ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑ ΕΧΩ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΩ μετά τη γυμνή εμφάνιση της Μπιάνκα Σενσόρι.
Έχουμε, συνολικά και παγκόσμια, μπλέξει τα μπούτια μας. Φοβόμαστε πάρα πολύ ότι θα μας πουν αμόρφωτες και ότι «δεν καταλαβαίνουμε τι θέλει να πει ο καλλιτέχνης». Ξοδεύουμε τη φαιά μας ουσία στο «ναι, αλλά αν δεν εννοούσε αυτό κι εννοούσε κάτι άλλο, τρομερά σπουδαίο, τρομερά avant-garde, αν το ζεύγος έκανε κάποια δήλωση που εμείς οι πλεμπαίοι δεν κατανοούμε;». Αρνούμαστε να σχολιάσουμε με βάση αυτό που βλέπουν τα μάτια μας και αντιλαμβάνεται ο νους μας.
Εξηγούμαι
Λίγες μέρες πριν, το ζεύγος Kάνιε Γουέστ - Μπιάνκα Σενσόρι εμφανίστηκε απρόσκλητο στα Grammys. H Μπιάνκα φορούσε ένα μακρύ μαύρο γουναρικό και ο Κάνιε απλά, μαύρα ρούχα. Τη στιγμή της φωτογράφισης, οι φωτογράφοι ζήτησαν από την Μπιάνκα να «δουν το outfit», επομένως οι κάμερες ήταν έτοιμες και πεινασμένες. Έπειτα από σύντομη μεταξύ τους συνεννόηση, η Μπιάνκα γύρισε πλάτη στις κάμερες και έβγαλε τη γούνα, αποκαλύπτοντας την πλήρη γύμνια της. Τελικά, βέβαια, δεν ήταν εντελώς γυμνή. Φορούσε ένα απολύτως διάφανο, κολλητό φόρεμα.
Φοβόμαστε ότι θα μας προσβάλουν αν έχουμε άποψη; Ανησυχούμε ότι είμαστε ανεπαρκείς και θέλουμε να καλύψουμε τα νώτα μας, διαβεβαιώνοντας το κοινό ότι έχουμε πλήρως καταλάβει όλα, μα όλα τα διακυβεύματα;
Εδώ τελειώνουν τα γεγονότα και ξεκινά ο σχολιασμός
Πέρα από τα αναμενόμενα, δηλαδή ότι το Hollywood έχει καταστρέψει τα ήθη και ότι ο Kάνιε Γουέστ είναι μια παρεξηγημένη ιδιοφυΐα, είδα μια πολύ έντονη «φεμινιστική» διαφωνία –ας την πούμε έτσι για συντομία– ανάμεσα στο «η γυναίκα είναι αρχιτέκτονας με όραμα και κάνει μια δήλωση με την εμφάνισή της, δεν της λέει ο Κάνιε τι να κάνει, την υποτιμάτε» και το «ρε παιδιά, ένας ντυμένος άντρας στέκεται σαν νταβατζής δίπλα σε μια γυμνή γυναίκα, μας κάνετε πλάκα;». Aνάμεσα σ’ αυτά τα δύο, χύθηκε πολύ διαδικτυακό μελάνι από γυναίκες που, ενώ ξεκάθαρα ήταν προβληματισμένες με το περιεχόμενο της εμφάνισης, έψαχναν να βρουν ένα σωρό «ναι, αλλά» για να πείσουν, μάλλον τον εαυτό τους, ότι λάθος κατάλαβαν, ήταν κάτι πολύ ψαγμένο αυτή η εμφάνιση, και να μην αδικήσουν το διάσημο ζεύγος.
Αν κάπου αξίζει να μείνουμε στο όλο σκηνικό, είναι στον απίστευτο κόπο που καταβάλλουν οι γυναίκες για να «δουν όλες τις πλευρές». «Ναι», σχολίασε κάποια στο Twitter, «κι εμένα η πρώτη μου εντύπωση είναι ότι είναι πολύ υποτιμητική αυτή η ενδυμασία, αλλά σκέφτομαι μήπως ήταν κάποια καλλιτεχνική δήλωση που δεν έγινε κατανοητή». Αναρωτιέμαι κάθε φορά που βλέπω αυτή την τάση κατά πόσο πρόκειται για ευρύ πνεύμα και ευγενική διάθεση απέναντι σ’ ένα ερέθισμα και κατά πόσο πρόκειται απλώς για έλλειψη εμπιστοσύνης στην απλή, καθαρή, ατόφια εντύπωση. Δεν ισχυρίζομαι ότι είναι αποκλειστικά γυναικείο χαρακτηριστικό, παραμένει ωστόσο πραγματικότητα ότι τα περισσότερα σχόλια αυτού του είδους τα βλέπω από σχολιάστριες και όχι από σχολιαστές.
