"Υπάρχει ελληνική φυλή! Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο!"

"Υπάρχει ελληνική φυλή! Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο!" Facebook Twitter
2
"Υπάρχει ελληνική φυλή! Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο!" Facebook Twitter
Στις σελίδες του Θουκυδίδη διακρίνεις τον δαίμονα της φυλής, βλέπεις ότι η συλλογικότητα στους Έλληνες είναι ζητούμενο, ότι η ατομικότητα είναι πριν απ' όλα... Φωτό: Ζαφείρω Βλάχου

Η Ρούλα Πατεράκη είναι εδώ και χρόνια παραδομένη στη γοητεία του Θουκυδίδη. Ήθελε να επιχειρήσει μια σκηνική αφήγηση της ιστορίας του Πελοποννησιακού Πολέμου από καιρό. Φέτος, η διακαής επιθυμία της θα πραγματωθεί. Κατά το ένα τρίτο, βέβαια, αφού το σχέδιο με το οποίο συμφώνησε ο Γιώργος Λούκος θα ολοκληρωθεί σε τρία χρόνια. «Φέτος κάνω μία περφόρμανς με τα δύο πρώτα βιβλία του Θουκυδίδη, το Α' και Β'. Την ονομάζω "Περικλής, η νεύρωση της ηγεμονίας" και επικεντρώνεται στη διακυβέρνηση του Περικλή και σε όλα όσα συμβαίνουν γύρω από αυτήν. Του χρόνου, αν είμαστε καλά, θα ασχοληθώ με αυτό που ονομάζω "Σύνδρομο Αλκιβιάδης". Το τρίτο μέρος, που αφορά την καταστροφή της Αθήνας, θα έχει τίτλο "Άρατε πύλας" και θα αντλεί υλικό από το τελευταίο βιβλίο, το 8ο, του Θουκυδίδη, που είναι ημιτελές – και θα συμπληρωθεί από τα Ελληνικά του Ξενοφώντα, όπου περιγράφεται η παράδοση της Αθήνας στον Λύσανδρο και η καταστροφή των Μακρών Τειχών». 


Η Ιστορία του Θουκυδίδη αποτελεί βασικό υλικό της σύγχρονης πολιτικής επιστήμης, και δη της «θεωρίας της αυτοκρατορίας». Η Ρούλα λέει ότι ο Θουκυδίδης είναι κάτι σαν φιλόσοφος του πολέμου και της διπλωματίας και ότι η μελέτη του πάνω στην ηγεμονία αφενός, και στις στρατηγικές του πολέμου αφετέρου, παραμένει πολύτιμη τόσο για τον στρατιωτικό κλάδο όσο και για τη διπλωματία. Εκείνη τη συγκινεί η ποιότητα της γραφής του, «ένα είδος ασυνέχειας που χαρακτηρίζει και τη σκέψη και τη γραπτή (για κάποιους αδρή και στριφνή) απόδοσή της. Με ενδιαφέρει το πολεμικό πνεύμα της γραφής του που δεν έχει να κάνει με το ότι περιγράφει πολεμικά γεγονότα. Σε πολλά σημεία αναγνωρίζω στοιχεία του (τραγικού) λόγου του Ευριπίδη και δεδομένης και της συγχρονικότητας των δύο, αλλά και της έντονης παρουσίας των σοφιστών την ίδια εποχή, η πνευματική και γλωσσική σχέση μεταξύ τους είναι σαφής, με χαρακτηριστικά αναρχίας και επαναστατικότητας, στον αντίποδα της καλλιέπειας και της αρτιμέλειας του λόγου της προηγούμενης γενιάς». 


