Επαναcύσταση ’21 18.05.21 - 31.03.22
Διοργανωτής: Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
Διεύθυνση
Μέγαρο Παλαιάς Βουλής, Πλατεία Κολοκοτρώνη, Σταδίου 13, Αθήνα
Η Ελληνική Επανάσταση ζωντανεύει μέσα από μία μοναδική έκθεση υψηλής αισθητικής και ευανάγνωστης τεκμηρίωσης.
Facebook Twitter Η περίφημη περικεφαλαία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Προέρχεται από τη στολή αξιωματικού του Ελληνικού Συντάγματος Ελαφρού Πεζικού των Ιονίων νήσων, όπου είχε υπηρετήσει προεπαναστατικά. Ο ίδιος είχε αντικαταστήσει τα εμβλήματα της περικεφαλαίας με τον σταυρό. Τη φορούσε σπάνια και μόνο για λόγους γοήτρου. © Σπύρος Στάβερης "Η κεντρική επετειακή έκθεση θα περιγράφει όλη την ιστορική περίοδο της Ελληνικής Επανάστασης. Θα αναδείξει την προετοιμασία, το ξέσπασμα, την ακτινοβολία και την παρακαταθήκη της μέσα από σπάνια κειμήλια και αρχειακό υλικό. Η έκθεση θα εστιάσει στους ανθρώπους που αναδείχθηκαν σε ήρωες επειδή αντεπεξήλθαν σε εξαιρετικές περιστάσεις, και στις κοινωνικές και ιδεολογικές εμπειρίες που άλλαξαν, πριν και μετά το ΄21, τον τρόπο με τον οποίο γινόταν αντιληπτός ο κόσμος. Η κεντρική έκθεση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας 1821-2021 ".
Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
[Οι λεζάντες των φωτογραφιών είναι της έκθεσης]
Facebook Twitter Το εσωτερικό του Μεγάρου της Παλαιάς Βουλής. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter "Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλάδος", το πιο δημοκρατικό της εποχής του. Τροιζήνα, 1827. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Πτυσσόμενη κλίνη εκστρατείας του λόρδου Byron από λεπτό υφασμάτινο στρώμα σε σιδερένια πτυσσόμενη βάση, το οποίο χρησιμοποιούσε στα ταξίδια του. Το κιβώτιο, μέσα στο οποίο αποθηκευόταν το κρεβάτι, χρησίμευε και για προσκέφαλο. Ο Byron το έφερε μαζί του στο Μεσολόγγι, αλλά είναι άγνωστο εάν και κατά πόσο το χρησιμοποίησε, αφού εκεί διέμενε σε οικία που του είχε παραχωρηθεί από τον πρόκριτο Χρήστο Καψάλη. Πιθανότατα σκόπευε να το χρησιμοποιήσει στη διάρκεια εκστρατείας που σχεδίαζε με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Βόστρυχοι από τα μαλλιά του λόρδου Βύρωνα. Είναι δωρεά του 1929 από απόγονο του στενού φίλου και εκδότη του, John Murray του 2ου. Η διατήρηση ενθυμίων και οργάνων επιφανών προσώπων παραπέμπει σε θρησκευτική λατρεία. Στην Ελλάδα εφαρμόστηκε πιθανόν για πρώτη φορά το 1824, με τον θάνατο του λόρδου Βύρωνα, του οποίου οι πνεύμονες ενταφιάστηκαν στο Μεσολόγγι. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Πιστόλα, δώρο του λόρδου Byron στον φρούραρχο του Μεσολογγίου Μήτρο Δεληγιώργη. Το όπλο αντανακλά τη δυτική αισθητική με έμφαση στον σχεδιασμό και στη λιτή διακόσμηση, σε αντίθεση με τον πλούτο των υλικών και το φορτωμένο διάκοσμο της οθωμανικής Ανατολής. Ο Μήτρος Δεληγιώργης υπήρξε γραμματικός του Αλή Πασά. Συμμετείχε στην 'Εξοδο, από την οποία επέζησε. Αριστ., ανακοίνωση του θανάτου του λόρδου Βύρωνα