- Γεννήθηκα στη Χιμάρα της Αλβανίας και από μικρό παιδί ήθελα να ασχοληθώ με τον χορό. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ήταν το μόνο που ήθελα να κάνω. Όταν ήμουν εννιά χρονών ήρθε στην πόλη μου το Εθνικό Τσίρκο για να κάνει παράσταση και τρελάθηκα με αυτά που έβλεπα. Άρχισα να κάνω ό,τι έκαναν κι αυτοί. Ο διευθυντής του τσίρκου ήταν φίλος με τη μητέρα μου και της πρότεινε να με πάρουν μαζί τους στις περιοδείες τους, αλλά δεν με άφησαν. Είπα στη μάνα μου «θα κάνω χορό ή τίποτα», έτσι αποφάσισαν να με στείλουν στα Τίρανα εσωτερική σε ένα οικοτροφείο, σε μια σχολή που ήταν φανταστική. Στα κομμουνιστικά κράτη εκείνη την εποχή έπαιρναν δέκα αγόρια και δέκα κορίτσια τον χρόνο στη συγκεκριμένη σχολή. Στον χορό έπαιρναν παιδιά από δέκα χρονών, στις άλλες τέχνες έπαιρναν από δεκαπέντε. Είχε όπερα, μουσική, ζωγραφική, γλυπτική, όλες τις τέχνες, και η συναναστροφή με τους άλλους μαθητές σού άνοιγε τα μάτια καλλιτεχνικά, ήταν σαν το «Fame». Εκεί έμεινα τέσσερα χρόνια.
- Στα 14 ήρθα στην Αθήνα γιατί είχαν γίνει δύσκολα τα πράγματα στην Αλβανία. Οι γονείς μου έβλεπαν ότι έφευγε κόσμος και με ρώτησαν αν ήθελα να έρθω στην Ελλάδα. Με συνόδεψε μια γυναίκα, η οποία υποτίθεται ότι ήταν η μητέρα μου, και στην Αθήνα θα συναντούσα τον αδελφό που είχα να δω καιρό. Στην Ελλάδα στάθηκα τυχερή. Βρέθηκε μια καταπληκτική κυρία που με πήρε στο σπίτι της, υπό την προστασία της, η οποία έγινε και νονά μου, και χάρη σε αυτή συνέχισα τον χορό που είχα αρχίσει στην Αλβανία. Κατάφερα να σπουδάσω, τελείωσα το γυμνάσιο και το λύκειο και μετά έδωσα Πανελλήνιες και πέρασα στην ΑΣΟΕΕ. Άντεξα τρεις μήνες και μετά τα παράτησα. Έβγαλα την Κρατική Σχολή Χορού και μετά πήρα την υποτροφία της Κούλας Πράτσικα και πήγα στη Νέα Υόρκη για έναν χρόνο. Ξαναγύρισα στην Αθήνα, πήρα κι άλλη υποτροφία, του ΙΚΥ, για τρία χρόνια, κι έτσι κατάφερα να παραμείνω στη Νέα Υόρκη.
Πλήττω όταν μένω στάσιμη κάπου, νομίζω ότι αυτό είναι το τέλος. Μπορεί να ήταν κουραστικό να είσαι με μια βαλίτσα συνέχεια και να βρίσκεσαι κάθε βδομάδα σε άλλο μέρος, μπορεί και σε δύο μέσα στην ίδια εβδομάδα, αλλά η μετακίνηση πάντα μου άρεσε.
- Στα 22 μου βρέθηκα για πρώτη φορά σε μια τόσο μεγάλη πόλη. Είχα πάει για να χορέψω στο Brooklyn Academy of Music και είχαν όλα ενδιαφέρον για μένα: ο τρόπος ζωής, οι άνθρωποι, η πολυ-πολιτισμικότητα που υπάρχει και η άνεση με την οποία κυκλοφορούν όλοι στον δρόμο. Έχω ταξιδέψει σε πολλές πολιτείες της Αμερικής, αλλά καμία δεν έχει σχέση με τη Νέα Υόρκη. Η μουσική, η κουλτούρα, όλες οι τέχνες ήταν ένα πρόσφορο έδαφος για μένα. Ήταν πολύ σημαντικό που ασχολήθηκα με τον αυτοσχεδιασμό μετά την Κρατική Σχολή, όπου μας είχαν δώσει κάποια ερεθίσματα. Ήταν πολύ ωραίο και με βοήθησε και στη συνέχεια.