Τα 3/4 του σκηνικού κειμένου είναι Θουκυδίδης. Λέει πως οι πολλές μεταφράσεις που υπάρχουν «καθόλου κακές δεν είναι» και ότι, από διαφορετικούς δρόμους η καθεμία, αντιμετωπίζουν πολύ ικανοποιητικά τις αμφισημίες που εντοπίζονται στο έργο του. Αλλά χρειαζόταν μια καινούργια απόδοση, συμβατή με την παράσταση, που ανέλαβε ο Γιάννης Λιγνάδης. Το υπόλοιπο 1/4 του σκηνικού κειμένου αποτελούν ποιητικά και άλλα κείμενα που βομβαρδίζουν το ιστορικό αφήγημα, το διαπερνούν, υπενθυμίζοντας την ανεξάντλητη σημασία του Θουκυδίδη στην ερμηνεία των πολιτικών φαινομένων.

"Υπάρχει ελληνική φυλή! Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο!" Facebook Twitter
Φωτό: Ζαφείρω Βλάχου


«Ο πόλεμος που ξεκινά με τους ανθρωπιστικούς μηχανισμούς και καταλήγει στην απόλυτη απανθρωπία, ο πόλεμος που αντιμετωπίζεται ως αναγκαία προϋπόθεση της "υγιούς" ειρήνης, δηλαδή μία ολόκληρη κοσμοθεωρία, βαθιά φιλοπολεμική, που διαπερνά ακόμη και τις τέχνες και τα γράμματα, ακόμη και τις ιδιοσυστασίες των ανθρώπων, απασχόλησε τον Θουκυδίδη. Στις σελίδες του διακρίνεις τον δαίμονα της φυλής, βλέπεις ότι η συλλογικότητα στους Έλληνες είναι ζητούμενο, ότι η ατομικότητα είναι πριν απ' όλα. Καταλαβαίνεις ότι ο ανταγωνισμός είναι μέσα στο DNA μας (διαβάζεις Θουκυδίδη και καταλαβαίνεις γιατί οι ήρωες της Επανάστασης του 1821 συμπεριφέρθηκαν έτσι ο ένας στον άλλον), αντιλαμβάνεσαι γιατί είχαμε αυτό τον Εμφύλιο στην Ελλάδα το 1944-49, καταλαβαίνεις γιατί τα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να βρουν μία κοινή γραμμή συναίνεσης, τουλάχιστον στα βασικά της λειτουργίας του κράτους. 


Τον πόλεμο και την ποίηση τα εφηύραν οι Έλληνες. Ο λαός που έγραψε Ιστορία και δίδαξε την Ιστορία είναι οι Έλληνες – και όχι, π.χ., οι Εβραίοι, η άλλη χαρακτηριστική περίπτωση προικισμένης φυλής, η οποία περιορίστηκε στη συγγραφή χρονικών. Και δεν μπορείς παρά να προβληματιστείς: τα ξεχωριστά ταλέντα μας μήπως λειτουργούν την ίδια στιγμή ως αναπηρία;» λέει η Ρούλα Πατεράκη.


Ο Δημήτρης Λιγνάδης που ερμηνεύει τον Περικλή (όχι το πρόσωπο αλλά τον λόγο του, όπως τον κατέγραψε ο Θουκυδίδης) συμπληρώνει: «Είναι ένα κείμενο ραδιενεργό, που εκπέμπει την ακτινοβολία του με την ίδια αμείωτη ένταση από τον 5ο αι. μέχρι σήμερα. Με δέος και σοκ, όποιος το πιάσει στα χέρια του θα καταλάβει ότι, παρά το περιπετειώδες ιστορικό παρελθόν μας και τις "συναντήσεις" με διαφορετικά φύλα και φυλές (Ενετούς, Φράγκους, Σλάβους, Τούρκους, Αρβανίτες και δεν ξέρω τι άλλο), υπάρχει ελληνική φυλή. Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο. Καταγράφει όλα τα χαρακτηριστικά και τα ελαττώματα των Ελλήνων – είναι η καλύτερη απάντηση στον Φαλμεράιερ».

