Μια ζωή πίσω απ’ το τζάμι

Μια ζωή πίσω απ’ το τζάμι Facebook Twitter
0
Για τονΜάνο Χατζιδάκι:

Την εποχή εκείνη είχε έρθει από την Αμερική ο Μάνος Χατζιδάκις και μπήκε στο στούντιο να γράψει τον «Μεγάλο Ερωτικό» με τη Φλέρυ Νταντωνάκη και τον Δημήτρη Ψαριανό. Ήταν η πρώτη φορά που τον ζούσα από κοντά τον Μάνο (στη συνέχεια δουλέψαμε μαζί συνολικά 15 χρόνια). Κατάλαβα, όσο τον γνώριζα, πως αυτός ο άνθρωπος ήταν μεγάλος καλλιτέχνης, με όλη τη σημασία της λέξης. Ευαίσθητος, γλυκός, κύριος, μάγκας και, πάνω απ’ όλα, είχε μια τεράστια ακτινοβολία. Τον έβλεπα πανω από το κοντρόλ να διευθύνει τους μουσικούς, να παίζει πιάνο, να σηκώνει το χέρι του όταν ήθελε κάποιος μουσικός να παίξει δυνατά ή να του κάνει νόημα, ξέρετε, όπως όταν θέλουμε να πούμε ησυχία και βάζουμε τον δείκτη του χεριού μας μπροστά στο στόμα, και ένιωθα μαγεμένος.

• Σε ένα διάλειμμα ο Λοΐζος ήρθε στο κοντρόλ να δει τον Μάνο. Τον βλέπει εκείνος και του κάνει νόημα να τον περιμένει.

Λοΐζος: «Έμαθα ότι γράφει ο θεός και ήρθα να τον δω».

Χατζιδάκις: «Στους αγγέλους επιτρέπουμε τις επι- σκέψεις».

• Σιχαινόταν όλους αυτούς που φορούσαν τα καλά τους για να πάνε στο Μέγαρο Μουσικής και ήθελε να δημιουργήσει έναν χώρο στο Γκάζι, όπου, όπως έλεγε, θα μπορούσαν να πάνε με το τζιν και ένα μπλουζάκι νέοι άνθρωποι. Ήθελε να δημιουργήσει το «Αντιμέγαρο».

Για τον Βασίλη Τσιτσάνη:

Θυμάμαι έκανε πολύ κρύο εκείνη την ημέρα κι είχε ρίξει χιόνι. Ο Τσιτσάνης είχε έρθει καλοντυμένος, με την τσατσάρα στην εσωτερική τσέπη του σακακιού του, όπως πάντα. Όλη αυτή η παρέα, Τσίλας (έτσι τον έλεγαν τον Τσιτσάνη οι φίλοι του) και Παπαϊωάννου, όπως και ο πατέρας μου, δεν έφευγαν από το σπίτι τους χωρίς τσατσάρα, ένα βελούδινο πανί στην κωλότσεπη για τα παπούτσια και μαντίλι στην τσέπη. Επίσης, ταυτότητα και εκλογικό βιβλιάριο. Κοιτούσα χαμογελαστός τον Τσιτσάνη που χτε- νιζόταν κι εκείνος σχολίασε: «Πρέπει να είμαστε περιποιημένοι, μας παίρνει η τηλεόραση».

Για τον Στέλιο Καζαντζίδη:

• Ο Στέλιος μού έλεγε ότι έκανε μαθήματα ορθοφωνίας, οδηγώντας στον δρόμο και παράλληλα διαβάζοντας «σωστά-ορθοφωνικά» τις ταμπέλες των κρεοπωλείων, κουρείων, οπωροπωλείων που συναντούσε. Άραγε, ποιος καθηγητής μουσικής του το είχε πει αυτό;

• Σε ένα πάρτι στην Αμερική, που διοργάνωσαν Έλληνες ομογενείς, είχαν καλέσει τον Φρανκ Σινάτρα να τραγουδήσει. Μόλις μπήκε στον χώρο ο Σινάτρα, είχαν βάλει στο πικάπ Καζαντζίδη. Κάποιος πήγε να σταματήσει το πικάπ, αλλά ο Σινάτρα ήδη είχε ακούσει τον Στέλιο και τους λέει: «Αφήστε ν’ ακούσω το τραγούδι». Και μόλις τελείωσε, γυρίζει ο Σινάτρα και λέει προς όλους: «Δεν κατάλαβα τίποτα από τα λόγια, αλλά αυτός ο τραγουδιστής είναι η μεγαλύτερη φωνή στον κόσμο!».

