Ari San, Trifonas, Levitros: Oι Έλληνες λαϊκοί σταρ του Ισραήλ του '60 και του '70

Ari San, Trifonas, Levitros: Oι Έλληνες λαϊκοί σταρ του Ισραήλ του '60 και του '70 Facebook Twitter
O Aris San ήταν ο πρώτος τραγουδιστής που κατάφερε να πουλήσει πάνω από εκατό χιλιάδες αντίτυπα δίσκων στο Ισραήλ, με την μεγάλη του επιτυχία "Bum Pam".
0

Η κατάσταση του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού άλλαξε δραματικά στη δεκαετία του 1960 με τον ήχο ενός νέου υβριδικού «ανατολίτικου» στυλ, πολύ χτυπητού, με ηλεκτρικό μπουζούκι, αρμόνιο και σύνθις, που σάρωσε  στα νυχτερινά κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης και, αγαπήθηκε τρελά από τους Ισραηλινούς. Τις δεκαετίες του '60 και του '70, ο Aris San, ένας Έλληνας διάσημος από τη νυχτερινή ζωή της Θεσσαλονίκης, γνώρισε τεράστια επιτυχία στο Τελ Αβίβ, ανοίγοντας το δρόμο και σε άλλες φαντεζί περιπτώσεις.

Ο Αριστείδης Σεϊσανάς, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1940 στην Καλαμάτα. Έφηβος ακόμα άρχισε να παίζει μουσική και να τραγουδά σε ταβέρνες της πρωτεύουσας, ξεχωρίζοντας για τον πρωτότυπο τρόπο με τον οποίο «μετέτρεπε την ηλεκτρική κιθάρα σε μπουζούκι».

Ο στρατηγός Moshe Dayan, στην κορυφή της πολιτικής του εξουσίας και δημοτικότητας στη δεκαετία του 1960, λέγεται ότι ήταν οπαδός του Aris San και μάλιστα ότι παρενέβη ώστε να δοθεί τελικά και η ισραηλινή υπηκοότητα στον τραγουδιστή.

Τα πρώτα του ταξίδια τον έφεραν στα νυχτερινά κλαμπ του λιμανιού της Χάιφα, η οποία κατοικείται από πολλούς Εβραίους ελληνικής καταγωγής και σε ένα από αυτά γνώρισε τον έρωτα της ζωής του, ένα κορίτσι από το Ισραήλ. Οι ιστορίες γύρω από αυτή τη σχέση ποικίλλουν αλλά τελικά αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο Aris San δεν θα αργήσει να γίνει σύντομα ο βασικός πρωταγωνιστής της πίστας του κλαμπ Arianna (στα σύνορα Τελ Αβίβ και Γιάφας), ιδιοκτήτης του οποίου ήταν ο Shmuel Barzilay, Εβραίος από τη Θεσσαλονίκη.

Ο στρατηγός Moshe Dayan, στην κορυφή της πολιτικής του εξουσίας και δημοτικότητας στη δεκαετία του 1960, λέγεται ότι ήταν οπαδός του Aris San και μάλιστα ότι παρενέβη ώστε να δοθεί τελικά και η ισραηλινή υπηκοότητα στον τραγουδιστή.

Σιγά σιγά η σκηνή έγινε πιο δυνατή (και με νέα ονόματα όπως ο Trifonas από την Κύπρο, o σχετικά άγνωστος Nino Nikolaidis και o Levitros), και πλέον αγκάλιασε το γιορτινό στυλ της Μέσης Ανατολής που περιλαμβάνει πολύ ποτό, φαγητό και χορό. Κάπου στο κέντρο της παλιάς Γιάφα θα εμφανιστεί η δισκογραφική Koliphone Records, η οποία θα ηχογραφήσει ακούραστα τους νέους καλλιτέχνες της σκηνής και θα πουλήσει εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα από σουξέ όπως το «Bum Pam» του Aris San.

