Στο θεατρικό έργο «Μηχανή Μπέκετ ή στα βήματα του Κραπ» έχετε αναλάβει τον ρόλο του Κραπ. Γιατί τον επιλέξατε;
Στριφογύριζα από καιρό τώρα σε αυτό που λέμε «κόσμο του Μπέκετ». Μελετούσα για να παίξω ένα άλλο έργο του, έναν μονόλογο, την Πρώτη Αγάπη. Ο Μπέκετ με είλκυε από μικρός. Με μαγνήτιζε, χωρίς να ξέρω ακριβώς τους λόγους. Έχω μεταφράσει πολλά έργα του κι έχω παρακολουθήσει παραστάσεις του, τόσο εδώ όσο και στο εξωτερικό. Ωστόσο, το έργο του ήταν πάντοτε παραγκωνισμένο στη δική μου επαγγελματική διαδρομή. Κάτι το απόμερο. Τώρα, ο Νίκος ο Καμτσής, προτείνοντάς μου την Tελευταία μαγνητοταινία του Κραπ, μου έδωσε επιτέλους την ευκαιρία που αναζητούσα για να συναντηθώ με τον κόσμο του Μπέκετ. Ειδικά σε αυτό το έργο, βρήκα ότι υπάρχει ένα παιχνίδι με τον χρόνο που μ’ ενδιαφέρει πολύ. Γιατί θεωρώ πως η πραγματικότητα που ζούμε καθημερινά είναι διαφορετική απ’ την πραγματικότητα που θυμόμαστε ότι ζήσαμε πριν από τριάντα χρόνια. Για παράδειγμα, δεν είναι η ταινία που θυμόμαστε ότι παρακολουθήσαμε πριν από αρκετό καιρό, είναι το συναίσθημα που μας δημιουργήθηκε κατά την παρακολούθησή της ή μετά. Ο Κραπ προσπαθεί μέσα απ’ αυτό το έργο ν’ αναβιώσει την ίδια του τη ζωή μέσα από μια μαγνητοταινία που δεν είναι απλώς μια ρεαλιστική μαγνητοταινία, αφού περιέχει όλες του τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αναμνήσεις.
Το έργο του Μπέκετ θεωρείται από ορισμένους ερμηνευτές βαθιά απαισιόδοξο όσον αφορά την ανθρώπινη φύση. Eίναι η απαισιοδοξία το κυριάρχο συναίσθημα της εποχής μας;
Καταρχάς, δεν νομίζω πως στον Μπέκετ τα πράγματα διαχωρίζονται σε αισιόδοξα και μη. Αντίθετα, θεωρώ πως ο διαχωρισμός που υπάρχει είναι τελείως διαφορετικός, διαμορφώνοντας τις καταστάσεις ως υπαρξιακές ή μη. Η έγνοια του αφορά τον τρόπο που ο άνθρωπος ζει τη ζωή του μαζί με τις μνήμες του, και μάλιστα ορισμένες από αυτές τις μνήμες δεν είναι σε πρώτη ζήτηση, αλλά ανασύρονται βαθιά μέσα απ’ το μυαλό του. Είναι σαν ν’ ανοίγει ένας συμπιεσμένος φάκελος, ένα zip, απ’ όπου όμως ανασύρονται πράγματα που ο άνθρωπος δεν γνώριζε ότι κατείχε.Ο Μπέκετ ασχολείται με αυτό ακριβώς. Αναρωτιέται πώς μπορει ο άνθρωπος να αιχμαλωτίσει αυτό το άπιαστο πράγμα. Αυτήν τη μοναδική στιγμή.
Ο χαρακτήρας του Κραπ αναλώνεται σε μια διαρκή εσωτερική αναζήτηση, προσπαθώντας να βιώνει ξανά και ξανά τις αναμνήσεις της ζωής του, ώστε να μπορέσει να τις εξουσιάσει και να μάθει από αυτές. Έχει νόημα αυτή η διαδικασία στον άνθρωπο; Tι μπορεί να του προσφέρει ένα τέτοιο ξεψάχνισμα της ψυχής;
Ο Μπέκετ λέει: «Προσπάθησε πάλι. Προσπάθησε καλύτερα. Απότυχε καλύτερα». Νομίζω ότι αυτή η επανάληψη είναι ένα πάρα πολύ σπουδαίο συστατικό του έργου.Η διαδικασία αυτή της επανάληψης και της μικροδιόρθωσης είναι εφικτή. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να προβεί σε ριζικές διορθώσεις, να κάνει μεγάλα άλματα μπρος και πίσω.
Όταν αναπολείται τις δικές σας αναμνήσεις, τι συναισθήματα σας προκαλεί αυτή η διαδικασία; Mελαγχολία για τις ιδιαίτερες στιγμές που πέρασαν και χάθηκαν ή ικανοποίηση για το ότι είχατε το προνόμιο να τις ζήσετε;
Θυμάμαι τον εαυτό μου παιδί, να με πηγαίνουν οι γονείς μου στο τσίρκο. Τώρα πηγαίνω κι εγώ την κόρη μου. Μου αρέσει πάρα πολύ η κοινοβιακή ζωή των ανθρώπων εκεί. Από μικρό παιδί μου έκαναν εντύπωση οι κλόουν. Δεν είναι τυχαίο ότι με αυτό το άσπρο πρόσωπο που φορούν είναι εκτός χρόνου. Ο θηριοδαμαστής και ο ταχυδαχτυλουργός ζουν στο τώρα. Οι κλόουν είναι σαν να έρχονται απ’ το πουθενά και να πηγαίνουν και πάλι στο πουθενά. Τα κωμικά πράγματα που κάνουν δεν έχουν χρόνο, και μάλιστα δεν μας κάνουν να γελάμε. Δεν είναι τυχαίο ότι τον Σάμιουελ Μπεκετ τον γοήτευαν πάντοτε οι κλόουν κι οι κλοσάρ. Αυτή η σοβαροφάνεια με την οποία πλησιάζουμε τον Μπέκετ είναι λάθος. Νομίζω ότι, επειδή δεν καταλαβαίνουμε τα πράγματα που λέει, τα ποτίζουμε με κάποιο νόημα σοβαροφάνειας που δεν μας επιτρέπει να τον προσεγγίσουμε σωστά.
σχόλια