Διασχίζεις την πόλη με τα πόδια. Και είσαι γυναίκα. Το 2022.

'Επινα ένα καφέ πριν από μερικές εβδομάδες με έναν από τους καλυτερούς μου φίλους, ας τον πούμε Αντουάν.

Ο Αντουάν είναι πατέρας ενός μικρού κοριτσιού που είναι τώρα 3 ετών.

Τον θυμάμαι να μου λέει ότι ήλπιζε η σύντροφός του να μην μείνει έγκυος σε αγόρι, γιατί δεν θα ήξερε πώς να το μεγαλώσει για να γίνει "άντρας", καθώς ο ίδιος δεν ανταποκρίνεται και τόσο στα πρότυπα του προκαθορισμένου ανδρισμού. Ποτέ δεν συμπεριφέρεται σαν αρπακτικό απέναντι στις γυναίκες, ουδόλως θεωρεί τις ιδέες του, την καριέρα του, τις επιθυμίες του πιο λαμπρές ή πιο σημαντικές από αυτές της συντρόφου του. Είναι εξαιρετικά ευαίσθητος και μιλάει πολύ για τα συναισθήματά του, κλαίει συχνά, έχει και μία λίμπιντο μάλλον περιορισμένη. Δεν έχει αυτή την αντρική συμπεριφορά, το να μιλάς δυνατά, να καταλαμβάνεις πολύ χώρο όταν κάθεσαι, να κατεβάζεις μπύρες στηριζόμενος στον πάγκο, πράγματα που εγώ, από την πλευρά μου, δεν φείδομαι να τα κάνω. Πώς θα μπορούσε να κάνει άντρα τον γιο του; Αυτό τον απασχολούσε πολύ, και η ιδέα αυτή του ξυπνούσε όλα του τα κόμπλεξ. Είναι, ωστόσο, ένας από τους πιο ευχάριστους ανθρώπους που έχω συναντήσει ποτέ.

Η σύντροφός του γέννησε τελικά ένα κορίτσι και ο Αντουάν ενθουσιάστηκε. Εγώ λυπόμουν ήδη αυτό το παιδί, γιατί ήξερα όλα όσα την περίμεναν στη ζωή της ως γυναίκα.

Πίνοντας εκείνον τον καφέ, μιλήσαμε ξανά γι' αυτό, για το γεγονός ότι ανησυχούσα για το μέλλον της κόρης του, και ο Αντουάν μου είπε: "Θα το έλεγες αυτό ακόμα και σήμερα; Δεν πιστεύεις ότι τα πράγματα έχουν βελτιωθεί;"

Όχι, δεν έχουν βελτιωθεί καθόλου.

Την περασμένη Παρασκευή λοιπόν, αφήνω τον φίλο με τον οποίο πέρασα τη βραδιά. Είναι περίπου μεσάνυχτα, έχω 40 λεπτά περπάτημα μέχρι το διαμέρισμά μου. Το ταξίδι δεν με απογοήτευσε.

'Αρχισαν από την Rue d'Aboukir. Ένα αυτοκίνητο σταμάτησε στο ύψος μου, μια νεαρή γυναίκα έβγαλε το κεφάλι της από το παράθυρο του αυτοκινήτου και με ρώτησε πού πηγαίνω, α καλά, εσείς γυρίζετε σπίτι; Δεν θέλετε να έρθετε μαζί μας, γιατί εμείς είπαμε να βγούμε; Έσκυψα και είδα έναν άνδρα στην πλευρά του οδηγού, ο οποίος πρέπει να ήταν ο εραστής της. Αρνήθηκα την πρόσκληση και έφυγαν χωρίς να επιμείνουν. Αλλά αυτή η συνάντηση με έκανε να νιώσω άβολα. Δεν ξέρω τι έψαχνε αυτό το ζευγάρι, αν και η μόνη απάντηση που μου έρχεται στο μυαλό είναι έναν παρτενέρ για ένα τρίο. Αυτό δεν μου είχε ξανασυμβεί ποτέ, και κυρίως από αγνώστους στο δρόμο.