- Έχω κάνει πολλά ταξίδια στη ζωή μου. Από τη Νέα Υόρκη ταξίδεψα αρκετές φορές με τις ομάδες χορού στη Λατινική Αμερική, στον Καναδά, φτάσαμε μέχρι την Αλάσκα. Μετά πήγα στο Λονδίνο με τους DV8 Physical Theatre. Με την ομάδα αυτή ασχολούμαι από το 2007 μέχρι και σήμερα. Το 2004 ήμουν βοηθός χορογράφου (της Αγγελικής Στελλάτου) στην Ολυμπιάδα, στις τελετές έναρξης και λήξης. Είμαι κατά των Ολυμπιάδων, αλλά ήταν πολύ όμορφη η τελετή, ήταν εντυπωσιακό και μεγαλειώδες το θέαμα. Τότε ήμουν και πιο μικρή, γνωριζόμασταν όλοι μεταξύ μας και ήταν ωραία και δημιουργικά. Δεν είχες την αίσθηση των άλλων παραγόντων στους οποίους είμαι ενάντια, δεν τους έβλεπες εκείνη τη στιγμή.
- Πλήττω όταν μένω στάσιμη κάπου, νομίζω ότι αυτό είναι το τέλος. Μπορεί να ήταν κουραστικό να είσαι με μια βαλίτσα συνέχεια και να βρίσκεσαι κάθε βδομάδα σε άλλο μέρος, μπορεί και σε δύο μέσα στην ίδια εβδομάδα, αλλά η μετακίνηση πάντα μου άρεσε. Κάποια στιγμή σκέφτηκα να κάνω ένα πρότζεκτ, να βγάζω φωτογραφία το κρεβάτι στο οποίο κοιμόμουν κάθε φορά, γιατί έχω αλλάξει άπειρα κρεβάτια στη ζωή μου, δεν θυμάμαι πόσα. Ακόμα και αυτόν το μήνα έχω αλλάξει δέκα κρεβάτια. Στην Αθήνα δεν έχω σπίτι και μένω σε φίλους που με φιλοξενούν. Έχω πολύ καλούς φίλους, ευτυχώς.
- Αισθάνομαι μετανάστρια με την έννοια του migrate, του ταξιδιώτη. Ακόμα έχω το κόμπλεξ με την καταγωγή μου, παρόλο που ήρθα στην Ελλάδα μικρή. Κάποιες φορές νομίζω ότι με κοιτάνε λίγο προσβλητικά.
- Δεν κάνω χορό για να αλλάξω τον κόσμο. Ο χορός με βάζει να ψάχνω και να σκάβω πράγματα με τα οποία δεν θα ασχολιόμουν διαφορετικά. Αν ήμουν οικονομολόγος, δεν ξέρω αν θα έψαχνα βιβλία ή άλλα είδη τέχνης, αν θα έβλεπα τους ανθρώπους, όπως τους βλέπω τώρα, ή αν θα είχα τέτοια παρατηρητικότητα. Το αγαπημένο μου χόμπι είναι να παρατηρώ τους ανθρώπους. Από τη Νέα Υόρκη το έκανα: καθόμουν έξω, έπινα καφέ στο Μπρόντγουεϊ, στο Σόχο, και έβλεπα τις αντιδράσεις τους. Μου αρέσει να τους παρατηρώ, όταν είναι σε μια περίεργη κατάσταση, οι κινήσεις που κάνουν είναι κάτι φανταστικό. Το πιο μεγάλο όφελος από τον χορό είναι το ότι με κάνει να παρατηρώ, η έρευνα, το άνοιγμα, η ευαισθησία στο μάτι, στο αυτί, στις αισθήσεις, στα πάντα.
- Έχω μεγάλη αδυναμία στα ζώα, μου φαίνονται πολύ αθώα. Τα κάνουν όλα χωρίς συμφέρον, τα φροντίζεις και σου δίνουν αγάπη. Στη Σύρο όπου μένω έχω πολλά γατιά. Είχα κι ένα σκυλάκι που πέρσι το σκότωσε ένα αυτοκίνητο. Δεν τρώω κρέας – δεν μπορώ να φάω κάτι ζωντανό, ανατριχιάζω, έχω την αίσθηση ότι σπαρταράει. Παρ' όλα αυτά, μου αρέσει το κρέας και, όταν το μυρίζω, μου τρέχουν τα σάλια. Μου αρέσει πάρα πολύ το φαΐ, το καλό φαΐ. Αν δεν είναι καλό, προτιμώ να μη φάω καθόλου. Μου αρέσουν όλες οι κουζίνες και να μαγειρεύω για φίλους. Ευτυχώς που κάνω χορό και κρατιέται το σώμα λεπτό, χωρίς να προσέχω ιδιαίτερα.
