταση στη Γερμανία το 1933-1945, ο Ζάντερ συνέχισε να λειτουργεί το φωτογραφείο του στην Κολωνία, απεικονίζοντας διανοούμενους, Εβραίους, εθνικοσοσιαλιστές, καθώς και τους ανώνυμους ανθρώπους του δρόμου. Από το 1942 άρχισε να μεταφέρει τα πιο σημαντικά μέρη του αρχείου του στο Kuchhausen, ένα μικρό χωριό στο Westerwald, όπου συνέχισε το φωτογραφικό του επάγγελμα καθώς και το έργο του. Αν και το στούντιό του στην Κολωνία καταστράφηκε σε βομβαρδισμό του 1944, ο Ζάντερ συνέχισε να εργάζεται στο «Άνθρωποι του 20ού αιώνα» σε όλη την υπόλοιπη ζωή του.

Το 1951, ο Γερμανός συλλέκτης και επιχειρηματίας L. Fritz Gruber αφιέρωσε μια εκτενή έκθεση στον Ζάντερ στη Photokina της Κολωνίας και τον σύστησε στον Edward Steichen. Το 1953, ο Steichen επέλεξε μια σειρά από τα έργα του για να συμπεριληφθούν στην έκθεσή του «The Family of Man», στο MoMA στη Νέα Υόρκη. Ο Ζάντερ έχει έκτοτε τιμηθεί με σημαντικές ατομικές εκθέσεις και έχει συμπεριληφθεί σε σημαντικές ομαδικές εκθέσεις και δημόσιες συλλογές σε όλο τον κόσμο. Όταν εγκαταστάθηκε στην ύπαιθρο, αφοσιώθηκε στη φωτογράφηση της φύσης. Μετά τον πόλεμο συνέθεσε ένα έργο για την καταστροφή της Κολωνίας, της πόλης όπου ζούσε. Λίγο αργότερα ουσιαστικά εγκατέλειψε τη φωτογραφία. Το 1961 τιμήθηκε με το Βραβείο Πολιτισμού της Γερμανικής Φωτογραφικής Ένωσης. Πέθανε το 1964 στην Κολωνία σε ηλικία 87 ετών.

Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Χονδρέμπορος με τη σύζυγο του, 1923. Φωτο: Bernal Espacio Galería

Είπε κάποτε «Το πορτρέτο είναι ο καθρέφτης σου. Είσαι εσύ». Πίστευε ότι, μέσω της φωτογραφίας, μπορούσε να αποκαλύψει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ανθρώπων. Χρησιμοποίησε αυτές τις εικόνες για να πει την ιστορία του καθενός, το επάγγελμά τους, την πολιτική, την κοινωνική τους κατάσταση και το υπόβαθρό τους. Οι φωτογραφίες του, τραβηγμένες σε ουδέτερο υπόβαθρο και τιτλοφορούμενες τις περισσότερες φορές μόνο από το επάγγελμα, άφηναν τα πρόσωπα να μιλήσουν από μόνα τους.

Δεν χρησιμοποίησε την πρόσφατα τότε εφευρεθείσα κάμερα Leica, αλλά έμεινε αφοσιωμένος σε μια παλιομοδίτικη φωτογραφική μηχανή μεγάλου μεγέθους και τα γυάλινα αρνητικά, ακολουθώντας τη φωτογραφική διαδικασία του προηγούμενου αιώνα, τη δαγκεροτυπία, που θεωρούσε αξεπέραστης λεπτότητας και αντικειμενικότητας. Από τον Walker Evans και την Dorothea Lange μέχρι την Diane Arbus, οι μεγάλοι φωτογράφοι κάθε περιόδου του 20ού αιώνα χρωστούν πολλά σε αυτήν τη μνημειώδη μορφή της φωτογραφίας και το εμποτισμένο με ψυχολογικό βάθος και κοινωνική συνείδηση έργο του.

Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Κατασκευαστής χαρτιού και σύζυγος, 1932. Φωτο: Bernal Espacio Galería
Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Ο ζωγράφος Anton Räderscheidt και η σύζυγός του Marta Hegemann. περ. 1925. Φωτο: Bernal Espacio Galería
Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Ζευγάρι μεσαίας τάξης, 1927. Φωτο: Bernal Espacio Galería
Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από το μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Ο ντανταϊστής Raoul Hausmann με τη Hedwig Mankiewitz και τη Vera Broïdo, 1929. Φωτο: Bernal Espacio Galería
Τα ζευγάρια του Μεσοπολέμου μέσα από τον μαγικό φακό του Άουγκουστ Σάντερ Facebook Twitter
August Sander. Ο ζωγράφος Ludwig E. Ronig και η σύζυγός του Anna. περ. 1926. Φωτο: Bernal Espacio Galería
Φωτογραφία
0

ΚΙΝΗΣΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Terry Tsiolis: «Δεν είναι καλή εποχή για φωτογράφους»

Φωτογραφία / Terry Tsiolis: «Δεν είναι καλή εποχή για φωτογράφους»

Λίγο πριν στηθεί η πρώτη του έκθεση με τίτλο «Portraits» στο Μουσείο Μπενάκη, όπου παρουσιάζει εικόνες και σύντομα βίντεο καθημερινών ανθρώπων απ’ όλο τον κόσμο, ο φωτογράφος που για χρόνια συνεργάστηκε με τα μεγαλύτερα περιοδικά μόδας μιλά για τη νέα εποχή των social media και τις δυσκολίες που περνά η φωτογραφία μόδας.
M. HULOT
Πάολο Ντι Πάολο: Ο πιο σπουδαίος φωτογράφος της Ρώμης την εποχή της «Ντόλτσε Βίτα»