Συνέχισα να περπατώ, προσέχοντας γύρω μου, λίγο νευρική μετά από την πρώτη αυτή συνάντηση, και περιμένοντας την επόμενη εισβολή. Είχα ξεχάσει ότι δεν γίνεται να επιστρέφεις ήσυχα σπίτι σου όταν είσαι γυναίκα.

Μου έκανε μετά εντύπωση το γεγονός ότι υπήρχαν σχεδόν μόνο άνδρες στο δρόμο, που πήγαιναν κάπου ή κάπνιζαν έξω από ένα μπαρ. Μόνο άνδρες παντού. Πού πήγαν οι γυναίκες; Έχω παρατηρήσει εδώ και πολύ καιρό ότι έχουμε χάσει τη μάχη για το δημόσιο χώρο, έχω δει πολλές φορές ότι απουσιάζουμε από το δρόμο ή το μετρό μόλις αρχίζει να σκοτεινιάζει ή είναι λίγο αργά. Και καταλαβαίνω ότι προτιμάμε την άνεση ενός διαμερίσματος για να συναντιόμαστε, ένα ταξί για να μετακινούμαστε, μόνο και μόνο για να μην χρειάζεται να ζούμε πια με αυτό το στρες, να είμαστε σε επιφυλακή, ψάχνοντας από που θα εμφανιστεί ο επόμενος μαλάκας που θα θέλει να μας θυμίσει ότι είμαστε στην περιοχή του, ότι έχει δικαιώματα πάνω μας.

Στην Rue de Lancry, τις βλέπω, όλες αυτές τις αγέλες αγοριών, ξέρω ότι δεν θα μπορέσω να τους αποφύγω όλους, είναι ομάδες-ομάδες, ενθαρρύνονται, προστατεύονται μεταξύ τους. Νιώθω το σώμα μου να τσιτώνεται, αλλά συνεχίζω, προσπαθώντας να μην δείξω σε κανέναν ότι έχω ένα σφίξιμο στο στομάχι. Ο πρώτος τύπος, που καπνίζει με τον φίλο του, με κοιτάζει κατάματα, μου χαμογελάει συγκαταβατικά, σαν να με επικυρώνει, σαν να χρειάζομαι την επιβεβαίωσή του. Συνεχίζω το δρόμο μου.

Πάντα στην rue de Lancry, βλέπω μια ομάδα αγοριών να στέκονται στο πεζοδρόμιο μπροστά από ένα μπαρ. Βγαίνω στη μέση του δρόμου, επίτηδες, για να αποφύγω να περάσω ανάμεσα σε αυτούς και το μπαρ όπου βρίσκονται, αλλά εις μάτην, ένας από αυτούς γυρίζει το κεφάλι του, με βλέπει και αποφασίζει να κατέβει από το πεζοδρόμιο για να εμφανιστεί μπροστά μου, πάνω στο δρόμο, και να με αναγκάσει να αλληλεπιδράσω μαζί του, έστω και φευγαλέα. Είναι αλαζόνας, σίγουρος για τον εαυτό του, νομίζει ότι είναι αστείο, αθώο. Αλλά είναι επώδυνο, δεν είναι κολακευτικό, δεν είναι ελαφρύ. Απλά οδυνηρό. Και μάλιστα απειλητικό. Θα είναι και γύρω στο 1,90 μ., αν θέλει να μου επιβάλει την παρουσία του και δεν το θέλω, μπορεί πολύ εύκολα να με αναγκάσει.

Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα πολύ έντονα τη Virginie Despentes, αυτό που λέει στο King Kong Theory: η στάση αυτού του τύπου δεν έχει καμία σχέση με μένα, δεν προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή μου, να μου δείξει ενδεχομένως ότι του αρέσω. Εκείνη τη στιγμή, κοκορεύεται απλά μπροστά στους φίλους του. Αν ήταν μόνος του, αν τον είχα συναντήσει κάποια άλλη στιγμή χωρίς να έχει γύρω του την παρέα του, πιθανόν να μην είχε κάνει τίποτα. Εκείνη τη στιγμή, όμως, συμπεριφέρεται έτσι γι' αυτούς, για να τραβήξει την προσοχή τους, για να τους ευχαριστήσει. Αλλά αν είναι έτσι, παράτα με. Πηγαίνετε να κάνετε αγκαλίτσες στη γωνία εσύ και οι φίλοι σου και σταματήστε να χρησιμοποιείτε τις γκόμενες ως εφαλτήριο για κάποια γελοία στιγμή δόξας. Εφόσον, κυρίως, μας χρησιμοποιείτε για να μας ταπεινώνετε, για να μας τρομάζετε. Δεν υπάρχει τίποτα το ένδοξο σε αυτό. Και πώς το ζεις αυτό, το βράδυ, όταν γυρίζεις σπίτι; Πιστεύεις ότι είσαι πολύ κουλ, που έκανες τους φίλους σου να γελάσουν ενοχλώντας ένα κορίτσι στο δρόμο; Νιώθεις περήφανος για τον εαυτό σου; Το συνειδητοποιείς καν; Είναι κρίμα που δεν υπάρχει ποτέ κάποιος σε αυτές τις περιπτώσεις που να μην γελάει, που να λέει στον φίλο του ότι δεν υπάρχει τίποτα το αστείο σε αυτό. Δεν είναι τόσο ότι χρειάστηκα κάποιον για να με σώσει, όσο ότι θα μας βοηθούσε αν τα αγόρια σταματούσαν να εμπλέκονται όλοι μαζί σε αυτές τις άθλιες ειλικρινά συμπεριφορές, όπου εγκαθίσταται συνεχώς μια σχέση κυριαρχίας, έτσι ώστε εμείς οι γυναίκες να μην ξεχνάμε ποτέ ότι δεν είμαστε άνθρωποι με όλη τη σημασία της λέξης, αλλά πάντα ιδιοκτησίες, ακόμη και για αγνώστους, έστω και για λίγα δευτερόλεπτα.

Συνεχίζοντας το δρόμο μου, φτάνω στην Rue de la Grange aux Belles, κι εκεί διασταυρώνομαι με δύο τύπους, όπου ακούω τον έναν να λέει "Αυτήν, θα' θελα πάρα πολύ να την σοδομίσω". Η βία αυτών των λέξεων. Η φαντασίωση του εξευτελισμού που αντιλαμβάνομαι πίσω από αυτές. Αυτό είναι που σε κάνει να καυλώνεις; Να εξευτελίζεις μια γυναίκα; Και αν δεν θέλω να με σοδομίσεις, μέχρι που θα φτάσει η φαντασίωσή σου, μέχρι το να φαντάζεσαι ότι με βιάζεις; Ούτε κι αυτός το είπε αυτό για να με κολακεύσει, το είπε για να με κάνει να νιώσω άβολα, για να μου επιτεθεί.

Μου έχουν πει συχνά ότι είμαι ένα πολύ σεξουαλικό κορίτσι, και ποτέ δεν κατάλαβα τι σημαίνει αυτό. Είναι εύκολο να με φαντάζονται να κάνω σεξ; Είναι δελεαστικό να με φαντάζονται υποταγμένη ή/και ταπεινωμένη; Στο σώμα φέρνω στη Barbie, είμαι ψηλή και λεπτή, έχω πολύ μακριά ξανθά μαλλιά, πλούσιο στήθος και σαρκώδη χείλη, ένα στόμα για πίπες, όπως μου έχουν πει πολλές φορές, με όλη την δυνατή κομψότητα. Γι' αυτό ο τύπος θεώρησε ότι ήταν καλή ιδέα να μου πετάξει αυτή την αηδιαστική ατάκα καθώς επέστρεφα ήσυχα στο σπίτι μου; Όλες οι γυναίκες σεξουαλικοποιούνται, υποβάλλονται σε ένα φαντασιακό υποταγής, κυριαρχίας, μας αφαιρούν τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά μας. Μόνο στήθη, γλουτοί, πόδια, τρύπες που μπορούν να δαγκώσουν, να στρίψουν, να χουφτώσουν, να ρημάξουν για να νιώσουν ανδροπρεπείς.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που συνάντησα, και ιδίως αυτές οι ομάδες ανδρών, είναι bobos (σύμπτυξη των λέξεων bourgeois-bohème -σ.σ.] του 10ο διαμερίσματος. Πιθανόν να είναι πολιτικοποιημένοι με σοσιαλδημοκρατικές τάσεις, να ακούνε France Culture και να είναι συνδρομητές του Mediapart. Και όλες αυτές οι κοινωνικές ιδιότητες τους αρκούν για να λένε στον εαυτό τους ότι είναι εντάξει τύποι, μορφωμένοι, σεβαστικοί, χωρίς ποτέ να αμφισβητούν τον εαυτό τους, ώστε να δουν αληθινά με ποιο τρόπο αλληλεπιδρούν με τις γυναίκες. Πιθανόν να έχουν φίλες που τους διηγούνται κι αυτές όλες τις προσβολές και τις επιθέσεις που πρέπει να υποστούν, απλώς και μόνο επειδή είναι γυναίκες, και τους ακούω να απαντούν "ναι, καταλαβαίνω ότι θα πρέπει να είναι βαρύ". Πώς μπορείτε ακόμα να μας λέτε ότι δεν το αντιλαμβάνεστε; Ενώ σας το λέμε συνέχεια, γιατί μας συμβαίνει συνέχεια. Θα ήταν ωραίο αν αρχίζατε να μας ακούτε πραγματικά.