από τον Αλ. Μαυροκορδάτο: "Αι παρούσαι χαρμόσυνοι ημέραι έγιναν δια όλους ημάς ημέραι πένθους. Ο Λορδ Νόελ Βυρών απέρασε σήμερον εις την άλλην ζωήν περί τας ένδεκα ώρας το εσπέρας μετά μίαν ασθένειαν φλογιστικού ρευματικού πυρετού 10 ημερών". © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. Με την άφιξη του 'Οθωνα το 1833, εγκαθιδρύεται το πολίτευμα της απόλυτης μοναρχίας. Ανακόπτονται έτσι οριστικά τα πολιτεύματα που ίσχυσαν, έστω και ατελώς, κατά τη διάρκεια του αγώνα, τα οποία βασίζονταν σε δημοκρατικά συντάγματα. Με την αναίμακτη επανάσταση του 1843, μπροστά στα Ανάκτορα, η χώρα οδηγείται στην υπογραφή του Συντάγματος του 1844, εγκαθιδρύοντας τη συνταγματική μοναρχία. Το γεγονός έδωσε στην πλατεία Συντάγματος το όνομά της. F. C. Hackenwill, 1843. Λάδι σε μουσαμά. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Η Μπουμπουλίνα στη ναυμαχία του Ναυπλίου. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Ορειχάλκινο νεκρικό προσωπείο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, αντίγραφο παλαιότερου έργου του γλύπτη Λάζαρου Σώχου, 1843. Η συνήθεια δημιουργίας νεκρικών εκμαγείων μετά τον θάνατο μιας προσωπικότητας είχε στόχο να διατηρηθούν τα χαρακτηριστικά του νεκρού. Τα εκμαγεία συχνά αποτελούσαν τη βάση για δημιουργία προτομών. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Ακρόπρωρο του μπρικιού "Θεμιστοκλής" με τη μορφή αρχαίου πολεμιστή. Το "Θεμιστοκλής" ναυπηγήθηκε στην 'Υδρα το 1813 και ανήκε στον Δημήτριο Βούλγαρη. Συμμετείχε στον Αγώνα με κυβερνήτη τον Αντώνιο Κριεζή. Τα ακρόπρωρα ήταν ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις της πλώρης. 'Ηταν στοιχείο δηλωτικό της ταυτότητας του πλοίου. Συνήθως είχαν μορφή πολεμιστών ή μυθικών πλασμάτων, όπως οι γοργόνες. Οι 'Ελληνες επέλεγαν αρχαίους θεούς ή ήρωες προβάλλοντας περήφανα τη σύνδεση με την αρχαιότητα. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Γύψινο νεκρικό προσωπείο της Ιωάννας Γιατράκου, σπάνια αποτύπωση γυναίκας. Η "Γιατράκαινα" παντρεύτηκε τον Μανιάτη Παναγιώτη Γιατράκο το 1810. Υπερασπίστηκε μαζί με τον γιο της Γιώργη και σαρανταπέντε άνδρες τον οικογενειακό πύργο της Κουρτσούνας από την πολιορκία του στρατού του Ιμπραήμ το 1826, κρατώντας τον πύργο για δώδεκα ώρες, έως ότου ήρθαν οι ενισχύσεις. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Επιστολή της Μαντώς Μαυρογένους προς τον 'Οθωνα σχετική με την αποζημίωσή της για τις υπηρεσίες που προσέφερε στον Αγώνα. Αθήνα, 30 Μαρτίου 1840. Αναρωτιέται αν το έθνος στις προκηρύξεις του "έκαμε ποτέ διάκρισιν μεταξύ των ανδρών και γυναικών των στρατιωτικώς υπηρετησάντων την Πατρίδα". © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Σετ γραφείου από πορσελάνη και ελεφαντόδοντο διακοσμημένο με τη μορφή του Κωνσταντίνου Κανάρη. Γαλλία, π. 1825. Το σύνολο προσφέρθηκε ως αναμνηστικό στον Θεμιστοκλή, γιο του Κωνσταντίνου Κανάρη, από τον Chateaubriand, εκ μέρους της "Φιλανθρωπικής Εταιρείας Υπέρ των Ελλήνων", σε τιμητική εκδήλωση που διοργανώθηκε για τον πατέρα του τον Απρίλιο 1826 στο Παρίσι. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter "Ταξίδι στην Ελλάδα", έργο του Pouqueville. Συνέτεινε στη διαμόρφωση του φιλελληνικού ρεύματος στην Ευρώπη. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Το κρανίο του Πάνου Κολοκοτρώνη, διάτρητο από το βόλι που τον σκότωσε. Ο Πάνος, γεννημένος το 1798, ήταν ο πρωτότοκος γιος του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Συμμετείχε ενεργά στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και πολέμησε κατά της στρατιάς του Δράμαλη στην Αργολίδα. 'Επεσε θύμα κυβερνητικής ενέδρας στα περίχωρα της Τριπολιτσάς το Νοέμβρη 1824. Ο θάνατός του υπήρξε ισχυρότατο πλήγμα για τον Γέρο του Μοριά. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Το τρικαντό του Sir Richard Church, αρχιστράτηγου των ελληνικών δυνάμεων της ξηράς από το 1827. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Πορτοφόλι δερμάτινο του Αδαμάντιου Κοραή. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Συμφιλίωση "Γκέκα Οθωμανού", δηλαδή Αλβανού μουσουλμάνου με 'Ελληνα, ίσως Αρβανίτη ή Σουλιώτη. Κωνσταντίνος Παπαδημητρίου (1820-1840). Ξυλόγλυπτο επιχρωματισμένο. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter "'Ερανος υπέρ των Ελλήνων": Κυρίες της γαλλικής κοινωνίας καταθέτουν στα γραφεία της "Φιλανθρωπικής Εταιρείας Υπέρ των Ελλήνων" το ποσό που συγκέντρωσαν με έρανο γυρνώντας πόρτα πόρτα τη γαλλική πρωτεύουσα. Επιχρωματισμένη λιθογραφία, 1826. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Ναυτικό τρομπόνι του Ανδρέα Μιαούλη. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Το βόλι που τραυμάτισε θανάσιμα τον Μάρκο Μπότσαρη και αιματοβαμμένο κομμάτι από τον κεφαλόδεσμό του. Ο Μάρκος Μπότσαρης σκοτώθηκε στις 9 Αυγούστου 1823 σε νυχτερινή επιχείρηση εναντίον ισχυρής τουρκικής δύναμης που είχε στρατοπεδεύσει στο Κεφαλόβρυσο του Καρπενησίου. Τραυματίζεται θανάσιμα στο μάτι και πεθαίνει σχεδόν ακαριαία. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Η "Ελληνοπούλα", άγαλμα της κόρης που ψηλαφίζει την επιτύμβια πλάκα του Μάρκου Μπότσαρη, έργο του David d' Angers. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Κορυφή της Σκυτάλης, ορθογώνιο χαρτί με κενά διαστήματα. Τοποθετημένη σε κρυπτογραφημένη επιστολή μέλους της Φιλικής Εταιρείας. η σκυτάλη επέτρεπε την αποκρυπτογράφηση του μηνύματος. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter Η Χάρτα του Ρήγα και η πολυθρόνα του Κοραή. © Σπύρος Στάβερης Facebook Twitter "Χαίρε καρδιά ναυάρχου Κανάρη". Αγγείο σε σχήμα αμφορέα που περιέχει την καρδιά του θρυλικού μπουρλοτιέρη από τα Ψαρά, ναυάρχου Κωνσταντίνου Κανάρη. Στα κατορθώματά του συγκαταλέγεται η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο (Ιούνιος 1822) και του μεγάλου τουρκικού δικρότου στην Τένεδο (Οκτώβριος 1822), η απόπειρα πυρπόλησης του οθωμανικού στόλου μέσα στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας κ.α. © Σπύρος Στάβερης