Το χιόνι θα τα σκεπάσει όλα
Ενώ κοιμόμουν, το χιόνι έπεσε παντού -
έπεσε από τον ουρανό, λευκό, γαλαζωπό,
κι ένας τρομερός άντρας βγήκε
με ένα τεράστιο αυτοσχέδιο φτυάρι και με ξύπνησε.Το χιόνι δεν με ξύπνησε, έπεσε πολύ ήσυχα.
Ξύπνησα στη μέση της ημέρας
και πίσω από τον τοίχο το παιδί έκλαιγε απαλά.
Είχα πολύ καιρό να βγω στο χιόνι
χωρίς καπέλο και παλτό, και έτρεξα μέχρι το στοπ
και ήμουν χαρούμενος που πέθανα
αγαπητέ φίλε μέσα σε μια νέα γούνα από κουνέλι -
περπατήσαμε προς το μέρος μου, υπήρχε χιόνι παντού,
και η αυλή ήταν άδεια,ήμασταν μαζί παντού στον κόσμο
ήμασταν μαζί της και τη φίλησα τότε
ταραγμένα παιδιά,
κοιτάξαμε γύρω μου, κρυφά, κι εκείνη μας άνοιξε.Πού είναι οι καϋμοί μου τώρα
οι ανησυχίες μου; Στέκομαι δίπλα στο παράθυρο
Ακούω κλάματα και βλέπω χιόνι. Μετά βίας
τώρα θα έτρεχα, δεν έχει και τόση ζέστη.
(Το χιόνι είναι γαλάζιο σαν τα σεντόνια από τα πλυντήρια.)
Ξύσε με το φτυάρι, άνθρωπος, κραυγή,
αγόρι μου ή κορίτσι μου, αγόρι μου.
1997
Ο ποιητής Boris Ryzhiy: ο θρύλος των δρόμων του Σβερντλόφσκ
Alexander Umrikhin
TVC.RU, 12.03.2015
Για τους κατοίκους του Αικατερίνμπουργκ, ο ποιητής Boris Ryzhiy αντιπροσώπευσε την δημιουργική πλευρά της πόλης - με τους εργαζομένους, τα περίχωρά της, το εργοστάσιο της Vtorchermet, και τις δεξαμενές της. Ωστόσο, η ζωή του ποιητή έληξε στο κατώφλι της δόξας: ο Boris Ryzhiy αυτοκτόνησε στις 7 Μαΐου 2001.
Ο πολιτιστικός χάρτης των Ουραλίων υπήρξε πάντα για τη Ρωσία ένα είδος "γκρίζου καρδινάλιου". Σε αντίθεση με τις δύο πρωτεύουσες - Μόσχα και Αγία Πετρούπολη - η περιοχή αυτή δεν ξεχώριζε ιδιαίτερα, και οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι των Ουραλίων δεν γέμιζαν στάδια και αίθουσες. Το ροκ κλαμπ που εμφανίστηκε στο Σβερντλόφσκ έγινε ο μικρότερος αδερφός του θρυλικού Leningradsky, ενώ τα πιο γνωστά ονόματα ήταν: "Nautilus Pompilius", "ChayF", "Urfin Jus", "Agatha Christie", "Semantic Hallucinations" και η μπάντα της Nastya Polevoy. Σε σύγκριση με τα διάσημα συγκροτήματα "Kino", "Aquarium", "Alisa", "Auktyon", "Zoo" και "Zero", στο Λένινγκραντ, το μουσικό ιστορικό στίγμα της περιοχής των Ουραλίων ήταν πραγματικά ισχνό. Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τους συγγραφείς: από τα Ουράλια κατάγονται οι Dmitry Mamin-Sibiryak, Pavel Bazhov, Alexey Bondin, Vladislav Krapivin, Alexey Ivanov και Olga Slavnikova. Ωστόσο, ανάμεσα σε ολόκληρη την πολιτιστική ελίτ των Ουραλίων, θα ξεχωρίζε κάποιος που θα υμνούσε την περιοχή και τους κατοίκους της. Φυσικά, μιλάμε για τον ποιητή Boris Ryzhiy.
