Τζόαν Κόπτζεκ: «O Ζίζεκ κρατά ζωντανή τη θεματολογία της ψυχανάλυσης»

ΤΕΤΑΡΤΗ Τζόαν Κόπτζεκ: «O Ζίζεκ κρατά ζωντανή τη θεματολογία της ψυχανάλυσης όλα αυτά τα χρόνια» Facebook Twitter
Ο «Θάνατος του Άντονυ» δεν έχει θέμα ούτε τον θάνατο ούτε το κοινωνικό φύλο, έχει θέμα το σεξ. Εξόχως αξιόλογο θέμα γενικά, και πολύ ταιριαστό στην όπερα. Φωτ.: Βαλέρια Ισάεβα
0

Χαράλαμπος Γωγιός: Συγχώρεσέ με που δεν το θυμάμαι: αυτή είναι η πρώτη σου εμφάνιση στην Ελλάδα;
Τζόαν Κόπτζεκ:
Πράγματι, είναι η πρώτη φορά που εμφανίζομαι στην Ελλάδα ως ομιλήτρια/συγγραφέας. Το πρώτο μου βιβλίο, Read My Desire, έχει μεταφραστεί στα ελληνικά¹, το ίδιο και το πρώτο κεφάλαιο του επόμενου βιβλίου μου, που είναι αφιερωμένο στην Αντιγόνη του Σοφοκλή². Γι' αυτόν τον λόγο, και επειδή ως φοιτήτρια σπούδασα Λατινικά και Ελληνικά ως δευτερεύουσα ακαδημαϊκή κατεύθυνση και επισκέφτηκα μερικές φορές την Ελλάδα και την Αθήνα, χρειάστηκε να σκεφτώ λίγο προτού συνειδητοποιήσω πως δεν έχω ξαναεμφανιστεί επαγγελματικά στη χώρα σας. Η πρόσκληση με τιμά και δεν δίστασα στιγμή να δεχτώ. Είμαι ενθουσιασμένη που βρίσκομαι στην Αθήνα γι' αυτή την εκδήλωση.

Ξέρω πως κι εσύ έχεις ασχοληθεί με την Αντιγόνη: κέρδισες ένα βραβείο για τη μουσική που έγραψες για μια παράσταση του έργου που ανέβασε το Εθνικό Θέατρο³. Πολύ θα ήθελα να την είχα παρακολουθήσει. Καθώς έγραφες, πρέπει να αισθανόσουν το βάρος της σημασίας του έργου. Τι στρατηγική επινόησες για να το υπερβείς;

Ενώ παραδοσιακά οι άνθρωποι τοποθετούσαν το άπειρο στο επέκεινα, τώρα το άπειρο ενυπάρχει στον κόσμο όπου ζούμε. Βέβαια, είναι εξίσου συχνά πηγή οδύνης όσο και πηγή χαράς, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτό.

Χ.Γ.: Η αλήθεια είναι πως η Αντιγόνη με απασχολούσε από παλιότερα: ως έφηβος είχα επιχειρήσει μια ημιτελή οπερατική προσαρμογή της εκδοχής του Ανούιγ. Όταν ο Στάθης Λιβαθινός, τότε διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, μου πρότεινε να γράψω τη μουσική για την παράστασή του το 2016 ήταν, ασφαλώς, μεγάλη τιμή και βαρύ καθήκον. Επιπλέον, εκείνη η παράσταση μου προσέφερε μια νέα, ενδιαφέρουσα οπτική για τη μουσική προσέγγιση, καθώς χρησιμοποιούσε εν μέρει Χορό από νεαρά κορίτσια. Αυτό το συνέδεσα στο μυαλό μου με έναν πολλαπλασιασμό της κομφορμιστικής φιγούρας της Ισμήνης στο πλήθος του Χορού. Ο θηλυκός ήχος ίσως βοήθησε, επίσης, στο να ελαφρύνει λίγο το βάρος που ανέφερες.

