Όποιος παρακολουθεί τα μουσικά πράγματα, γνωρίζει ότι πίσω από την τελευταία δουλειά του Travis Scott, το «Utopia», στο αισθητικό κομμάτι, κρύβεται ένα ελληνικό design studiο. Το NMR.CC ξεκίνησε από τον Σπύρο Κοκκώνη και τον Γιώργο Ρούσσο το 2019, προσφέροντας διαμεσικές υπηρεσίες με έμφαση στην καλλιτεχνική διεύθυνση και το design στον χώρο της μουσικής, της μόδας και του πολιτισμού γενικότερα· σκοπός τους ήταν να απευθυνθούν στη διεθνή αγορά. Και το πέτυχαν σε μικρό χρονικό διάστημα. Μια ματιά στο βιογραφικό τους, εκτός από τον Travis Scott, δείχνει ότι έχουν σχεδιάσει για το Berlin Atonal αλλά και για το Stegi Radio του Ιδρύματος Ωνάση, ενώ παραλίγο να συνεργαστούν και με τον Ye (Kanye West).
Η πιο πρόσφατη δουλειά τους είναι οι αφίσες της νέας ταινίας του Γιώργου Ζώη, «Arcadia», που ήδη έχει πάρει διθυραμβικές κριτικές μετά την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Βερολίνου.
O Σπύρος και ο Γιώργος γνωρίστηκαν όταν σπούδαζαν μαζί στη Βακαλό. Τους τράβηξε το graphic design «επειδή στην Αθήνα, ειδικά τη δεκαετία του ’90 και στις αρχές των ’00, έπαιζε αρκετό graffiti, πολλές καταλήψεις, αυτο-οργανωμένοι χώροι, events κ.ο.κ. Υποθέτω πως ο τρόπος για να μεταφράσουμε το ενδιαφέρον μας για τη μουσική, τις υποκουλτούρες, την πολιτική και την τέχνη του δρόμου ήταν να το προσεγγίσουμε από την πλευρά της οπτικής επικοινωνίας, μια και αυτό ήταν το πρώτο μας ερέθισμα, η πρώτη μας επαφή με όλα αυτά (αφίσες, εξώφυλλα δίσκων, flyers, zines κ.λπ.)».
«Στην Ελλάδα για έναν γραφίστα φαντάζομαι ότι τα πράγματα είναι όπως για οποιονδήποτε άλλο εργαζόμενο. Τα βασικά αγαθά στα ύψη, τα budgets για δουλειές χαμηλά».
Φαίνεται αυτό στο στυλ τους, που είναι αρκετά ριζοσπαστικό και προσφέρει μια φρέσκια ματιά άμεσα συνδεδεμένη με την εποχή της πληροφορίας και της εικόνας.
— Πώς αποφασίσατε να ανοίξετε το στούντιο;
Νομίζω πως ποτέ κανείς μας δεν αισθάνθηκε ότι θα μπορούσαμε να χωρέσουμε σε μια ήδη καθιερωμένη ομάδα με προϋπάρχουσες δυναμικές. Πάντα νιώθαμε την ανάγκη να κάνουμε τα πράγματα πιο πολύ μόνοι μας. Έχοντας ήδη δουλέψει για άλλους ανθρώπους στην αρχή, και χωρίς να νιώθουμε υπέροχα γι' αυτό, θεωρήσαμε απαραίτητο να ακολουθήσουμε τη δική μας τεχνική.
— Πώς είναι η αγορά στην Ελλάδα στο συγκεκριμένο αντικείμενο;
Τυχαίνει οι περισσότεροι πελάτες μας να είναι από το εξωτερικό, όποτε δεν θεωρούμε πως είμαστε οι καταλληλότεροι για να εκφέρουμε γνώμη συγκεκριμένα για την ελληνική αγορά, παρ' όλα αυτά σίγουρα παρατηρούμε μια γενικότερη κούραση στην αισθητική του design παγκοσμίως. Μπορεί να φταίει και το ότι μεγαλώνουμε, αλλά νιώθω πως έχουμε αρκετό καιρό να εντυπωσιαστούμε από κάποιο νέο design ή ρεύμα, όπως συνέβαινε λίγο καιρό πριν. Πολύ πιθανό γι' αυτό να ευθύνεται και η ροπή προς μια κατεύθυνση που βασίζεται ολοκληρωτικά στην κινούμενη εικόνα σε συνδυασμό με το αισθητικό yassifying οποιουδήποτε περιεχομένου.
— Πώς προέκυψαν οι συνεργασίες με ονόματα όπως ο Travis Scott;
Είναι πολυπαραγοντικό το ζήτημα, νομίζω. Αν μπορούσα να τα βάλω σε μια λίστα, θα σημείωνα, με αρκετή στοχοπροσήλωση, άρνηση για συμβιβασμό όσον αφορά την ποιότητα και τα αισθητικά μας κριτήρια, με συνεχές βιοποριστικό άγχος, αμφισβήτηση (όλων αλλά και του ίδιου μας του εαυτού), με αμοιβαία εμπιστοσύνη και, φαντάζομαι, λίγο τύχη.