"Υπάρχει ελληνική φυλή! Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο!" Facebook Twitter
Ο Δημήτρης Λιγνάδης υποστηρίζει ότι η Ιστορία του Θουκυδίδη έπρεπε να παρουσιαστεί στο μεγάλο θέατρο της Επιδαύρου... Φωτό: Ζαφείρω Βλάχου


Λέει πως οι σύγχρονοι δυτικοί άνθρωποι, ερμηνεύοντας την ανθρώπινη συνθήκη μέσα από τις δύο μονοθεϊστικές θρησκείες, τον ιουδαϊσμό και τον χριστιανισμό, έχουν διαμορφώσει μία ηθική που δυσκολεύει την προσέγγιση των αρχαίων κειμένων. «Όταν για τον αρχαίο Έλληνα η μεγαλύτερη αρετή ήταν η ανδρεία, δηλαδή το να σκοτώνει, καταλαβαίνεις ότι τίθεται ζήτημα για έναν σύγχρονο αναγνώστη/θεατή. Δηλαδή, σε μια δυνητική ερώτηση προς τον Περικλή αν είναι ιμπεριαλιστής, αυτός θα απαντούσε ότι είναι τιμή του να είναι ιμπεριαλιστής, γιατί έτσι υπηρετεί το μεγαλείο της πόλης του. Έπειτα, για τους αρχαίους –φαίνεται καλά και στις τραγωδίες αυτό– το μεγαλύτερο δεινό, μετά τον θάνατο, ήταν η εξορία, να είναι κάποιος άπολις. Στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας αυτό δεν μπορούμε να το αντιληφθούμε τόσο καλά». 


Η Ρούλα συμπληρώνει: «Σήμερα η έννοια του συμφέροντος έχει αρνητικό πρόσημο, αλλά στην εποχή του Θουκυδίδη ήταν απολύτως θετική. Το συμφέρον της πόλης, του κράτους ήταν βασικό κριτήριο σε κάθε πολιτική επιλογή, γιατί αφορούσε καταρχάς την αυτοσυντήρησή της – και σε δεύτερη φάση την επίτευξη της μεγαλοσύνης της. Εν προκειμένω, το συμφέρον αφορά τη με κάθε τρόπο προώθηση της ηγεμονίας της Αθήνας».

Ο Δημήτρης Λιγνάδης λέει πώς ο Επιτάφιος του Περικλή είναι ένα από τα πιο συν-κινητικά κείμενα που έχει αρθρώσει ποτέ. «Σκέψου μόνο ότι ο Περικλής επισημαίνει ως βασικά πλεονεκτήματα της πόλης τη φιλοκαλία (το αισθητικό "όπλο") και τη φιλοσοφία (το διανοητικό "όπλο")! Επιδιώκουμε να ακουστεί μόνο ο λόγος του Θουκυδίδη και μέσω της δικής μου υποκριτικής α-δράνειας, εγώ, ει δυνατόν, να "εξαφανιστώ"».


Η σκηνή του θεάτρου της Mικρής Επιδαύρου θα γεμίσει ανθρώπους – συμμετέχουν περίπου 50 ερμηνευτές (επαγγελματίες και μη ηθοποιοί)! «Η Ρούλα δουλεύει το Α' και Β' βιβλίο του Θουκυδίδη σε δύο παράλληλες ράγες: η πρώτη αφορά το ιστορικό αφήγημα, η δεύτερη τον Περικλή. Αυτές οι δύο ράγες συναντιούνται κατά σημεία, αλλά λειτουργούν εκ παραλλήλου. Για μένα είναι μία πολύ διεγερτική πρόκληση, διότι με βρίσκει σ' ένα μομέντουμ (και ηλικιακά) που ό,τι κάνω, σύντομα μου φαίνεται συμβατικό. Με αυτό το κείμενο, όμως, η έκπληξη είναι διαρκής, κάθε στιγμή προβάλλει μια καινούργια πτυχή ή ερμηνευτική δυνατότητα».