Για όλα αυτά μιλάει ο Laurent Sciamma στην παραστασή του Bonhomme, αλλά και η Mona Chollet αναφέρεται επίσης σ' αυτή την ιδέα στο βιβλίο της Réinventer l'amour (Να επανεφεύρουμε τον 'Ερωτα ): αν ισχυρίζεστε ότι είστε ετεροφυλόφιλοι, δεν θα έπρεπε να αγαπάτε ειλικρινά τις γυναίκες; Δεν θα έπρεπε να θέλετε να νιώθουμε καλά, να μη φοβόμαστε, να μπορούμε να απολαμβάνουμε τη ζωή όπως εσείς, το δημόσιο χώρο όπως εσείς; Δεν θα έπρεπε μάλλον να σπεύσετε να μοιραστείτε τα προνόμιά σας; Να σταματήσετε να προσπαθείτε να μας υποβαθμίζετε, να μας απανθρωποποιείτε, να βλέπετε μόνο τη θηλυκή μας λειτουργία, όλη την ώρα;

Οπότε όχι, Αντουάν, δεν πάμε καθόλου καλύτερα. Το ίδιο μου συνέβη πριν από ένα χρόνο, πριν από δέκα χρόνια. Διαφορά υπάρχει μόνο στο πως εκτιμάω αυτές τις πράξεις. Νιώθω τη δύναμη μέσα μου να μεγαλώνει, την οργή επίσης, η οποία προκλήθηκε από τη διαύγεια. Για πολύ καιρό πίστευα ασυνείδητα στο τεράστιο αυτό αστείο, boys will be boys, πιστεύοντας ότι η συμπεριφορά αυτών των ανδρών ήταν μοιραία, όπως η αλλαγή των εποχών. Σήμερα ξέρω ότι πρόκειται για μια χειραγώγηση, ένα τρομερό ψέμα που χρησιμοποιείται ακραία για να εξηγήσει την παντοτινή μας συγχώρεση και τη δική σας συνεχή ποταπότητα. Αισθάνομαι ότι τα κορίτσια σήμερα δεν συμπεριφέρονται όπως εγώ όταν ήμουν νεότερη, και χαίρεσα να το βλέπεις. Αλλά ειλικρινά έχουμε πολύ δρόμο ακόμα.

Είμαι τυχερή που έχω καταπληκτικούς άνδρες φίλους, που δεν αισθάνονται κατηγορούμενοι όταν τους μιλάω για όλα αυτά, που πραγματικά με ακούνε και που δεν απαντούν "δεν αντιλαμβάνομαι πώς είναι να είσαι γυναίκα" αλλά "τι μπορούμε να κάνουμε για να σε βοηθήσουμε; Για να σας βοηθήσουμε όλες;" Εσείς, και όλοι όσοι δεν γνωρίζω που έχουν την ίδια αντίδραση, είστε υπέροχοι, μην αλλάζετε τίποτα.

Προς όλους τους άλλους: ακούστε μας, σεβαστείτε μας, αποσεξουαλικοποιήστε τις σχέσεις και δείτε τον εαυτό σας αλλιώς.

Δείτε επίσης στο Αλμανάκ:  Η αήττητη δύναμη των γυναικών