Ο Ryzhiy γεννήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1974 στο Chelyabinsk σε μια οικογένεια διανοουμένων: ο πατέρας του, ο οποίος επίσης ονομαζόταν Boris, ήταν διδάκτωρ των γεωλογικών και ορυκτολογικών επιστημών και η μητέρα του, η Margarita Mikhailovna, ήταν επιδημιολόγος. Όταν ο μικρός Boris ήταν 6 ετών, η οικογένειά του μετακόμισε στο Σβερντλόφσκ, όπου σε ηλικία 14 ετών άρχισε να γράφει ποίηση. Ο ποιητής βίωσε τις δραματικές αλλαγές - τη μετάβαση από τη σοβιετική πραγματικότητα στη ρωσική, και αυτό άφησε ένα βαθύ σημάδι στην ποίησή του: νοσταλγικές αποχρώσεις, μαζί με ένα αίσθημα θλίψης για το παλιό Σβέρντλοβσκ, το οποίο μετονομάστηκε σε Αικατερίνμπουργκ όταν κατέρρευσε η ΕΣΣΔ, χαρακτηρίζουν τα ποιήματά του.
Η ποιήτρια του Αικατερίνμπουργκ, Yevgenia Izvarina, η οποία ανήκε στο στενό κύκλο του Boris για μεγάλο χρονικό διάστημα, σημείωσε ότι ο ποιητής είχε πάντα "μια εικόνα ιδανική και παραδεισένια του παρελθόντος, των παιδικών του χρόνων".
Από που πήρε ο Ryzhiy την αγάπη του για την ποίηση; Όπως φαίνεται, από τον πατέρα του: στο σπίτι των Ryzhikhs, όπως συνηθιζόταν στις οικογένειες της σοβιετικής διανόησης, υπήρχαν συλλογές ποιημάτων από ποιητές διαφορετικών εποχών, και ο Boris Petrovich, βάζοντας τον γιο του για ύπνο, του διάβαζε συχνά ποιήματα των αγαπημένων του ποιητών πριν κοιμηθεί. "Όταν ήμουν μικρός, ο πατέρας μου με έβαζε στο κρεβάτι. Μου διάβαζε Lermontov, Blok και του Yesenin ένα ποίημα για ένα πουλάρι. Και μερικές φορές τα παιδικά ποιήματα του Lugovsky. Ο Bryusov επίσης είχε γράψει για μια σκιά σε έναν τοίχο από σμάλτο", γράφει αργότερα ο Ryzhy στο Ημερολόγιο του Ρότερνταμ.
Ως έφηβος, εκτός από την ποίηση, ο Ryzhiy αγαπούσε πολύ και τη μουσική." Ο Boris δοκίμαζε να τραγουδήσει με μια κιθάρα, μπορούσε να συνθέσει ένα ολόκληρο τραγούδι. Μας άρεσε ο Vladimir Vysotsky, και στον Boris άρεσαν επίσης οι "Sounds of Mu", "Nautilus", "Alisa ". 'Οπως και οι Scorpions ", "AC / DC", "Metallica". Ο Boris ήταν ντιτζέι στο σχολείο, ανέπτυξε τα μουσικά μας γούστα", θυμάται ο συμμαθητής του ποιητή Sergei Luzin.
Ο Boris έπρεπε να αντιμετωπίσει μια δύσκολη εποχή κυριολεκτικά με τις γροθιές του: ενώ ήταν ακόμα στο σχολείο, άρχισε να γυμνάζεται, και ήδη στην ηλικία των 14, παρά την μάλλον αδύναμη σωματική του διάπλαση, κατάφερε να γίνει στο Σβερντλόφσκ πρωταθλητής στην πυγμαχία, στην κατηγορίας νέων. Μόνο μετά από έναν τραυματισμό στο μάτι, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το άθλημα. Η περίοδος της "πυγμαχίας" στη ζωή του αντικατοπτρίστηκε και στους στίχους του.
Τελειώνοντας το σχολείο, ο Ryzhiy αποφάσισε να ακολουθήσει τα βήματα του γεωφυσικού πατέρα του, και το 1991 μπήκε στο Ινστιτούτο Εξόρυξης του Σβερντλόφσκ. Ταυτόχρονα, ο νεαρός ποιητής έκανε πρόταση γάμου σε μια κοπέλα που είχε ερωτευτεί όσο ήταν ακόμα μαθητής - στην Irina Knyazeva.