Για τον Γιώργο Ζαμπέτα:

Μια μέρα, μπαίνοντας στο στούντιο, έτυχε να χτυπήσει το τηλέφωνο που είχαμε στην είσοδο. Το σηκώνει ο Ζαμπέτας και λέει: «Αλό, Columbia, His Master’s Voice και μπέιμπι ντολ» (αντί για Capitol)». Ακόμα θα έχει μείνει άφωνος αυτός που πήρε και άκουσε τον Ζαμπέτα να του τα λέει αυτά.

Για τον Νίκο Ξυλούρη:

Θυμάμαι σε μια από τις ηχογραφήσεις έχει τη λύρα, παίζει μόνος του, για να ζεσταθεί που λέμε, κι ακούω μια μελωδία πολύ γνωστή. Κατεβαίνω κάτω στην αίθουσα ν’ ακούσω από κοντά τι παίζει. Beatles: «Yellow Submarine» και «Eleanor Rigby». Έμεινα να τον ακούω άφωνος και μόλις τελείωσε τον ρώτησα: «Ξέρεις τι παίζεις; Πού τα έμαθες αυτά;». Και μου απαντά: «Δεν ξέρω τι είναι αυτά, αλλά τα έμαθα στην Κρήτη από τους χίπηδες που τα έπαιζαν με τις κιθάρες τους στα Μάταλα, τους άκουγα και τα ξεσήκωνα στη λύρα». Κρίμα που δεν ηχογράφησα εκείνη τη μέρα.

Για τον Παύλο Σιδηρόπουλο:

Ας πούμε, γράφω εγώ στο στούντιο Α και στο Β γράφει ο Παύλος Σιδηρόπουλος. Συναντιόμαστε στο σαλονάκι που είχε στην είσοδο και μου λέει: «Έχω ένα τραγούδι που πολύ θα ήθελα να το πούμε μαζί». Δέχομαι αμέσως, χωρίς δεύτερη σκέψη. Φιλαράκι ο Πάυλος χρόνια. Το τραγούδι ήταν «Η ώρα του Stuff».Μπήκαμε και το είπαμε. Κάναμε το κέφι μας, το ευχαριστηθήκαμε.

Για τον Άκη Πάνου:

Όταν έμενε ακόμα πίσω από την Columbia, στην περιοχή Προμπονά, στο παζάρι των λουλουδιών, ένας γείτονας πάντρευε την κόρη του και έδωσε ένα προσκλητήριο στη γυναίκα του Άκη, την κυρα-Δήμητρα. Όταν μετά το στούντιο γύρισε ο Άκης σπίτι, του λέει η κυρα-Δήμητρα: «Άκη μου, ο γείτονας παντρεύει την κόρη του και πρέπει να της κάνουμε ένα δώρο». Φεύγει ο Άκης και σε λίγο γυρίζει με τρία φιλαράκια του, ξηλώνουν όλη την κρεβατοκάμαρα, που την είχε αγοράσει μόλις πριν από λίγες μέρες, και τους λέει να την πάνε δίπλα για τα παιδιά που θα παντρευτούν. Μέχρι να έρθει η καινούρια κρεβατοκάμαρα, κοιμόταν στο πάτωμα.