"Υπάρχει ελληνική φυλή! Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο!" Facebook Twitter
Φωτό: Ζαφείρω Βλάχου


Αλλά μπορεί να γίνει ο Θουκυδίδης θέατρο; Και οι δύο συμφωνούν ότι σήμερα τα πάντα μπορούν να αποδοθούν σε μία σκηνική δράση, αν αντιμετωπίσουμε διασταλτικά την έννοια θέατρο. «Σίγουρα ένας δημιουργός νομιμοποιείται απόλυτα να το επιχειρήσει. Η Ιστορία του Θουκυδίδη, ειδικά, έχει μια ύπουλη και εν κρυπτώ θεατρική, δραματική δομή: υπάρχουν αφηγήσεις, συγκρούσεις, δημηγορίες και λόγοι. Διακρίνει, δηλαδή, κανείς κάτω από την ιστορική διάρθρωση της αφήγησης και μία θεατρική. Μέχρι πρότινος πίστευα ότι το πιο προωθημένο και ρηξικέλευθο πράγμα που μπορεί να παρουσιαστεί στην Επίδαυρο είναι οι πηγές του αρχαίου δράματος, δηλαδή τα ομηρικά έπη. Τελικά, έχω την εντύπωση ότι η Ιστορία του Θουκυδίδη είναι ακόμη πιο προχωρημένη επιλογή – και πιστεύω ότι κανονικά έπρεπε να παρουσιαστεί στο μεγάλο θέατρο της Επιδαύρου» καταλήγει ο Δ. Λιγνάδης.


Και επειδή οι δύο παραστάσεις στη Μικρή Επίδαυρο είναι λίγες για τον κόπο των ανθρώπων που συμμετέχουν, ήδη εξετάζεται το ενδεχόμενο να παρουσιαστεί σε κλειστό χώρο τον χειμώνα.

"Υπάρχει ελληνική φυλή! Το αποδεικνύει αυτό το κείμενο!" Facebook Twitter
«Μήπως τα ξεχωριστά ταλέντα του λαού μας λειτουργούν την ίδια στιγμή ως αναπηρία;» λέει η Ρούλα Πατεράκη... Φωτό: Ζαφείρω Βλάχου
2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK Απόπειρες για τη ζωή της: Ψάχνοντας την αλήθεια για τις υπέροχες, βασανισμένες γυναίκες και τις τραγικές εμπειρίες τους

Θέατρο / Η βάρβαρη εποχή που ζούμε σε μια παράσταση

Ο Μάρτιν Κριμπ στο «Απόπειρες για της ζωή της» που ανεβαίνει στο Θέατρο Θησείον σκιαγραφεί έναν κόσμο όπου κυριαρχεί ο πόλεμος, ο θάνατος, η καταπίεση, η τρομοκρατία, η φτώχεια, ο φασισμός, αλλά και ο έρωτας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
To νόημα τού να ανεβάζεις Πλάτωνα στην εποχή του ΤikTok

Άννα Κοκκίνου / To νόημα τού να ανεβάζεις το Συμπόσιο του Πλάτωνα στην εποχή του tinder

Η Άννα Κοκκίνου στη νέα της παράσταση αναμετριέται με το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα και τις πολλαπλές όψεις του Έρωτα. Εξηγεί στη LiFO για ποιον λόγο επέλεξε να ανεβάσει το αρχαίο φιλοσοφικό κείμενο, πώς το προσέγγισε δραματουργικά και κατά πόσο παραμένουν διαχρονικά τα νοήματά του.
M. HULOT
«Άμα σε λένε “αδελφή”, πώς να δεχτείς την προσβολή ως ταυτότητά σου;»

Θέατρο / «Άμα σε λένε “αδελφή”, πώς να δεχτείς την προσβολή ως ταυτότητά σου;»