Παρ’ όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε το ελληνικό πλαίσιο: οι καλοκαιρινές αναβιώσεις των κλασικών έργων, ιδιαίτερα στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, είναι στη χώρα μας συνηθισμένη δραστηριότητα. Τα θεωρητικά κείμενα, ιδίως του σοβαρού είδους που εσύ υπηρετείς με τόσο σθένος, είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο εξωτικό υλικό για έναν Έλληνα συνθέτη. Και μία από τις εμπνεύσεις για την όπερά μου «Ο θάνατος του Άντονυ» είναι ακριβώς το βιβλίο σου που περιέχει το κεφάλαιο για την Αντιγόνη, το «Imagine there’s no woman». Το θεωρητικό σου έργο τυχαίνει να είναι από τα προσωπικά μου «φετίχ», μάλιστα σε είχα αναζητήσει ήδη πριν από χρόνια σχετικά με το έντυπο πρόγραμμα ενός προηγούμενου έργου μου4.

Τ.Κ.: Το θυμάμαι πως είχες επικοινωνήσει μαζί μου παλιότερα.

Γωγιός Facebook Twitter
Φωτ.: Βαλέρια Ισάεβα

Χ.Γ.: Όμως πρέπει να πω ότι με εξέπληξε (εξαιρετικά ευχάριστα) το ότι δέχτηκες να εμφανιστείς στην Αθήνα! Η ανάμειξή σου στις παραστατικές τέχνες αφορά κυρίως τον κινηματογράφο. Έχεις ασχοληθεί ξανά με την όπερα; Είναι ένα είδος που «απολαμβάνεις», όπως λένε στις μέρες μας;

Τ.Κ.: Οκέι, μια και χρησιμοποίησες τον ψυχαναλυτικό όρο «φετίχ», αισθάνομαι πως πρέπει να φορέσω το ψυχαναλυτικό μου καπέλο. Ο φετιχισμός είναι μια μορφή εξωτερικής ανάθεσης (outsourcing). Ο Γάλλος ψυχαναλυτής Οκτάβ Μανονί  εφηύρε μια χρήσιμη διατύπωση για τον φετιχισμό: «Ξέρω πολύ καλά, αλλά ωστόσο…».

Γενικά, οι πεποιθήσεις μας δεν πηγάζουν μόνο από τον εαυτό μας, αλλά στηρίζονται και στις πεποιθήσεις των άλλων. Ο φετιχιστής, από την άλλη, κατασκευάζει μια αντίφαση: εκχωρεί τις πεποιθήσεις του σε εκείνες των άλλων ενώ διατηρεί παράλληλα τις δικές του. Βάζοντας εισαγωγικά γύρω από τον όρο «φετίχ», εσύ αναγνωρίζεις την απόσταση που σε χωρίζει από αυτή τη θέση. Δέχτηκα με χαρά την πρότασή σου να μιλήσω στη διημερίδα που είναι αφιερωμένη στον Θάνατο του Άντονυ γιατί θαυμάζω τον τρόπο που το έργο σου, όσο κι αν εμπνέεται από τις ψυχαναλυτικές ιδέες άλλων, τις μεταπλάθει σε κάτι καινούργιο.

Τζόαν Κόπτζεκ.
Τζόαν Κόπτζεκ. Φωτ.: Tony Rinaldo

Έχεις δίκιο: το πεδίο έρευνάς μου είναι ο κινηματογράφος. Τελευταία, ωστόσο, εργάζομαι γενικότερα πάνω στα μέσα (media), κυρίως σε αναζήτηση μιας κατανόησης του πώς «η ζωή αναζητά τη ζωή με άλλους τρόπους εκτός από τη ζωή». Δεν έχω ασχοληθεί ως τώρα ερευνητικά με την όπερα, όμως έχει κινήσει το ενδιαφέρον μου αυτό που σήμερα αποκαλείται «σπουδές ήχου». Έχεις καθόλου επαφή με αυτό το νέο θεωρητικό ρεύμα που είναι αφιερωμένο στον ήχο και τη φωνή; Είσαι προφανώς πολύ διαβασμένος και ενδιαφέρεσαι για τη θεωρία, πέρα από το ότι είσαι ένας καταξιωμένος συνθέτης. Πες μου σε παρακαλώ κάτι για τον τρόπο που συμπράττουν τα θεωρητικά με τα μουσικά σου χαρίσματα.

