ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΡΑ

Foreign Policy: «Οι Σπαρτιάτες ήταν losers»

Foreign Policy: Οι Σπαρτιάτες ήταν losers Facebook Twitter
Οι σπαρτιατικοί στρατοί ήταν εξίσου πιθανό να χάσουν μάχες όσο και να τις κερδίσουν, ιδίως απέναντι σε ισότιμους αντιπάλους, όπως άλλες ελληνικές πόλεις-κράτη.
0

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ BRET DEVEREAUX, τακτικός συνεργάτης του περιοδικού Foreign Policy, σε πρόσφατο άρθρο του για την αμερικανική πολιτική επιθεώρηση με τίτλο “Spartans Were Losers” επιχειρεί να απομυθοποιήσει τον μύθο της στρατιωτικής υπεροχής των Σπαρτιατών, θεωρώντας ότι «ο θαυμασμός του αμερικανικού στρατού για το πρωτο-φασιστικό καθεστώς της αρχαίας Σπάρτης βασίζεται σε μια στρεβλή αντίληψη της ιστορίας».

Στο άρθρο αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:

«Ο Αθηναίος ιστορικός Θουκυδίδης παρατήρησε κάποτε ότι η Σπάρτη στερούνταν τόσο πολύ εντυπωσιακών ναών ή μνημείων ώστε οι μελλοντικές γενιές που θα έβρισκαν τον τόπο έρημο θα δυσκολεύονταν να πιστέψουν ότι υπήρξε ποτέ τόσο μεγάλη δύναμη.

Αλλά ακόμη και χωρίς φυσικά μνημεία, η μνήμη της αρχαίας Σπάρτης είναι πολύ ζωντανή στις σύγχρονες Ηνωμένες Πολιτείες. Στη μαζική κουλτούρα ψυχαγωγίας, οι Σπαρτιάτες πρωταγωνιστούν σε ταινίες αλλά και σε αρκετές από τις μεγαλύτερες σειρές βιντεοπαιχνιδιών. Το εμπορικό σήμα Spartan χρησιμοποιείται για την προώθηση αγώνων με εμπόδια, εξοπλισμού γυμναστικής και πυροβόλων όπλων.

Η Σπάρτη έχει επίσης γίνει πολιτική κραυγή συσπείρωσης, μεταξύ άλλων από μέλη της άκρας δεξιάς που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021. Η αρχαία Σπάρτη δεν υπάρχει πια, αλλά η εξύμνησή της –η λεγόμενη “Spartaganda”–  ζει και βασιλεύει.

Ο Πλούταρχος αναφέρει τους διάφορους τρόπους με τους οποίους οι Σπαρτιάτες εξευτέλιζαν και υποβίβαζαν τους είλωτες, ενώ ο Αθηναίος ρήτορας Ισοκράτης υποστήριζε ότι η θανάτωση σκλάβου αποτελούσε έγκλημα παντού στην Ελλάδα, εκτός από τη Σπάρτη. Η Σπάρτη ήταν πιθανότατα η πιο ανελεύθερη κοινωνία σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο.

Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η αγάπη του αμερικανικού στρατού για οτιδήποτε έχει να κάνει με τον μύθο της αρχαίας Σπάρτης. Ο στρατός των ΗΠΑ διαθέτει Σπαρτιάτικη Ταξιαρχία [Spartan Brigade] με σύνθημα «Η Σπάρτη ζει», Ειδική Ομάδα [Task Force] με την επωνυμία Spartan και ασκήσεις που λέγονται Spartan Warrior [Σπαρτιάτης Μαχητής], ενώ το Σώμα των Πεζοναυτών διεξάγει παράκτιες ασκήσεις με την ονομασία Spartan Trident – μια περίεργη επιλογή δεδομένου ότι οι Σπαρτιάτες ήταν πολύ κακοί στις παράκτιες επιχειρήσεις.

Μεγάλο μέρος αυτής της τάσης του να φανταζόμαστε τους Αμερικανούς στρατιώτες ως Σπαρτιάτες πολεμιστές προέρχεται από το ιστορικό μυθιστόρημα Gates of Fire του Steven Pressfield, το οποίο εξακολουθεί να περιλαμβάνεται τακτικά σε λίστες στρατιωτικής ανάγνωσης. Το βιβλίο παρουσιάζει τους Σπαρτιάτες ως ανώτερους πολεμιστές προερχόμενους από μια υπερ-στρατιωτικοποιημένη κοινωνία, οι οποίοι υπερασπίζονται με αυτοθυσία την ελευθερία (εναντίον ενός ξενικού «άλλου», ένα χαρακτηριστικό που αναδεικνύεται σαφέστερα στο κόμικ και στη μετέπειτα ταινία «300»). Η Σπάρτη σε αυτό το όραμα είναι μια ριζικά ισότιμη κοινωνία που βασίζεται στην καλλιέργεια ανδρικών πολεμικών αρετών.