- Μου αρέσει να τρώω με φίλους, να μυρίζω μπαχαρικά και μυρωδικά, να κόβω μυρωδικά και να τα βάζω στις τσέπες μου. Μικρά πράγματα μου δίνουν χαρά, όπως το τίναγμα ενός σκυλιού που σε κοιτάει και χαίρεται.
- Η ανημποριά με τρομάζει πάρα πολύ, το να είσαι ανήμπορος και μόνος, παραμελημένος και να πρέπει να εξαρτάσαι από τους άλλους. Έχουν αλλάξει τα πράγματα για τους ηλικιωμένους προς το χειρότερο. Βλέπω τους ανθρώπους που στέκονται στην ουρά στο συσσίτιο της εκκλησίας και τρομάζω, οι περισσότεροι είναι πάνω από 65 χρονών. Παλιότερα ήταν μέλη της οικογένειας και είχαν τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο, τώρα ζουν απομονωμένοι. Είναι φρικτό να είσαι μόνος, με την τηλεόραση. Κάποια στιγμή συζητάγαμε με τους φίλους μου να αγοράσουμε φτηνή γη και να χτίσουμε δωματιάκια με έναν κοινό χώρο για να έχουμε παρέα όταν γεράσουμε.
- Ως χορεύτρια, όταν περνάς κάποια ηλικία, το νιώθεις στο σώμα σου, συνειδητοποιείς ότι δεν μπορείς με τίποτα να κάνεις κάποια πράγματα και υπάρχει μια απογοήτευση. Αν είσαι μόνος σου, αν δεν είσαι παντρεμένος, δεν έχεις οικογένεια, δεν έχεις παιδιά, το αισθάνεσαι πιο έντονα, έχεις πάρα πολύ την αίσθηση της μοναξιάς. Είναι και ο φόβος της αρρώστιας πολύ έντονος, βλέπεις φίλους που αρρωσταίνουν και φεύγουν, να φεύγουν οι γονείς σου, είναι πολύ πιο ευαίσθητα όλα.
- Το After Party που κάνω με την Αγγελική Στελλάτου έχει θέμα το πέρασμα του χρόνου και ό,τι συμβαδίζει με αυτό, αν είσαι γυναίκα. Πραγματεύεται το τι περνάει ψυχολογικά, συναισθηματικά, σωματικά, το τώρα, την αντιμετώπιση όλων τώρα. Είναι απλώς μια παρατήρηση: ως γυναίκα περνάς διάφορες φάσεις γιατί αρχίζεις να βλέπεις καθαρά τα σημάδια, οι άντρες είναι λίγο πιο προνομιούχοι σε αυτό. Όταν βλέπεις έναν άντρα με άσπρα μαλλιά, γένια και ρυτίδες τον θεωρείς γοητευτικό, ενώ στη γυναίκα υπάρχει άλλη αντιμετώπιση.
- Δεν οδηγώ, περπατάω πάρα πολύ, πάω με τα πόδια παντού και είναι πολύ ωραία να βλέπεις τις αλλαγές, τους ανθρώπους, διαφορετικές γειτονιές, διαφορετικό κόσμο, διαφορετικούς πολιτισμούς πλέον. Ακόμα και η φασαρία και η ασχήμια της μού αρέσουν πολλές φορές. Μου αρέσει η Αθήνα, στο Λονδίνο δεν θα μπορούσα να ζήσω. Το Λονδίνο έχει ωραία πάρκα, πράσινο και χαμηλά σπίτια και είναι ωραίο να το περπατάς, αλλά δεν μπορώ την ώρα που χάνεις περιμένοντας πέντε τρένα στο μετρό για να μπεις τελικά σαν σαρδέλα σε όποιο χωρέσεις. Αν δεν έχεις πάθει ποτέ στη ζωή σου πανικό, εκεί θα σε πιάσει.
- Η ζωή με έμαθε να μην κρίνω τους ανθρώπους και να μη βγάζω εύκολα συμπεράσματα, γιατί ποτέ δεν ξέρεις τι έχει περάσει κάποιος για να φτάσει εκεί όπου βρίσκεται.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LIFO τον Ιούνιο του 2016