"Εντάξει, θα σε παντρευτώ!" Εννοούσα - θα βγω μαζί σου κάποια μέρα. Και ο Boris ήρθε με λουλούδια στους γονείς μου την επόμενη μέρα. Η μαμά ρώτησε: "Ίσως μπορείτε τουλάχιστον να περιμένετε μέχρι το καλοκαίρι;" Ο Boris απάντησε: "Όχι! Δεν θα με περιμένει μέχρι το καλοκαίρι ...". Παντρευτήκαμε στις 27 Δεκεμβρίου 1991. Για πέντε χρόνια ζούσαμε με τους γονείς του Boris. Ζούσαμε καλά. Και στα δέκα χρόνια που ζήσαμε μαζί, ο Boris έκανε όλο υποθέσεις: "Κι αν δεν είχα επιμείνει τότε; Θα παντρευόσουν κάποιον ... θα σε διαμόρφωνε." Σκεφτόταν σιωπηλά και μετά πρόσθετε: "Και θα παντρευόμουν κι εγώ κάποια ανόητη! Θα έφτιαχνε πιροσκί κι εγώ θα σάπιζα", θυμάται η χήρα του ποιητή.
Ο ίδιος ο Ryzhiy αγαπούσε με αυταπάρνηση τη γυναίκα του. Σε μία από τις σπάνιες τηλεοπτικές συνεντεύξεις του, παραδέχτηκε: "Η πρώτη μου αγάπη είχε καλό τέλος: ήταν με μια μαθήτρια, την Irina, η οποία αργότερα έγινε γυναίκα μου και μου γέννησε έναν υπέροχο γιο - τον Artyom. [...] Νομίζω ότι περισσότεροι άνθρωποι με αγάπησαν απ' όσους αγάπησα εγώ: αγάπησα ένα μόνο άτομο σε όλη μου τη ζωή ... Η γυναίκα μου με πιστεύει, την πιστεύω και νομίζω ότι έτσι πρέπει να είναι, ότι η πρώτη αγάπη πρέπει να τελειώσει με επιτυχία και όχι με τραγωδία. "
Παρ 'όλα αυτά, στο Ημερολόγιο του Ρότερνταμ ο Ryzhiy γράφει για τις συναισθηματικές του εμπειρίες στο θέμα των σχέσεων με την οικογένειά του: "στρέφοντας το πρόσωπό μου στον τοίχο, σφίγγοντας την άκρη της κουβέρτας με τα δόντια, σκέφτομαι τη γυναίκα μου και τον γιο μου, τα πάντα, το τέλος. Ποτέ δεν λυπάμαι τον εαυτό μου, αλλά με τα χρόνια ξέχασα πώς να συγχωρήσω. Μάλλον με αγαπούν, αλλά με ανέχονται ακόμη περισσότερο. Η Irina, για παράδειγμα. Ο Artyom αγαπά και πιστεύει, αλλά είναι ακόμα μόνο έξι χρονών. Όταν έφυγα, σκότωσε ένα καβούρι που του έδωσε η Irina για το νέο έτος - σε τι χρησιμεύει ένα καβούρι όταν ακόμη και ένα μαγικό άλογο δεν μπορεί να φέρει πίσω τον πατέρα του, ο οποίος ήταν χαρούμενος χθες και έτοιμος να βοηθήσει να ξεπεραστούν δύσκολα εμπόδια όπως στο παιχνίδι "Doom";"
Μία άλλη κύρια θεματική της ποίησης του Boris Ryzhiy ήταν το ίδιο το Σβερντλόφσκ - μαζί με τους μεθυσμένους, τους οδηγούς τραμ, τους εργαζόμενους, τους μαθητές, τους φοιτητές και τους κλέφτες. Ιδιαίτερη θέση στα ποιήματα του Ryzhiy κατείχε και το Vtorchermet, μια από τις κατοικημένες περιοχές του Σβερντλόφσκ. Κοντά στο Vtorchermet, που ιδρύθηκε το 1942, βρίσκεται ένα εργοστάσιο σιδηρούχων μετάλλων - εξ ου και το όνομα. Όπως και σε κάθε άλλη προλεταριακή περιοχή της σοβιετικής πόλης, ζούσαν εκεί εργάτες μαζί με τις οικογένειές τους, αλλά μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, η περιοχή άρχισε να γεμίζει με ληστές και τα απομεινάρια του πρώην προλεταριάτου - μέθυσοι και τα ναρκωμανή παιδιά τους. Παρά τις φρικαλεότητες αυτές της δεκαετίας του '90, ο Ryzhiy κατάφερε να αποστασιοποιηθεί από αυτό το θέμα στα ποιήματά του: προτιμούσε να μεταφέρεται στη σοβιετική εποχή της αμεριμνησίας και του ευτυχισμένου μέλλοντος.