Χ.Γ.: Τυχαίνει να ενδιαφέρομαι κι εγώ ιδιαίτερα για τη μελέτη του κινηματογράφου και, από την όψιμη εφηβεία μου και μετά, το σινεμά ανταγωνίζεται τη μουσική στα αισθήματά μου. Σχετικά με τις σπουδές ήχου, το έργο του κοινωνιολόγου Ζακ Αταλί και ιδίως του πειραματικού συνθέτη και θεωρητικού Μισέλ Σιόν είχε τεράστια σημασία για μένα στο παρελθόν. Πρόσφατα μου τράβηξε την προσοχή η δουλειά του Γάλλου ψυχαναλυτή και κοντρατενόρου Ζαν-Μισέλ Βιβ, ο οποίος ασχολείται με την ψυχανάλυση και τη φωνή, καθώς και της Λουντοβίκα Γκράσσι, που επίσης μας επισκέπτεται για τη διημερίδα του Άντονυ. Για μένα η σύνθεση είναι τρομερά ταπεινωτική και επίπονη προσπάθεια. Προϋποθέτει την αντιμετώπιση και διαμεσολάβηση/μετουσίωση κάποιων εντελώς αδιαφανών για μένα ορμών, χωρίς εγγύηση για το τελικό αποτέλεσμα και δίχως καμιά στρατηγική εξόδου. Τη βρίσκω βαθιά εξαντλητική. Η θεωρία, αντίθετα, είναι κάτι που απολαμβάνω: μου φαίνεται χαλαρωτική, αναζωογονητική. Ίσως να μου δίνει μια (ψευδή) αίσθηση διανοητικής επιβολής που με βοηθά να αντιμετωπίζω τις αβεβαιότητες της μουσικής γραφής. Πιο ουσιαστικά, με βοηθά επίσης να αποδέχομαι την έλλειψη ως κάτι αναπόφευκτο και δημιουργικό. Εσύ; Πιστεύεις πως υπάρχει κάποια ιδιαίτερη σχέση ανάμεσα στην όπερα και στη φιλοσοφία ή την ψυχανάλυση;

Τ.Κ.: Είμαι πεπεισμένη πως υπάρχουν ιδιαίτεροι δεσμοί που συνδέουν την όπερα με τη φιλοσοφία, καθώς και με την ψυχανάλυση. Η όπερα είναι, εξάλλου, μία από τις μεγάλες και διαχρονικές μορφές τέχνης, που πραγματεύεται τα ανθρώπινα πάθη με μοναδικά θεαματικό τρόπο. Αμέτρητα βιβλία, όπως το Opera’s second death των Σλάβοϊ Ζίζεκ και Μλάντεν Ντόλαρ, το μαρτυρούν αυτό θαυμαστά. Όμως εγώ δεν έχω ως τώρα αποτολμήσει να εισέλθω σε αυτό το πεδίο, πιθανότατα γιατί η δουλειά μου έκανε μια παράκαμψη προς την ισλαμική φιλοσοφία, όπου αναλώθηκε πολύς από τον χρόνο μου.

Μια και μιλάμε για τη συνεργασία –πέρα από εκείνη του Ζίζεκ και του Ντόλαρ– είμαι περίεργη να μάθω περισσότερα για τις συνεργασίες σου με τον Γιάννη Φίλια. Οι δυο σας έχετε δουλέψει μαζί και για το έργο Η Κοκκινοσκουφίτσα και ο (καλός) λύκος. Τι κάνει αυτήν τη συνδημιουργία να λειτουργεί τόσο καλά;

Τζόαν Κόπτζεκ: «Ο Θάνατος του Άντονυ έχει θέμα το σεξ» Facebook Twitter
Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

Χ.Γ.: Ο Γιάννης κι εγώ συναντηθήκαμε στο πανεπιστήμιο: ήμασταν τα δυο σπασικλάκια που μιλούσαν όλη την ώρα για την όπερα, αν και αυτός (που είναι απίθανος τενόρος) ήταν πολύ πιο «κουλ» από μένα. Η φιλία μας εξελίχθηκε όταν αποφασίσαμε να γράψουμε μαζί. Εκείνος ανάβλυζε ποτάμια ευρηματικών λέξεων, εγώ φρόντιζα για τη δομή και τη φόρμα. Γράψαμε μαζί τέσσερις όπερες συνολικά που συμπεριλαμβάνουν και δύο διασκευές: την Πληγή, όπερα σε επτά γεύματα, βασισμένη στο μυθιστόρημα Μοιραίο Πάθος της Τζόζεφιν Χαρτ, και το Ένα σώμα, βασισμένο στο ομότιτλο διήγημα του Καμίλλο Μπόιτο. Συμπέσαμε μάλιστα και στη θητεία μας στο Ναυτικό, κρατώντας τουφέκια ακριβώς όπως οι πρωταγωνιστές του Θανάτου του Άντονυ! Μόνο που, ανάμεσα στους δύο όρους του κλασικού διπόλου σεξ - θάνατος, η προσωπική μου εμμονή ήταν πάντα με τον δεύτερο, ενώ ο Γιάννης ενδιαφερόταν περισσότερο για το πρώτο – αυτό ίσως να παρήγαγε ένα είδος ισορροπίας. Είναι αλήθεια πως πολλοί θεατές ως τώρα έχουν διαβάσει τον Θάνατο του Άντονυ κυρίως διαμέσου του φακού του σεξ, μέσω των εννοιών της θεωρίας του φύλου κ.λπ. Στον βαθμό που είσαι εξοικειωμένη με την όπερά μας, έχεις άποψη γι’ αυτό; Μήπως διαβάζω εσφαλμένα το ίδιο μου το έργο, πιστεύοντας πως κύριο θέμα του είναι ο θάνατος;