Ο Ισραηλινός δημοσιογράφος Rik Binnendijk γνώρισε και αγάπησε το τα ελληνικά λαϊκά τραγούδια της Ελλάδας από τις εξαιρετικές επανεκδόσεις ελληνο-ισραηλινής μουσικής της Fortuna Records. Θέλοντας να ψάξει τις ρίζες αυτής της περίεργης μουσικής σύντηξης έγραψε ένα κομμάτι στο σάιτ strangesoundsfrombeyond  για τα υβριδικά αυτά διαμάντια που βοήθησαν να δημιουργηθεί αυτό που σήμερα είναι γνωστό ως «ο ήχος της Γιάφα». 

Aris San

Το 1956 ο 17χρονος τότε Αριστείδης Σεϊσανάς εγκαταστάθηκε στη Γιάφα και ξεκίνησε τη καριέρα του ως κιθαρίστας στην Arianna, ένα δημοφιλές κέντρο διασκέδασης της εποχής. Ο Aris San, όπως ήταν το ψευδώνυμο που υιοθέτησε ήταν ένας πρωτοπόρος κιθαρίστας και εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο δημοφιλείς του Ισραήλ.

Ο κόσμος λάτρευε το παίξιμο του - "bouzouki style with electric guitar". Η μοναδική τεχνική του όπου συνδύαζε το γρήγορο και "κοφτερό" σόλο παίξιμο του μπουζουκιού με στοιχεία ροκ ν ρολ, ρούμπας ακόμα και φανκ ήταν επαναστατική και τον έκανε ιδιαίτερα αγαπητό. Εκτός από τις επανεκτελέσεις λαϊκών τραγουδιών τις οποίες διασκέυαζε προσθέτοντας στοιχεία από τους μοντέρνους κιθαριστικούς ήχους του 50-60 ηχογράφησε και δικές του συνθέσεις στα ελληνικά και τα εβραϊκά, αλλά και πάμπολλα τραγούδια στα ισπανικά, τα ιταλικά και αγγλικά.

 

Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του Aris San ήταν το "Boumpam".

Η δισκογραφική εταιρεία με την οποία συνεργάστηκε ο Aris San ήταν η Koliphone. Ιδρύθηκε το 1953 από τους αδερφούς Azoulay και εστίασε στη μουσική των επονομαζόμενων "Oriental Jews" ή Mizrahi, Εβραίων οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα μετοίκησαν στο Ισραήλ από τη Βόρεια Αφρική δημιουργώντας μια ενδιαφέρουσα πολιτισμική πολυχρωμία.

Στις δεκαετίες του '50 και του '60 όμως, οι εντάσεις του Ισραήλ και των γειτονικών χωρών του αραβικού κόσμου δημιουργούν ένα κενό το οποίο γέμισε ευπρόσδεκτα η ελληνική μουσική. Ενώ το λαϊκό τραγούδι είχε κοινές ρίζες με την αραβική μουσική, ο ελληνικός πολιτισμός θεωρήθηκε αρκετά "δυτικός" ώστε να είναι κοινωνικά αποδεκτός στο έντονο πολιτικό κλίμα της εποχής και οι Mizrahi μπορούσαν να απολαμβάνουν ανατολική μουσική χωρίς το φόβο των αντιποίνων.

Levitros

Ένας άλλος σπουδαίος καλλιτέχνης που συνεργάστηκε με την Koliphone ήταν ο Levitros. Αν και το όνομα φαντάζει ελληνικό στην πραγματικότητα το Levitros ήταν το ψευδώνυμο του Ιρακινού Levi Mu'alem, ο οποίος αποφάσισε να ελληνοποιήσει το όνομά τόσο από την επιρροή που είχε στην τέχνη του το λαικό τραγούδι όσο και για να να γίνει αποδεκτός στη μουσική κοινότητα.