Φοβόμαστε ότι θα μας προσβάλουν αν έχουμε άποψη; Ανησυχούμε ότι είμαστε ανεπαρκείς και θέλουμε να καλύψουμε τα νώτα μας, διαβεβαιώνοντας το κοινό ότι έχουμε πλήρως καταλάβει όλα, μα όλα τα διακυβεύματα; Θέλουμε να γλιτώσουμε την υποτίμηση της γνώμης μας και γι’ αυτό φροντίζουμε να δείχνουμε ότι αυτό που θέλουμε να πούμε έχει λάβει υπόψη όλες, μα όλες τις παραμέτρους;
Η εμφάνιση του ζεύγους μπορεί να έχει ένα εκατομμύριο «σημασίες». Μπορεί να την έκαναν από κοινού, για να δηλώσουν ότι βλέπουν τη νοηματική φτώχεια των Grammys. Mπορεί να ήθελαν να προμοτάρουν το brand του Κάνιε. Μπορεί να έχουν μια σαδομαζοχιστική σχέση και να επιζητούν τον δημόσιο εξευτελισμό της Μπιάνκα ή μπορεί ο Κάνιε να θέλει να βλέπει κόσμο να ξερογλείφεται με τη γυναίκα του. Μπορεί, στην τελική, η ιδέα να ήταν της Μπιάνκα. Μπορεί οτιδήποτε.
Το θέμα μου είναι αυτό: στον κόσμο που ζούμε, η εικόνα ενός ντυμένου άντρα που συνοδεύει μια γυμνή γυναίκα έχει μια ορισμένη συνδήλωση. Αυτή η συνδήλωση σχετίζεται με υποτίμηση, κακοποίηση και εκμετάλλευση. Αν κάποια το βλέπει έτσι, γιατί να μπει στον κόπο να το δικαιολογήσει; Για να μη θεωρηθεί «άτεχνη»; Για να δείξει ότι καταλαβαίνει τα «βαθιά νοήματα»;
Mπορεί κάτι να έχει avant-garde πρόθεση και να χωλαίνει στην υλοποίηση. Μπορεί κάτι να βασίζεται σε καλλιτεχνικό όραμα και ταυτόχρονα να μην πετυχαίνει να ξεπεράσει το προφανές. Μπορεί το σημείο αναφοράς να είναι ακόμη υπερβολικά ισχυρό και να μην μπορεί να επαναπροσδιοριστεί. Το ζήτημα δεν είναι αν η εμφάνιση αυτή είχε καλλιτεχνικό, διαφημιστικό ή άλλο ενδιαφέρον: είναι ότι αρκετές γυναίκες που σχολιάζουν δημόσια ή ιδιωτικά νιώθουν την ανάγκη να αγνοήσουν την εντύπωσή τους, την αίσθησή τους και την αισθητική τους για να αναζητήσουν την «αλήθεια».
Δεν πιστεύω, φυσικά, ότι αυτή η προτεραιότητα στο «τι θέλει να πει κάποιος άλλος» έναντι του «τι πιστεύω εγώ» αφορά μόνο την εμφάνιση της Μπιάνκα. Αυτό που πήρα απ’ την όλη ιστορία είναι ότι, κοίτα να δεις, μέλη του φύλου που είναι υπεύθυνο για την ικανοποίηση των αναγκών των νηπίων, που έχει συνδεθεί με την προετοιμασία φαγητού για την οικογένεια, που ζει και υπάρχει στη σκιά ενός μόνιμου mental load να «θυμίζει», να «προγραμματίζει» και να «διοργανώνει», όταν έρχεται η ώρα να τοποθετηθούν για ένα μικρής κλίμακας γεγονός της δημόσιας σφαίρας φαίνεται να ιεραρχούν υψηλότερα τη βούληση δύο άγνωστων διάσημων από την ίδια τους την εντύπωση.
Προσωπικά, σε συζητήσεις για ενδυνάμωση και κοινωνική πρόοδο θα καταλάβω ότι όντως έχουν αλλάξει τα πράγματα όταν οι γυναίκες δεν νιώθουμε ότι προσβάλλουμε τους άλλους επειδή μιλάμε με κατάφαση και σε έγκλιση οριστική.