Τ.Κ.: Α, ναι, το σεξ και ο θάνατος. Ο Χάιντεγκερ έδωσε έναν διάσημο ορισμό του ανθρώπου ως «είναι προς θάνατον». Ο Λακάν είχε άλλη γνώμη. «Είναι προς τη jouissance», προς την υπέρμετρη ευχαρίστηση: αυτή είναι η εναλλακτική που προσέφερε. Αυτή η διαφορά δεν είναι τόσο έντονη όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά, γιατί η έννοια της υπέρμετρης ευχαρίστησης, μιας απόλαυσης που προκαλεί ρωγμή στην ανθρώπινη υποκειμενικότητα και εξωθεί τον άνθρωπο να κάνει πράγματα που θέτουν σε κίνδυνο την ίδια του τη ζωή, δεν είναι μια απλή θετικότητα. Ολόκληρη η ψυχανάλυση στηρίζεται στα παράδοξα που προκύπτουν από την αρνητικότητα του σεξ και της ευχαρίστησης. Όντως διαβάζεις εσφαλμένα το ίδιο σου το έργο. Σου το λέω με κάθε σεβασμό, Χαράλαμπε: ο Θάνατος του Άντονυ δεν έχει θέμα ούτε τον θάνατο ούτε το κοινωνικό φύλο (το οποίο, όπως πιστεύω, αγνοεί το βιολογικό φύλο [sex]), έχει θέμα το σεξ. Εξόχως αξιόλογο θέμα γενικά και πολύ ταιριαστό στην όπερα.

Χ.Γ.: Ποια είναι η γνώμη σου σήμερα για την παρακαταθήκη του Σλάβοϊ Ζίζεκ, το έργο του οποίου αξιοποιεί εκτενώς ο Θάνατος του Άντονυ;

Τ.Κ.: Δεν έχω ιδέα πώς θα ήταν η μελέτη της ψυχανάλυσης, και ιδίως του Λακάν, χωρίς τον Σλάβοϊ Ζίζεκ. Σίγουρα έχει καταφέρει να μην παραγνωρίζεται κανένα από τα δύο. Η παρουσία του, μέσω μιας σταθερής ροής από βιβλία, άρθρα και δημόσιες εμφανίσεις, το μοναδικό ξέφρενο στυλ του, το εύρος των αναφορών του, το χιούμορ και η λάμψη της ευφυΐας του προφύλαξαν την ψυχανάλυση από το να γίνει ένας λόγος (discourse) ή μια ειδικότητα ελάσσονος σημασίας. Αυτό συμβαίνει εδώ και τρεις δεκαετίες. Πιστεύω πως θα συνεχίσουν να εμφανίζονται κι άλλες ισχυρές φωνές και διαφορετικές γνώμες, κάποιες μάλιστα θα αντιταχθούν στη δική του· όμως αμφιβάλλω αν πολλές από αυτές θα είχαν έρθει καν στο φως αν ο Ζίζεκ δεν κρατούσε τη θεματολογία της ψυχανάλυσης ζωντανή όλα αυτά τα χρόνια. 

