Η τελευταία φωτογραφία του Παλαιστίνιου γιατρού Hussam Abu Safiya
από τον φωτογράφο
"Δύο Παλαιστίνιοι που αφέθηκαν πρόσφατα ελεύθεροι από το διαβόητο κέντρο κράτησης Sde Teiman του Ισραήλ δήλωσαν ότι είδαν τον διακεκριμένο γιατρό Hussam Abu Safiya εκεί τον περασμένο μήνα, λέγοντας ότι ήταν σε "κακή κατάσταση" όταν έφτασε.
Οι πρώην κρατούμενοι είπαν ότι ο Abu Safiya φαινόταν σωματικά και πνευματικά εξαντλημένος και ότι εξεπλάγησαν που τον είδαν εκεί.
Το Ισραήλ δεν έχει διευκρινίσει πού κρατείται ο Abu Safiya, διευθυντής του νοσοκομείου Kamal Adwan στη βόρεια Γάζα, αλλά έχει πει ότι ερευνάται για το αν είναι μέλος της Χαμάς, ισχυρισμός που οι πρώην κρατούμενοι λένε ότι είναι ψευδής.
"Όλοι έμειναν έκπληκτοι από την άφιξή του, επειδή είναι ένας ανθρωπιστικός γιατρός που δεν ανήκει σε καμία οργάνωση", δήλωσε ο Mustafa Hassouna, ένας από τους πρώην κρατούμενους, ο οποίος απελευθερώθηκε μαζί με έναν άλλο πρώην κρατούμενο, τον Mohammad Al-Ramlawi, στο κέντρο της Γάζας τον περασμένο μήνα.
Το Ισραήλ δήλωσε ότι το νοσοκομείο χρησιμοποιούνταν ως βάση από τη Χαμάς.
Σε συνέντευξή του από το Deir al-Balah στην κεντρική Γάζα την Πέμπτη, ο Hassouna δήλωσε στο CNN ότι όταν είδε τον Abu Safiya στο Sde Teiman, ήταν "εξαντλημένος" και στην αρχή δεν μπορούσε να μιλήσει. Αλλά οι πρώην κρατούμενοι δήλωσαν ότι δεν πιστεύουν ότι ο Abu Safiya είχε βασανιστεί.
Μια παλαιότερη έρευνα του CNN είχε αναφέρει ισχυρισμούς για κακομεταχείριση στο κέντρο κράτησης, για γιατρούς που είχαν ακρωτηριάσει άκρα κρατουμένων λόγω τραυματισμών που είχαν υποστεί από το συνεχές δέσιμο με χειροπέδες - για ιατρικές διαδικασίες που μερικές φορές εκτελούνταν από ιατρικό προσωπικό με ελλιπή προσόντα- και για αέρα γεμάτο με τη μυρωδιά παραμελημένων πληγών που είχαν αφεθεί να σαπίσουν.
Ένας δικηγόρος της οργάνωσης Γιατροί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Ισραήλ (PHRI), μιας οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε στο CNN την Παρασκευή ότι ο Abu Safiya οδηγήθηκε σε δικαστήριο στην Άσκελον χωρίς να το γνωρίζει ή να είναι παρών δικηγόρος και ότι οι ισραηλινές αρχές παρέτειναν την κράτησή του μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου.
Οι IDF δήλωσαν στο CNN την Παρασκευή ότι ο Abu Safiya "ερευνάται επί του παρόντος από τις ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας".
Ο Al-Ramlawi δήλωσε στο CNN ότι είδε τον Abu Safiya όταν ο ισραηλινός στρατός τον έφερε στο κέντρο κράτησης γύρω στις 10 μ.μ. στις 27 Δεκεμβρίου.
"Ο Abu Safiya ήρθε σε εμάς σε πολύ κακή κατάσταση", δήλωσε ο Al-Ramlawi.