Η παράσταση TERAΣ διερευνά τις queer ταυτότητες και τα οικογενειακά τραύματα, μέσω της εμπειρίας της αναγκαστικής μετανάστευσης. Μπορεί τελικά ένα μέλος της ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητας να ζήσει ελεύθερα σε ένα μικρό νησί;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Αντώνης Αντωνόπουλος από μικρός είχε μια έλξη για τα νεκροταφεία ή Όλα είναι θέατρο αρκεί να στρέψεις το βλέμμα σου πάνω τους ή Η παράσταση «Τελευταία επιθυμία» είναι ένα τηλεφώνημα από τον άλλο κόσμο

Θέατρο / «Ας απολαύσουμε τη ζωή, γιατί μας περιμένει το σκοτάδι»

Ο Αντώνης Αντωνόπουλος, στη νέα του παράσταση «Τελευταία Επιθυμία», δημιουργεί έναν χώρο όπου ο χρόνος για λίγο παγώνει, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να συναντήσουμε τους νεκρούς αγαπημένους μας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Όσα (δε) βλέπουν τα μέντιουμ

Θέατρο / Όσα (δε) βλέπουν τα μέντιουμ

«Δεν πηγαίνουμε ποτέ στη Μόσχα, όμως η επιθυμία γι’ αυτήν κυλάει διαρκώς μέσα μας» - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για τη sold-out παράσταση «Τρεις Αδελφές» του Τσέχοφ, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη στο Εθνικό Θέατρο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Θέμελης Γλυνάτσης: Ας ξεκινήσουμε με το να είμαστε πολύ πιο τολμηροί με τους ρόλους που δίνουμε στους νέους καλλιτέχνες, κι ας μην είναι τέλειοι

Θέατρο / Μια όπερα με πρωταγωνιστές παιδιά για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Μεταξύ χειροποίητων σκηνικών και σκέψεων γύρω από τη θρησκεία και την εξουσία, «Ο Κατακλυσμός του Νώε» δεν είναι άλλη μια παιδική παράσταση, αλλά ανοίγει χώρο σε κάτι μεγαλύτερο: στη δυνατότητα τα παιδιά να γίνουν οι αυριανοί δημιουργοί, όχι απλώς οι θεατές.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ηow to resuscitate a dinosaur/ Έι, Romeo, πώς δίνεις το φιλί της ζωής σε έναν δεινόσαυρο;

Guest Editors / «Ο Καστελούτσι σκηνοθετεί μια υπόσχεση· και κάνει τέχνη εκκλησιαστική»

«Πέρασαν μέρες από την πρώτη μου επαφή με τη Βερενίκη. Μάντρωσα ένα κοπάδι σκέψεις» – ο Κυριάκος Χαρίτος γράφει για μια από τις πολυσυζητημένες παραστάσεις της σεζόν, που ανέβηκε στη Στέγη.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ
Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Θέατρο / Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Ένα νέο, αλλιώτικο σύμπαν για τον «χορό» ξεδιπλώνεται από τις 3 έως τις 6 Απριλίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μέσα από τα πρωτοποριακά έργα τεσσάρων κορυφαίων Ελλήνων χορογράφων και του διεθνούς φήμης Damien Jalet.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κώστας Νικούλι

Θέατρο / «Μπορώ να καταλάβω το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος»

Ο 30χρονος Κώστας Νικούλι μιλά για την πορεία του μετά το «Ξενία» που του χάρισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού όταν ήταν ακόμα έφηβος, για το πόσο Έλληνας νιώθει, για την πρόκληση του να παίζει τρεις γκέι ρόλους και για το πόσο τον έχει αλλάξει το παιδί του.
M. HULOT
Μέσα στον θησαυρό με τις εμβληματικές φορεσιές της Δόρας Στράτου

Θέατρο / «Κάποτε έδιναν τις φορεσιές για έναν πλαστικό κουβά, που ήταν ό,τι πιο μοντέρνο»