• Ένα βράδυ με παίρνει τηλέφωνο στην Columbia και μου λέει: «Έλα από το σπίτι να σου δείξω κάτι». Πάω, με κατεβάζει στο υπόγειο και μου δείχνει το σκάφος από ένα μπουζούκι που είχε αρχίσει να φτιάχνει. Ήταν μόνο το σκάφος και είχε ζωγραφίσει με βελόνα τατουάζ το πρόσωπο της κόρης του, της Ελευθερίας, που ήταν μόλις 82 ημερών. Τον κοιτάω, χωρίς να πω κάτι. Γυρίζει και μου λέει: «Όταν το τελειώσω, θα σε φωνάξω να το ακούσεις». Άραγε, πού βρίσκεται το μπουζούκι αυτό τώρα;

Για τον Στράτο Διονυσίου:

Πριν έρθει στο στούντιο ο Στράτος ήταν μαζί με τη Μαρίνα Βλαχάκη, και παίρνει τηλέφωνο και μας λέει: «Επειδή, ρε μαγκίτες, είμαι από το πρωί στον δρόμο, όταν θα έρθω στο στούντιο, θα υπάρχει κάτι να φάμε;». Του λέω εντάξει και παίρνω τηλέφωνο τον Μπενέτο, τον παραγωγό του: «Ηλία, φέρε φαγητό για τον Στράτο». Πράγματι, ήρθαν σχεδόν μαζί. Ανοίγει ο Ηλίας λαδόκολλες με γύρο, παϊδάκια, πατάτες, πίτες. Τρώμε όλοι μαζί, μπαίνει ο Στράτος μαζί με τη Μαρίνα, 6 λεπτά και τα 4 τραγούδια (επειδή ήταν ποτ πουρί), σε 6 λεπτά τα είπαν. Βγαίνουν από το στούντιο και λέει ο Στράτος: «Είδατε τι κάνουν ο γύρος και τα παϊδάκια; Θαύματα. Γεια σας, τώρα».

Για τον Νικόλα Άσιμο:

Κι εκείνη τη στιγμή μπαίνει μέσα στο στούντιο ένας τύπος με τσαλακωμένο καπέλο, ταγάρι στον ώμο, μαγκούρα στο χέρι, που φορούσε μόνο τον σκελετό από τα γυαλιά. «Νικόλα, να σου συστήσω τον Γιάννη, που από σήμερα θα συνεχίσουμε μαζί τον δίσκο “Ο Ξαναπές”». Ήταν ο Νικόλας Άσιμος, τον είχα ξαναδεί πριν από επτά χρόνια, όταν είχε έρθει στην Columbia ένα απόγευμα και ζητούσε τον Αλέκο Πατσιφά, που είχε τη δισκογραφική εταιρεία Λύρα. Είχε κάνει μαζί του ένα 45άρι με δυο τραγούδια: στην Α’ πλευρά ο «Μηχανισμός» και στη Β’ ο «Ρωμιός».

Για τον Κώστα Καφάση:

Ο Κώστας Καφάσης ξεκίνησε την καριέρα του ως ηθοποιός στο σίριαλ του Γιάννη Πρετεντέρη «Η γειτονιά μας». Θα τον θυμάστε οι μεγαλύτεροι που έκανε ένα επιτυχημένο ντουέτο με τη Μαίρη Χαλκιά. Έλεγε, λοιπόν, τότε, όσο σέρβιρε στο καφενείο, βάσει του ρόλου του: «Εγώ μια μέρα θα γίνω Μπιθικώτσης, Κόκοτας, Νταλάρας». Και να σου τον, μια μέρα τον φέρνουν στο στούντιο ο Κώστας Ψυχογιός και ο Γιώργος Μανίσαλης, για να ηχογραφήσουμε το τραγούδι τους «Γέλα, κυρία μου».

Για τον δίσκο «Μουσικές Ταξιαρχίες»:

Υπήρχε μια χορωδία που συμμετείχε σε πολλές ηχογραφήσεις και την αποτελούσαν η Μίτση η Λιλή, ο Κώστας κι ο Δαμιανός. Τους είχαν καλέσει να πάρουν μέρος στον δίσκο «Μουσικές Ταξιαρχίες» το 1982 για να πουν το ρεφρέν στο κομμάτι «Ντίσκο Τσουτσούνι». Με το που δίνει ο Τζίμης Πανούσης τα λόγια στη χορωδία και τους εξηγεί σε ποιο σημείο θα μπουν, η Μίτση βάζει τις φωνές: «Αποκλείεται. Εγώ δεν το λέω αυτό. Είμαι παντρεμένη και έχω δυο γιους».

