Διάλογος ανάμεσα στη Louise Labé και τη Σαπφώ
από τον M. Dumas (1823)
Η Λουΐζ Λαμπέ (Louise Labé, 1524 - 25 Απριλίου 1566), γνωστή και ως Η Ωραία Σχοινοποιός (La Belle Cordière), ήταν Γαλλίδα ποιήτρια της Αναγέννησης. Το λογοτεχνικό έργο της ήταν περιορισμένο, αλλά ευρέως αναγνωρισμένο ως ένα από τα σημαντικότερα του αναγεννησιακού λυρισμού. (Wikipedia)
Louise
Εσάς, που σας συναγωνιζόταν ο Αλκαίος, στην ωραία εποχή της Ελλάδας, σας έκριναν χωρίς να χρειαστεί επιείκεια, και δεν πέφτουμε έξω αν ακολουθήσουμε την ομόφωνη γνώμη του Αριστοτέλη, του Δημητρίου, του Διονυσίου, του Κικέρωνα, του Οράτιου, του Πλουτάρχου, του Λογγίνου. Εξάλλου, τα λίγα γραπτά σας που μας έμειναν αποδεικνύουν περίτρανα με ποια ευφυή δύναμη μας παρασύρετε όταν περιγράφετε τη γοητεία, την έκσταση, τη μέθη του έρωτα.
Σαπφώ
Ω, ο έρωτας, ο έρωτας, αγαπητή Louise. Είναι το καθαρό φως, η πηγή της ζωής, το άπειρο είναι μας. Ο έρωτας είναι το ύφασμα της φύσης που κέντησε η φαντασία.
Louise
Μια στιγμή, Σαπφώ. Αυτά δεν είναι ελληνικά, εδώ επικαλείστε τον Βολταίρο και μου κλέβετε και μια εικόνα που ανήκει κανονικά στην γενέτειρα πόλη μου. Ας είναι όμως, στο όνομα του έρωτα, βλέπω πως ξαναβρίσκετε τον ενθουσιασμό και την ζωντάνια των παρομοιόσεών σας. Υπό την επήρεια του θεού που σας παρακινεί, σαν την Πυθία, ρίχνατε πάνω στο χαρτί φλογερές εκφράσεις. Τα αισθήματά σας ήταν ένας καταιγισμός από πυκνά βέλη, σαν μία πύρινη βροχή που θα έκαιγε τα πάντα. Σ' αυτά που γράφετε, όλα τα συμπτώματα του πάθους ζωντανεύουν και προσωποποιούνται, για να διεγείρουν τις πιο δυνατές συγκινήσεις της ψυχής. Αν έπρεπε να υπενθυμίσουμε παραδείγματα που μεταφέρθηκαν στη γλώσσα μας...
Σαπφώ
Ναι, ξέρω, και ο Boileau σας και ο Delille σας μου έκαναν την τιμή να είναι οι ερμηνευτές μου.
Louise
Δεν απέδωσαν ωραία και πειστικά το όλο συναίσθημα;
Σαπφώ
Αλλά κι εσείς, αν δεν κάνω λάθος, φαίνεται να έχετε γνωρίσει καλά τις εντυπώσεις, τις επιπτώσεις και τον παραλογισμό του έρωτα· αλλά και σ' αυτό το επίπεδο δεν είναι σίγουρο ότι η Λέσβια νικάει την κάτοικο της Λυών. Χωρίς να αναφερόμαστε στη χαριτωμένη σας αλληγορία "Διάλογος της τρέλας και του έρωτα", που ο μιμητής σας La Fontaine δεν μπόρεσε να επισκιάσει, δεν παραλείπετε να αποδίδετε την ορμή του πιο ζωηρού πάθους:
Σονέτο VIII
Ζω, πεθαίνω· καίγομαι και πνίγομαι
Νιώθω αφόρητη έξαψη υπομένοντας την παγωνιά
Σονέτο XVIII
Φιλησέ με, φιλησέ με ξανά, και φιλησέ με:
Δώσε μου ένα από τα πιο απολαυστικά σου,
Δώσε μου ένα από τα πιο αγαπησιάρικά σου:
Θα σου τα ανταποδώσω με τέσσερα πιο καυτά κι από αναμμένα κάρβουνα
Louise
Ομολογώ πως το απόσπασμα αυτό είναι αρκετά ζωηρό. Αλλά δεν ξεχνώ πως "η αιδώς ήταν πάντα η πρώτη ανάμεσα στις Χάριτες". Φοβούμενη ότι την τρόμαξα, και για να μην δώσω λαβή για κακεντρεχή σχόλια, έσπευσα να δικαιολογηθώ επικαλούμενη τον έρωτα τον ίδιον.
Σαπφώ
'Ετσι, ως είθισται, ο έρωτας ήταν που σας καθιστούσε ένοχη, ενώ σας χρησίμευε και ως δικαιολογία.
Louise
'Ισως κάνουμε λάθος που ασχολούμαστε τόσο πολύ με τον έρωτα. Δεν γνωρίζουν αρκετά τις λεπτομέρειες της ζωής μας, και γι' αυτό συσχέτισαν τις πράξεις μας με τα λόγια μας, και με τους τόσο ερωτικούς μας στίχους, ακονίσαμε τα όπλα του φθόνου.
Σαπφώ
Είναι βέβαιο ότι δεν μας χαρίστηκαν, ούτε στη μία, ούτε στην άλλη. Και ο φθόνος για τα διάσημα ονόματα, πεθαίνει, είναι αλήθεια, αλλά αφήνει πίσω του τη συκοφαντία, που αυτή δεν πεθαίνει. [...]
Gallica, BNF (Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας)
Euvres de Louïze Labé, lionnoize.
Μτφ. Σ.Σ.