Ωστόσο, αυτή η εικόνα της Σπάρτης είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου λανθασμένη. Η κοινωνία της αρχαίας Σπάρτης είναι ανάξια μίμησης ή επαίνου, ιδίως σε μια δημοκρατική κοινωνία.

Κατ' αρχάς, η φήμη της στρατιωτικής υπεροχής των Σπαρτιατών αποδεικνύεται, με μια πιο προσεκτική εξέταση, μια οφθαλμαπάτη, ως επί το πλείστον. Οι σπαρτιατικοί στρατοί ήταν εξίσου πιθανό να χάσουν μάχες όσο και να τις κερδίσουν, ιδίως απέναντι σε ισότιμους αντιπάλους, όπως άλλες ελληνικές πόλεις-κράτη. Η Σπάρτη νίκησε την Αθήνα στον Πελοποννησιακό Πόλεμο –  αλλά μόνο αφού αποδέχτηκε περσική χορηγία για να το κάνει, ανοίγοντας ξανά την πόρτα της περσική επιρροής στο Αιγαίο, την οποία οι ελληνικές νίκες στις Πλαταιές και τη Σαλαμίνα είχαν κλείσει σχεδόν έναν αιώνα νωρίτερα.

Οι περίφημες σπαρτιατικές νίκες στις Πλαταιές και τη Μαντινεία συνοδεύτηκαν από επακόλουθες ήττες στην Πύλο, τις Αργινούσες και τελικά στα Λεύκτρα. Αυτή η τελευταία ήττα στα Λεύκτρα, η οποία επιτεύχθηκε από τη Θήβα μόλις 33 χρόνια μετά τον θρίαμβο της Σπάρτης επί της Αθήνας, έσπασε οριστικά τα νώτα της σπαρτιατικής δύναμης, υποβιβάζοντας τη Σπάρτη σε δύναμη δεύτερης κατηγορίας, θέση από την οποία δεν ανέκαμψε ποτέ.

Οι Σπαρτιάτες είχαν αρνηθεί επίσης να συμμετάσχουν στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου κατά της Περσίας, απόφαση για την οποία ο Αλέξανδρος τους χλεύασε αφιερώνοντας τα λάφυρα των πρώτων νικών του "σε όλους τους Έλληνες εκτός από τους Σπαρτιάτες".

Αλλά ενώ οι στρατιωτικές επιδόσεις της Σπάρτης ήταν απλώς μέτριες αντικειμενικά, το τυραννικό καθεστώς της αρχαίας Σπάρτης την καθιστά εξαιρετικά κακό παράδειγμα για τους πολίτες ή τους στρατιώτες μιας σύγχρονης ελεύθερης κοινωνίας... Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων στη Σπάρτη, μεταξύ 65 και 85 τοις εκατό, ήταν είλωτες. Το ποσοστό αυτό είναι συγκλονιστικό, πολύ υψηλότερο από οποιοδήποτε άλλο αρχαίο μεσογειακό κράτος ή, για παράδειγμα, από τον αμερικανικό Νότο πριν από τον Εμφύλιο, ο οποίος δικαίως χαρακτηριζόταν ως κοινωνία των δούλων με το ένα τρίτο του πληθυσμού του υπόδουλο.

Ο Πλούταρχος αναφέρει τους διάφορους τρόπους με τους οποίους οι Σπαρτιάτες εξευτέλιζαν και υποβίβαζαν τους είλωτες, ενώ ο Αθηναίος ρήτορας Ισοκράτης υποστήριζε ότι η θανάτωση σκλάβου αποτελούσε έγκλημα παντού στην Ελλάδα, εκτός από τη Σπάρτη. Η Σπάρτη ήταν πιθανότατα η πιο ανελεύθερη κοινωνία σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο».

Οπτική Γωνία
0

ΚΙΝΗΣΗ ΤΩΡΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Ιλισός, η πέτρινη γέφυρα και τα αντιπλημμυρικά έργα

Ρεπορτάζ / Ο Ιλισός, η πέτρινη γέφυρα που θα γκρεμιστεί και τα αντιπλημμυρικά έργα

Μεταξύ Καλλιθέας και Μοσχάτου ξεκινούν από την Περιφέρεια Αττικής έργα αντιπλημμυρικής προστασίας σε ένα τμήμα του Ιλισού. Εξαιτίας των παρεμβάσεων, που είναι πράγματι αναγκαίες, θα γκρεμιστεί στη λεωφόρο Ποσειδώνος μια πέτρινη πεντάτοξη γέφυρα, η μοναδική στην Αττική.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πώς η Μελόνι αγάπησε τον Γκράμσι

Οπτική Γωνία / Πώς η Μελόνι αγάπησε τον Γκράμσι

Όπως και άλλοι επιφανείς εκπρόσωποι της σύγχρονης ακροδεξιάς, η Ιταλίδα πρωθυπουργός έχει στραφεί στις ιδέες του κομμουνιστή φιλόσοφου περί «πολιτισμικής ηγεμονίας» για την οικοδόμηση μιας δεξιάς κυριαρχίας στον χώρο του πολιτισμού.
THE LIFO TEAM
Συρία: Οι ΗΠΑ προσπαθούν να συμφιλιώσουν ομάδες Κούρδων καθώς η Τουρκία συγκεντρώνει στρατό στο Κομπάνι