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μαριάννα Κορομηλά «Η Μαρία των Μογγόλων»

Το Πίσω Ράφι / Για όλες τις Μαρίες που «δωρίστηκαν» σε βαρβάρους και άξεστους

Ψάχνοντας και γράφοντας για τη Μαρία των Μογγόλων, η Μαριάννα Κορομηλά ήρθε αντιμέτωπη με όλες εκείνες τις παραγνωρισμένες γυναικείες μορφές της Ιστορίας. Το αποτέλεσμα ήταν ένα ανένταχτο και φεμινιστικό βιβλίο που συζητήθηκε έντονα μόλις κυκλοφόρησε.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Βιβλίο / «O Γιάννης Χρήστου δεν είναι ο "αναρχικός" που νόμιζαν κάποιοι κάποτε»

Ο ιδιοφυής μουσικός έφυγε αναπάντεχα στα 44 του, αφήνοντας πίσω του ανεκπλήρωτα σχέδια. Ο Αλέξανδρος Αδαμόπουλος, ο οποίος ουσιαστικά δεν τον γνώρισε ποτέ, αλλά η ζωή τα έφερε έτσι ώστε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη διάσωση του έργου του, υπογράφει σήμερα το πιο ενημερωμένο βιβλίο για εκείνον.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Portraits 2025 / Η Ιωάννα Μπουραζοπούλου γράφει έργα του φανταστικού για τους ακραία ρεαλιστικούς καιρούς μας

Η ολοκλήρωση της περίφημης «Τριλογίας του Δράκου της Πρέσπας» αποδεικνύει ότι πρόκειται για μια από τις πιο απρόβλεπτες, ουσιαστικές και συνεπείς συγγραφείς μας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CHECK GIA 3/1 εκδόσεις δωμα

Portraits 2025 / Εκδόσεις Δώμα: «Θέλαμε να δούμε αν το κοινό μας θα ανταποκριθεί σε πιο βαριά πράγματα ή αν θα μας γυρίσει την πλάτη»

Μετά από εφτά χρόνια λειτουργίας και εξήντα προσεκτικά επιλεγμένους τίτλους, η Μαριλένα Καραμολέγκου και ο Θάνος Σαμαρτζής εξακολουθούν να πειραματίζονται, σαν να προτείνουν βιβλία σε φίλους.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Claude Pujade-Renaud

Το Πίσω Ράφι / «Οι γυναίκες του λαθροθήρα»: Μια εντελώς διαφορετική οπτική σε ένα θρυλικό ερωτικό τρίγωνο

Η Claude Pujade-Renaud ανατέμνει την ιστορία της σχέσης του Τεντ Χιουζ με τη Σίλβια Πλαθ και την Άσια Ουέβιλ δημιουργώντας ένα ερεθιστικό ψηφιδωτό από δεκάδες διαφορετικές αφηγήσεις.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Τζον Ρ. Ρ. Τόλκιν: Ο άρχοντας του δευτερεύοντος κόσμου

Βιβλίο / Τζον Ρ. Ρ. Τόλκιν: Ο άρχοντας του δευτερεύοντος κόσμου

Κι αν η Μέση Γη εξυψώθηκε στη φαντασμαγορία που όλοι γνωρίζουμε μέσα απ’ τις ταινίες του Πίτερ Τζάκσον, δεν ξεχνάμε ποτέ εκείνη τη στιγμή της πρώτης βραδινής ανάγνωσης, των απρόσμενων αράδων που σχημάτισαν αμέσως ένα σύμπαν αυτονόητο.
ΜΑΚΗΣ ΜΑΛΑΦΕΚΑΣ
Ο Ερρίκος Σοφράς μιλά για τα «Σονέτα» του Σαίξπηρ: «Θεωρώ το ποίημα έναν οργανισμό ζωντανό, αιμάτινο»