Ο Ryzhiy έγραψε περισσότερα από 1.300 ποιήματα, μερικά από τα οποία δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά το 1992. Κέρδισε το λογοτεχνικό βραβείο Antibooker στην κατηγορία της ξένης λογοτεχνίας, καθώς και το βραβείο Northern Palmyra - μετά θάνατον. Επίσης, ο ποιητής κατάφερε να αποκτήσει κοινό και στην Ολλανδία, την οποία μπόρεσε να επισκεφθεί λίγο πριν από το θάνατό του. Αργότερα, η ολλανδική μπάντα De Kift ηχογράφησε αρκετά τραγούδια με στίχους του Ryzhiy. Επιπλέον, έλαβε πολλές ενθουσιώδεις κριτικές από άλλους εκλεκτούς συγγραφείς: για παράδειγμα, ο σοβιετικός ποιητής και πιστός φίλος του Joseph Brodsky, ο Yevgeny Rein, χαρακτήρισε τον Ryzhiy "τον πιο ταλαντούχο ποιητή της γενιάς του" και ο Ryzhiy, όπως γνωρίζετε, έγραψε προς τιμήν του ηλικιωμένου φίλου του μία μίνι-ωδή με τίτλο Ο Yevgeny Borisovich Rein χάνεται μέσα στη νύχτα.
Το "Διαμάντι του Σβερντλόφσκ" πέθανε στις 7 Μαΐου 2001 - από μια τραγική σύμπτωση, την ίδια μέρα των γενεθλίων του αγαπημένου του ποιητή Boris Slutsky. Οι λόγοι που ώθησαν τον Ryzhiy να αυτοκτονήσει από το μπαλκόνι του διαμερίσματός του εξακολουθούν να παραμένουν ένα μυστήριο. Το σημείωμα αυτοκτονίας του Ryzhiy τελειώνει με τις λέξεις "Αγάπησα όλο τον κόσμο. Εκτός από τους ανόητους" - αυτή η φράση θα μπορούσε εύκολα να γίνει το credo του ποιητή.
Οι ποιητές δεν πεθαίνουν έτσι απλά -αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό. 'Εχω την εντύπωση πως η κύρια αιτία του θανάτου του ήταν ότι ο Boris δεν μπορούσε απλούστατα να ζήσει στη νέα εποχή. Η περίοδος που ο Sourkov ονόμασε "σχεδόν εκ του μηδενός" έχει αρχίσει. Μία τελείως διαφορετική ιστορία έχει αρχίσει. 'Οχι της δεκαετίας του '90, αλλά του 21 αιώνα. Μία χώρα διαφορετική, με ανθρώπους διαφορετικούς. Αυτά δεν ταίριαζαν στον Boris. Και είμαι σίγουρος ότι το είχε διαισθανθεί!" - λέει ο φίλος του Ryzhego Evgeny Kasimov.
Η χήρα του ποιητή, Irina Knyazeva, θυμάται: "Ο Boris δεν είχε μιλήσει ποτέ για αυτοκτονία. 'Ελεγε πώς θα γερνάγαμε όμορφα μαζί. Στο δρόμο του άρεσε πολύ να βλέπει ηλικιωμένα ζευγάρια. Και τις εγκύους, ο Boris τις θεωρούσε επίσης όμορφες."
Αλλά το τελευταίο του μήνυμα αυτοκτονίας, ο Boris το άφησε για τους αναγνώστες των ποιημάτων του:
Αφήστε τους, όπως θα πέφτω στο μπουντρούμι
χτυπώντας πίσω το κρανίο μου στο βάθος του φερέτρου,
Αφήστε τους ανθρώπους του Σβερντλόφσκ να με κλάψουν
και να ντύσουν με τα ρούχα μου
μία μηχανική κούκλα που θα χειρονομεί θλιμμένα.
Μτφ. Σ.Σ.