Η φήμη του Ζίζεκ φαίνεται να έχει εξαπλωθεί παντού. Πόσο ευρεία είναι η δημοτικότητά του στην Αθήνα;

ΤΕΤΑΡΤΗ Τζόαν Κόπτζεκ: «O Ζίζεκ κρατά ζωντανή τη θεματολογία της ψυχανάλυσης όλα αυτά τα χρόνια» Facebook Twitter
Φωτ.: Βαλέρια Ισάεβα

Χ.Γ.: Για αρχή, πρέπει να πω ότι ο Ζίζεκ υποστήριξε θερμά το σχέδιο του Θανάτου του Άντονυ, πράγμα για το οποίο του είμαι πολύ ευγνώμων. Η εντύπωσή μου είναι πως είναι αρκετά γνωστός στην Ελλάδα, ακόμη και πέρα από τους κύκλους των ειδικών. Μεγάλο μέρος του έργου του έχει μεταφραστεί. Ήταν ιδιαίτερα αναγνωρίσιμος πριν από καμιά δεκαετία, την περίοδο της πολιτικής ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ, ενός κόμματος που ο ίδιος υποστήριξε και που έγινε κυβέρνηση το 2015. Το αρνητικό εδώ είναι πως ο Ζίζεκ αντιμετωπίστηκε κατόπιν κυρίως ως πολιτικός στοχαστής, ακόμη και ως φατριαστής, και αυτό επισκίασε τη σοβαρή δουλειά του στην ψυχανάλυση και στη φιλοσοφία. Διόρθωσέ με αν κάνω λάθος, αλλά βλέπω το έργο σου, όπως και εκείνο του Ζίζεκ, ως μια θαρραλέα απόπειρα προάσπισης της αξίας της καθολικότητας κόντρα στο ρεύμα ενός κόσμου ολοένα και πιο παθιασμένου με τα επιμέρους, με την έννοια της ταυτότητας κ.λπ. Από την πλευρά μου προσεγγίζω τη σύνθεση με ανάλογη διάθεση: με τη μουσική μου διεκδικώ την έκφραση του γενικού περισσότερο απ' ό,τι του ειδικού, προσπαθώντας παράλληλα να παραμείνω πιστός στο υπερβατικό δυναμικό που αισθάνομαι ότι διαθέτει η οπερατική φωνή. Ποιες πιστεύεις πως είναι οι προοπτικές ενός τέτοιου εγχειρήματος στις μέρες μας;

Τ.Κ.: Δεν είσαι διατεθειμένος –ούτε κι εγώ, εξάλλου– να εγκαταλείψεις ένα κάποιο στοιχείο «υπερβολής». Και, στο κάτω κάτω, γιατί να κάνουμε κάτι τέτοιο; Πού θα ήταν η όπερα –ή η ψυχανάλυση– χωρίς αυτό το στοιχείο; Μάλιστα, ούτε καν η σύγχρονη επιστήμη δεν συναινεί στην εγκατάλειψή του: ισχυρίζεται, αντίθετα, πως το άπειρο διαποτίζει τον σύγχρονο κόσμο ακριβώς επειδή δεν πιστεύουμε πια πως υπάρχει τίποτα έξω, πιο πέρα, από το σύμπαν. Ενώ παραδοσιακά οι άνθρωποι τοποθετούσαν το άπειρο στο επέκεινα, τώρα το άπειρο ενυπάρχει στον κόσμο όπου ζούμε. Βέβαια, είναι εξίσου συχνά πηγή οδύνης όσο και πηγή χαράς, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτό.

Ο θάνατος του Άντονυ - Making Of, με guest την Ελένη Δήμου

Σημειώσεις

1. Joan Copjec, Διάβασε την επιθυμία μου. Ο Λακάν εναντίον των ιστορικιστών, μτφρ. Βάσια Λέκκα, Πλέθρον, Αθήνα, 2019.

2. Joan Copjec, «Το μνήμα της επιμονής: Περί Αντιγόνης», στο Αντινομίες της Αντιγόνης. Κριτικές θεωρήσεις του πολιτικού, μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, Απόστολος Λαμπρόπουλος, επιμ. Έλενα Τζελέπη, Εκκρεμές, Αθήνα, 2014.

3. Η μουσική του Χαράλαμπου Γωγιού για την Αντιγόνη του Σοφοκλή τιμήθηκε με το Βραβείο Θεάτρου Κύπρου 2015/16.

4. Της όπερας Πληγή, όπερα σε επτά γεύματα, Φεστιβάλ Αθηνών, 2008.