Βιβλίο / Ο Ερρίκος Σοφράς μιλά για τα «Σονέτα» του Σαίξπηρ: «Θεωρώ το ποίημα έναν οργανισμό ζωντανό, αιμάτινο»

Η νέα, εμπλουτισμένη και αναθεωρημένη έκδοση των «Σονέτων» από τους Αντίποδες, σε μετάφραση Ερρίκου Σοφρά, αναδεικνύει τη διαρκή ανάγκη του ποιητή για ελευθερία και καινοτομία, που φτάνει να καταργεί ακόμα και τις ποιητικές και κοινωνικές συμβάσεις.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Οι 10 συν 2 ξένοι τίτλοι της χρονιάς

Βιβλίο / 12 μεταφρασμένα βιβλία που ξεχώρισαν το 2024

Mια millennial συγραφέας και το μεταφεμινιστικό της μυθιστόρημα, η μεταφορά ενός κλασικού βιβλίου σε graphic novel, αυτοβιογραφίες, η επανασύνδεση της ανθρώπινης και της φυσικής ιστορίας σε 900 σελίδες: αυτοί είναι οι ξένοι τίτλοι που ξεχωρίσαμε τη χρονιά που πέρασε.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η ζωή και τα ήθη ενός λεσβιακού χωριού μέσα από το φαγητό

Βιβλίο / Η ζωή και τα ήθη ενός λεσβιακού χωριού μέσα από το φαγητό

Στον Μανταμάδο οι γυναίκες του Φυσιολατρικού–Ανθρωπιστικού Συλλόγου «Ηλιαχτίδα» δημιούργησαν ένα βιβλίο που συνδυάζει τη νοσταλγία της παράδοσης με τις γευστικές μνήμες της τοπικής κουζίνας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Γκάρι Ιντιάνα δεν μένει πια εδώ 

Απώλειες / Γκάρι Ιντιάνα (1950-2024): Ένας queer ήρωας του νεοϋορκέζικου underground

Συγγραφέας, ηθοποιός, πολυτάλαντος καλλιτέχνης, κριτικός τέχνης, ονομαστός και συχνά καυστικός ακόμα και με προσωπικούς του φίλους, o Γκάρι Ιντιάνα πέθανε τον περασμένο μήνα από καρκίνο σε ηλικία 74 ετών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τζούλια Τσιακίρη

Οι Αθηναίοι / Τζούλια Τσιακίρη: «Οι ταβερνιάρηδες είναι ευεργέτες του γένους»

Με διαλείμματα στο Παρίσι και τη Νέα Υόρκη, έχει περάσει όλη της τη ζωή στο κέντρο της Αθήνας - το ξέρει σαν την παλάμη της. Έχει συνομιλήσει και συνεργαστεί με την αθηναϊκη ιντελεγκέντσια, είναι άλλωστε κομμάτι της. Εδώ και 60 χρόνια, με τη χειροποίητη, λεπτολόγα δουλειά της στον χώρο του βιβλίου και με τις εκδόσεις «Το Ροδακιό» ήξερε ότι δεν πάει για τα πολλά. Αλλά δεν μετανιώνει για τίποτα απ’ όσα της επιφύλαξε η μοίρα «εις τον ρουν της τρικυμιώδους ζωής της».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«H woke ατζέντα του Μεσοπολέμου», μια έκδοση-ντοκουμέντο

Βιβλίο / Woke ατζέντα είχαμε ήδη από τον Μεσοπόλεμο

Μέσα από τις «12 queer ιστορίες που απασχόλησαν τις αθηναϊκές εφημερίδες πριν από έναν αιώνα», όπως αναφέρει ο υπότιτλος του εν λόγω βιβλίου που έχει τη μορφή ημερολογιακής ατζέντας, αποκαλύπτεται ένας ολόκληρος κόσμος βαμμένος στα χρώματα ενός πρώιμου ουράνιου τόξου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