Φωτογραφία / Πάολο Ντι Πάολο: Ο πιο σπουδαίος φωτογράφος της Ρώμης την εποχή της «Ντόλτσε Βίτα»

Μια μεγάλη έκθεση στη Ρώμη αποκαλύπτει τον «χαμένο κόσμο» του μεγάλου εικαστικού φωτογράφου, ο οποίος αφού τράβηξε μερικές από τις πιο εξαίσιες φωτογραφίες της «χρυσής ιταλικής εποχής», εγκατέλειψε για πάντα την κάμερά του εξαιτίας της επέλασης των παπαράτσι

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Φωτογραφία / Ισπανία: Έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Ίρβινγκ Πεν στο Ίδρυμα MOP στη Λα Κορούνια

Πορτρέτα διάσημων και σκηνές δρόμου περιλαμβάνονται στην έκθεση «Irving Penn: Centennial» που διοργανώνεται από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και παρουσιάζεται στην Ισπανία
LIFO NEWSROOM
Ζήτημα ζωής και θανάτου: Το θρυλικό φωτογραφικό βιβλίο του Peter Hujar επανεκδίδεται μετά από σχεδόν μισό αιώνα

Φωτογραφία / Ζήτημα ζωής και θανάτου: Το θρυλικό φωτογραφικό βιβλίο του Peter Hujar επανεκδίδεται μετά από σχεδόν μισό αιώνα

Το λεύκωμα «Portraits in Life and Death» εξελίχθηκε σε θρύλο τις δεκαετίες μετά τον θάνατο του φωτογράφου το 1987 και έγινε το σύμβολο ενός χαμένου κόσμου που ζούσε και δημιουργούσε στο νεοϋρκέζικο downtown.
THE LIFO TEAM
Enri Canaj, φωτογράφος

Φωτογραφία / Enri Canaj: «Δεν έχω εξοικειωθεί με τον πόνο»

Ο φωτογράφος των ασπρόμαυρων κάδρων, που κατέγραψε την Ελλάδα της κρίσης και το μεταναστευτικό ζήτημα της Ευρώπης, μιλά για τη δική του πορεία μετανάστευσης, για το πώς ο ερχομός του από τα Τίρανα στην Αθήνα ήταν μια «έκρηξη» μέσα στο κεφάλι του. Και είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας
M. HULOT
Οι φιναλίστ του διαγωνισμού φωτογραφίας Australian Life 2024 - σε εικόνες

Φωτογραφία / Η ζωή στην Αυστραλία μέσα από τον διαγωνισμό φωτογραφίας Australian Life 2024

Εκτροφή προβάτων, βρικόλακες στο σαλόνι, Αβορίγινες στη γη τους και στα σπίτια τους: Μια περιήγηση στην Αυστραλία μέσα από τις εικόνες των φιναλίστ του διαγωνισμού φωτογραφίας Australian Life 2024.
THE LIFO TEAM
Κοιτάζοντας τους άλλους: Η Μαρτίν Φρανκ στην Άνδρο 

Φωτογραφία / «Κοιτάζοντας τους άλλους»: Οι ανθρωποκεντρικές εικόνες της Μαρτίν Φρανκ σε μια έκθεση στην Άνδρο

Στη χώρα της Άνδρου, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, 150 φωτογραφίες και αρχειακό υλικό αναδεικνύουν τη δημιουργική πορεία μιας καλλιτέχνιδας που παραμένει ελάχιστα γνωστή σήμερα στη διεθνή κοινότητα ενώ το έργο της συχνά ταυτίζεται με αυτό του Καρτιέ-Μπρεσόν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 χρόνια από τη γέννηση του Ρόμπερτ Φρανκ

Φωτογραφία / 100 χρόνια από τη γέννηση του Ρόμπερτ Φρανκ

Κατέγραψε την πραγματική Αμερική, έβρισκε τους πιο συναρπαστικούς χαρακτήρες ανάμεσα στους λιγότερο προνομιούχους, κατάφερε να αλλάξει για πάντα την πορεία της φωτογραφίας και του κινηματογράφου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Μάρτιν Παρ επιστρέφει για να φωτογραφίσει το ελληνικό καλοκαίρι

Φωτογραφία / Ο Μάρτιν Παρ ετοιμάζεται να φωτογραφίσει ξανά το ελληνικό καλοκαίρι

Ένας από τους πιο σημαντικούς Βρετανούς φωτογράφους θα εκθέσει έργα του στο Hyper Hypo και θα υπογράψει βιβλία και αναμνηστικά που θα είναι διαθέσιμα για όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.
M. HULOT
Η φωτογραφική γλώσσα της Erieta Attali για το εφήμερο των τοπίων

ADM 2024: New Vision / Η φωτογραφική γλώσσα της Erieta Attali για το εφήμερο των τοπίων

Έχει αφιερώσει πάνω από δύο δεκαετίες στην εξερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στην αρχιτεκτονική και το τοπίο και το πρωτοποριακό καλλιτεχνικό της έργο έχει χαράξει μια νέα πορεία στην αρχιτεκτονική φωτογραφία.
ERIETA ATTALI