• Ο Θάνατος του Άντονυ, εννοιολογική όπερα δωματίου του Χαράλαμπου Γωγιού, σε λιμπρέτο του Γιάννη Φίλια και του συνθέτη βασισμένο στην ανάμνηση της τηλεοπτικής σειράς «Κάντυ Κάντυ» και στο έργο του Σλάβοϊ Ζίζεκ, παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ στις 20, 23, 25 και 27 Νοεμβρίου, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά.

Η διημερίδα Ο Άντονυ στο ξέφωτο: Η ενόρμηση θανάτου της όπερας με κεντρική ομιλήτρια την Τζόαν Κόπτζεκ πραγματοποιείται στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ στις 25 και 26 Νοεμβρίου (ώρα έναρξης: 17:30). Είσοδος ελεύθερη με δελτία εισόδου, τα οποία θα διανέμονται από τη Δευτέρα 21 Νοεμβρίου, στις 12:00, αποκλειστικά μέσω του ticketservices.gr. 

Πληροφορίες: nationalopera.gr

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Θέατρο / Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Ένα νέο, αλλιώτικο σύμπαν για τον «χορό» ξεδιπλώνεται από τις 3 έως τις 6 Απριλίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μέσα από τα πρωτοποριακά έργα τεσσάρων κορυφαίων Ελλήνων χορογράφων και του διεθνούς φήμης Damien Jalet.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κώστας Νικούλι

Θέατρο / «Μπορώ να καταλάβω το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος»

Ο 30χρονος Κώστας Νικούλι μιλά για την πορεία του μετά το «Ξενία» που του χάρισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού όταν ήταν ακόμα έφηβος, για το πόσο Έλληνας νιώθει, για την πρόκληση του να παίζει τρεις γκέι ρόλους και για το πόσο τον έχει αλλάξει το παιδί του.
M. HULOT
Μέσα στον θησαυρό με τις εμβληματικές φορεσιές της Δόρας Στράτου

Θέατρο / «Κάποτε έδιναν τις φορεσιές για έναν πλαστικό κουβά, που ήταν ό,τι πιο μοντέρνο»

Μια γνωριμία με τη μεγάλη κληρονομιά της Δόρας Στράτου μέσα από τον πλούτο αυθεντικών ενδυμάτων που δεν μπορούν να ξαναραφτούν σήμερα και συντηρούνται με μεγάλο κόπο, χάρη στην αφοσίωση και την εθελοντική προσφορά μιας ομάδας ανθρώπων που πιστεύουν και συνεχίζουν το όραμά της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ξαναγράφοντας τον Ίψεν

Θέατρο / Ο Ίψεν στον Πειραιά, στο μουράγιο

«Δεν είναι εύκολο να είσαι ασυμβίβαστη. Όπως δεν είναι εύκολο να ξαναγράφεις τον Ίψεν» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Εχθρός του λαού» σε διασκευή και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Βασιλακόπουλου.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Lifo Videos / «Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Η ηθοποιός Παρασκευή Δουρουκλάκη μιλά για την εμπειρία της με τον Πέτερ Στάιν, τις προσωπικές της μάχες με το άγχος και την κατάθλιψη, καθώς και για το θέατρο ως διέξοδο από αυτές.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Θέατρο / Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Από τον ρόλο της Μάσα στην πραγματική ζωή, από το Ηράκλειο όπου μεγάλωσε μέχρι τη ζωή με τους ανθρώπους του θεάτρου, από τον φόβο στην ελευθερία, η ζωή της Μαρίας Σκουλά είναι ένας δρόμος μακρύς και δύσκολος που όμως την οδήγησε σε κάτι δυνατό και φωτεινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Θέατρο / Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Μέσα από την εναλλαγή αφηγήσεων, εμπειριών, αναπαραστάσεων, χορού, βίντεο και ήχου, η παράσταση του Γιώργου Βαλαή αναδεικνύει τις διαφορές αλλά και τις συνδέσεις που υπάρχουν μεταξύ των δυο διαφορετικών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρομέο Καστελούτσι: «Όπου παρεμβάλλεται το κράτος, δεν υπάρχει χώρος για τον έρωτα. Ο έρωτας είναι εναντίον του κράτους και το κράτος εναντίον του έρωτα».

