Idir
1949-2020
Η φωνή της Καβυλίας
"Ο Idir δεν είναι ένας τραγουδιστής σαν τους άλλους. Είναι ένα μέλος κάθε οικογένειας".
Pierre Bourdieu, γάλλος κοινωνιολόγος
Μεσόγειος, η γειτονιά μας
Είμαστε στο 1973.
Τη μέρα εκείνη, στο Ράδιο Αλγερία, περίμεναν μία τραγουδίστρια από την Καβυλία να ερμηνεύσει ζωντανά ένα νανούρισμα. 'Ενα τροχαίο ατύχημα εμπόδισε την καλλιτέχνιδα να φτάσει στην ώρα της. Πως να ξεπεραστεί αυτό το απρόοπτο; Ζητείται τότε από τον στιχουργό, που ήταν ανάμεσα στο μικρό κοινό που είχαν καλέσει για τις ανάγκες της εκπομπής, να ερμηνεύσει ο ίδιος το κειμενό του.
Είναι η πρώτη φορά που ο νεαρός αυτός, φοιτητής γεωλογίας, τραγουδά δημόσια και εμφανίζεται στο ραδιόφωνο. Αλλά τι ωραία και ευτυχής σύμπτωση! Αυτή η τυχαία λύση θα επιβάλει μία από τις πιο συγκλονιστικές και σίγουρες αποκαλύψεις του αλγερινού τραγουδιού. Τηλεφωνούν στο Radio Alger από ολόκληρη τη χώρα για να ρωτήσουν για αυτόν τον νεαρό που παίζει τόσο καλή κιθάρα, που γοητεύει με την σαγηνευτική φωνή του όσο και με το ποιητικό του οίστρο. Μεταξύ των ακροατών, η ίδια η μητέρα αυτού του νέου ταλέντου που δεν ήξερε ότι τραγουδούσε ο γιος της.
Έτσι ξεκινά η καριέρα του Idir ο οποίος, δύο χρόνια αργότερα, χάρη σε αυτόν τον τίτλο (A Vava Inouva) θα κατακτήσει όχι μόνο τη Γαλλία αλλά και σχεδόν ολόκληρο τον κόσμο. Μόλις κυκλοφόρησε, το νανούρισμα αυτό μεταφράστηκε σε 15 γλώσσες και μεταδόθηκε σε 77 χώρες!
Webamri Amri
Πέθανε ο τραγουδιστής Idir, ένας από τους κύριους πρεσβευτές του τραγουδιού της Καβυλίας
Ο καλλιτέχνης, που πέθανε το Σάββατο στο Παρίσι σε ηλικία 70 ετών, γνώρισε μία διεθνή καριέρα. Το τραγούδι του Vava Inouva στη βερβερική γλώσα έκανε τον γύρο του κόσμου.
Le Monde - AFP, 3 Μαϊου 2020
*
Η οικογένεια του τραγουδιστή Idir ανακοίνωσε πως ο θάνατός του οφείλεται σε πνευμονική νόσο κι ότι πρόκειται να ταφεί κοντά στο Παρίσι.
Παρά την κάπως αραιή δισκογραφία του, με επτά άλμπουμ ηχογραφημένα στο στούντιο, αρχής γενομένης με το A Vava Inouva (1976), που φέρει τον πιο διάσημο τίτλο του, συν μια συλλογή και μια ζωντανή ηχογράφηση, έγινε ένας από τους πρεσβευτές του λαού της Καβυλίας. Γέμιζε τις αίθουσες, όπου κι αν πήγαινε. Η δημοτικότητά του εκτεινόταν πολύ πέρα από την κοινότητά του. Γι' αυτόν, ο κοινωνιολόγος Pierre Bourdieu έλεγε: "Δεν είναι ένας τραγουδιστής σαν τους άλλους. Είναι ένα μέλος κάθε οικογένειας".