"Τον ρωτήσαμε τι συμβαίνει και είπε ότι τον ταπείνωσαν και τον κακομεταχειρίστηκαν", είπε ο Al-Ramlawi, προσθέτοντας ότι ο Abu Safiya είπε στον ίδιο και σε άλλους κρατούμενους ότι ο ισραηλινός στρατός "ήρθε στο νοσοκομείο, σκότωσε πέντε μέλη του ιατρικού προσωπικού και έκαψε το νοσοκομείο Kamal Adwan μπροστά στα μάτια του γιατρού".
Ο Al-Ramlawi είπε ότι ο Abu Safiya ήταν γνωστό ότι είχε περιορίσει την είσοδο στο νοσοκομείο Kamal Adwan, ειδικά προς το τέλος της θητείας του εκεί. Ο γιατρός το έκανε αυτό για να βεβαιωθεί ότι η ιατρική εγκατάσταση δεν χρησιμοποιούνταν από καμία παράταξη, είπε ο Al-Ramlawi, αναφερόμενος σε μαχητές της Χαμάς και άλλες ένοπλες ομάδες".
CNN - 10.01.2025
Ένας Παλαιστίνιος γιατρός που ονομάζεται Hussam Abu Safiya
Ziad Majed
Γαλλολιβανέζος πολιτικός αναλυτής, καθηγητής πανεπιστημίου
Mediapart - 07.01.2025
Τι κάνει τόσο συμβολική την τελευταία εικόνα που έχουμε με τον Hussam Abu Safiya, έναν Παλαιστίνιο γιατρό - του οποίου η τύχη είναι άγνωστη όπως και η κατάσταση της υγείας του - να περπατά μέσα από τα ερείπια του νοσοκομείου Kamal Adwan στη βόρεια Γάζα και να κατευθύνεται προς δύο ισραηλινά τανκς; Είναι ταυτόχρονα μια συμπύκνωση της πραγματικότητας της Γάζας του χθες και του σήμερα και ένας καθρέφτης του δικού μας κόσμου.
Τι κάνει την εικόνα του Παλαιστίνιου γιατρού Hussam Abu Safiya να περπατά μέσα από τα ερείπια του νοσοκομείου Kamal Adwan στη βόρεια Γάζα κατευθυνόμενος προς δύο ισραηλινά τανκς τόσο συμβολική; Είναι τα οικουμενικά στοιχεία της ανθρώπινης τραγωδίας που υπερβαίνουν τα γεωγραφικά και χρονικά όρια; Ή το συγκεκριμένο πλαίσιο, τόσο γεωγραφικό όσο και χρονικό, που την καθιστά την πιο ακριβή και εκφραστική απεικόνιση του έπους της Γάζας και των συνθηκών στην κατεχόμενη Παλαιστίνη στα τέλη Δεκεμβρίου του 2024, όταν τραβήχτηκε αυτή η φωτογραφία;
Εν μέρει, η απάντηση έγκειται στο γεγονός ότι η εικόνα περιέχει και τις δύο αυτές διαστάσεις: εντάσσεται στο δικό της χώρο και χρόνο, αλλά τους υπερβαίνει. Καταγράφει μια στιγμή εξαιρετικής σκληρότητας, ταυτόχρονα καθολικά ανθρώπινη και ειδικά παλαιστινιακή: τη στιγμή που ένας γιατρός εγκαταλείπει το κατεστραμμένο νοσοκομείο του, μετά τη δολοφονία ή την απέλαση των ασθενών και του προσωπικού του, και προχωράει με τη λευκή του μπλούζα προς τους δράστες των εγκλημάτων, οχυρωμένους σε μηχανές θανάτου σκαρφαλωμένες στα ερείπια.