Ανάλυση / Συρία: Οι ΗΠΑ προσπαθούν να συμφιλιώσουν ομάδες Κούρδων καθώς η Τουρκία συγκεντρώνει στρατό στο Κομπάνι

Αφίχθη στη Συρία ο υπεύθυνος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη βορειοανατολική Συρία, Σκοτ Μπολτζ - Οι Κούρδοι της Συρίας νιώθουν ότι η δέσμευση της Ουάσιγκτον απέναντί ​​τους εξασθενεί γρήγορα
ΠΕΤΡΟΣ ΚΡΑΝΙΑΣ
Δρούζοι: Η μουσουλμανική μειονότητα στη διελκυστίνδα Ισραήλ - Συρίας

Ανάλυση / Δρούζοι: Η μουσουλμανική μειονότητα διχάζεται μεταξύ Ισραήλ και Συρίας

Η μειονότητα των Δρούζων γύρω από τα υψώματα του Γκολάν δεν έχει αποφασίσει αν θέλει να παραμείνει στη Συρία - Η εκστρατεία προσεταιρισμού από το Ισραήλ, η προσπάθεια πειθούς του Τζολάνι και οι μπερδεμένοι Δρούζοι
LIFO NEWSROOM
Τα UFO δεν εμφανίζονται ένα τυχαίο βράδυ Τρίτης την ώρα που βγάζουμε τα σκουπίδια

Tech & Science / Τα UFO δεν εμφανίζονται ένα τυχαίο βράδυ Τρίτης την ώρα που βγάζουμε τα σκουπίδια

Πανικό έχουν προκαλέσει στις ΗΠΑ τα μυστηριώδη drones πάνω από τον ουρανό του Νιου Τζέρσεϊ, αλλά στο αιώνιο κυνήγι για τον εντοπισμό αγνώστου ταυτότητας ιπτάμενων αντικειμένων, η ανθρώπινη μαρτυρία είναι συνήθως ο πιο αδύναμος κρίκος.
THE LIFO TEAM
Πέγκυ Αντωνάκου: Στην Google θα ξεκλειδώσουμε ερωτήσεις και αναζητήσεις που δεν ξέραμε καν ότι μπορούσαμε να απαντήσουμε

Good Business Directory Vol.5 / «Στην Google θα ξεκλειδώσουμε αναζητήσεις που δεν ξέραμε καν ότι μπορούσαμε να απαντήσουμε»

Η γενική διευθύντρια της Google για τη ΝΑ Ευρώπη, Πέγκυ Αντωνάκου, περιγράφει πώς η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξουν τη ζωή μας τα επόμενα χρόνια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι ο ράπερ Noizy που τραγούδησε στις φιέστες του Έντι Ράμα στην Ελλάδα

Ρεπορτάζ / Noizy: Ο υπόδικος τράπερ φίλος του Έντι Ράμα

Δύο μήνες πριν εμφανιστεί στη Θεσσαλονίκη για να τραγουδήσει στην εθνικιστική φιέστα του Αλβανού πρωθυπουργού, οι αρχές του Κοσόβου καταζητούσαν τον Noizy, ύστερα από καταγγελία γνωστού TikΤoker, με τον οποίο είχε beef, για άγριο ξυλοδαρμό και βιασμό. 
ΜΑΡΙΟΣ ΑΫΦΑΝΤΗΣ
Πώς θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τις εξελίξεις στη Συρία;

Διεθνή / Πώς θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τις εξελίξεις στη Συρία;

Οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας και η νέα εποχή στη Συρία: Ο Ιωάννης Γρηγοριάδης, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, κάτοχος έδρας Jean Monnet στις Ευρωπαϊκές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Μπίλκεντ στην Τουρκία και ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Άλις Μονρό δεν μίλησε;

Οπτική Γωνία / Γιατί η Άλις Μονρό κάλυψε τον παιδόφιλο άντρα της και την κακοποίηση της κόρης της;

Ο δεύτερος σύζυγος της πρόσφατα αποθανούσας, βραβευμένης με Νόμπελ Καναδής συγγραφέως ήταν παιδόφιλος και είχε κακοποιήσει σεξουαλικά τη μικρότερη κόρη της. Γιατί εκείνη παρέμεινε σιωπηλή;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Πλαστική ρύπανση: Κανένας περιορισμός, απογοητευτική η εφαρμογή του νόμου

Περιβάλλον / Πλαστική ρύπανση: Κανένας περιορισμός, απογοητευτική η εφαρμογή του νόμου

Γιατί δεν περιορίζεται η πλαστική ρύπανση στην Ελλάδα; Μια αποκαλυπτική έκθεση του WWF η οποία δίνει απαντήσεις για τις αλλαγές που δεν έγιναν στην καθημερινότητά μας, τις ευθύνες της πολιτείας αλλά και τη συμπεριφορά των πολιτών.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