— Πώς είναι στην Ελλάδα η κατάσταση για έναν γραφίστα σε σχέση με την εμπειρία που έχετε αποκτήσει στο εξωτερικό;
Νομίζω πως, λίγο πολύ, μια και ζούμε στα ύστερα στάδια του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης, βιώνοντας πλέον την post-Covid εποχή, υπάρχει κάπως μια παγκόσμια ταύτιση όσον αφορά τα εργασιακά struggles. Στην Ελλάδα για έναν γραφίστα φαντάζομαι ότι τα πράγματα είναι όπως για οποιονδήποτε άλλο εργαζόμενο. Τα βασικά αγαθά στα ύψη, τα budgets για δουλειές χαμηλά.
— Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας με τον Γιώργο Ζώη για την ταινία «Arcadia»; Τον γνωρίζατε από πριν;
Μας πρότεινε, και μας σύστησε, στον Γιώργο ο Βασίλης Μαρματάκης, του οποίου ήμασταν μαθητές (και τον ευχαριστούμε πολύ για την εμπιστοσύνη). Ο Βασίλης είχε δουλέψει με τον Γιώργο σε προηγούμενη ταινία του, το «Interruption», οπότε μέσω της δουλειάς του Βασίλη είχαμε γνωρίσει και τη δουλειά του Γιώργου.
— Ποια ακριβώς είναι η δουλειά ενός creative agency σε μια ταινία;
Αυτό είναι πολύ σχετικό και εξαρτάται και από τον σκηνοθέτη αλλά και από το creative agency και τις υπηρεσίες που προσφέρει. Σίγουρα εξαρτάται και από την ίδια την ταινία και τις ανάγκες της. Για παράδειγμα, σε ταινίες ή σειρές που εκτυλίσσονται σε fictional εργασιακά περιβάλλοντα ένα creative agency μπορεί να προσφέρει αρκετά στην ευρύτερη οπτική γλώσσα της αφήγησης, π.χ. στην ταυτότητα κάποιας εταιρείας που διαδραματίζει κάποιο συγκεκριμένο ρόλο.
— Την είδατε πριν ξεκινήσετε να δουλεύετε πάνω σε αυτήν;
Είχαμε τη χαρά να τη δούμε προτού ξεκινήσουμε να δουλεύουμε τις ιδέες μας για την αφίσα, ναι.
— Σε ποιο στάδιο παραγωγής της ταινίας αναλάβατε εσείς;
Στο προτελευταίο, την ώρα που χρειάστηκε η αφίσα και λίγο πριν από την παράδοση της ταινίας στην Berlinale! Σε κάθε περίπτωση, είχαμε μια φανταστική συνεργασία και με την εταιρεία παραγωγής και με τον Γιώργο, οπότε είμαστε πολύ χαρούμενοι με το αποτέλεσμα.
— Τι βαθμό καλλιτεχνικής ελευθερίας σάς έχουν δώσει όσοι έχετε συνεργαστεί μαζί τους; Κατά πόσο μπορείτε να εκφράσετε την καλλιτεχνική σας φιλοδοξία σε κάθε πρότζεκτ;
Είμαστε λίγο τυχεροί σχετικά με αυτό, καθώς οι περισσότερες συνεργασίες μας τυχαίνει να είναι είτε με άλλους καλλιτέχνες, είτε με fashion brands, είτε με μουσικούς, με αποτέλεσμα κάθε πρότζεκτ να θυμίζει περισσότερο συνεργασία παρά «δουλειά». Υπό αυτή την έννοια, λοιπόν, μπορούμε να πούμε πως αντιλαμβανόμαστε το προνόμιο που έχουμε όσον αφορά την καλλιτεχνική ελευθερία, καθώς σε κάθε πρότζεκτ δημιουργείται μια ομάδα όπου η ιεραρχική δομή είναι οριζόντια, σε αντίθεση με περιβάλλοντα πιο corporate.
— Και στο «Arcadia» πιο συγκεκριμένα;
Η αλήθεια είναι πως ο Γιώργος είχε εξαρχής μια πολύ συγκεκριμένη ιδέα για την αφίσα, αλλά παράλληλα, δεδομένου ότι πίστευε αρκετά σ' εμάς, ήταν πολύ ανοιχτός στις δικές μας ιδέες. Καταλήξαμε να βγάλουμε δύο αφίσες αντί για μία, οπότε μπορούμε να δούμε διαφορετικές οπτικές όσον αφορά το ίδιο θέμα – για εμάς αυτό πάντα έχει ενδιαφέρον. Σίγουρα η σχέση του Μουρίκη και της Παπούλια δημιουργεί τις πτυχές εκείνες που κάνουν την ταινία άκρως ενδιαφέρουσα, οπότε και οι δυο αφίσες περιστρέφονται γύρω από αυτήν τη σχέση.