Γιος ενός βοσκού, γεννημένος στις 25 Οκτωβρίου 1949 στο Aït Lahcène, ένα χωριό της Καβυλίας, ο Idir - Hamid Cheriet ήταν το πραγματικό του όνομα - φαντάζει ήρωας για την κοινότητα της Καβυλίας, της οποίας δεν έπαψε ποτέ να υπερασπίζεται την ταυτότητα και την κουλτούρα.
Ενώ σκόπευε να γίνει γεωλόγος, ένα πέρασμα το 1973 στο Radio Alger άλλαξε την πορεία της ζωής του: αντικατέστησε στο πόδι την τραγουδίστρια Nouara και το τραγούδι του Vava Inouva στην βερβερική γλώσσα έκανε τον γύρο του κόσμου εν αγνοία του ενώ υπηρετούσε στο στρατό. "Έφτασα τη σωστή στιγμή, με τα σωστά τραγούδια", έλεγε ο Idir το 2013 στην Agence France-Presse, έχοντας γαλουχηθεί από την παιδική του ηλικία με τα τραγούδια που συνόδευαν όλες τις στιγμές της καθημερινής ζωής.
'Εφυγε από την Αλγερία το 1975 για να πάει να εγκατασταθεί στο Παρίσι μετά από προτροπή της δισκογραφικής εταιρείας Pathé Marconi. Είχε τελειώσει τη στρατιωτική του θητεία, τις σπουδές του (μεταπτυχιακό στη γεωλογία), οπότε γιατί να μην φύγει από αυτήν τη χώρα "με το ένα και μοναδικό κόμμα, με τη μία και μοναδική εφημερίδα, όπου μας έστελναν δάσκαλοι για να μας διδάξουν τις βάσεις του μαρξισμού και να μας κάνουν τέλειους μικρούς επαναστάτες", έλεγε. "Ήρθα να ηχογραφήσω έναν 33άρι δίσκο με το A Vava Inouva, ο οποίς πήγε καλά, και άρχισα να σκέφτομαι να μείνω εδώ αφού το τραγούδι με είχε επιλέξει, αλλά πάντα με μια βαλίτσα έτοιμη για ταξίδια στο μυαλό μου".
Εξαφανίστηκε από τη σκηνή για δέκα χρόνια από το 1981 έως το 1991, αλλά η καριέρα του συνεχίστηκε. Το 1999, κυκλοφόρησε το άλμπουμ Identités (Ταυτότητες), στο οποίο τραγούδησε με τους Manu Chao, Dan Ar Braz, Maxime Le Forestier, Gnawa Diffusion, Zebda, Gilles Servat, Geoffrey Oryema και την Εθνική Ορχήστρα του Barbès. Το 2007, είχε κυκλοφορήσει το άλμπουμ La France des couleurs (Η Γαλλία των χρωμάτων), εν μέσω της προεκλογικής προεδρικής περιόδου που σημαδεύτηκε από έντονες συζητήσεις γύρω από τη μετανάστευση και την ταυτότητα.
Σε μία συνέντευξή του στο Journal du dimanche, τον Απρίλιο του 2019, είχε αναφερθεί στις λαϊκές διαδηλώσεις στην Αλγερία και την αποχώρηση του Abdelaziz Bouteflika:
"Μου άρεσαν τα πάντα σε αυτά τα γεγονότα: η ευφυία αυτής της νεολαίας, το χιούμορ της, η αποφασιστικότητά της να παραμείνει ειρηνική (...) Ομολογώ ότι έζησα αυτές τις εξαίσιες στιγμές από τις 22 Φεβρουαρίου σαν ανάσες οξυγόνου. Υποφέρω από πνευμονική ίνωση, ξέρω για τι μιλάω. Σε κάθε περίπτωση, είμαστε καταδικασμένοι να πετύχουμε. Ας συνεχίσουμε λοιπόν να αναζητούμε την πρόοδο του αλεγερινού έθνους. Αν παραμείνουμε ενωμένοι, τίποτα και κανείς δεν μπορεί να μας νικήσει".
Συναυλία στο Μόντρεαλ με την κόρη του Τανίνα