Θέατρο / Ρομέο Καστελούτσι: «Πάντα κάποιος πολεμά τον έρωτα. Και οι εραστές είναι πάντα τα θύματα»

Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης, λίγο πριν επιστρέψει στην Αθήνα και στη Στέγη για να παρουσιάσει τη «Βερενίκη» του, μας μίλησε για τον έρωτα, τη γλώσσα και τη μοναξιά, την πολιτική και την ανυπέρβλητη Ιζαμπέλ Ιπέρ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
CHECK How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της συστημικής ιστορίας

Θέατρο / How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της Iστορίας

Σκηνοθετημένη από έναν νέο δημιουργό, η παράσταση που βασίζεται στο τελευταίο κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη επιχειρεί έναν διάλογο με μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αγορίτσα Οικονόμου

Αγορίτσα Οικονόμου / «Πέφτω να κοιμηθώ και σκέφτομαι ότι κάτι έχω κάνει καλά»

Βρέθηκε να κυνηγάει το όνειρο της υποκριτικής, χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, αλλά με τη βεβαιότητα ότι δεν ήθελε ποτέ να μείνει με την απορία «γιατί δεν το έκανα;». Μέσα από σκληρή δουλειά και πολλούς μικρούς ρόλους, κατάφερε να βρει τον δρόμο της στην τέχνη, στον οποίο προχωρά και αισθάνεται τυχερή. Η Αγορίτσα Οικονόμου είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ 

Θέατρο / «Αν κλάψω με ένα έργο, είμαι σε καλό δρόμο»

Ο Χρήστος Θεοδωρίδης, που έχει σκηνοθετήσει με επιτυχία δύο έργα φέτος, του Βιριπάγιεφ και της Αναγνωστάκη, εξηγεί γιατί τον ενδιαφέρουν τα κείμενα που μιλάνε στον άνθρωπο σήμερα, ακόμα κι αν σε αυτά ακούγονται ακραίες απόψεις που ενοχλούν και τον ίδιο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Να είσαι γκέι στη Νέα Υόρκη

Θέατρο / «Η Κληρονομιά μας»: Τι αποκομίσαμε από την εξάωρη παράσταση στο Εθνικό

«Μία ποπ queer saga, παραδομένη πότε στη μέθη των κοκτέιλ Μανχάταν και πότε στο πένθος μιας αλησμόνητης συλλογικής απώλειας» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το πολυβραβευμένο έργο του Μάθιου Λόπεζ, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Γιάννη Μόσχο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή ούτε αιρετική»

Θέατρο / «Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή, ούτε αιρετική»

Μετά την Ορέστεια του Στρίντμπεργκ και τις πρόβες για το έργο του Βασίλη Βηλαρά, η Λένα Κιτσοπούλου μιλάει για προσδοκίες και αποφάσεις, για επιτυχίες και απορρίψεις, για το «σύστημα» μέσα στο οποίο δουλεύει και για όλους εκείνους τους χαρακτηρισμούς που της αποδίδουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Με Μαρμαρινό, Κουρεντζή, Ράσσε, Mouawad και Ζυλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Πολιτισμός / Μαρμαρινός, Κουρεντζής, Ράσε, Mouawad και Ζιλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Καλλιτέχνες με ιστορικό ίχνος στην Επίδαυρο θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους δίπλα σε ξένους και άλλους Έλληνες δημιουργούς, ενώ στις 19 Ιουλίου θα ακούσουμε την ορχήστρα Utopia υπό τη διεύθυνση του Θ. Κουρεντζή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει τον εαυτό του;      

Θέατρο / Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει επιτυχημένα τον εαυτό του;      

«Αν θες να αναμετρηθείς με κάτι, αν θες να πας στην ουσία, πρέπει να πονέσεις» – Κριτική για την πολυσυζητημένη παράσταση «Merde!» των Βασίλη Μαγουλιώτη και Γιώργου Κουτλή στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ο Γιάννος Περλέγκας βρίσκει τη χαρά της δημιουργίας στη φλόγα για συνύπαρξη

Θέατρο / «Έχω νιώσει ακατάλληλος και παρωχημένος δεινόσαυρος μέσα στο θεατρικό τοπίο που αλλάζει»

Με αφορμή το έργο του Μπέρνχαρντ «Η δύναμη της συνήθειας», ο Γιάννος Περλέγκας μιλά με ταπεινότητα και πάθος για το θέατρο, με το οποίο συνεχίζει να παλεύει και που διαρκώς τον νικά. Αυτό, όμως, είναι που τον κρατά ζωντανό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