Μια γνωριμία με τη μεγάλη κληρονομιά της Δόρας Στράτου μέσα από τον πλούτο αυθεντικών ενδυμάτων που δεν μπορούν να ξαναραφτούν σήμερα και συντηρούνται με μεγάλο κόπο, χάρη στην αφοσίωση και την εθελοντική προσφορά μιας ομάδας ανθρώπων που πιστεύουν και συνεχίζουν το όραμά της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ξαναγράφοντας τον Ίψεν

Θέατρο / Ο Ίψεν στον Πειραιά, στο μουράγιο

«Δεν είναι εύκολο να είσαι ασυμβίβαστη. Όπως δεν είναι εύκολο να ξαναγράφεις τον Ίψεν» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Εχθρός του λαού» σε διασκευή και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Βασιλακόπουλου.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Lifo Videos / «Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Η ηθοποιός Παρασκευή Δουρουκλάκη μιλά για την εμπειρία της με τον Πέτερ Στάιν, τις προσωπικές της μάχες με το άγχος και την κατάθλιψη, καθώς και για το θέατρο ως διέξοδο από αυτές.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Θέατρο / Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Από τον ρόλο της Μάσα στην πραγματική ζωή, από το Ηράκλειο όπου μεγάλωσε μέχρι τη ζωή με τους ανθρώπους του θεάτρου, από τον φόβο στην ελευθερία, η ζωή της Μαρίας Σκουλά είναι ένας δρόμος μακρύς και δύσκολος που όμως την οδήγησε σε κάτι δυνατό και φωτεινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Θέατρο / Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Μέσα από την εναλλαγή αφηγήσεων, εμπειριών, αναπαραστάσεων, χορού, βίντεο και ήχου, η παράσταση του Γιώργου Βαλαή αναδεικνύει τις διαφορές αλλά και τις συνδέσεις που υπάρχουν μεταξύ των δυο διαφορετικών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

2 σχόλια
"Καταλαβαίνεις ότι ο ανταγωνισμός είναι μέσα στο DNA μας (διαβάζεις Θουκυδίδη και καταλαβαίνεις γιατί οι ήρωες της Επανάστασης του 1821 συμπεριφέρθηκαν έτσι ο ένας στον άλλον), αντιλαμβάνεσαι γιατί είχαμε αυτό τον Εμφύλιο στην Ελλάδα το 1944-49, καταλαβαίνεις γιατί τα πολιτικά κόμματα δεν μπορούν να βρουν μία κοινή γραμμή συναίνεσης, τουλάχιστον στα βασικά της λειτουργίας του κράτους."...blame it on the "DNA""Τον πόλεμο και την ποίηση τα εφηύραν οι Έλληνες"...Υπό την έννοια της ενασχόλησης με τα εν λόγω σε επίπεδο φιλοσοφικό/ μελέτης;
δεν υπάρχει ούτε υπήρξε "ελληνική φυλή". Τα χαρακτηριστικά στα οποία αναφέρεστε και υπάρχουν στο Θουκυδίδη είναι πολιτισμικά και όχι φυλετικά. Οι κλιματολογικές συνθήκες επίσης καθορίζαν σε μεγάλο βαθμό τις συνήθειες της καθημερινότητας και είναι πολλά τα παραδείγματα ξένων που μετά από χρόνια παραμονής σε έναν τόπο αποκτούν τα χαρακτηριστικά των ντόπιων, γιατί μαθαίνουν να ζουν όπως αυτοί, υιοθετούν τα γούστα τους κτλ. Στην αρχαιότητα τέσσερα ήταν τα λεγόμενα ελληνικά φύλλα, οι Αχαιοί, οι Δωριείς, οι Αιολείς και οι Ίωνες. Έλληνες στην εποχή του Ομήρου ονομάζονταν μόνο οι κάτοικοι της περιοχής γύρω από το Σπερχειό. Ο Φαλμεράγιερ είχε δίκιο. Κάντε θέατρο, όχι πόλεμο.