Η μουσική του πάντως ήταν πειστικότατα ελληνική. Από τα εξαιρετικά κομμάτια του που εκδόθηκαν από την Fortuna Records, ξεχωρίζει το τραγούδι "Rubi Rubi" ένα φοβερό κομμάτι με μια αξέχαστη χορωδία και έναν ψυχεδελικό διάλογο μεταξύ οργάνων και μπουζουκιών.

 

Levitros - Rubi Rubi

 

Trifonas

Ο Trifonas ήταν άλλος ένα δημοφιλής μουσικός που συνεργαζόταν με την Koliphone. Ο Κύπριος Τρύφωνας Νικολαΐδης αλλά εγκαταστάθηκε στο Ισραήλ και δούλεψε ως μουσικό σε γάμους, δεξιώσεις καθώς και σε πολλά ελληνικά κέντρα της Γιάφα. Στην δεκαετία του '70 ο Trifonas έχτισε την καριέρα του χάρις στο μοναδικό του στυλ στο μπουζούκι και τελικά εγκαταστάθηκε τις ΗΠΑ. Ένα από τα πιο γνωστά του τραγούδια είναι το "Opalala".

 

Trifonas - Opalala

 

Ο Aris San, ο Trifonas και ο Levitros είναι οι πιο δημοφιλείς μουσικοί λαικού τραγουδιού της Koliphone αλλά δεν είναι οι μοναδικοί. Παρουσιάζουμε μερικά σπάνια και δυσεύρετα δείγματα:

 

Statatos – "סטאטטוס"

 

Nino Nikolaidis - Ne Sevenim Var Ne Soranim

Οι παραπάνω μουσικοί είναι η κορυφή του παγόβουνου από την ελληνική μουσική εισβολή της δεκαετίας του 50 και του 60 στο Ισραήλ. Πολλοί άλλοι Έλληνες καλλιτέχνες όπως ο Μίκης Θεδωράκης, η Γλυκερία, ο Στέλιος Καζαντζίδης και ο Γιώργος Νταλάρας αγαπήθηκαν πολύ από το μουσικόφιλο κοινό της χώρας ενώ τα τραγούδια τους διασκευάστηκαν γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία.

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

10 χρόνια μετά, ακόμη μας στοιχειώνει το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι»

Μουσική / Το «Ταπεινοί Και Πεινασμένοι» του ΛΕΞ ακόμη μας στοιχειώνει

Πέρασαν 10 χρόνια από την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού δίσκου του «Τ.Κ.Π.», που δεν ήταν απλώς ένα σημείο τομής για την εγχώρια ραπ σκηνή. Ήταν κάτι που σε άρπαζε και σε προσγείωνε με το ζόρι στην καθημερινότητα.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

Μουσική / Η Bipolia δεν φοβάται να παίζει μουσική στον δρόμο

«Είναι σίγουρα πιο χαλαρά στην Κυψέλη, πιο γειτονιά σε σχέση με την Ερμού»: Η νεαρή μουσικός φέρνει αναζωογονητική αύρα στα ελληνικά ροκ και ποπ δεδομένα με το ντεμπούτο άλμπουμ της και τις εμφανίσεις της στους δρόμους της Αθήνας.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
«Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού ‘666’, του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Μουσική / «Βλάσφημο, σατανιστικό, πορνογραφικό»: Η ιστορία του θρυλικού «666», του άλμπουμ που σήμανε το τέλος των Aphrodite’s Child

Οι εξωφρενικές ιδέες του Νταλί, τα λάγνα φωνητικά της Ειρήνης Παπά και οι διαμάχες του Βαγγέλη Παπαθανασίου με τη δισκογραφική εταιρεία ήταν μόνο μερικά από τα επεισόδια της δημιουργίας ενός μνημειώδους άλμπουμ που επανακυκλοφορεί αυτές τις μέρες σε deluxe έκδοση.
THE LIFO TEAM
«Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Μουσική / «Μόλις νιώσεις σιγουριά ως γυναίκα, θα προσπαθήσουν να σε σπρώξουν προς τα κάτω»