Μια πιο προσεκτική ανάλυση της εικόνας αποκαλύπτει άλλα στοιχεία που εμπλουτίζουν αυτή την εικονογραφία. Βλέπουμε τον πρωταγωνιστή, από πίσω, να αναδύεται από τα ερείπια, κινούμενος ενάντια στις επιταγές της επιβίωσης ή σε οποιαδήποτε προσωπική λογική σωτηρίας. Διασχίζει τα απομεινάρια σπιτιών, αυτοκινήτων, νοσοκομειακών δωματίων με τον ρημαγμένο εξοπλισμό τους, πάνω σε σπασμένα γυαλιά, ενώ κομματάκια υφάσματος κρέμονται από τα υπολείμματα των μπαλκονιών.
Πορεύεται προς τα δύο τανκς που είναι σταθμευμένα μπροστά του στα αριστερά. Το πρώτο τανκ, αν και κοντά, φαίνεται θαμπό, σχεδόν σβησμένο, λουσμένο σε ένα ηλιακό φως που μοιάζει να προέρχεται από έναν κενό χώρο που δημιουργήθηκε από την καταστροφή των γύρω κτιρίων. Αυτό το φως απομονώνει το όχημα από την υπόλοιπη σκηνή. 'Οσο για το δεύτερο τανκ, αυτό εμφανίζεται μεγαλύτερο, πιο ορατό και πιο απειλητικό, σαν να κλείνει την πρόσβαση σε αυτό το ερημωμένο μέρος.
Ο Hussam Abu Safiya, φορώντας τη γιατρική του μπλούζα και δηλώνοντας την παλαιστινιακή του ταυτότητα, προχωρά προς τα δύο ισραηλινά τανκς. Ο φωτογράφος Muhannad al-Moqayyed απαθανατίζει αυτή την κρίσιμη στιγμή, που μαρτυρά την προσωρινή επιβίωση του γιατρού και παρέχει την οπτική απόδειξη της βαρβαρότητας των πολιορκητών.
Ωστόσο, η εικονογραφία αυτής της εικόνας δεν συνίσταται μόνο σε αυτό που αναπαριστά. Ενυπάρχει επίσης στις ιστορίες που αφηγείται: την ιστορία αυτού του γιατρού και του νοσοκομείου του, την ιστορία των δύο αρμάτων μάχης και τη βαρβαρότητα που ενσαρκώνουν. Αυτή η εικονικότητα πηγάζει επίσης από την απουσία αισθητισμού: εδώ δεν τίθεται θέμα περίτεχνου φωτισμού, γεωμετρικής ισορροπίας, αρμονίας ή μιας σκηνής που παγώνει σε μια μη αναπαραγώγιμη στιγμή. Και όμως, η εικόνα του Abu Safiya είναι συναρπαστική. Ξεχωρίζει για την ωμή δύναμη του περιεχομένου της και την εντυπωσιακή αντίθεση μεταξύ του πανταχού παρόντος θανάτου και της λευκής μπλούζας που γίνεται το εστιακό της σημείο.
Προσπαθώντας να ζουμάρει πάνω στη σκηνή για να καταγράψει την ταυτότητα των δραστών και να προστατεύσει τον γιατρό, έστω και συμβολικά, ο φωτογράφος διακινδύνευσε την τυπική ποιότητα της εικόνας. Το γεγονός αυτό τονίζει τη ρεαλιστική και οδυνηρή πτυχή της φωτογραφίας. Οι πιο απλές λεπτομέρειες - η λευκή μπλούζα, τα συντρίμμια και τα τανκς - αρκούν για να εκφράσουν την ιστορία σε όλη της την τραγική δύναμη. Η εικόνα αφηγείται την ιστορία του γιατρού που, μέχρι την τελευταία στιγμή, προσπάθησε να σώσει τους τραυματίες που μεταφέρθηκαν ως εκ θαύματος στο νοσοκομείο του, πριν προχωρήσει ακάλυπτος προς τα ατσάλινα τέρατα που κατέστρεψαν τη ζωή του και τον χώρο εργασίας του.