— Τι θα σημαίνει για εσάς μια βράβευση της ταινίας;
Σίγουρα, πέρα και από το επαγγελματικό επίπεδο, χαιρόμαστε για κάθε συνεργάτη/πελάτη μας όταν βραβεύονται το όραμα και οι κόποι του. Νιώθουμε ότι έχουμε συμβάλει κι εμείς σε κάτι σημαντικό.
— Ποια συνεργασία σας ξεχωρίζετε και γιατί;
Σίγουρα οι συνεργασίες με τους Travis Scott και Ye, παρόλο που δυστυχώς το πρότζεκτ μας με τον Ye δεν υλοποιήθηκε τελικά, ήταν αρκετά σημαντικές. Παράλληλα, σημαντική συνεργασία είναι και αυτή με την PAN και τον Βασίλη Κουλιγκά, καθώς είναι από τις πρώτες δουλειές που αναλάβαμε λίγο μετά την έναρξη εργασιών του στούντιο. Τέλος, η δουλειά με το ιστορικό φεστιβάλ Berlin Atonal που έκανε πριν από δύο χρόνια ένα πολύ μεγάλο αφιέρωμα στη μνήμη και στην κληρονομιά του Ιάννη Ξενάκη. Ήμασταν τυχεροί που μπορέσαμε να σχεδιάσουμε την οπτική του ταυτότητα, καθώς για εμάς αποτελεί μεγάλη έμπνευση και πολύ σημαντική ιστορική και πολιτισμική φιγούρα. Έκτοτε και αυτή είναι μία από τις μόνιμες συνεργασίες μας.
— Κάποια συνεργασία σας που ήταν εξαιρετικά δύσκολη;
Οι συνήθεις δυσκολίες αφορούν κυρίως εσωτερικές διαμάχες, πώς μένουμε πιστοί στον δρόμο που θέλουμε να χαράξουμε, πόσο εύκολο είναι να πεις ναι και να κάνεις πίσω σε κάτι που πιστεύεις πολύ και η αντίστοιχη μάχη που πρέπει να δώσεις για να πας τα πράγματα ένα βήμα παρακάτω. Δεν ξέρω αν θεωρείται δύσκολη, αλλά σίγουρα αρκετά ιδιαίτερη συνεργασία που δεν είχαμε προβλέψει την πολυπλοκότητά της αρχικά ήταν η ταυτότητα για το XC273 που κάναμε το 2022, το οποίο στην ουσία αποτελεί ένα πολυχώρο/κατάστημα το οποίο φιλοξενεί αρκετά γνωστά fashion brands και βρίσκεται στη Σανγκάη. Παράλληλα, σε τακτά διαστήματα κάνουν και κάποια events ή launches. Έχει παρόμοια λογική με το Dover Street Market. Η συνεργασία δεν ήταν εξαιρετικά δύσκολη, αλλά ήταν η πρώτη επαφή μας με πελάτες από τη Σανγκάη και είχε αρκετά layers μέχρι να εγκριθούν κάποια πράγματα, οπότε σίγουρα ήταν μια αρκετά challenging εμπειρία για εμάς, μια και δεν καταφέραμε να βρισκόμαστε in situ στο συγκεκριμένο πρότζεκτ, σε αντίθεση με υπόλοιπες συνεργασίες μας.
— Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια;
Στις 26 Απριλίου, μαζί με την εταιρεία Demon Footwear, με την οποία συνεργαζόμαστε, διοργανώνουμε ένα event/performance/exhibition στον πολυχώρο Saigon, που επίσης βρίσκεται εντός του ΠΛΥΦΑ. Θα παρουσιάσουμε ένα νέο παπούτσι της εταιρείας, μαζί με κάποια έργα δικά μας, καθώς και μια μουσική περφόμανς από τον Ιταλό μουσικό Heith και DJ sets από τον DJ NOT I και την J Biloba. Πρόσφατα αλλάξαμε χώρο, οπότε αυτήν τη περίοδο ανακαινίζουμε το καινούργιο μας studio, το οποίο θα είναι έτοιμο πολύ σύντομα, και χαιρόμαστε πολύ με αυτό. Επόμενα σχέδια γενικότερα είναι κάποιες νέες συνεργασίες που ξεκινάμε με νέους και υφιστάμενους πελάτες, που όμως δεν αφορούν αμιγώς τη γραφιστική, είναι πιο ευρύ το φάσμα της συνεργασίας. Οπότε ένας επόμενος στόχος μας είναι να δείξουμε πως τα όρια της γραφιστικής είναι πιο ανοιχτά απ' ό,τι είναι ευρέως αντιληπτό.