Aφήνοντας πίσω της την προηγούμενη ζωή της ως νοσοκόμα, μετά από παρότρυνση των ασθενών της να κυνηγήσει τα όνειρά της, η παραγωγός και καλλιτέχνιδα Kelly Lee Owens μιλά για την τελευταία της δουλειά, τις σημαντικές συνεργασίες της και τη μουσική που διαμορφώνει συνειδήσεις και επηρεάζει συναισθήματα.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Η σπουδαία επανεκκίνηση της Καμεράτα ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών

Μουσική / Η συγκινητική επανεκκίνηση της Καμεράτας

Τέσσερα χρόνια, δύο νομοθετικές παρεμβάσεις, τρεις υπουργικές αποφάσεις και μία εκκαθάριση χρειάστηκαν ώστε να μπορέσει η Καμεράτα-Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής να κάνει restart και να επανέλθει ως Ορχήστρα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Μουσική / Beyoncé εναντίον Beatles: Τα βραβεία Grammy ξεπέρασαν κάθε όριο φαιδρότητας

Η υποψηφιότητα ενός ξεχασμένου και μάλλον αδιάφορου κομματιού του Τζον Λένον για το βραβείο του δίσκου της χρονιάς φαίνεται να συμπυκνώνει όλη την σύγχυση και την έλλειψη σοβαρότητας που διακρίνει τον κουρασμένο μηχανισμό κύρους των Grammy.
THE LIFO TEAM
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Μουσική / Stilpon: Η επιστροφή ενός Έλληνα κοσμοπολίτη του σύγχρονου ροκ

Ο Στίλπων Νέστωρ μαζί με εκλεκτούς καλεσμένους παρουσιάζουν αυτή την Πέμπτη στην Αθήνα τη νέα του δουλειά που έχει τίτλο «The Second Cloud Commission» και αποτελεί το απόγειο μιας δημιουργικής πορείας στο σύγχρονο ροκ που διανύει τέσσερις δεκαετίες.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το κονσέρτο που σφράγισε μια βαθιά φιλία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Το κονσέρτο που σφράγισε μια βαθιά φιλία

Η Ματούλα Κουστένη βουτά στα άδυτα μιας βαθιάς φιλίας, αυτής των Γιόζεφ Γιόακιμ και Γιοχάνες Μπραμς, που στηρίχτηκε στην καλλιτεχνική ιδιοφυΐα και τη χημεία αυτών των δύο μουσικών, αφήνοντας ένα μοναδικό ενθύμιο, το Κοντσέρτο για Βιολί και Ορχήστρα που υπογράφει -ποιος άλλος;- o Γιοχάνες Μπραμς.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Συναυλία Μαλερ

Μουσική / Ένας έξοχος Μάλερ του Κουρεντζή στο Μέγαρο

Ο Κουρεντζής βημάτισε αργά πάνω στο λεπτό σκοινί που συνδέει το υπαρκτό και του μαγικό, του εδώ και του επέκεινα, και με αδρές κινήσεις δεν παρουσίασε απλώς το Adagietto αλλά εξήγησε στον ακροατή κάθε του συλλαβή
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΜΠΙΔΗΣ
Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμένομενη συνεργασία τους

Πολιτισμός / Νταλάρας - Παπακωνσταντίνου: Οι πρώτες φωτογραφίες από την πολυαναμενόμενη συνεργασία τους

Οι δύο σπουδαίοι ερμηνευτές θα συναντηθούν επί σκηνής από τις 5 Δεκεμβρίου στο Vox σε μια θεατροποιημένη παράσταση με κείμενα του Οδυσσέα Ιωάννου τα οποία θα παρουσιάζει o ίδιος έχοντας τον ρόλο του αφηγητή
LIFO NEWSROOM