Η εικονικότητα της φωτογραφίας έγκειται έπειτα στην ικανότητά της να θέσει ερωτήματα: τι συνέβη πριν και μετά από αυτή τη στιγμή που αποτυπώθηκε; Τι συνέβη στον γιατρό αφού έφτασε τα τανκς; Πού πήγαν αυτόν τον μάρτυρα των εγκλημάτων τους; Και τι έγινε με το υπόλοιπο ιατρικό προσωπικό του νοσοκομείου Kamal Adwan ή με τους εκατοντάδες τραυματίες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν αυτό το κατεστραμμένο καταφύγιο; Ακολούθησαν την ίδια διαδρομή, περνώντας μπροστά από τα τανκς; Τους συνέλαβαν, τους αφαίρεσαν τους ισχνούς ορούς που τους είχαν δοθεί;
Εντέλει, η εικόνα εντάσσεται σε μια ευρύτερη ιστορία.
Το νοσοκομείο Kamal Adwan πήρε το όνομά του από έναν Παλαιστίνιο ηγέτη που δολοφονήθηκε από τη Μοσάντ στη Βηρυτό το 1973, στο πλευρό των Kamal Nasser και Abu Yusuf al-Najjar, σε μια επιχείρηση που διηύθυνε ο Ehud Barak. Το νοσοκομείο αυτό συμβόλιζε τη θεραπεία, την προστασία της ζωής και τη μνήμη στη Λωρίδα της Γάζας.
Όσο για τον Hussam Abu Safiya, που γεννήθηκε στον καταυλισμό της Jabalia το 1973, αφού η οικογένειά του εκδιώχθηκε από την Ashkelon κατά τη διάρκεια της Nakba, ενσαρκώνει από μόνος του την παλαιστινιακή πορεία. Αυτός ο γιατρός έζησε, σπούδασε, αψήφησε όλα τα εμπόδια και εργάστηκε ακούραστα στη Γάζα παρά την πολιορκία, τους πολέμους και τους βομβαρδισμούς. Έχασε τον ίδιο του τον γιο, που σκοτώθηκε από τους Ισραηλινούς (τον Οκτώβριο του 2024), δύο μήνες πριν τραβηχτεί αυτή η συνταρακτική φωτογραφία.
Η εικόνα αφηγείται επομένως μια μακρά ιστορία. Προκαλεί εικασίες και βαθιές ανησυχίες. Πόσα βήματα έκανε ο γιατρός πριν φτάσει στα τανκς; Τι σκεφτόταν και τι σκέφτονταν και οι Ισραηλινοί στρατιώτες που τον περίμεναν μέσα στα τανκς τους; Και πέρα από αυτό, πώς είναι δυνατόν οι "λευκές μπλούζες" του κόσμου να μην αντιδρούν άμεσα μπροστά σ' αυτή τη φρίκη, βλέποντας έναν συναδέλφο να περπατάει μόνος του, άοπλος, προς τα κανόνια που βομβάρδισαν και έκαψαν το νοσοκομείο του;
Αυτή η φωτογραφία είναι ταυτόχρονα μια συμπύκνωση της πραγματικότητας της Γάζας του χθες και του σήμερα και ένας καθρέφτης του δικού μας κόσμου. Αποτυπώνει την ερήμωση, τη σιωπή, το φόβο και την αντιπαράθεση μεταξύ δύο τανκς και ενός γιατρού - ενός ατόμου αφιερωμένου στη διάσωση ζωών, που τώρα στέκεται μπροστά σε μηχανές πολέμου που έχουν καταστρέψει τους ίδιους τους χώρους όπου πάσχιζε να καθυστερήσει το αναπόφευκτο.
Καταγράφοντας την ισραηλινή γενοκτονία κατά της Γάζας, αυτή η εικόνα είναι επίσης μια εικόνα της αδυναμίας, της αγανάκτησης και του πόνου μας μπροστά στην αχαλίνωτη σκληρότητα και, πάνω απ' όλα, μπροστά στην αδιαφορία ενός αδρανούς κόσμου.
